ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Стр 1 из 44Следующая ⇒

Қ АЗАҚ СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘ НЕ Ғ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қ аласының ШӘ КӘ РІМ атындағ ы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВРСИТЕТІ

3 дә режелі СМЖ қ ұ жат

ПОӘ К

ПОӘ К 042-18-14. 1. 41/03-2014

«Байланыстырғ ыш заттар» пә нінен оқ у- ә дістемелік материалдары

№1 баспа 6. 01. 2014ж

Оқ у ә дістемелік материалдары

5В073000 «Қ ұ рылыс материалдары, бұ йымдары

жә не конструкциялары ө ндірісі» мамандық тарының

студенттеріне арналғ ан

“БАЙЛАНЫСТЫРҒ ЫШ ЗАТТАР”

ПӘ НІНЕН ОҚ У-Ә ДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Семей 2014

Мазмұ ны


	Дә рістер
	Зертханалық жұ мыстар
	Студенттің ө здік жұ мысы

Дә рістер.

Дә ріс 1 Тақ ырыбы: БАЙЛАНЫСТЫРУШЫ ЗАТТАР Байланыстырушы заттар туралы мағ лұ мат жә не тү рлері

Дә ріс жоспары:

1. Байланыстырушы заттар туралы жалпы мағ лұ маттар

2. Байланыстырғ ыш заттардың тү рлері

Байланыстырушы заттар кұ рылыста жә не кұ рылыс бұ йымдары мен конструкцияларын жасарда қ олданылады. Оларды тү рлі тұ рғ ын жә не ө неркә сіптік ү йлердің бө лшектерін (блоктары мен панельдерін, арқ алық тары мен фермаларын, бағ аналары мен арқ аларын) зауыттық жағ дайда жасап шығ аруғ а қ олданумен қ атар, біртұ тас ү йлер, силостар, мұ наралар тұ рғ ызуғ а, плотиналар жэне тү рлі біртұ тас қ ұ рылымдар салуғ а қ олданады. Оның сыртында бұ л байланыстырушылар неше тү рлі тас жә не темірбетон конструкцияларын бір-біріне жалғ астыра жинау ү шін де қ олдануғ а қ ажет тиімді заттар. Ә сіресе, индустриялық ә діспен ү йлер салу ү рдісінің дамуына байланысты осы байланыстырушы заттар негізінде зауытта жасалынатын жиналмалы конструкциялар мен бұ йымдар кө лемі де жылдан жылғ а кө беюде. Мұ нымен қ атар ү йлер мен ғ имараттардың индустриялық жэне жеделдете салу ә дістері, оларды сан алуан жағ дайларда пайдалану шарттары ғ алымдар мен инженерлік-техникалық қ ұ рылысшылар алдына тез жэне ө те тез қ атаятын, жұ мсартылғ ан (пластифицияланғ ан), кең ейе қ атаятын, қ ышқ ылғ а тө зімді, тампонаждық жэне тағ ы басқ а тү рлі тү сті тиімді цементтерді жасауды, оларды қ ұ рылыс салаларында қ олдану тә сілдерін игеру проблемалардың барлығ ы шешілген, қ ұ рылысшы қ ауымдар қ ажеттілігін қ анағ аттандыратындай аталғ ан цементтердің барлығ ы бар. XX ғ асырдың екінші жартысынан бері минералдық байланыстырушы заттар шығ ару ө ндірістерінде елеулі прогрессивтік даму ү рдісі болып келеді. Біріншіден, белгілі ө ндіріс технологиялары жоғ арғ ы дең гейге жетілдірілді, екіншіден, байланыстырушы материалдар сапасы мен саны ұ лғ аюымен қ атар тү рлі жағ дайда ү йлер мен ғ имараттардың пайдалануына сә йкес мық тылық шегі (маркасы) жоғ ары, нешебір агрессивтік жағ дайғ а тө зімді цементтер шығ ару ә дістері қ алыптасып, олармен қ ұ рылысшыларды қ амтамасыз ету проблемасы қ азіргі кү ндері толыгымен шешілген. Ү шіншіден, қ азір ТМД экономикалық кең істігінде цемент ө ндіру кө лемі жылына 130 млн. т. асады. Цементтің тү р-тү рлерін жә не жиналмалы бетон, темірбетон бұ йымдары мен конструкцияларын жасау кө лемі бойынша ТМД дү ниежү зінде бірінші орынғ а ие болып келеді.

