|
|||
Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексі 15 страница113-бап. Қ ылмыстық iс бойынша дә лелденуге жататын мә н-жайлар
1. Қ ылмыстық iс бойынша: 1) оқ иғ а жә не қ ылмыстық заң да кө зделген қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық қ ұ рамының белгiлерi (оның жасалғ ан уақ ыты, орны, тә сілі жә не басқ а да мә н-жайлары); 2) қ ылмыстық заң мен тыйым салынғ ан іс-ә рекеттi кiмнiң жасағ аны; 3) адамның қ ылмыстық заң мен тыйым салынғ ан іс-ә рекеттi жасаудағ ы кiнә лiлiгi, оның кiнә сiнiң нысаны, жасалғ ан іс-ә рекеттiң себептері, заң дық жә не iс жү зiндегi қ ателiктері; 4) кү діктінің, айыпталушының жауаптылық дә режесi мен сипатына ә сер ететiн мә н-жайлар; 5) кү діктінің, айыпталушының жеке басын сипаттайтын мә н-жайлар; 6) жасалғ ан қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тың салдарлары; 7) қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тан келтiрілген зиянның сипаты мен мө лшерi; 8) ә рекеттiң қ ылмыстық қ ұ қ ық қ а қ айшылығ ын жоқ қ а шығ аратын мә н-жайлар; 9) қ ылмыстық жауаптылық пен жазадан босатуғ а ә кеп соғ атын мә н-жайлар дә лелденуге жатады. 2. Кә мелетке толмағ андар жасағ ан қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тар туралы iстер бойынша дә лелденуге жататын қ осымша мә н-жайлар – осы Кодекстiң 531-бабында, ал есі дұ рыс емес адамдардың қ оғ амғ а қ ауіпті іс-ә рекеттері туралы істер бойынша осы Кодекстің 510-бабында кө рсетілген. 3. Қ ылмыстық іс бойынша басқ а да мә н-жайлармен қ атар Қ азақ стан Республикасы Қ ылмыстық кодексінің 48-бабына сә йкес тә ркіленуге жататын мү ліктің заң сыз, оның ішінде қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасау нә тижесінде алынғ анын немесе осы мү ліктен тү скен табыс болып табылатынын не қ ұ қ ық бұ зушылық қ аруы ретінде не экстремистік немесе террористік ә рекетті не қ ылмыстық топты қ аржыландыру немесе ө згедей қ амтамасыз ету ү шін пайдаланылғ анын немесе пайдалануғ а арналғ анын растайтын мә н-жайлар дә лелденуге жатады. 4. Қ ылмыстық іс бойынша қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасауғ а ық пал еткен мә н-жайлар да анық талуғ а жатады.
114-бап. Дә лелдемелерсiз анық талатын мә н-жайлар
Мына мә н-жайлар, егер тиiстi қ ұ қ ық тық рә сiмдер шең берiнде: 1) жалпығ а белгiлi фактiлер; 2) қ азіргі заманғ ы ғ ылымда, техникада, ө нерде, кә сiпте жалпығ а бірдей қ абылданғ ан зерттеу ә дiстерiнiң дұ рыстығ ы; 3) заң ды кү шiне енген сот актісімен белгiленген мә н-жайлар; 4) адамның заң ды бiлуi; 5) адамның ө з қ ызметтiк жә не кә сiби мiндеттерiн бiлуi; 6) арнаулы даярлығ ы немесе бiлiмі бар екендiгiн растайтын қ ұ жатты ұ сынбағ ан жә не арнаулы даярлық немесе білім алғ ан оқ у орнын немесе басқ а да мекеменi кө рсетпеген адамда арнаулы даярлық тың немесе бiлiмнiң болмауы керiсiнше дә лелденбесе, дә лелдемелерсiз анық талғ ан мә н-жайлар болып саналады.
