Қызылиек қабынуы. Қызылиектің жедел катаралды қабынуы

Қ ызылиек қ абынуы

Қ ызылиек қ абынуы балалар, жас ө спірімдер жә не жасы 30-дан кө бінесе жергілікті жә не жалпылай ық пал ететін факторлар ә серінен дамиды. Жалпылай ә сер етуші ық палдар қ атарына организмнің реактивтілігін тө мендететін ә ртү рлі жү йелер мен жеке ағ залардың (эндокриндік, жү рек-тамыр, ас қ орыту, бө лу жолдары, қ ан қ ұ ру, жү йке сияқ ты) қ ызметтерінің бұ зылуын, витаминдер жетіспеушілігін, аллергиялық жә не жұ қ палы ауруларды, жү ктілік токсикозын жатқ ызуғ а болады.

Жергілікті ық палдар тобын қ ұ раушы жә не пародонт тіндеріне, соның ішінде қ ызылиекке тікелей ә сер етуші факторлар: ауыз іші гигиенасын дұ рыс сақ тамау нә тижесінде микроорганизмнің кө бейіп, патогендік қ асиеттерінің жоғ арылауы, тіс қ ақ тары (микробты қ ақ атың ) мен шө гінділерінің қ ұ рылуы, тіс-жақ сү йек жү йесінің ауытқ улары, дұ рыс қ ойылмағ ан пломбылар, емделмеген тісжегі қ уыстары, қ озғ алмалы сү т тістер, ортопедиялық жә не ортондонтиялық қ ұ рылғ ылар, химиялық препараттар, иондаушы радиация.

Қ ызылиектің жедел катаралды қ абынуы

Қ ызылиектің жедел катаралды қ абынуы (острый катаральный гингивит) кө бінесе тістердің шығ уы жә не ауысуы кезінде жиі орын алады. Жалпы соматикалық жә не жұ қ палы аурулар кезінде де байқ алады.

Қ ызылиегі қ абынғ ан науқ ас қ ызылиегінің қ атты сыздап немесе кернеп ауыратынына, тағ ам шайнағ анда кү шейе тү сетініне қ анағ ыштығ ына, ауызынан нашар иіс шығ атынына шағ ымданады.

Қ арап тексергенде қ ызылиек қ атты домбық қ ан жә не алқ ызыл тү стенген, беті тегіс жә не жылтыр бү ртіктерінің, кө лемі ү лкейіп, ұ штары доғ алданғ ан, оң ай қ анағ ыш келеді (сурет). Сипап басып тексергенде қ ызылиек қ атты ауырады. Тіс сауыттар кө пмө лшерде жұ мсақ қ ақ тармен жабылғ ан. Аймақ тық лимфа тү йіндері ұ лғ аюы мү мкін.

Қ ызылиектің созылмалы катаралды қ абынуы (хронический катаральный гигивит) ұ зақ жә не баяу дамиды. Науқ ас негізінде қ ызылиегінің кө бінесе тісін тазалағ ан кезде жә не ас шайнағ ада аздап ауыратынына жә не қ анайтынына шағ ымданады. Кейде ауызанан нашар иіс шығ ып, ә ртү рлі дә м сезуі мү мкін. Қ арап тексергенде қ ызылиек аздап домбығ ып, кө кшіл-қ ызыл тү стенген, қ ызылиек бү ртіктерінің кө лемі ү лкейіп, жиегі білікке ұ қ сап қ алың дағ ан, тү леуге ұ шырау ә серінен табынды эпителий жұ қ арғ ан (сурет), сондық тан ө те жұ қ а эрозия ошағ ын анық тауғ а болады. Сү ң гіліп тексергенде қ ызылиектің қ анағ ыштығ ы байқ алады. Қ ызылиек жиегінің қ алың дауына байланысты кейде пародонталдық қ алталар бар сияқ ты болады, бірақ тіс-қ ызылиек бекімінің бұ зылмағ андығ ы анық талады.

Тістер беттеріне кө п мө лшерде жұ мсақ қ ақ тармен жабылғ ан, ал мойын бө ліктерінде қ атты шө гінділер де кездеседі. Шиллер-Писарев сынамасы оң, қ ызылиек сұ йығ ына ауысқ ан лейкоциттер саны да кө бейген. Кулаженко сынамасы бойынша теріс қ ысымғ а капиллярлардың тұ рақ тылығ ының тө мендегінін кө руге болады.

