Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексі 13 страница

12. Қ арсылық бiлдiрудi қ абылдамай тастау немесе қ анағ аттандыру туралы қ аулы шағ ым жасалуғ а (наразылық келтірілуге) жатпайды. Қ аулымен келiспеушiлiк туралы дә лелдер апелляциялық, кассациялық шағ ымғ а немесе қ адағ алау шағ ымына енгiзiлуi мү мкiн.

88-бап. Прокурорғ а қ арсылық бiлдiру

1. Прокурор осы Кодекстiң 87-бабында кө зделген мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде қ ылмыстық процеске қ атыса алмайды.

2. Прокурордың сотқ а дейінгі тергеп-тексеруге қ атысуы, сол сияқ ты оның сотта айыптауды қ олдауы оның осы қ ылмыстық iске одан ә рi қ атысуына кедергi болып табылмайды.

3. Сотқ а дейiнгі тергеп-тексеру кезiнде прокурорғ а қ арсылық бiлдiру туралы мә селенi – жоғ ары тұ рғ ан прокурор, ал сотта iс жү ргiзу кезiнде iстi қ араушы сот шешедi.

89-бап. Тергеушiге жә не анық таушығ а қ арсылық бiлдiру

1. Осы Кодекстiң 87-бабында кө зделген негiздер болғ ан кезде тергеушi жә не анық таушы iстi тергеп-тексеруге қ атыса алмайды.

2. Осы қ ылмыстық iс бойынша бұ рын жү ргiзiлген тергеп-тексеруге тергеушiнің жә не анық таушының осындай тиісті тү рде қ атысуы олардың осы қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге одан ә рi қ атысуын болғ ызбайтын мә н-жай болып табылмайды.

3. Тергеушіге немесе анық таушығ а қ арсылық білдіру туралы мә селенi тергеу бө лімінің бастығ ы немесе анық тау органының бастығ ы не прокурор шешедi.

90-бап. Куә герге қ арсылық бiлдiру

1. Осы Кодекстiң 87-бабында жә не осы баптың екінші, ү шінші жә не тө ртінші бө ліктерінде кө зделген мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде куә гер сотқ а дейінгі тергеп-тексеруге қ атыса алмайды.

2. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін органғ а жеке ө зі немесе қ ызметi бойынша тә уелді болса, куә гер сотқ а дейінгі тергеп-тексеруге қ атыса алмайды. Сонымен қ атар қ ұ қ ық қ орғ ау органдарының, соттардың қ ызметкерлері, арнаулы заң оқ у орындарының білім алушылары, пробациялық бақ ылаудағ ы сотталғ андар жә не басқ а қ ылмыстық істер бойынша қ ылмыстық жауаптылық қ а тартылатын адамдар куә гер ретінде қ атыса алмайды.

3. Куә герлердiң қ андай да бiреуiнiң қ атысуы жү йелi сипат алғ ан жағ дайларды қ оспағ анда, куә гердiң осының алдында тергеу ә рекеттерiн жү ргiзуге қ атысуы, оның осы қ ылмыстық iс бойынша басқ а тергеу ә рекетiн жү ргiзуге қ атысуын болғ ызбайтын мә н-жай болып табылмайды.

4. Куә герге қ арсылық бiлдiруді тергеу ә рекетiн жү ргізетін адам шешедi.

5. Ө зінің іс бойынша іс жү ргізуге қ атысуын болғ ызбайтын мә н-жайларды жасырғ аны жә не іс жү ргізуге қ атысудан осы Кодекстің 86-бабының бірінші бө лігінде кө зделген ө зін ө зі шеттету міндетін орындамағ аны ү шін куә гер осы Кодекстің 160-бабында кө зделген тә ртіппен жауаптылық та болады.

91-бап. Сот отырысының хатшысына жә не сот приставына

қ арсылық бiлдiру

1. Сот отырысының хатшысы жә не сот приставы:

1) осы Кодекстiң 87-бабында кө зделген мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде;

2) олардың қ ұ зыреттi еместiгi анық талса, қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге қ атыса алмайды.

