Қолдану сұрақтары 4 страница

Нейрондардың ү шінші тү рі – бірінші, екінші нейрондардың аралық тү рі, жұ лынның артқ ы мү йізінің қ ұ рамындағ ы меншікті ядросында кездеседі. Жұ лынның артқ ы мү йізінің қ ұ рамында кеуекті қ абаты, желатин тә різді заты, артқ ы мү йіздің меншікті ядросы мен кө кірек ядросы орын алады. Артқ ы жә не бү йір мү йіздерінің сұ р затының арасында тор тү рінде еніп жатқ ан ақ заттың бір бө лң гң бар. Кеуекті қ абаты – жұ лынның артқ ы мү йізінің қ ұ рамында орналасқ ан майда қ ыстырма нейрондар тобы, негізі – глиальды. Желатинді заты – бұ л глиоциттер, нейрондары аз, егер болса ө те майда. Жұ лынның артқ ы мү йізінің қ ұ рамында кө птеген шашырап орналасқ ан қ ыстырма нейрондар да бар. Бұ лар майда кө п ө сінділі ассоциативті жә не комиссуральды жасушалар, аксондары сұ р заттың ө зінде немесе ө з жағ ындағ ы (ассоциативті) қ арама-қ арсы (комиссуральды) бө лігіне ө теді.

Кеуекті қ абат пен желатинді заттың нейрондары жұ лын тү йінінің сезімтал нейрондарымен алдың ғ ы мү йіздің қ озғ алтқ ыш жасушаларымен байланысып, рефлекторлы доғ аның қ ұ рамына енеді. Артқ ы мү йіздің меншікті ядросының қ ұ рамындағ ы қ ыстырма нейрондардың аксондары жұ лынның ақ затына ө тіп, вентральды жұ лын-мишық, жұ лын-талам жолдармен мишық қ а жә не одан ә рі кө ру тө мпешігіне бағ ытталады.

Кө кірек ядросы (Кларк ядросы) – ірі қ ыстырма нейрондардан тұ рады. Бұ лардың аксондары ө з жағ ындағ ы ақ затқ а ө тіп, дорсальды жұ лын-мишық жолдары арқ ылы мишық пен байланысады. Кларк немесе кө кірек ядросының нейрондары ет тінінен, буын байламдарының рецепторларынан информация алып, оны артқ ы жұ лын-мишық жолы арқ ылы мишық қ а береді.

4) Мишық қ ыртысының ганглионды қ абатының Пуркинье жасушалары (алмұ рт пішінді нейрондар) қ имыл –ә рекеттерді реттеуде атқ аратын рө лі қ андай?

Пуркинье жасушалары нейрондардың тежеуші қ ызметін атұ арады. Олар вестибулярлы ядро мен мишық ядросы нейрондарының қ ызметін басып тұ радығ жанама тү рде (таламус арқ ылы) моторлы жү йемен бйланысты. Нә тижесінде қ озғ алыс актілері реттеледі, мақ сатты, тегіс жә не нақ ты болады.

Алкоголь Пуркиньенің алмұ рттә різді жасушасына кері ә серін тигізеді. Алкоголизмде жә не қ артайғ анда Пуркинье жасушаларының саны 40-50%-ғ а тө мендейді. Алколголиктер мен қ арттарда жиі қ озғ алыс тепе-тең дігінің бұ зылуына ә келеді.

Алмұ рт пішінді нейрондар – мишық қ ыртысының ең негізгі нейрондары. Алмұ рт пішіндес нейрондардан ассоциативті эфференті жасушалар бастау алғ ан. Бұ л қ абаттағ ы нейрондардың пішіні алмұ рт тә різді, бір қ атар болып орналасқ ан. Нейрондардың биіктігі 60 мкм жуық, алмұ рттың жоғ арғ ы ұ шынан 2-3 тармақ талғ ан дендриттер, ал табанынан шық қ ан аксоны коллатералды тармақ тала отырып, боз қ абатына қ айта оралып кө ршілес алмұ рт тә різід нейрондармен синапс тү зеді. Ал аксондары болса тө менгі дә нді қ абаттан ө тіп, мишық тың ақ затында орналасқ ан ядроларында аяқ талады. Дә нді қ абатта бұ лардан коллатеральды тармақ тар тарап, қ айта ганглионарлы қ абатқ а барып, кө ршілес нейрондардың денесінде синапс тү зеді.

