Кәпірлерден ұрлауға болады ма?

Аллаһ Тағ аланың шариғ аты ұ рлық қ а тыйым салады, ә рі ол ү лкен кү нә лардың қ атарына жатады.

Аллаһ Тағ ала былай деген: «Ұ ры еркек пен ұ ры ә йелдің істегендері ү шін, жаза ретінде қ олдарын кесің дер. Аллаһ тың жазасы – осы, ө йткені Аллаһ – Қ ұ дыретті, Дана» (ә л-Маида 5: 38).

Абу Хурайрадан Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегені жеткізіледі: «Жұ мыртқ а ұ рлағ аны ү шін қ олы шабылатын ұ рыны Аллаһ лағ ынеттесін, жіп ұ рлағ аны ү шін қ олы шабылатын ұ рыны Аллаһ лағ ынеттесін! » ә л-Бухари 6783.

Бұ л – Қ ұ ран мен Сү ннеттің ұ рлық қ а тыйым салатын жалпы мә тіндері, ә рі кімнен ұ рланғ аны – мұ сылманнан ба, ә лде кә пірден бе – маң ызды емес. Ал «Ұ рлық тек мұ сылмандарғ а қ атысты ғ ана тыйым салынғ ан» дейтіндерге келер болсақ, ол (мұ ны жалпы дә лелдерден) ерекшелейтін дә лел келтіру қ ажет!

Имам Малик былай деп айтатын: «Шарап пен доң ызды ұ рлағ ан адамның қ олы шабылмайды. Егер ол мұ сылмандардың жерінде ө мір сү ретін жә не жизья тө лейтін кә пірден (зиммийден) немесе мұ сылмандармен келісім-шартта жү рген кә пірден (му’ахадтан) ұ рлағ ан болса, оның қ олын шауып, оларғ а мү ліктерін қ айтару керек». Қ араң ыз: “ә л-Мудаууана” 3/116.

Бұ ғ ан қ оса, бұ л мә селеде «кә пірден ұ рлағ аны ү шін де мұ сылманның қ олы шабылады» деген бір ауызды келісім (ижмаъ) бар. Имам Ибн Қ удама былай деген: “Мұ сылманның немесе кә пір-зиммийдің мал-мү лкін ұ рлағ аны ү шін мұ сылманның қ олы шабылады. Сол сияқ ты, олардың мал-мү лкін ұ рлағ аны ү шін кә пірдің де қ олы шабылады. Мұ ны ә ш-Шә фи’и жә не ханафилер айтатын, біз де осыда ешқ андай қ айшылық кө ріп тұ рғ ан жоқ пыз ”. Қ араң ыз: “ә л-Муғ ни” 12/351.

Исламда қ олды шабумен жазаланатын нә рсе рұ қ сат етілген бола алады ма?

Имам ә л-Қ уртуби былай дейтін: “Зиммийден ұ рлағ ан мұ сылманның қ олы шабылады, ал бұ л «зиммийдің мал-мү лкі мұ сылманның мал-мү лкімен тең дестіріледі» дегенді білдіреді, жә не тура осы оның ө міріне де қ атысты! ” Қ араң ыз ә л-Қ уртуби “Тафсир” 2/248.

Сө йтіп, тыйым нақ ты кімнен ұ рланғ анына емес, «ұ рлық » деген ә рекеттің ө зіне қ атысты екендігі айқ ын болып тұ р. Бұ л зинақ орлық жасауғ а салынғ ан тыйым сияқ ты, ө йткені оғ ан жалпы тыйым салынғ ан жә не зинақ орлық кіммен жасалатыны – кә пірлермен бе, ә лде мұ сылмандармен бе – маң ызды емес!

Имам ә з-Захаби ө зінің ү лкен кү налар туралы кітабында ұ рлық туралы тарауда былай деген: “Ұ рығ а, егер ол ұ рлағ анын қ айтып бермесе, тә убе етуі пайда ә келмейді! Егер оның ақ шасы болмаса, онда ұ рлап алғ ан мал-мү ліктің иесінен ол оны кешіруін сұ расын”. Қ араң ыз: “ә л-Кабаир” 91.

Кә пірлердің мал-мү ліктерін кү штеп тартып алуғ а болады ма?

Егер кә пірлерден ұ рлаудың ү кімі осындай болса, онда оларды жә бірлеумен жә не оларғ а зиян тигізумен мал-мү лкін кү шпен немесе алдап-арбаумен тартып алудың харам екендігі ешқ андай кү мә н туғ ызбайды.

Аллаһ Тағ ала былай деп айтады: «Аллаһ пен жә не Елшісімен соғ ысқ андардың жә не жер жү зінде бұ зақ ылық таратып жү ргендердің жазасы - ө лтірілулері, не асылулары, яқ и қ ол-аяқ тарының қ иғ ашталып кесілулері немесе елден айдалулары. Бұ л - олардың дү ниедегі жазалары. Жә не олар ү шін Ақ ыретте ірі азап бар» (ә л-Маида 5: 33).

Ибн ‘Аббас бұ л аят кө пқ ұ дайшылдардың себебімен тү скен дейді. Абу Дауд 4372, ә н-Насаи 7/101. Иснады хасан.

Са’д ибн Ә би Уақ қ ас бұ л аят хауариждерге қ атысты тү сірілген дейтін. Ибн Мардауайх. Қ араң ыз: “ә д-Дурруль-мансур” 5/259. Иснады сахих.