2. Адамның осының алдында сот отырысына сот отырысының хатшысы немесе сот приставы ретiнде қ атысуы оның сот отырысына осындай тиісті тү рде одан ә рi қ атысуын болғ ызбайтын мә н-жай болып табылмайды.

3. Сот отырысының хатшысына жә не сот приставына қ арсылық бiлдiру туралы мә селенi iстi қ араушы сот шешедi.

92-бап. Аудармашығ а жә не маманғ а қ арсылық бiлдiру

1. Аудармашы жә не маман:

1) осы Кодекстiң 87-бабында кө зделген мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде;

2) егер олардың қ ұ зыреттi еместiгi анық талса, қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге қ атыса алмайды.

2. Адамның осының алдында аудармашы немесе маман ретiнде қ атысуы олардың осы қ ылмыстық іс бойынша іс жү ргізуге осындай тиісті тү рде одан ә рi қ атысуын болғ ызбайтын мә н-жай болып табылмайды.

3. Аудармашығ а жә не маманғ а қ арсылық бiлдiру туралы мә селенi қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган шешедi.

93-бап. Сарапшығ а қ арсылық бiлдiру

1. Сарапшы:

1) осы Кодекстiң 87-бабында кө зделген мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде;

2) егер ол анық таушығ а, тергеушiге, прокурорғ а, судьяғ а, кү діктіге, айыпталушығ а, олардың қ орғ аушыларына, заң ды ө кiлдерiне, жә бiрленушiге, азаматтық талапкерге, азаматтық жауапкерге немесе олардың ө кiлдерiне қ ызметтiк немесе ө зге де тә уелді жағ дайда болғ ан болса немесе болып отырса;

3) егер ол нә тижелерi қ ылмыстық қ удалауды бастау ү шiн негiз болғ ан ревизия немесе басқ а да тексеру ә рекеттерiн жү ргiзген болса;

4) егер оның қ ұ зыреттi еместiгi анық талса;

5) егер ол iске, осы Кодекстiң 222-бабына сә йкес сот медицинасы саласындағ ы дә рiгер-маманның адамның мә йiтiн қ арап-тексеруге қ атысу жағ дайларын қ оспағ анда, маман ретiнде қ атысса, қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге қ атыса алмайды.

2. Тірі адамғ а, сондай-ақ мә йітке сараптама жү ргізуге сараптама тағ айындалғ анғ а дейін тиісті адамғ а медициналық кө мек кө рсеткен дә рігер сарапшы ретінде қ атыса алмайды.

3. Адамның осы іске осының алдында сарапшы ретінде қ атысуы, оның қ атысуымен жү ргізілген сараптамадан кейін қ айталап сараптама тағ айындалатын жағ дайларды қ оспағ анда, оғ ан іс бойынша сараптама жү ргізуді тапсыруды болғ ызбайтын мә н-жай болып табылмайды.

4. Сарапшығ а қ арсылық бiлдiру туралы мә селенi қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган шешедi.

94-бап. Қ орғ аушыны, жә бiрленушiнiң (жекеше айыптаушының ),

азаматтық талапкердің немесе азаматтық жауапкердiң

ө кiлiн қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге

қ атысудан шеттету

1. Қ орғ аушы, сондай-ақ жә бiрленушiнiң (жекеше айыптаушының ), азаматтық талапкердің, азаматтық жауапкердiң ө кiлi мына мә н-жайлардың кез келгенi болғ ан кезде:

1) егер ол бұ рын iске судья, прокурор, тергеушi, анық таушы, сот отырысының хатшысы, сот приставы, куә, сарапшы, маман, аудармашы немесе куә гер ретiнде қ атысса;

2) егер ол осы iстi тергеп-тексеруге немесе соттың қ арауына қ атысқ ан немесе қ атысып отырғ ан лауазымды адаммен туыстық немесе басқ а да жеке тә уелділік қ атынастарда болса;

3) егер ол қ орғ алушымен немесе сенiм бiлдiрушiмен мү дделері қ арама-қ арсы адамғ а заң кө мегін кө рсетiп жү рсе немесе бұ рын кө мек кө рсеткен болса, сол сияқ ты мұ ндай адамдармен туыстық немесе ө зге де жеке тә уелділік қ атынастарда болса;

4) егер ол заң ның немесе сот шешiмiнің кү шіне орай қ орғ аушы немесе ө кiл болуғ а қ ұ қ ылы болмаса, қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге қ атыса алмайды.

