№ 6 Зертханалық сабақ

⇐ ПредыдущаяСтр 9 из 19Следующая ⇒

№ 6 Зертханалық сабақ

Тұ здар гидролизі.

Жұ мыстың мақ саты: Гидролиз реакциясының жү ру заң дарын оқ ып ү йрену. Ерітінді ортасын анық тауды ү йрену.

№1 Тә жрибе. Электролиттердің электр ө ткізгіштігін тексеру.

Кө мір электродтарды стаканғ а салып, оны электр шамымен қ осып, тоқ қ а қ осу керек.

Стаканғ а 20-30 мл дистильденген су қ ұ йың дар. Шам жана ма?
Стаканғ а 2-4грамм қ ант салып дистильденген суда ерітің дер. Шам жана ма?
Электродтарды жақ сылап жуып қ ұ рғ атың дар да стакандағ ы қ ұ рғ ақ ас тұ зына (NaCl) тигізің дер. Шам жана ма? Енді 20-30 мл дистильденген су қ ұ йып тұ зды ерітің дер. Шам жана ма? Жеке дистильденген су жә не қ ұ рғ ақ тұ з электр тоғ ын ө ткізбейді, ал ас тұ зының ерітіндісі тоқ ө ткізеді. Неге?
Тө рт стаканғ а 20-30 мл 0, 1 н мына ерітінділерді қ ұ йың дар: бірінші стаканғ а- тұ з қ ышқ ылын, екіншіге- натрий гидроксидін, ү шіншіге- сірке қ ышқ ылын, тө ртіншіге- аммиак ерітіндісін. Осы ерітінділердің электр ө ткізгіштігін тексерің дер. Электродтарды ерітіндіге салғ ан сайын алдын-ала жеке стаканда тұ рғ ан дистильденген сумен жақ сылап жуып отыру керек. Тә жірибе кезінде шамның жарық тығ ына қ арап, қ ышқ ылдар мен негіздердің кү ші туралы айтың дар.
Соң ғ ы екі стакандағ ы ерітінділерді (сірке қ ышқ ылы мен аммиакты) бір-біріне қ ұ йып, шамның жарық тығ ын салыстырың дар. Неге шамның жарық тығ ы ә р тү рлі?

№2 Тә жрибе. Ерітіндінің рН-ын универсиал индикатор қ ағ азымен анық тау.

Натрий карбонаты жә не гидрокарбонаты ерітіндісінің, қ орғ асын нитраты ерітіндісінің рН-ын анық таң дар. Ол ү шін 3 пробиркағ а 2-3 мл осы ерітінділерден қ ұ йың дар, универсал индикатор қ ағ азын бір-екі секундтай осы ерітіндіде ұ стаң дар. Қ ағ азды алып, индикатор шкаласымен салыстырың дар. Тексеріп отырғ ан ерітіндінің рН-ын анық тап, реакция ортасын жазың дар жә не сутегі ионының концентрациясын есептең дер.

№3 Тә жрибе. Тұ здар ерітіндісінің ортасын анық тау.

4 пробиркағ а 5-6 мл дистильденген су қ ұ йып, 2-6 кристалдан мына тұ здарды салың дар да, ерітің дер: 1-ге натрий ацетатын, 2-ге натрий силикатын, 3-ге кү міс нитратын, 4-ге алюминий сульфатын. Бірінші жә не ү шінші пробиркадағ ы ерітінділердің рН-ын универсал индикатор қ ағ азымен, екінші пробирканы фенолфталеинмен, тө ртінші пробирканы метилоранжбен тексерің дер. Сосын бірінші пробиркағ а 1-2 тамшы фенолфталеин, ал ү шінші пробиркағ а 1-2 тамшы метилоранж тамызың дар. Бірінші жә не ү шінші пробиркаларда ерітінділер тү сі ө згереді ме? Кө рген қ ұ былыстарың ды жазып тү сіндірің дер. Алынғ ан тұ здардың гидролиз реакцияларының тең деуін молекулалық жә не иондық тү рде жазың дар.