115-бап. Кү діктiнiң, жә бiрленушiнiң, куә нің айғ ақ тары
1. Кү діктiнiң, жә бiрленушiнiң, куә нiң айғ ақ тары – олардың сотқ а дейінгі тергеп-тексеру барысында осы Кодекстiң 26-тарауында белгiленген тә ртiппен жауап алуда жазбаша немесе ауызша нысанда хабарлағ ан мә лiметтері. 2. Кү діктi ө зiне қ арсы кү дік жө нiнде, сол сияқ ты ө зiне белгiлi, iс бойынша маң ызы бар ө зге де мә н-жайлар мен дә лелдемелер туралы айғ ақ тар беруге қ ұ қ ылы. 3. Кү діктінің қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасаудағ ы ө з кінә сін мойындауы оның кінә лі екендігі іс бойынша қ олда бар дә лелдемелер жиынтығ ымен расталғ ан кезде ғ ана айыптау негізіне жатқ ызылуы мү мкін. 4. Жә бiрленушiден iс бойынша дә лелденуге жататын кез келген мә н-жайлар туралы, сондай-ақ оның кү діктімен, басқ а жә бiрленушiлермен, куә лармен ө зара қ арым-қ атынасы туралы жауап алынуы мү мкiн. Егер жә бiрленушi ө зiнің хабардар болғ ан кө зiн кө рсете алмаса, ол хабарлағ ан мә лiметтер дә лелдеме бола алмайды. 5. Куә дан iске қ атысты кез келген мә н-жайлар туралы, оның iшiнде кү діктінің, жә бiрленушiнiң жеке басы мен ө зiнiң олармен жә не басқ а да куә лармен ө зара қ арым-қ атынасы туралы жауап алынуы мү мкiн. Егер куә ө зiнің хабардар болу кө зiн кө рсете алмаса, ол хабарлағ ан мә лiметтер дә лелдеме бола алмайды. Куә ретiнде жауап алынуғ а жатпайтын адамдардың хабарлары дә лелдеме болып табылмайды. 6. Кү діктінің жеке басын сипаттайтын деректер туралы айғ ақ тар айыптау негiзiне жатқ ызыла алмайды жә не олар жаза тағ айындауғ а немесе жазадан босатуғ а байланысты мә селелердi шешу ү шiн ғ ана дә лелдемелер ретiнде пайдаланылады. 7. Жауап алу кезiнде осы Кодексте белгiленген тә ртiппен қ ылмыстық iс ү шiн маң ызы бар мә н-жайларды дұ рыс қ абылдауғ а немесе қ айталап айтуғ а қ абiлетсiз деп танылғ ан адамның айғ ақ тары дә лелдеме болып табылмайды. 8. Қ ұ қ ық қ орғ ау органдарына немесе арнаулы мемлекеттік органдарғ а қ ұ пия негізде жә рдем кө рсететін адам тікелей қ абылдағ ан нақ ты деректер кө рсетілген адамның келісімімен одан куә, жә бірленуші, кү дікті, айыпталушы ретінде жауап алынғ аннан кейін дә лелдемелер ретінде пайдаланылуы мү мкін. Қ ылмыстық топқ а енгізілген адамдар тікелей қ абылдағ ан нақ ты деректер осы адамдардың қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету мақ сатында, жедел-іздестіру қ ызметін не жасырын тергеу ә рекеттерін жү зеге асыратын органның лауазымды адамынан куә ретінде жауап алынғ аннан кейін дә лелдемелер ретінде пайдаланылуы мү мкін.
116-бап. Сарапшының қ орытындысы жә не айғ ақ тары
1. Сарапшының қ орытындысы – осы Кодекстің талаптарына сә йкес ресімделген, сот-сараптамалық зерттеудің барысы мен нә тижелері кө рсетілетін қ ұ жат. 2. Сарапшының ауызша тү сiндірмелерi ол бұ рын берген қ орытындыны тү сiндiру бө лiгiнде ғ ана дә лелдемелер болып табылады. 3. Сарапшының қ орытындысы қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган ү шiн мiндеттi болып табылмайды, алайда оның қ орытындымен келiспеуi уә ждi болуғ а тиiс. 4. Сарапшының айғ ақ тары – қ орытындыны алғ аннан кейін оның берген қ орытындысын тү сіндіру немесе нақ тылау мақ сатында жү ргізілген жауап алуда ол хабарлағ ан мә ліметтер.