2. Сотқ а дейінгі тергеп-тексеру кезінде қ орғ аушыны, жә бiрленушiнiң (жекеше айыптаушының ), азаматтық талапкердің немесе азаматтық жауапкердiң ө кілін қ атысудан шеттету туралы мә селенi – прокурор, ал сотта іс жү ргізу кезінде істі қ арайтын сот шешеді.

12-тарау. Қ ЫЛМЫСТЫҚ ПРОЦЕСКЕ Қ АТЫСАТЫН АДАМДАРДЫҢ Қ АУІПСІЗДІГІН Қ АМТАМАСЫЗ ЕТУ

95-бап. Судьялардың, алқ абилердiң, прокурорлардың,

тергеушiлердiң, анық таушылардың, қ орғ аушылардың,

сарапшылардың, мамандардың, сот отырысы

хатшыларының, сот приставтарының

қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету

1. Судья, тергеу судьясы, алқ аби, прокурор, тергеушi, анық таушы, қ орғ аушы, сарапшы, маман, сот отырысының хатшысы, сот приставы, сол сияқ ты олардың отбасы мү шелерi мен жақ ын туыстары мемлекеттiң қ орғ ауында болады.

2. Осы баптың бiрiншi бө лiгiнде санамаланғ ан адамдарғ а мемлекет сотта қ ылмыстық iстердi немесе материалдарды қ арауғ а, сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү ргізуге байланысты олардың ө мiрiне қ олсұ ғ ушылық қ а немесе ө зге де кү ш қ олдануғ а қ арсы қ ауiпсiздік шараларын қ олдануды заң да кө зделген тә ртiппен қ амтамасыз етедi.

96-бап. Жә бірленушілердің, куә лардың, кү діктілердің,

айыпталушылардың жә не қ ылмыстық процеске қ атысатын

басқ а да адамдардың қ ауiпсiздiгі шараларын

қ олдану мiндетi

1. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган, егер қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге байланысты кү діктіге, айыпталушығ а, жә бiрленушiге, куә ге, қ ылмыстық процеске қ атысатын басқ а да адамдарғ а, сондай-ақ олардың отбасы мү шелерi мен жақ ын туыстарына қ атысты кү ш қ олданудың немесе қ ылмыстық заң да тыйым салынғ ан ө зге де іс-ә рекеттiң жасалу қ атері туралы деректер болса, олардың қ ауiпсiздiгi шараларын қ олдануғ а мiндеттi.

Мә ліметтерге қ олжетімділікті шектеу тү ріндегі қ ауіпсіздік шарасы мемлекеттік қ ұ пияларды не іске қ атысатын адамдар ө мірінің интимдік жақ тары туралы мә ліметтерді жария етуден қ орғ ау мақ сатында қ олданылуы мү мкін.

2. Ө здерімен процестік келісім жасалғ ан кү діктінің, айыпталушының, сотталушының не сотталғ ан адамның, оның жақ ын туыстарының қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету қ ажет болғ ан кезде, кө рсетілген адамдардың келісуі бойынша осы Кодексте жә не заң дарда кө зделген мемлекеттік қ орғ ау жә не қ ауіпсіздік шаралары қ олданылады.

3. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган осы баптың бiрiншi жә не екінші бө лiктерінде кө рсетілген адамдардың ауызша (жазбаша) арызының негiзiнде немесе ө з бастамасы бойынша олардың қ ауiпсiздiгi шараларын қ абылдап, ол туралы тиiстi қ аулы шығ арады.

4. Қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзуге қ атысатын адамдардың, олардың отбасы мү шелерiнiң жә не жақ ын туыстарының ө здерінің қ ауiпсiздiгi шараларын қ олдану туралы арыздарын қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган оларды алғ ан кезден бастап жиырма тө рт сағ аттан кешiктiрмей қ арауғ а тиіс. Арыз иесіне тиiстi қ аулының кө шiрмелері жiберіле отырып, ол қ абылданғ ан шешiм туралы дереу хабардар етіледі.