№4 Тә жрибе. Қ ышқ ыл тұ здар гидролизі.

2 пробиркағ а 2-3 мл-ден мына тұ здардың ерітіндісін қ ұ йың дар: біреуіне натрий карбонатын, біреуіне- натрий гидрокарбонатын Екі пробиркағ а да 1-2 тамшыдан фенолфталеин тамызың дар. 2-ерітіндінің тү сі кө бірек ө згереді. Қ ай тұ з кө бірек гидролизге тү сті, яғ ни қ ай ерітінді де ОН^- ионы кө бірек, неге? Гидролиз тең деуін жазың дар.

№5 Тә жрибе. Ақ ырына дейін жү ретін гидролиз.

Алюминий сульфаты ерітіндісіне натрий карбонаты ерітіндісін қ ұ йың дар. Тү зілген алюминий карбонаты алюминий гидроксидінің тұ нбасын жә не кө мір қ ышқ ыл газын тү зе гидролизге тү седі. Реакция тең деуін жазың дар. Алюминий карбонаты тұ нба қ ұ рамына кірмейтіндігін дә лелдең дер. Ол ү шін тұ нбаны судан бө ліп алып, жуып, тұ нбағ а тұ з қ ышқ ылын қ ұ йың ыздар. Егер кө мірқ ышқ ыл газы бө лінбесе, тұ нбада Al₂(CO₃)₃ жоқ.

№6 Тә жрибе. Ерітіндіні сұ йылтқ анда гидролиз тепе-тең дігінің ығ ысуы. Концентрлі қ орғ асын нитратының тү ссіз екенін бірінші кө ріп алың дар.

Пробиркағ а 10-15 мл краннан су ағ ызың дар да, оғ ан 1-2 тамшы концентрлі қ орғ асын нитратының ерітіндісін (Pb(NO₃)₂) тамызың дар. Тұ нба пайда болғ анын байқ аң дар. Гидролиз тең деуін жазың дар, неге концентрлі Pb(NO₃)₂ ерітіндісі тү ссіз, тұ нбасыз екенін тү сіндірің іздер. Метилоранж арқ ылы ортасын анық таң ыздар. Гидролиз реакциясына ерітіндісінің сұ йылту ә сері туралы қ орытынды жасаң ыздар.

№7 Тә жрибе. Температураны ө згерту нә тижесінде гидролиз тепе-тең дігін ығ ыстыру.

Пробиркағ а 5-6 тамшы фенолфталеин тамызың дар, тү сін байқ аң дар. Пробирканы ерітінді қ айнағ анғ а дейін қ ыздырың ыздар. Ерітінді тү рі қ алай ө згереді? Фенолфталеин тү сінің ө згеруі арқ ылы ОН^- ионының концентрациясының ө згеруі туралы қ орытынды жасаң дар. Гидролиз тең деуі қ ай жақ қ а ығ ысады? Температура ө згеруіне байланысты неге гидролиз дә режесі ө згереді?

Ө зін ө зі бақ ылауғ а жә не зертханалық жұ мыстарды қ орғ ауғ а арналғ ан сұ рақ тар:

Электролиттік диссоциация дегеніміз не?
Кө мір қ ышқ ылының диссоциациялану сатылап тең деулерін жазындар.
Тө мендегі тұ здардың гидролиз реакциясының тең деуін иондық жә не молекулалық тү рде жазың дар: K₂S, Na₃PO₄, Mg(NO₃)₂, ZnSO₄, AlCl₃, CH₃COONH₄, (NH₄)₂CO₃, Cu(CH₃COO)₂, Al₂S₃. Бұ л тұ здардың ерітіндісіндегі реакция ортасын кө рсетің дер.
Гидролиз деген не? Қ андай тұ здар гидролизге кө бірек тү седі? Қ андай тұ здар гидролизге тү спейді?
Гидролиз дә режесі деген не жә не ол неге байланысты?
Қ айтымсыз гидролиз деген не? Мысал келтір.

⇐ Предыдущая 4 5 6 7 8910 11 12 13 Следующая ⇒