Жедел көмек көрсету

Жедел кө мек кө рсету

1. Концентрленген қ ышқ ыл тиген жерді судың кө п мө лшерімен дереу жуып, мақ таны таниннің спирттегі ерітіндісімен немесе 3%-дық калий перманганатының ерітіндісімен сулап, байлап тастайды. Қ атты кү йгенде дә ргерге бару керек.

2. Сілтілер тиген жерді судың кө п мө лшерімен жуып (сабындалуы яқ талғ анша), таниннің немесе 3%-дық калий перманганатының ерітіндісіне салынғ ан мақ тамен орайды.

3. Қ ышқ ылдың немесе сілтінің тамшылары кө зге тигенде, кө зді бө лме температурасындағ ы сумен жуып, дереу дә ргерге кө рсету керек.

4. Қ ызып тұ рғ ан шыны немесе металл кү йдірсе, кү йген жерді алдымен таниннің немесе 3%-дық калий перманганатының ерітіндісіне салынғ ан мақ тамен орап, одан кейін кү йдіруге қ арсы май орайды.

5. Галогендермен, кү кіртті сутекпен, кө міртек(ІІ) оксидімен уланғ анда, уланғ ан кісіні таза ауағ а шығ арып, дә ргерді шақ ырту керек.

6. Мышьяктың, сынаптың, цианды қ осылыстармен уланғ анда дереу дә ргерді шақ ырту керек.

7. Фосфор тиген жерден, фосфордың қ алдық тарын дереу алып тастап, кү йген жерді мыс сульфатының ерітіндісінде суланғ ан мақ тамен орап, дә ргерге қ арану керек.

№ 1 Зертханалық сабақ

Бейорганикалық қ осылыстар кластары.

Жұ мыстың мақ саты: Бейорганикалық заттардың жіктелуін, қ асиетін оқ ып-ү йрену, олардың арасындағ ы генетикалық байланысты кө рсету.

№1 Тә жрибе. Кальций оксиді мен гидроксидін жә не мыс гидроксидін алу.

Бордың СаСО₃ аз мө лшерін муфель пешінде қ атты қ ыздырың дар (900-1000⁰С) сосын суытың дар. Алынғ ан заттарды фарфор ыдысына салып, су тамызың дар, 2-3 тамшы фенолфталеин тамызып, ерітіндінің ортасын (қ ышқ ылдық па, негіздік пе екенін) анық таң дар. Борды қ ыздырғ андағ ы алынғ ан заттардың сумен ә рекеттескендегі реакция тең деулерін жазың дар. Соң ғ ы заттың электролиттік диссоциациясын жазың дар. Алынғ ан заттарды атаң дар.

Мына сұ рақ тарғ а жауап берің дер:

1. Барлық негіздік оксидтер сумен ә рекеттеседі ме? Егер барлық негіздік оксидтер сумен ә рекеттеспесе, сумен ә рекеттесетін оксидтерді атаң дар.

2. Мыстың гидроксидін мыс оксидін сумен ә рекеттестіріп алуғ а бола ма?

Мыс сульфатынан мыс гидроксидін алың дар жә не оның амфотерлі гидроксид емес екендігін дә лелдең дер. Реакция тең деуін жазың дар.

№2 Тә жрибе. Амфотерлі гидроксидтерді алу жә не олардың қ асиеттері.

Бір пробиркағ а 3-5 мл мырыш сульфатын, екінші пробиркағ а алюминий сульфатын қ ұ йың дар. Ә р пробиркағ а бір тамшыдан натрий гидроксидін тұ нба тү зілетіндей қ ұ йың дар. Реакция тең деулерін жазың дар.

Мырыш пен алюминий гидроксидінің амфотерлі екендігін дә лелдейтін тә жірибелер жасаң дар. Реакция тең деулерін жазың дар. Алынғ ан заттарды атаң дар.

№3 Тә жрибе. Орта тұ здарды нейтралдау реакциялары арқ ылы жә не ө зара ә рекеттесу арқ ылы алу.

а) Пробиркағ а 10 тамшы натрий гидроксидін қ ұ йың дар. Фенолфталеин тамызың дар. Ерітінді тү сін қ араң дар. Ақ ырындап тамшылап тұ з қ ышқ ылын, ерітінді тү сін ө згерткенге дейін қ ұ йың дар. Индикатор тү сін не ө згертеді? Реакция тең деуін молекулалық жә не иондық тү рде жазып, жауаптарың ды дә лелдең дер.