5. Арыз иесі ө зiнiң қ ауiпсiздiгi шараларын қ олдану туралы ө тiнiшхатын қ анағ аттандырудан бас тартылғ анына орай прокурорғ а немесе сотқ а шағ ым жасауғ а қ ұ қ ылы.

6. Қ ауiпсiздiк шараларын қ олданудан бас тарту, егер бұ рын берiлген арызда кө рiнiс таппағ ан мә н-жайлар туындаса, кө рсетілген шараларды қ олдану туралы ө тінішхатпен қ айтадан ө тiнiш жасауғ а кедергi келтiрмейдi.

97-бап. Жә бiрленушiлердiң, куә лардың, кү діктілердің жә не

қ ылмыстық процеске қ атысатын басқ а да адамдардың

қ ауiпсiздiгі шаралары

1. Қ ылмыстық процесті жү ргізетін орган куә лардың, кү діктілердің жә не қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзуге қ атысатын басқ а да адамдардың, олардың отбасы мү шелерiнiң жә не жақ ын туыстарының қ ауiпсiздiгі шараларын қ амтамасыз ету мақ сатында:

1) кү ш қ олданудың немесе қ ылмыстық заң да тыйым салынғ ан басқ а да іс-ә рекеттердің қ атерін тө ндіріп отырғ ан адамғ а оны қ ылмыстық жауаптылық қ а тарту ық тималдығ ы туралы ресми ескертпе жасайды;

2) қ орғ алатын адам туралы мә лiметтерге қ олжетімділікті шектейді;

3) оның жеке басының қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету туралы тапсырма береді;

4) қ ылмыстық процеске қ атысушыларғ а қ атысты кү ш қ олдану (қ олдануды ұ йымдастыру) немесе ө зге де қ ылмыстық іс-ә рекеттер жасау (жасауды ұ йымдастыру) ық тималдығ ын болғ ызбайтын бұ лтартпау шараларын кү діктіге, айыпталушығ а қ атысты таң дайды;

5) жақ ындауғ а тыйым салу тү ріндегі процестік мә жбү рлеу шарасын қ олданады.

2. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган шығ арғ ан ескертпе адамғ а қ олын қ ойғ ыза отырып хабарланады.

3. Қ орғ алатын адам туралы мә лiметке қ олжетімділікті шектеу қ ылмыстық процестің басынан бастап адамның арызы бойынша орын алуы мү мкін жә не қ ылмыстық iстiң материалдарынан адамның сауалнамалық деректерi туралы мә лiметтердi алып, оларды негiзгi iс жү ргiзуден бө лек сақ таудан, бұ л адамның бү ркеншiк ат пайдалануынан тұ рады. Сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адам осы шараны қ олдану туралы қ аулы шығ арады, онда қ орғ алатын адамның жеке басы туралы деректерді қ ұ пия сақ тау туралы қ абылданғ ан шешімнің себептері жазылады, қ орғ алатын адамның қ атысуымен жү ргізілетін тергеу ә рекеттері хаттамаларында пайдаланылатын бү ркеншік аты жә не қ ол қ ою ү лгісі кө рсетіледі. Қ орғ алатын адамның қ атысуымен процестік ә рекеттер қ ажет болғ ан жағ дайда, оны тануды болғ ызбайтын жағ дайларда жү ргізіледі. Қ аулы жә не негізгі іс жү ргізуден бө лектелген материалдар мө рленген конвертке салынып, ол одан ә рі қ ылмыстық істі тергеген органда сақ талады жә не оның мазмұ нымен сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адамнан басқ а прокурор жә не сот таныса алады.

4. Куә герлердiң, кү діктілердің, айыпталушылардың, жә бірленушілердің жә не қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзуге қ атысатын басқ а да адамдардың, олардың отбасы мү шелері мен жақ ын туыстарының жеке қ ауiпсiздiгi шараларын қ амтамасыз ету тә ртiбi заң да айқ ындалады.