Қ ызметі: қ озғ алыс-қ имыл қ ызметтеріне қ атысады.

5) Мидың ү лкен жарты шарларының цитоархитектоникасы жә не миелоархитектоникасы деген терминдер нені білдіреді?

Цитархитектоника мидың жарты шарларының тіндерінің ерекшеліктерінзерттейді, миелоархитектоника ми жарты шарының ә ртү рлі бө ліктерінің жұ мсақ нерв талшық тарының байланысының ерекшеліктерін зерттейді.

Сонымен қ оса адамның ми жарты шарларының миелоархитектоникасы белгіленген клеткалық қ абаттарғ а сә йкес 6 қ абатқ а бө лінеді.

Миелоархитектоникалық қ абаттар цитоархитатоникалық қ абаттардан да кө п, қ абаттыларғ а бө лінеді жә не кортекстің ә ртү рлі бө ліктерінде ө те ө згершең келеді.

Адам миының ми жарты шарлары шамамен 10-13 млрд Нервтік жасушалар бар. Олардың 8 млрды 3, 5 жә не 6 қ абаттан тұ ратын қ алың клеткалардан тұ рады. шамамен 5 млрд, жұ қ а қ абаттардан тұ рады.

Қ олдану сұ рақ тары

«Жү рек тамыр жү йесі»

1. Кө лденең жолақ бұ лшық ет тінінің екі препараты берілген. Біреуінде кө птеген ядролар бұ лшық ет талшығ ы қ абығ ының дә л астында орналасқ ан, басқ асында ядросы ортасында орналасқ ан жасушалар кө рінеді. Осы препараттардың қ айсысы жә не не себептен миокардқ а жатады?

Жауабы: Миокардқ а екінші бұ лшық ет жатады. Себебі: ол тін кардиомиоцит деп аталатын жасушалардан қ ұ ралғ ан жә не олардың ядролары ортасында орналасқ ан.

2. Гликогенді айқ ындау ү шін боялғ ан «жү рек қ абырғ асы» препаратында, эндокардтың астында, жұ мысшы кардиомиоциттерге қ арағ анда, диаметрі ү лкен жә не бояуы қ анық жасушалар анық талды. Бұ л немен байланысты болуы мү мкін жә не мұ ндай жасушалар қ алай аталады?

Жауабы: Оның бояуының қ анық болуы гликогеннің кқ п болуына байланысты жә не мұ ндай жасушалар жү рек ө ткізгіш жү йесінің кардиомиоциттері –Пуркине жасушалары.

3. Кардиомиоциттердің екі электрондық микросуреті ұ сынылғ ан. Біреуінде бейнеленген кардиомиоциттердің саркоплазмасында бір-біріне паралельді ө тіп, цитоплазмасында кө лденең сызылым қ алыптастыратын кө птеген миофибрилдері, олардың арасында қ атарласып орналасқ ан кө птеген митохондриялары кө рінеді, гиалоплазмасы аз. Басқ а микросуреттег і кардиомиоцитте аз ғ ана жә не ретсіз, яғ ни кездейсоқ бағ ытта ө тетін кө лденең жолақ ты миофибрилдері кө рінеді. Саркоплазмасында органеллалары аз жә не гиалоплазмасы кө п. Бұ лар қ андай кардиомиоциттер типтеріне жатады?

Жауабы: Бірінші электрондық микросурет-жұ мысшы (жиырылғ ыш немесе типтік)кардиомиоциттер; екіншісінде жү ректің ө ткізгіш жү йесінің кардиомиоциттері-пейсмекерлік жасуша.