117-бап. Маманның қ орытындысы жә не айғ ақ тары
1. Маманның қ орытындысы – осы баптың ү шінші бө лігінің талаптарына сә йкес ресімделген жә не маманның алдына қ ылмыстық процесті жү ргізетін адам немесе тараптар қ ойғ ан мә селелер бойынша зерттеулердің мазмұ ны мен тү йіндерін кө рсететін, жазбаша тү рде ұ сынылғ ан ресми қ ұ жат. Зерттеуді тағ айындау, қ орытынды берудің мү мкін еместігі туралы хабар дайындау тә ртібі, зерттеуді тағ айындау жә не жү ргізу кезіндегі кү діктінің, айыпталушының, жә бірленушінің жә не оның ө кілінің, куә ның, қ орғ аушының қ ұ қ ық тары мен міндеттері, ө здеріне қ атысты зерттеу жү ргізілетін тұ лғ алардың қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерінің кепілдіктері, процеске қ атысушылардың зерттеу жү ргізу кезінде қ атысу қ ұ қ ығ ы, зерттеу объектілеріне қ ойылатын қ ұ қ ық тық талаптар, кү діктіге, жә бірленушіге маманның қ орытындысын ұ сынудың тә ртібі мен қ ұ қ ық тық салдарлары, зерттеу ү шін ү лгілер алудың негіздері мен тә ртібі маманның зерттеу жү ргізу ерекшеліктері ескеріле отырып, осы Кодекстің 34 жә не 35-тарауларында белгіленеді. 2. Қ ажетті зерттеулерді жү ргізгеннен кейін маман ө з атынан жазбаша қ орытынды жасайды жә не оны ө зінің қ ойғ ан қ олымен куә ландырады. Қ азақ стан Республикасының қ ұ қ ық қ орғ ау немесе арнаулы мемлекеттік органының уә кілетті бө лімшесінің қ ызметкері жасағ ан, маманның жазбаша қ орытындысы кө рсетілген бө лімшенің мө рімен расталады. 3. Маманның қ орытындысында: оның ресімделген кү ні, зерттеу жү ргізілген мерзімдер мен орын; тергеу ә рекеті хаттамасының деректемелері, оғ ан маманның қ орытындысы, зерттеуді жү ргізген маман туралы мә ліметтер (тегі, аты, ә кесінің аты (ол болғ ан кезде), білімі, мамандығ ы, мамандығ ы бойынша жұ мыс ө тілі, ғ ылыми дә режесі жә не ғ ылыми атағ ы, атқ аратын лауазымы) қ оса беріледі; маманның ө зіне кө рінеу жалғ ан қ орытынды бергені ү шін қ ылмыстық жауаптылық туралы ескертілгені туралы оның қ ойғ ан қ олымен куә ландырылғ ан белгі; маманның алдына қ ойылғ ан мә селелер; зерттеу объектілері, олардың жай-кү йі, қ апталуы, мө рмен бекемделуі; қ олданылғ ан ә дістер кө рсетіле отырып, зерттеулердің мазмұ ны мен нә тижелері; жү ргізілген зерттеулердің нә тижелерін бағ алау, маманның алдына қ ойылғ ан мә селелер бойынша тү йіндерінің негіздемесі мен тұ жырымдалуы кө рсетілуге тиіс. 4. Маманның қ орытындысын кө рнекілейтін, осы баптың екінші бө лігінде кө зделген тә ртіппен куә ландырылғ ан материалдар (фотокестелер, схемалар, графиктер, кестелер жә не басқ а да материалдар) қ орытындығ а қ оса беріледі жә не оның қ ұ рамдас бө лігі болып табылады. Қ орытындығ а зерттеуден кейін қ алғ ан объектілер, оның ішінде ү лгілер де қ оса берілуге тиіс. 5. Маманның ауызша тү сіндірмелері оның бұ рын берген қ орытындысын тү сіндіру бө лігінде ғ ана дә лелдемелер болып табылады. 6. Маманның айғ ақ тары – қ орытындыны алғ аннан кейін, оның берген қ орытындысын тү сіндіру немесе нақ тылау мақ сатында жү ргізілген жауап алуда ол хабарлағ ан мә ліметтер. 7. Маманның қ орытындысы қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган ү шiн мiндеттi болып табылмайды, алайда оның қ орытындымен келiспеуi уә ждi болуғ а тиiс.
