Кәпірлердің мал-мүліктерін иемденуге қай кезде рұқсат етіледі?

Аллаһ Тағ ала былай деген: «Олар сенен олжа туралы сұ райды. Айт: «Олжа Аллаһ қ а жә не Пайғ амбарына тиесілі» (ә л-Ә нфә л 8: 1).

Аллаһ Тағ ала сондай-ақ, былай деген: «Егер сендер Аллаһ қ а ә рі дұ рыс пен бұ рыстың айырылғ ан кү ні; екі топ қ арсыласқ ан (Бадр соғ ысы) кү ні қ ұ лымызғ а тү сірген аяттарымызғ а иман келтірген болсаң дар, соғ ыстан олжа етіп алғ ан нә рселерден бестен бірі Аллаһ қ а, Пайғ амбарғ а, жақ ындарына, жетімдерге, міскіндерге жә не жолда қ алғ андарғ а тиісті екендігін білің дер» (ә л-Ә нфә л 8: 41).

Аллаһ Тағ ала сондай-ақ, былай деген: «Аллаһ сендерге кө птеген алатын олжаларды уә де етті жә не... мұ ны тез арада сендерге сыйлады» (ә л-Фатх 48: 20).

Абу Хурайра Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегенін баяндағ ан: «Пайғ амбарлардың бірі жорық қ а аттанып, ө зінің тайпаластарына: «Менің соң ымнан ә йелге ү йленіп оғ ан кіргісі келіп, бірақ ә лі кіріп ү лгермеген жә не ү й салып, оны шатырмен жаппағ ан жә не қ ойлар мен тү йелерді сатып алып, олардан тө л алуды кү тіп отырғ ан (адамдар) ермесін», - деді де, содан соң жорық қ а жылжыды. Аср намазының кезінде немесе осы уақ ыттың шамасында ол қ алағ а жақ ындап келді де, Кү нге былай деді: «Сен Аллаһ тың билігіндесін, мен де (Аллаһ тың ) билігіндемін. Уа, Аллаһ, оны біз ү шін тоқ тат! ». Жә не Аллаһ оларғ а жең іс сыйламайынша, ол батпады. Содан соң ол ә скери олжаны жинап алды, ал аспаннан оны жою ү шін от тү сті, бірақ ол жиналғ ан (олжағ а) тиіспеді. Сонда ә лгі пайғ амбар: «Ақ иқ атында, сендердің араларың дағ ы біреулер алдауғ а барды, ендеше мағ ан ә р рудан бір адам ант берсін! » - деді. Жә не олар осыны істегенде, біреуінің қ олы оның қ олына жабысып қ алды. Сонда ол (пайғ амбар): «Ақ иқ атында, алдауғ а барғ ан сендердің араларың да, ендеше сенің руластарың ның барлығ ы мағ ан ант берсін! » - деді. Бұ л жолы да оның қ олына олардың екеуінің яки ү шеуінің қ олдары жабысып қ алды, ал ол: «Алдауғ а барғ ан – сендерсің дер! » - деді. Содан соң олар алтыннан жасалғ ан сиырдың басына ұ қ сағ ан бір басты ә келіп қ ойды, ә рі сол кезде аспаннан тү скен от барлық олжаны жойып жіберді, ө йткені ә скери олжа бізден бұ рын ө мір сү ргендердің ешқ айсысына рұ қ сат етілмеген еді, алайда кейін Аллаһ бізге оны алуғ а рұ қ сат берді. Ол біздің ә лсіздігімізді жә не қ абілетсіздігімізді кө рген кезде бізге оны алуды рұ қ сат етті». ә л-Бухари 3124, Муслим 1747.