Байланыстырушы материалдар ө ндірісінің мұ нша дә режеде дамуы, соғ ан байланысты неше тү рлі қ ұ рылыстардың толық мағ ынадағ ы индустриялы салағ а айналғ аны кө птеген ғ алымдардың жә не инженерлік - техникалық қ ұ рылысшылар ең бектерінің арқ асында. Ә сіресе, жаң а байланыстырушы материалдар ө ндіру жолында, оларды физика - химиялық тұ рғ ыда қ асиеттерін зерттеу, нә тижелерін ө ндіріске ең гізу жө нінде ең бектері жетекші роль атқ арғ ан ғ алымдарды атап ө ту қ ажет. Олар - Қ СРО Ғ А академиктері А. А. Байков, С. Д. Белянкин, В. А. Обручев, П. А. Ребиндер, Ғ А корреспендент мү шелері П. П. Будников, В. В. Тимашев, Н. А. Торопов, профессорлар Ю. М. Бут, В. А. Кинд, И. И. Китайгородский, В. Н. Юнг, В. И. Вернадский, С. И. Дружинин жә не т. б.

Жоғ арыда келтірілген тұ жырымдамалар гидравликалық байланыстырушы (портландцемент жә не оның ө згеше тү рлері) заттарына қ атысты жазылды.

Органикалық емес байланыстырушы материалдың екінші тобын - ауалық байланыстырушы заттары қ ұ райды. Бұ л топқ а жататындарьг - кұ рылыстық ә к, гипс жә не оның ә р тү рлері, ерітілетін шыны. Осы екі топқ а кіретін байланыстырушы заттарды минералдық байланыстырушы материалдары деп атайды.

Органикалық байланыстырушы заттарына жататындар -битумдар, қ ара майлар (дегталар), шайырлар (шикі қ ара майлар [смолалар], желімдер (клей).

Енді минералдық байланыстырушы заттарғ а тә н негізгі қ ұ рылыстық қ асиеттерін атап ө телік.

Органикалық емес байланыстырушы заттар жасанды ұ нтақ талынғ ан дисперісті ұ лпа тү рінде алынады. Ол сумен, қ ажет болғ ан жағ дайда кейбір тұ здардың ерітінділерімен араластырғ анда, жұ мсақ ты - қ ою жә не жең іл қ алыпталынатын қ амыр тә різді масса бере алады. Онысы физика-химиялық процестер нә тижесінде біртіндеп қ атаяды да тас - сипатты денеге айналады. Кө пшілік жағ дайларда байланыстырушы массағ а толтырушылар қ осады. Сонда толтырушылар баиланыстырушыны ү немдеуге мү мкіндік тудырып, жасанды тас қ асиетін жақ сартуга ық палын тигізеді.

Минералдық байланыстырушы заттар белгілі бір ортада қ атаю қ аблеттілігіне байланысты ауалық жә не гидравликалық болып екі топқ а бө лінеді.

• Ауалық байланыстырушылар - қ ұ рылыстық ә к, гипстік жә не магнезиялық байланыстырушылар, ерітілінетін шыны. Бұ лар тек ауалық ортада қ атаяды жә не беріктігін ұ зақ сақ тай алады.

• Тек суда ғ ана емес, тіпті сулық ортада одан да жақ сы қ атаюғ а жә не мық тылыгын (беріктігін) ұ зақ уақ ыт сақ тауғ а немесе жоғ арылатуғ а қ абілетті байланыстырушы заттарды сулана қ атаюшы байланыстырушылар немесе гидравликалық байланыстырушылар (глиноземдік жэне ұ лғ аюшы цементтер, гипсоцемент, пуццоландық жә не кейбір жергілікті байланыстырушы) заттар деп атайды.

• Автоклавта қ атаятын байланыстырушы заттар (ә кті -кремнеземдік, ә кті - нефелиндік, клинкерсіз шлактық жә не кү лдік байланыстырушы) ө зінше жеке топқ а бө лінеді, дегенмен мә ні бойынша бұ лар да гидравликалық байланыстырушыларғ а жатады. Мұ ндай байланыстырушылар тек қ ыздырылғ ан қ анық қ ан температурасы 175° С немесе одан да жоғ ары, қ ысымдығ ы 0, 9 -1, 6 МПа булық ортада тиімді катая алады.

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