118-бап. Заттай дә лелдемелер
1. Егер қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық қ ұ ралы болды деп пайымдауғ а негiз болса немесе оларда қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тың iздері сақ талып қ алса немесе олар қ оғ амғ а қ ауіпті қ олсұ ғ ушылық объектiлерi болса – нә рселер, сондай-ақ қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық ты табу, iстiң нақ ты мә н-жайларын анық тап алу, кiнә лi адамды анық тау не оның кінә лі екенін теріске шығ ару немесе жауаптылық ты жең iлдету қ ұ ралы болуы мү мкiн ақ ша мен ө зге де қ ұ ндылық тар, нә рселер мен қ ұ жаттар заттай дә лелдемелер болып танылады. 2. Осы Кодекстiң 221-бабының тө ртiншi бө лiгiнде кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, заттай дә лелдемелер қ ылмыстық процестi жү ргізетін органның қ аулысымен iске қ оса тiгiледi жә не ү кiм немесе iстi тоқ тату туралы қ аулы заң ды кү шiне енгенге дейiн сонда болады. Заттай дә лелдемелердi қ арап-тексеру жә не сақ тау тә ртiбi осы Кодекстiң 221-бабында айқ ындалады. 3. Қ ылмыстық істі тоқ тату туралы шешім шығ ару немесе ү кiм шығ ару кезінде заттай дә лелдемелер туралы мә селе шешiлуге тиiс. Бұ л ретте: 1) қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық қ ұ ралы сот тә ртібімен тә ркiленуге жатады немесе тиiстi мекемелерге белгiлi бiр тұ лғ аларғ а беріледi немесе жойылады; 2) ұ стауғ а тыйым салынғ ан немесе ұ стауғ а шектеу қ ойылғ ан заттар тиiстi мекемелерге берілуге жатады немесе жойылады; 3) қ ұ ндылығ ы жоқ жә не пайдалануғ а келмейтiн заттар жойылуғ а жатады, ал мү дделi тұ лғ алардың немесе мекемелердің ө тінішхаты болғ ан жағ дайда, оларғ а берiлуi мү мкiн; 4) қ ылмыстық жолмен жиналғ ан ақ ша жә не ө зге де қ ұ ндылық тар, сондай-ақ заң сыз кә сiпкерлiктің жә не контрабанданың нә рселері соттың шешiмi бойынша мемлекеттiң кiрiсiне айналдырылуғ а жатады; қ алғ ан заттар заң ды иелерiне берiледi, ал иелері анық талмағ ан кезде мемлекеттiң меншiгiне ө теді. Бұ л заттардың тиесiлiгi туралы дау туындағ ан жағ дайда, дау азаматтық сот iсiн жү ргiзу тә ртiбiмен шешілуге жатады; 5) заттай дә лелдемелер болып табылатын қ ұ жаттар дә лелдемелерді сақ таудың бү кіл мерзiмi iшiнде іспен бiрге қ алады не осы Кодекстiң 120-бабының тө ртінші бө лігінде кө зделген тә ртiппен мү дделi жеке немесе заң ды тұ лғ аларғ а берiледi. 4. Соттың, прокуратура, қ ылмыстық қ удалау жә не сот сараптамасы органдарының қ ылмыстық істер бойынша заттай дә лелдемелерді, қ ұ жаттарды алып қ ою, есепке алу, сақ тау, беру жә не жою тә ртібін Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі белгілейді.