5. Қ ауiпсiздiк шараларының қ олдануына қ арамастан, қ ылмыстық қ удалау органы бұ ғ ан негiздер болғ ан кезде жә бiрленушiге, куә ғ а, кү діктіге, қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзуге қ атысатын басқ а да адамғ а қ атысты қ ылмыстық заң да тыйым салынғ ан іс-ә рекеттің жасалу қ атерінің анық талуына байланысты сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді бастауғ а мiндеттi.

6. Қ ауiпсiздiк шараларының кү ші оларды қ олдануғ а қ ажеттiлік жойылғ анда қ ылмыстық процестi жү ргізетін органның уә ждi қ аулысымен жойылады. Қ орғ алатын адамғ а оның қ ауiпсiздiгі шараларының кү ші жойылғ андығ ы немесе ол туралы деректердiң қ ылмыстық процеске қ атысатын адамдарғ а ашылғ андығ ы туралы дереу хабарлануғ а тиiс. Қ ылмыстық процесті жү ргізетін органның қ ауіпсіздік шараларының кү шін жою туралы шешіміне қ орғ алатын адамның сотқ а немесе прокурорғ а шағ ым беруі шағ ым жасалғ ан шешімнің орындалуын тоқ тата тұ рады.

98-бап. Сот талқ ылауына қ атысатын адамдардың

қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету

1. Тө рағ алық етушi сот талқ ылауына қ атысушылардың қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету ү шiн соттың жабық отырысын ө ткiзедi, сондай-ақ осы Кодекстiң 97-бабының бiрiншi, екiншi, ү шiншi жә не тө ртiншi бө лiктерiнде кө зделген шараларды қ олданады.

2. Сот қ орғ алатын адамның, айыптаушы тараптың ө тiнiшхаты бойынша, сондай-ақ адамның, оның отбасы мү шелері мен жақ ын туыстарының қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету мақ сатында ө з бастамасы бойынша куә дан:

1) қ орғ алатын адамның жеке басы туралы деректердi жарияламастан, бү ркеншiк атты пайдалана отырып;

2) қ алғ ан қ атысушылардың қ орғ алатын адамды дауысы, акценті жә не сыртқ ы белгілері: жынысы, ұ лты, жасы, бойы, дене бітімі, мү сіні, жү рісі бойынша тануы мү мкін болмайтын жағ дайларда;

3) оны сот талқ ылауына басқ а қ атысушылардың кө зiне кө рсетпей, оның ішінде бейнебайланыс арқ ылы да, жауап алу туралы қ аулы шығ аруғ а қ ұ қ ылы.

Судья қ орғ алатын адамның негізгі іс жү ргізуден бө лектелген сауалнамалық деректерін жә не жеке басын куә ландыратын қ ұ жаттарын жария етпестен, сот отырысының ө зге қ атысушыларына, оның ішінде сот отырысының хатшысына ұ сынбастан жә не сот отырысының хаттамасында жә не (немесе) сот актілерінде кө рсетпестен, олармен танысу арқ ылы жауап алынатын адамның жеке басына жеке ө зі кө з жеткізеді.

3. Тө рағ алық етуші:

1) бейне-, дыбыс жазуды жү ргізуге жә не жауап алуды тү сіріп алудың ө зге тә сілдерін жү ргізуге тыйым салуғ а;

2) сот отырысы залынан адвокатты қ оспағ анда, сотталушыны, қ орғ аушы тараптың ө кілдерін шығ арып жіберуге қ ұ қ ылы.

4. Сот процеске қ атысушылардың қ андай да бiреуi болмағ анда немесе олардың кө збен кө рiп отыруынан тыс жауап алғ ан қ орғ алатын адамның айғ ағ ын тө рағ алық етушi осы қ орғ алатын адам туралы мә лiметтерді кө рсетпестен, сотта барлық қ атысушылар қ атысып отырғ ан кезде хабарлайды.

5. Қ ажет болғ ан жағ дайларда, сот процеске қ атысушылардың жә не заң да кө зделген ө зге де адамдардың қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету жө нiнде басқ а да шараларды қ олданады.