‘Абдур-Рахман ибн ‘Ауф Му‘аз ибн ‘Афра мен Му‘аз ибн ‘Амр ә л-Жамуха Абу Жә хлді ө здерінің қ ылыштарымен шауып тастағ анда, олар Аллаһ тың Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келіп, бұ л туралы хабарлағ андығ ы туралы баяндады. Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): « Оны қ айсыларың ө лтірдің дер? » - деп сұ рады. Олардың ә рқ айсысы: «Оны мен ө лтірдім! », - деді. Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Сендер қ ылыштарың ды сү рттің дер ме? », - деп сұ рады. Олар: «Жоқ », - деп жауап берді. Сонда ол олардың қ ылыштарына қ арады да: « Сендер екеуің де Абу Жахльді ө лтірдің дер, бірақ оның мү лкі Му‘аз ибн ‘Амр ә л-Жамухағ а тиеді », - деді. ә л-Бухари 3141, Муслим 1752.

Абу Қ атададан Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегені жеткізіледі: «(Жихадта) ө лтірілгеннің мү лкі оны ө лтіргенге тиеді». ә л-Бухари 3142, Муслим 1751.

Имам Ибн ә л-Мунзир былай деген: “Егер кө пқ ұ дайшылдардың мал-мү ліктері мұ сылмандар ү шін рұ қ сат етілген болып табылса да, (ол) тек оларды бағ ындырғ ан кезде ғ ана (болмақ )”. Қ араң ыз: “ә л-Аусат” 11/314.

Хафиз Ибн Хажжә р былай деген: “Ақ иқ атында, кә пірлердің мал-мү ліктерін алу шайқ ас пен оларды бағ ындыру кезінде рұ қ сат (халал) болады! ” Қ араң ыз: “Фатхуль-Бари” 5/341.

Имам Шамсуль-Хақ қ ‘Азым Абади былай деген: “Кә пірлердің мал-мү ліктері шайқ ас жә не олардың жерін басып алғ ан кезде рұ қ сат етілген”. Қ араң ыз: «‘Аунуль-мә ’буд» 7/318.

Сө йтіп, Аллаһ Тағ аланың шариғ аты кә пірлердің мал-мү ліктері тек екі жағ дайда ғ ана халал болатынына нұ сқ айды:

1 – Кә пірлермен шайқ асқ ан кезде, кә пірді ө лтірген мұ сылман оның барлық мү лкін (сальб) алып қ ояды.

2 – Кә пірлердің ә скерін талқ андағ ан кезде немесе олардың жерін бағ ындырғ ан кезде, олардың барлық мү ліктері мұ сылмандардың иелігіне ө теді.

Тіпті мұ сылмандар кә пірлердің мал-мү ліктерін иемденген жағ дайда да қ атаң шектеулер мен шарттар бар жә не мұ сылмандардың ә мірі олжаны реттеп, бө ліп бермейінше, (мұ сылмандардың ) ә рқ айсысы нені қ аласа – соны жә не қ алай қ аласа – солай ала алмайды. Ал Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дейтін: «Ақ иқ атында, нухба ө лекседен артық халал емес! » Абу Дауд 2705. Хадис сахих. Қ араң ыз: «Сахих ә л-жә ми’» 1986.

Ә н-Нухба – «тонау» сө зінен шық қ ан. Бұ л хадисте мұ сылмандар бағ ындырғ ан кә пірлердің жерлерінде ө з қ ажеттіліктерінен тыс пайдаланатын олардың мал-мү ліктерінен: азық -тү лік, тамақ, т. с. с. заттар туралы сө з болуда. Қ араң ыз: “Файдуль-Қ адир” 3/173.

Шейх Ибн ‘Усейминнен адамдар: «Кә пірлердің мал-мү лкін соғ ыста ұ рлауғ а болады ма? », - деп сұ рағ анда, шейх: “Егер мұ ны олжағ а қ осу ү шін ұ рласаң, онда оқ асы жоқ. Ал, егер жеке ө зің ү шін ұ рласаң, онда болмайды! ”, - деді. Тың даң ыз: “Шарх «Сахих» ә л-Бухари” 15-таспа, В беті.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 Следующая ⇒