119-бап. Процестік ә рекеттердiң хаттамалары
1. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін адам тiкелей қ абылдағ ан мә н-жайларды куә ландыратын, осы Кодекстiң қ ағ идаларына сә йкес жасалғ ан тергеу ә рекеттерінің хаттамаларында қ амтылғ ан, сондай-ақ тергеу ә рекеті барысында маман жү ргізген қ арап-тексеру, куә ландыру, алу, тiнту, ұ стап алу, мү лiкке тыйым салу, тануғ а ұ сыну, ү лгілерді алу, мә йiттi эксгумациялау, айғ ақ тарды сол жерде тексеру, қ ұ жаттарды ұ сыну, тергеу экспериментi, жасырын тергеу ә рекеттерінің нә тижелерін зерттеу, заттай дә лелдемелерді зерттеу кезінде анық талғ ан, сондай-ақ сот отырысының сот ә рекеттері мен олардың нә тижелері кө рсетілетін хаттамасында қ амтылғ ан нақ ты деректер қ ылмыстық іс бойынша дә лелдемелер болып табылады. 2. Қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық туралы ауызша арызды қ абылдау кезінде жасалғ ан хаттамаларда, ұ сынылғ ан нә рселер мен қ ұ жаттарда, айыбын мойындап келуiнде, тұ лғ аларғ а тиесілі олардың қ ұ қ ық тары мен оларғ а жү ктелген мiндеттердi тү сiндiруде қ амтылғ ан нақ ты деректер дә лелдемелер ретiнде пайдаланылуы мү мкiн.
120-бап. Қ ұ жаттар
1. Егер жеке, заң ды тұ лғ алар жә не лауазымды адамдар қ ұ жаттарда баяндағ ан немесе куә ландырғ ан мә лiметтердiң қ ылмыстық iс ү шiн маң ызы бар болса, қ ұ жаттар дә лелдемелер деп танылады. 2. «Жедел-iздестiру қ ызметi туралы» Қ азақ стан Республикасы Заң ының талаптары сақ тала отырып алынғ ан, қ ұ қ ық қ а қ айшы ә рекеттер туралы нақ ты деректер тіркелген материалдар қ ұ жаттар болып табылады жә не олар қ ылмыстық процесте дә лелдемелер ретінде пайдаланылуы мү мкін. 3. Қ ұ жаттар жазбаша да, ө зге нысанда да тіркелген мә лiметтердi қ амтуы мү мкiн. Қ ұ жаттарғ а, сонымен бiрге, осы Кодекстiң 122-бабында кө зделген тә ртiппен алынғ ан, талап етiп алдырылғ ан немесе ұ сынылғ ан тү сiнiктемелер, тү гендеулердің, ревизиялардың актiлерi, анық тамалар, салық тық тексерулер актілері, салық қ ызметі органдарының қ орытындылары, сондай-ақ компьютерлiк ақ паратты қ амтитын материалдар, фото- жә не кинотү сірілімдер, дыбыс- жә не бейнежазбалар да жатады. 4. Қ ұ жаттар iске қ осып тігіледі жә не оны сақ таудың бү кiл мерзiмi ішінде сонда сақ талады. Алып қ ойылғ ан жә не iске қ осып тігілген қ ұ жаттар ағ ымдағ ы есепке алу, есептілік ү шiн жә не ө зге де қ ұ қ ық қ а сыйымды мақ саттарда талап етiлген жағ дайда, олар заң ды иесiне қ айтарылуы немесе егер iс ү шiн залалсыз болатын болса, уақ ытша пайдалануғ а берілуі не олардың кө шiрмелерi берiп жіберілуi мү мкiн. 5. Қ ұ жаттардың осы Кодекстiң 118-бабында кө рсетiлген белгiлерi болғ ан жағ дайларда, олар заттай дә лелдемелер деп танылады.
16-тарау. ДӘ ЛЕЛДЕУ
121-бап. Дә лелдеу
1. Дә лелдеу iстi заң ды, негiзді жә не ә дiл шешу ү шiн маң ызы бар мә н-жайларды анық тау мақ сатында дә лелдемелерді жинаудан, зерттеуден, бағ алаудан жә не пайдаланудан тұ рады. 2. Кү діктінің, айыпталушының қ ылмыстық жауаптылық негiздерiнің жә не кiнә сiнiң бар екенін дә лелдеу мiндетi айыптаушыда болады.