б) Ү ш пробиркада: кү міс нитратына, барий хлоридіне, алюминий сульфатына мына ерітінділердің темір хлоридінің (ІІІ), натрий сульфатының, калий нитратының ә серін байқ аң дар. Реакция тең деулерін молекулалық жә не иондық тү рде жазың дар. Қ андай жағ дайда тұ здар ө з-ара ә рекеттесетіндігі туралы қ орытынды жасаң ыздар.

№4 Тә жрибе. Қ ышқ ыл тұ здар алу жә не олардың қ асиеттері.

а) пробиркағ а кальций гидроксидін жә не оғ ан кө міртегі қ ос оксидін Кипп аппаратынан жіберің дер. Орта тұ з тү зілген кездегі тұ нбаның пайда болғ анын жә не қ ышқ ыл тұ з тү зілуінің ә серінен оның ерігендігін байқ аң дар. Орта тұ з тү зілуінің реакциясының тең деуін жазың дар, сосын орта тұ здың кө мір қ ышқ ылының артық мө лшерімен ә рекеттесуінің тең деуін жазың дар. Алынғ ан ерітіндіні сақ таң ыздар.

б) алдындағ ы тә жірибеде алынғ ан кальций гидрокарбонатына кальций гидроксидінің ерітіндісін қ осың дар. Қ ышқ ыл тұ здың орта тұ зғ а айналуы реакция тең деуін жазың дар.

в) пробиркағ а 5 мл кальций гидроксиді ерітіндісін қ ұ йың дар, оғ ан тамшылатып сұ йытылғ ан фосфор қ ышқ ылының ерітіндісін қ ұ йың дар. Тү зілген орта тұ здардың тұ нбасын алың дар. Бұ л тұ нбағ а фосфор қ ышқ ылының артық мө лшерін қ ұ йың дар, шыны таяқ шамен араластырып, тұ нбаны ерітің дер. Тұ нба неге ериді? Орта тұ з тү зілу реакциясы тең деуі мен оның қ ышқ ыл тұ зғ а айналу реакция тең деуін жазың дар (Са(Н₂РО₄)₂).

№5 Тә жрибе. Негіздік тұ здар алу жә не олардың қ асиеттері.

а) Кобальт сульфаты (ІІ) ерітіндісіне натрий гидроксидін тамшылап қ ұ йып кө к тү сті тұ нба алың дар. Орта тұ з тү зілу реакция тең деуін жазың дар. Тұ нбаны сақ таң дар.

б) Тұ нбаны екіге бө лің дер. Біреуіне натрий гидроксидін тұ нбаның тү сі ө згергенше қ осың дар, екіншісіне- кү кірт қ ышқ ылын тұ нба ерігенге дейін қ осың дар. Алынғ ан тұ нба мен ерітінді тү рін атаң дар. Негізгі тұ здың негізге айналғ ан жә не орта тұ зғ а айналғ ан реакциялар тең деуін жазың дар.

Ө зін ө зі бақ ылауғ а жә не зертханалық жұ мыстарды қ орғ ауғ а арналғ ан сұ рақ тар:

а) Оксидтерге (негіздік қ ышқ ылдық, амфотерлі).

б) қ ышқ ылдарғ а (олардың негізгі, ә лсіз жә не кү шті электролиттер)

в) гидроксидтерге (сілтілер, негіздер, амфотерлі гидроксидтер)

г) тұ здарғ а (орта, қ ышқ ыл, негіздік)анық тама берің дер жә не олардың қ асиеттерін кө рсетің дер.

Қ ышқ ылдардың, тұ здардың, гидроксидтердің диссоциациялану тең деулерін жазың дар.
Барлық кластардың номенклатурасын білің дер.
Мына тұ здарды атаң дар: FeCl₃, FeOHNO₃, Zn(HSO₄)₂, NaHS, CrCl₃, Fe(HS)₂, K₂SO₃, AlOHCl₂, CrOHSO₄, Al(H₂PO₄)₃.
Ә рекеттесуші заттар қ атынасын ө згертіп, Са(ОН)₂ + H₃PO₄ ↔ қ ышқ ылдық, негіздік жә не орта тұ здар алың дар.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