Артериялар

1. Студент қ ан тамырларының қ ұ рылысын баяндап тұ рып, олардың барлығ ының қ уыс беті мезотелий деп аталатын бір қ абатты жалпақ эпителимен астарланғ анын айтты. Оның жауабы дұ рыс па немесе дұ рыс емес па? Егерде дұ рыс болмаса, несі дұ рыс емес?

Жауабы: Студенттің жауабы дұ рыс емес, себебі қ ан тамырларының бетін тө сейтін бір қ абатты жалпақ эпителий-эндотелий деп аталады.

2. Артерияның екі препараты кө рсетілген. Біреуінде –артерияның ішкі жә не ортаң ғ ы қ абық тарының шекарасында ішкі эластикалық мембранасы жақ сы дамығ ан, екіншісінде-мұ ндай жерінде эластикалық мембранасы жоқ , бірақ ортаң ғ ы ө абығ ында эластикалық элементтері (мембраналар жә не талшық тар)кө п. Бірінші жә не екінші препараттардағ ы артериялар қ андай типке жатуы мү мкін?

Жауабы: Бірінші препаратта бұ лшық етті типті артерия. Екіншісі-эластикалық типті артерия –онфң ортаң ғ ы қ абатында 50-70 терезелі эластикалық мембраналар болады.

3. Орсеинмен боялғ ан артериялардың екі препараты берілген. Біреуінде ішкі жә не сыртқ ы эластикалық мембраналары, жә не де барлық ү ш қ абық тарында эластикалық талшық тары жақ сы кө рінеді; екіншісінде –ортаң ғ ы қ абығ ында кө птеген қ алың эластикалық мембраналары, жә не де барлық ү ш ө абық тарында эластикалық талшық тары. Бұ л тамырлар артериялардың қ ай типіне жатады?

Жауабы: Бірінші препаратта –бұ лшық етті типті артерия. Екіншісі-эластикалық типті артерия –оның ортаң ғ ы қ абатында 50-70 терезелі эластикалық мембраналар болады.

4. Жү рекке жақ ын орналасқ ан артерия қ ызметін мынадай гемодинамикалық жағ дайда атқ арады, жү ректің систоласы кезінде оғ ан жоғ ары жылдамдық пен кө лемі кө п қ ан тү сіп, қ абырғ асын созады. Диастола кезінде артерия бұ рынғ ы кө леміне қ айтып, ү здіксіз қ ан ағ ымын қ амтамасыз етеді. Бұ л артерия қ андай типке жатады?

Жауабы: Бұ л артерия эластикалық типті артерия-аорта

5. Қ анды тасымалдау қ ызметіне қ оса, мү шеге немесе оның бө лігіне ағ ып келетін қ анның кө лемін реттейтін қ ызметті атқ аратын ұ сақ немесе орташа калибрлі артерия. Бұ л қ андай типті артерия?

Жауабы: Бұ лшық ет типті артерия

Микроциркуляторлық арна. Веналар, лимфа тамырлары

1. Электрондық микрофотосуретте қ уысында эритроцит орналасқ ан, ал қ абырғ асы ү ш қ абаттан тұ ратын кө лденең кесілген тамыр кө рінеді. Бірінші қ абаты цитоплазмасында микропиноцитоздық кө бікшелері жақ сы дамығ ан жалпақ ша жасушадан қ ұ ралғ ан. Жасуша базальды мембранада орналасқ ан. Екінші қ абаты базалды мембранадан жә не перициттен тұ рады, ү шінші қ абаты -адвентициялық жасушадан. Мұ ндай тамыр қ алай аталады?

Жауабы: Бұ л тамыр – гемокапилляр. Себебі, 1)қ уысы тар – бір ғ ана эритроцит орналасқ ан; 2)цитоплазмасында микропиноцитоздық кө бікшелер кө п – бұ л жерде зат алмасу ө тетіндігінің белгісі, ал зат алмасу гемокапилляр қ абырғ асында ө теді; 3) перициттер-балзальды мембранада орналасқ ан.