122-бап. Дә лелдемелерді жинау
1. Дә лелдемелерді жинау сотқ а дейінгі тергеп-тексеру жә не сот талқ ылауы процесінде осы Кодексте кө зделген процестік ә рекеттерді жү ргізу арқ ылы жү ргізіледі. Дә лелдемелерді жинау оларды табуды, бекітуді жә не алып қ оюды қ амтиды. 2. Қ ылмыстық процесті жү ргізетін орган процеске қ атысушылардың ө тінішхаттары немесе ө з бастамасы бойынша ө зінің іс жү ргізуіндегі қ ылмыстық іс бойынша жауап алу немесе сарапшы немесе маман ретінде қ орытынды беру ү шін осы Кодексте белгіленген тә ртіппен кез келген адамды шақ ыруғ а; осы Кодексте кө зделген процестік ә рекеттерді жү ргізуге; коммерциялық немесе заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пияны қ ұ райтын мә ліметтерді берудің жә не жария етудің Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде белгіленген тә ртібін сақ тай отырып, жеке, заң ды тұ лғ алардан жә не лауазымды адамдардан, сондай-ақ жедел-іздестіру қ ызметін жү зеге асыратын органдардан іс ү шін маң ызы бар қ ұ жаттар мен нә рселерді беруді талап етуге; уә кілетті органдар мен лауазымды адамдардан ревизия жә не тексеру жү ргізуді талап етуге қ ұ қ ылы. Қ ылмыстық қ удалау органы жеке кә сіпкерлік субъектілеріне ревизиялар мен тексерулер жү ргізудің талап етілетіні туралы бір тә улік ішінде прокурорды хабардар етеді. Сот ө з бастамасымен дә лелдемелер жинауғ а қ ұ қ ылы емес. 3. Осы Кодексте белгіленген тә ртіппен сотқ а дейінгі тергеп-тексеру ге немесе сот талқ ылауына қ атысуғ а жіберілген қ орғ аушы, жә бірленушінің ө кілі Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде белгіленген коммерциялық жә не заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пияны қ ұ райтын мә ліметтерді жария етпеу туралы тә ртіпті сақ тай отырып, жә бірленушіні қ орғ ауды, оның мү дделерін білдіруді жү зеге асыру ү шін қ ажетті мә ліметтерді: 1) заң ды тұ лғ алардан анық тамаларды, мінездемелерді, ө зге де қ ұ жаттарды талап ету арқ ылы алуғ а қ ұ қ ылы. Мемлекеттік органдардан, қ оғ амдық бірлестіктерден, сондай-ақ ө зге де заң ды тұ лғ алардан анық тамаларды, мінездемелерді жә не ө зге де қ ұ жаттарды қ орғ аушы, жә бірленушінің ө кілі талап етіп алдыруы мү мкін. Кө рсетілген заң ды тұ лғ алар қ орғ аушығ а, жә бірленушінің ө кіліне олардың сұ ратқ ан қ ұ жаттарын немесе олардың расталғ ан кө шірмелерін он тә улік ішінде беруге міндетті; Кү зетпен ұ стау тү ріндегі бұ лтартпау шарасын санкциялау туралы мә селені қ арау кезінде талап етіп алдырылатын анық тамалар, мінездемелер жә не ө зге де қ ұ жаттар қ орғ аушығ а екі тә улік ішінде ұ сынылады; 2) осы Кодекстің 272-бабының бесінші, тоғ ызыншы жә не оныншы бө ліктеріне сә йкес шарттық негізде сот сараптамасын жү ргізуге бастамашылық жасау; 3) сараптама мекемесіне шарттық негізде тиісті сараптама жү ргізу туралы сұ рау салу жолдау; 4) шарттық негізде маман тарту; 5) қ ылмыстық іске қ атысты ақ паратты білуі ық тимал адамдардың келісуімен, олардан сұ рақ алу арқ ылы, оның ішінде ғ ылыми-техникалық қ ұ ралдарды пайдалана отырып алуғ а қ ұ қ ылы. 4. Дә лелдемелер ретінде қ ылмыстық іске қ осып тігу ү шін ауызша да, жазбаша да нысандағ ы мә ліметтерді, сондай-ақ нә рселер мен қ ұ жаттарды кү дікті, айыпталушы, қ орғ аушы, жекеше айыптаушы, жә бірленуші, азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер жә не олардың ө кілдері, сондай-ақ кез келген азаматтар мен ұ йымдар беруге қ ұ қ ылы. Нә рселер мен қ ұ жаттар осы Кодекстің 125-бабының қ ағ идалары бойынша бағ аланғ аннан кейін қ ылмыстық іске қ осып тігіледі, ол туралы осы Кодекстің 119-бабы екінші бө лігінің талаптарына сә йкес хаттама жасалады. Қ ылмыстық процеске қ атысушылардан жә не ө зге де тұ лғ алардан заттар мен қ ұ жаттарды қ абылдау осы Кодекстің 99-бабында белгіленген тә ртіппен ө тінішхат негізінде жү зеге асырылады. 5. Осы баптың ү шінші бө лігі 1) тармағ ының талаптарын орындамау заң да белгіленген жауаптылық қ а ә кеп соғ ады.