Қ ызылиек сұ йығ ы да сандық жә не сапалық ө згерістерге ұ шырағ ан. Фильтрлейтін қ ағ аз жолағ ының кө мегімен алынғ ан сұ йық мө лшері қ абынудың ауырлығ ына байланысты жоғ арылайды. Мысалы, РМА-индексі 0-10% болғ анда қ ызылиек сұ йығ ының салмағ ы 0, 17 мг (қ алыпты пародонт кезінде 0, 06 мг), РМА индексі 10-20% болғ анда – 0, 23 мг, а РМА 40% дейін жоғ арылағ анда – 0, 37 мг.

Қ ызылиектің катаралды қ абынуы кезінде қ абынуы ү рдісі шектелген (1-2 тістің аймағ ында) немесе жайылғ ан болуы мү мкін. Қ абынудың ауырлығ ы патологиялық ү рдістің қ ызылиек аумағ ын қ амту дең гейіне байланысты, жең іл дә режесі кезінде тек қ ызылиек бү ртіктері қ абынады, орта дә режесі кезінде қ ызылиек бү ртіктері мен қ ызылиек жиегі қ абынады, ал ауыр дә режесі кезінде қ абыну ү рдісі альвеолалық бө лігіне де ауысады. Осығ ан байланысты РМА кө рсеткіші қ абынудың жең іл дә режесі кезінде 30% дейін, орта дә режесінде – 30-60%, ауыр дә режесінде 60% жоғ ары болады.

Қ ызылиектің соызлмалы катаралды қ абынуының ө ршуі кезінде қ ызылиекте ө з бетімен жә не тағ ам шайнағ анда ауыру сезімі пайда болып, оң ай қ анағ ыш келеді, кө бірек домбығ ып, ашық -қ ызыл немесе қ ызыл-қ ошқ ыл тү стенеді. Барлық жағ дайларда тістер бетінде кө п мө лшерде жұ мсақ қ ақ тар мен қ атты шө гінділерді анық тау мү мкіндігі болады.

Қ ызылиектің катаралды қ ыбынуы кезінде науқ астың жалпы жағ дайы, аяқ қ ы қ ан қ ұ рамы ө згеріске ұ шырамайды. Рентгенсуретте тістераралық қ алқ ан сү йектер ешбір ө згеріссіз, тығ ыз сү йек қ абатының бү тіндігі бұ зылмағ ан.

Қ ызылиектің созылмалы катаралды қ абынуы кезіндегі патоморфологиялық ө згерістер тө мендегідей: жабынды эпителийдің мү йізгектенудің бұ зылуы дамиды. Сонымен бірге акантоз жә не вакуольді дистрофия да орын алады.

Дә некер тін қ абатында домбығ у жә не қ ызару (гиперемиялану) эпителий астында жә не тіс-қ ызылиек бекімі аймағ ында жиірек кездеседі.

Қ ызылиек сайы аймағ ында лимфоидты клеткалардан, гистиоциттерден, сегменттіядролы лейкоциттерден тұ ратын инфильтрат ошақ тары орналасады. Коллагенді талшық тар қ алың дап, жуан шоғ ырларғ а бірігіп, дистрофиялық ө згерістерге ұ шырағ ан. Эпителийдің тікенекті қ абатында гликогеннің, дә некертін қ абатында гликозамингликандар мө лшерінің жоғ арылағ аны байқ алады.

Ескерте кететін жай, кейде қ ызылиектің созылмалы катаралды қ абынуы бар адам қ ызылиегінің қ анағ ыштығ ына аса мә н бермейді (кейде ө з бетімен басылып кететіндіктен) жә не дә рігер-стоматологқ а кө рінуге бармайды. Сондық тан ол кө бінесе профилактикалық тексерулер немесе дә рігерге басқ а шағ ымдармен келген кезде анық талуы мү мкін.

Егер қ ызылиектің созылмалы катаралды қ абынуына тиімді емдеу шаралары жү ргізілмесе пародонт тіндерінің қ орғ аныс қ асиеті тө мендеп, пародонттың кү рделі аурулары (ық ызылиектің ө се қ абынуы, ө ліеттене жараланып қ абынуы, пародонттың жайыла қ абынуы) дамуы мү мкін.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