6. Сот талқ ылауына қ атысушылардың қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету туралы сот қ аулысын орындау қ ылмыстық қ удалау органдарына, жазаны орындайтын мекемеге немесе органғ а, сондай-ақ сот приставына жү ктеледi.

13-тарау. Ө ТІНІШХАТТАР. Қ ЫЛМЫСТЫҚ ІС БОЙЫНША

ІС ЖҮ РГІЗУДІ ЖҮ ЗЕГЕ АСЫРАТЫН МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАР

МЕН ЛАУАЗЫМДЫ АДАМДАРДЫҢ Ә РЕКЕТТЕРІ (Ә РЕКЕТСІЗДІГІ)

МЕН ШЕШІМДЕРІНЕ ШАҒ ЫМ ЖАСАУ

99-бап. Қ ылмыстық процеске қ атысушылардың ө тiнiшхаттарын

қ араудың мiндеттiлiгi

1. Қ ылмыстық процеске қ атысушылар сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адамғ а, прокурорғ а, судьяғ а (сотқ а) қ ылмыстық процесс барысында маң ызы бар мә н-жайларды анық тау, ө тiнiшхатпен жү гінген тұ лғ аның немесе ө здері ө кілдік ететін тұ лғ аның қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерiн қ амтамасыз ету ү шiн процестік ә рекеттерді жү ргiзу немесе процестік шешiмдерді қ абылдау туралы ө тiнiшхаттармен жү гінуге қ ұ қ ылы.

2. Ө тiнiшхаттар процестiң кез келген сатысында мә лiмделуi мү мкiн. Ө тiнiшхатты мә лімдеген тұ лғ а қ андай мә н-жайларды анық тау ү шiн ә рекет жү ргiзудi немесе шешiм қ абылдауды ө тінетінін кө рсетуге тиiс. Жазбаша ө тiнiшхаттар қ ылмыстық істің материалдарына қ оса тiгiледi, ауызша ө тiнiшхаттар тергеу ә рекетiнiң немесе сот отырысының хаттамасына енгізiледi.

3. Ө тiнiшхаттың қ абылданбауы оны қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзудiң келесi кезең дерiнде қ айталап мә лімдеуге немесе қ ылмыстық процестi жү ргізетін басқ а орган алдында мә лімдеуге кедергi келтiрмейдi.

4. Ө тiнiшхат ол мә лiмделген бойда қ аралуғ а жә не шешілуге жатады. Ө тiнiшхат бойынша шешiмдi дереу қ абылдау мү мкiн болмағ ан жағ дайларда, ол мә лiмделген кү ннен бастап ү ш тә улiктен кешiктiрiлмей шешiлуге тиiс.

5. Егер ө тінішхат iстiң мә н-жайларын жан-жақ ты, толық жә не объективтi зерттеуге, процеске қ атысушылардың немесе басқ а да тұ лғ алардың қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерiн қ амтамасыз етуге ық пал ететін болса, ол қ анағ аттандырылуғ а тиiс. Ө зге жағ дайларда ө тiнiшхатты қ анағ аттандырудан бас тартылуы мү мкiн. Қ ылмыстық процесті жү ргізетін орган келуін тараптар қ амтамасыз еткен адамдардан мамандар немесе куә лар ретінде жауап алу туралы ө тінішхаттарды қ анағ аттандырудан бас тартуғ а қ ұ қ ылы емес. Қ ылмыстық процесті жү ргізетін орган тараптың кө рсеткен адамдарының жауап алуғ а келуін қ амтамасыз етуіне жә рдем кө рсетуге, оның ішінде заң да кө зделген процестік мә жбү рлеу шараларын қ олдана отырып, жә рдем кө рсетуге міндетті.

6. Қ ылмыстық процестi жү ргізетін орган ө тiнiшхатты қ анағ аттандырудан толық немесе iшiнара бас тарту туралы уә ждi қ аулы шығ арып, ол ө тiнiшхатты мә лімдеген тұ лғ ағ а жеткiзiледi. Ө тiнiшхат жө нiндегi шешiмге осы Кодексте белгiленген шағ ым беру мен оны қ араудың жалпы қ ағ идалары бойынша шағ ым жасалуы мү мкiн.