Бірақ хафиз Ибн Касир былай деген: “Бұ л аят жалпылама жә не кө пқ ұ дайшылдарғ а да, аталғ ан нә рсені жасаушылардың ө згелеріне де қ атысты екіндігі дұ рыс болып табылады”. Қ араң ыз: Ибн Касир “Тафсир” 2/261.

Алайда, Имам Малик, ә ш-Шә фи’и жә не ханафилер былай деген: “Бұ л аят жолдарда қ арақ шылық жасайтын жә не жер бетінде бұ зақ ылық тарататын мұ сылмандарғ а қ атысты тү сірілген”. Қ араң ыз: ә л-Қ уртуби “Тафсир” 6/433.

Имам Ибн ә л-Мунзир былай деген: “Маликтің пікірі дұ рыс болып табылады. Жә не Абу Саур да келесі аят бұ л аяттың мұ сылмандарғ а қ атысты тү сірілгенін нұ сқ айтынын айтқ ан”. Қ араң ыз: “ә л-Ишраф” 1/529.

Жә не бұ зақ ылық таратушылардың қ атарынан болу ү шін мал-мү лікті тартып алу мен қ ару арқ ылы адам ө лтіру ғ ана міндетті шарт болып табылмайды! Ғ алымдар бұ ғ ан сондай-ақ адамның ө згенің ү йіне жасырын кіргенін немесе сапарлас адамының тағ амына у салып, оны ө лтіргенін де жатқ ызады. Қ араң ыз: “ә л-Кафи” 2/108.

Мужжә хид «жер жү зінде бұ зақ ылық жасап жү ргендердің » деген сө здеріне байланысты былай деген: “Яғ ни зинақ орлық, ұ рлық, адам ө лтіру, ұ рпақ пен егінді бұ зуды жасап жү р ”. Қ араң ыз: “Тафсир ә д-Дурруль-мансур” 5/289.

Ә с-Судди бұ л аяттың тә псірінде былай деген: “Біз егер адам (басқ а) адамды ө лтірсе, ол ө тірілетінін естігенбіз. Егер мал-мү лікті тартып алғ ан болса, онда ол ө лтірілмейді, бірақ қ олы кесіледі. Қ арақ шылық жә не тонау ү шін оның аяғ ы шабылады. Ал, егер ол адам ө лтірген жә не оның мал-мү лкін тартып алғ ан болса, онда оның қ ол-аяғ ы шабылады немесе оның қ ол-аяғ ын керіп шегелеп тастау керек. Бірақ мұ ндай адам тә убе етіп, оны ұ стап алғ анша, мұ сылман ә міріне ө зі келсе, ал ә мір оғ ан қ ауіпсіздік кепілдігін берсе, онда оғ ан тиіспейді”. Қ араң ыз: “Тафсир ә д-Дурруль-мансур” 5/292.

Анас ибн Малик былай деп баяндайтын: “Кезінде ‘Уқ ль тайпасының адамдары Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келіп, Исламды қ абылдады. Мә динада тұ рғ ан кезінде олар сырқ аттық сезінді жә не Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оларғ а белгілі бір уақ ыт саумалы тү йелердің зә рі мен сү тін ішуді бұ йырды. Олар бұ йырылғ ан жерге барды, ал (сырқ аттарынан) айық қ ан соң діннен шығ ып, Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) шопанын ө лтіріп, тү йелерді айдап алып кетті. Мә динә дағ ылар бұ л жө нінде кү ннің басында естіді, ал Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) олардың ізінен қ уғ ыншылар жіберді. Тү ске жақ ын оларды Мә динағ а алып келді де, Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) олардың қ ол-аяқ тарын шауып, кө здерін кү йдіруді бұ йырды. Кейін оларды (осы кү йде) ө луге тастап кетті”. Абу Қ илә ба олар туралы былай деген: “Бұ л адамдар ұ рлады, адам ө лтірді жә не иман келтіргеннен кейін кү пірлікке тү сті. Жә не олар Аллаһ пен Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ арсы соғ ысты! ” ә л-Бухари 233, 4192, 6802, Муслим 1671.

Имам ә л-Уахиди ө зінің тә псірінде былай деген: “ «Аллаһ жә не Елшісімен соғ ысқ андардың » деген сө здер – оларғ а мойынсұ нбау жә не бағ ынбау дегенді білдіреді. Ал «жер жү зінде бұ зақ ылық таратып жү ргендердің » деген сө здер адамдарды ө лтіру жә не олардың мал-мү ліктерін кү штеп тартып алу дегенді білдіреді”. Қ араң ыз: ә л-Уә хиди “Тафсир” 1/317.

Сө йтіп, аталғ андардың барлығ ы Аллаһ Тағ аланың шариғ аты қ атаң тыйым салғ ан жер бетінде бұ зақ ылық таратуғ а жатады. Аллаһ Тағ ала былай деп айтты: «Жер бетінде тә ртіп орнатылғ аннан кейін бұ зақ ылық таратпаң дар». (ә л-А'раф 7: 56).

Имам ә л-Қ уртуби былай деген: “Аллаһ Тағ ала тә ртіп орнатылғ аннан кейін кез келген бұ зақ ылық қ а: мейлі ол кіші болсын, мейлі ү лкен болсын – тыйым салды”. Қ араң ыз: ә л-Қ уртуби “Тафсир” 6/145.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 Следующая ⇒