123-бап. Дә лелдемелерді бекiту
1. Нақ ты деректер процестік ә рекеттердiң хаттамаларында тіркелгеннен кейiн ғ ана дә лелдемелер ретiнде пайдаланылуы мү мкін. 2. Сотқ а дейінгі тергеп-тексеру барысында хаттамаларды жү ргiзу жауаптылығ ы анық таушығ а, тергеушiге жә не прокурорғ а, ал сотта – сот отырысына тө рағ алық етушi мен хатшығ а жү ктеледi. 3. Тергеу жә не сот ә рекеттерiне қ атысушыларғ а, сондай-ақ сот талқ ылауында тараптарғ а осы ә рекеттердiң барысы мен нә тижелерi тіркелген хаттамалармен танысу, хаттамаларғ а толық тырулар мен тү зетулер енгiзу, осы ә рекеттi жү ргiзудiң тә ртiбi мен шарттары жө нiнде ескертулер мен қ арсылық тар айту, хаттамадағ ы жазбаларғ а ө з редакциясын ұ сыну, анық таушының, тергеушiнiң, прокурордың немесе соттың назарын iс ү шiн маң ызы болуы мү мкiн мә н-жайларғ а аудару қ ұ қ ығ ы қ амтамасыз етiлуге тиiс. Хаттамада тергеу жә не сот ә рекеттерiне қ атысушыларғ а олардың қ ұ қ ық тары тү сiндiрiлгенi туралы белгi жасалады. 4. Ауызша айтылғ ан толық тырулар, тү зетулер, ескертулер, қ арсылық тар, ө тінішхаттар мен шағ ымдар хаттамағ а енгiзiледi, ал жазбаша нысанда баяндалғ андары хаттамағ а қ оса беріледі. Сызып тасталғ ан немесе кіріктіріліп жазылғ ан сө здер немесе басқ а да тү зетулер туралы хаттама соң ында қ ойылғ ан қ олдар алдында ескертпе жасалады. 5. Тергеу ә рекетiнiң хаттамасымен танысқ ан адамдар хаттаманың ә рбір бетiне мә тiннiң соң ғ ы жолының астына жә не хаттаманың соң ына ө зiнің қ олын қ ояды. Сот отырысы хаттамасының бір бө лiгiмен танысу кезінде ә рбір беттiң соң ына не осы бө лiктiң соң ына қ олын қ оюғ а қ ұ қ ылы. 6. Анық таушы, тергеушi, прокурор немесе сот ескертулермен немесе қ арсылық тармен келiспеген жағ дайда, бұ л туралы қ аулы шығ арады. 7. Заң да кө зделген жағ дайларда процеске қ атысушылардың немесе басқ а да адамдардың қ айсыбіреуі тергеу ә рекетiнiң хаттамасына қ ол қ оюдан бас тартқ ан кезде анық таушы, тергеушi немесе прокурор хаттамағ а бұ л туралы белгi жасайды, оны ө зiнiң қ олымен куә ландырады. 8. Заң да кө зделген жағ дайларда сот отырысының хаттамасында жазылғ ан сот ә рекетi туралы жазбаларғ а қ ол қ оюдан бас тартылғ ан кезде осы хаттамада белгi жасалып, оны сот отырысына тө рағ алық етушi мен хатшы ө з қ олдарымен куә ландырады.
|
|||
|