5.4. Жұмыстың орындалу ретi

Бұ л жұ мыста екi зат ү лгісiне сапалық талдау жү ргізу ұ сынылады. Бiр зат ү лгісi ү шін оқ ытушы кө рсеткен нақ ты бiрнеше элементтiң бар немесе жоқ тығ ын анық тау керек. Мысалы, тү стi металл қ оспасын Al, Sn, Pb, Zn элементтерiн анық тау.

Егер зат ү лгісi ұ нтақ тү рінде болса, онда ол тө менгi кө мiр электродтың ү ң гісiне салынады, ал жоғ арғ ы кө мiр электрод конус тә рiздi етiп ұ шталады (5. 1-сурет). Осы жағ дайда электродтардан қ осылатын сызық тарды ескеру ү шін таза кө мiр электродтары спектрiн де суретке тү сіру керек.

Басқ а да зат ү лгісi ү шін толық сапалық талдау жү ргізу керек, яғ ни ү лгіде мү мкін болғ анша кө бiрек элементтiң бар екендiгiн тексеру керек.

Талдау жү ргізiлетiн зат ү лгілерiнiң, темiр жә не таза кө мiр электродтарының -спектрлерi Гартман диафрагмасы арқ ылы ИСП-28 спектрографында фотопластинкағ а (тип I, «микро») суретке тү сірiледi.

Алынғ ан спектрограмманы спектропроектор арқ ылы қ арап, спектрограммадағ ы элементтердiң «соң ғ ы» сызық тарын атласта кө рсетiлген «соң ғ ы» сызық тармен тең дестiредi. Бұ л ү шін алдымен 2. 3-кестеде келтірілген спектрлiк сызық тар кестесiнен [12, 19] анық талатын элементтердiң «соң ғ ы» сызық тарының толқ ын ұ зындық тарын жә не бұ лардың интенсивтiлiгiн жазып алу керек. Iзделiнетiн сызық тардың толқ ын ұ зындық тары бойынша жә не темiр спектрiн пайдаланып, спектрограммадағ ы осы сызық тардың болуғ а тиiс орындарын табады.

Егер спектрограммада элементтердiң «соң ғ ы» сызық тары табылғ ан болса, онда бұ л осы элементтердiң зат ү лгісi қ ұ рамында бар екендiгiнiң дә лелi болып табылады. Егер спектрограммада iзделiнген элементтердiң «соң ғ ы» сызық тары табылмағ ан болса, онда iзделiнген элемент зат ү лгісi қ ұ рамында жоқ, немесе оның мө лшерi қ олданылғ ан талдау ә дiсiнiң сезгiштiгiнен тө мен екендiгiн кө рсетедi.

Талдау нә тижелерi5. 1-кестеге толтырылады.

5. 1-кесте

Талдау жү ргізiлетiн зат ү лгісi	Анық талғ ан элемент	Сызық тың толқ ын ұ зындығ ы	Сызық тың сипаттамасы (интенсивтiк)
№1 зат ү лгісi
№2 зат ү лгісi

5. 1-сурет. Ұ нтақ заттарды доғ алық разрядқ аенгізу ү шін қ олданылатын кө мір электродтар:

а-тө менгі электрод; б- жоғ арғ ы электрод

5. 2-сурет. Доғ алық разрядтың сұ лбалық кескіні:

1, 2-катодтық жә не анодтық дақ тар; 3-ыстық аумақ; 4-шеткі, ыстық тығ ы тө мендеген аумақ

5. 2-кесте

Сапалық талдау ү шін спектрлік сызық тар

Элемент	Негізгі сызық λ, нм	Кө мір доғ асындағ ы сезгіштігі, %	Қ абаттасулар	Қ осымша сызық тар λ, нм
Бор	249, 7724 І	0, 001	Fe	249, 6773 І
Германий	265, 1184 І	0, 001	Pb(> 10%)	303, 9064 І 265, 1580 І
Алтын	267, 595 І	< 0, 001	W(1%) Сo(0, 5%) Nb(0, 1%) Na(0, 05%)	242, 795 І
Марганец	280, 1084 І	< 0, 001	Zn(> 0, 1%)	279, 4817 І 279, 8270 І
Қ орғ асын	283, 3069 І	0, 001	Mn(10%)	405, 7812 І 280, 2003 І 287, 3316 І
Қ алайы	283, 9989 І	≤ 0, 001	Cr(< 0, 3%) M(3%) W(≤ 3%)	317, 5019 І 303, 4121 І
Магний	285, 2120 І	0, 0003-0, 001	Na(> 1%)Fe	279, 5523 І I 280, 2698 І І
Кремний	288, 1595 І	0, 001		251, 6109 І 252, 8510 І
Галий	294, 3639 І	< 0, 001	Ni(> 0, 1%) Co(1%) Fe	294, 4175 І 287, 4240 І
Индий	303, 9356 І	0, 001	Ge(0, 01%) Cu(> 10%) W(0, 5%) Fe	325, 6090 І 325, 8564 І
Никель	305, 0819 І	0, 001	V(0, 1%) Co(> 1%)	341, 4765 І
Висмут	306, 7712 І	< 0, 001	Fe(1%) Mo(1%)	289, 7975 І 298, 9029 І
Алюминий	308, 2155 І	0, 001-0, 003	Mn(> 5%)	394, 4009 І 396, 1527 І
Молибден	317, 0333 І	< 0, 001	Fe	313, 2591 І 281, 6154 І
Ванадий	318, 3982 І	< 0, 01	Ti, Ca	318, 5396 І 318, 3406 І 295, 207 ІІ
Мыс	324, 7540 І	0, 0001-0, 0003	Fe	327, 3957 І
Кү міс	328, 0682 І	< 0, 0001	Mn(0, 3%)Fe	338, 2891 І
Мырыш	334, 5020 І	0, 01	Са(> 5%) Mn(> 1%) Mо(0, 01%)	334, 5572 І 328, 2333 І 481, 0534 І
Титан	334, 9035 І І	< 0, 001		327, 2800 І І 308, 8027 І І
Скандий	335, 3734 І	< 0, 001	W(1%) Ті(> 0, 1%) Cu(> 10%)	336, 8946 І І 255, 238 І І
Кобальт	345, 3514 І	≤ 0, 001	Nі(≈ 0, 1%) Cr(< 1%)	344, 9441 І 344, 9170 І 242, 4932 І
Кальций	393, 3664 І І 396, 8470 І І	< 0, 001		422, 6728 І 317, 9332 І І
Калий	404, 4145 І 404, 7214 І	0, 1-0, 3		344, 6380 І 344, 741 І
Хром	425, 4346 І 427, 4803 І	< 0, 001		301, 4760 І 267, 719 І І 284, 324 І І
Стронций	460, 7331 І	0, 001	Mn	407, 7714 І І 346, 4457 І І
Барий	493, 4086 І І	0, 001		455, 4042 І І 233, 5269 І І
Натрий	588, 9953 І 589, 5923 І	0, 001-0, 0003		330, 234 І 330, 294 І
Литий	670, 7844 І	< 0, 001		323, 261 І 460, 299 І

⇐ Предыдущая 9 10 11 12 131415 16 17 18 Следующая ⇒