100-бап. Органдар мен лауазымды адамдардың шешiмдерi мен

ә рекеттерiне (ә рекетсіздігіне) шағ ым жасау

1. Егер жү ргiзiлген процестік ә рекеттер процеске қ атысушылардың, сондай-ақ жеке жә не заң ды тұ лғ алардың мү дделерiн қ озғ айтын болса, олар сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адамның, прокурордың, соттың немесе судьяның шешiмдерi мен ә рекеттерiне осы Кодексте белгiленген тә ртiппен шағ ым жасауы мү мкiн.

2. Шағ ымдар осы қ ылмыстық iс бойынша шағ ымдарды қ арауғ а жә не шешiм қ абылдауғ а заң мен уә кiлеттік берiлген мемлекеттiк органғ а немесе лауазымды адамғ а берiледi.

3. Шағ ымдар ауызша жә не жазбаша болуы мү мкiн. Ауызша шағ ымдар арыз иесі жә не шағ ымды қ абылдап алғ ан лауазымды адам қ ол қ оятын хаттамағ а кiргiзiледi. Тиiстi лауазымды адамдардың қ абылдауында азаматтар ауызша айтқ ан шағ ымдар жазбаша тү рде ұ сынылатын шағ ымдармен бірдей жалпы негiзде шешiледi. Шағ ымғ а қ осымша материалдар қ оса тiркелуi мү мкiн.

4. Қ ылмыстық процесс жү ргiзiлетiн тiлдi бiлмейтiн адамның шағ ымды ана тiлiнде немесе ө зi бiлетiн тiлде беру қ ұ қ ығ ы қ амтамасыз етiледi.

5. Шағ ым берген тұ лғ а оны кері қ айтарып алуғ а қ ұ қ ылы. Кү дікті, айыпталушы қ орғ аушының шағ ымын кері қ айтарып алуғ а қ ұ қ ылы; азаматтық талапкер, жә бiрленушi (жекеше айыптаушы), азаматтық жауапкер ө зінің заң ды ө кiлден басқ а ө кiлiнiң шағ ымын кері қ айтарып алуғ а қ ұ қ ылы. Кү діктінің, айыпталушының мү ддесінде берiлген шағ ым тек солардың келiсуiмен ғ ана кері қ айтарылып алынуы мү мкiн. Шағ ымды кері қ айтарып алу, осы Кодексте тiкелей кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, осы Кодекстiң 102-бабында кө рсетiлген мерзiмдер ө ткенге дейiн оны қ айтадан беруге кедергi келтiрмейдi.

101-бап. Ұ стап алынғ ан немесе кү зетпен ұ сталатын адамдардың

шағ ым жолдау тә ртiбi

1. Алдын ала қ амауғ а алу орындарының ә кiмшiлiгi қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасады деген кү дік бойынша ұ стап алынғ ан немесе бұ лтартпау шарасы ретiнде кү зетпен ұ сталатын адамдардың қ ылмыстық процестi жү ргізетін органғ а жолданғ ан шағ ымдарын оғ ан дереу беруге мiндеттi.

2. Ұ стап алынғ ан немесе кү зетпен ұ сталатын адамдардың азаптауларғ а жә не басқ а да қ атыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қ адір-қ асиетті қ орлайтын қ арым-қ атынас тү рлеріне, сондай-ақ тергеушiнiң, анық таушының, анық тау органы бастығ ының ә рекеттерiне немесе шешiмдерiне шағ ымдарын қ амауғ а алу орындарының ә кiмшiлiгi – дереу прокурорғ а, ал прокурордың ә рекеттерi мен шешiмдеріне шағ ымдарды жоғ ары тұ рғ ан прокурорғ а беруге мiндеттi. Ө зге шағ ымдарды қ амауғ а алу орындарының ә кiмшiлiгi олар келiп тү скен кезден бастап бiр тә улiктен кешiктiрмей іс жү ргізуінде іс жатқ ан адамғ а немесе органғ а бередi.

⇐ Предыдущая 8 9 10 11 121314 15 16 17 Следующая ⇒