2. Қ ан капиллярлы қ ұ рылысының сипаттамасында эндотелиалды жасушаларының цитоплазмасында жұ қ арғ ан аймақ тары бар, базальды мембранасы тұ тас делінген. Бұ л капилляр қ андай типке жатады? Мұ ндай капиллярлар қ андай мү шелерде ұ шырасады?

Жауабы: Фенестрленген типті немесе висцеральды типті капиляр. Олар ішкі органдарда орналасады. (ЖКТ органдарының ө зіндік табақ шасында, бү йректе, эндокриндік безде)

3. Гемокапилляр қ абырғ асының электрондық микрофотосуретінде жасушалар кө рінеді. Олардың біреуі базалды мембранада орналасқ ан екіншісі-базалды мембранамен қ оршалғ ан. Бұ л жасушалар қ алай аталады?

Жауабы: Базальды мембранада-эндотелиоцит, базальды мембранамен қ оршалғ ан-перицит

4. Ө рмекшілер, жыландардың гиалуронидазасы бар улары капиллярдың қ абырғ асы арқ ылы оң ай ө теді. Ө ткізгіштік қ ан капилляры қ абырғ асының қ андай қ ұ рылымдық элементімен байланысты жә не не себептен?

Жауабы: Ө ткізгіштік қ ан капиллярлары қ абырғ асының базальды мембранасымен байланысты. Себебі, гиалуронидаза оның қ ұ рамындағ ы ақ уыз-кө мірсу кешендерін ерітеді (бұ зады).

5. Тамыр қ абырғ асының электрондық микрофотосуретінде эндотелиады жасушалар кө рінеді. Олардың тү йіскен аймағ ында бір ұ шымен –эндотелиге ал екінші ұ шымен қ оршағ ан коллаген талшық тарына бекітілген строптық филамент-тер кө рінеді. Базалды мембрана бұ л тамырда анық талмайды. Бұ л тамыр қ алай аталады?

Жауабы: Базальды мембранада-эндотелиоцит, базальды мембранамен қ оршалғ ан-перицит

6. Гемотоксилин-эозинмен боялғ ан препараттарда бұ лшық етті типті екі ірі вена кө рсетілген. Біреуінің қ абырғ асының ортаң ғ ы қ абығ ында аз санды тегіс бұ лшық ет жасушалары кө рінеді; екінші венаның қ абырғ асында тегіс бұ лшық ет жасушалары барлық ү ш қ абық тарында анық талады. Бейнеленген веналардың қ айсысы дененің тө менгі бө лігінің веналарына жатады эә не не себептен?

Жауабы: Дененің тө менгі венасына екіншісі жатады. Бұ лшық ет жасушалары барлық 3 қ абатында жақ сы дамығ ан тегіс миоциттердің болуы, қ анның ө те қ атты қ ысымына шыдау ү шін керек.

7. Гематоксилин –эозинмен боялғ ан преапараттарда диаметрі 2мм жуық тамырлар кө рінеді. Олардың біреуінде қ абық тарының арасындағ ы шекаралар, ішкі жә не сыртқ ы эластикалық мембраналар анық кө рінеді. Ортаң ғ ы қ абығ ында циркулярлы орналасқ ан тегіс бұ лшық ет жасушалардың кө птеген будалары бар. Екінші тамырда эластикалық мембраналары анық емес, бұ лшық ет будалары нашар дамығ анық тан қ абырғ асы жұ қ алау қ уысы қ абысқ ан жә не пішіні дұ рыс емес. Бұ л тамырларды анық тап берің із.

Жауабы: Біріншісі- артерия, екіншісі- вена

Тыныс алу жү йесі

1. Гематоксилин жә не эозинмен боялғ ан кең ірдекті микроскоп арқ ылы зерттегенде, оның қ абырғ асында бездердің, гландулоциттердің (бездік жасушалардың ) тинкториальды қ асиеттері (бояуларғ а қ атынасы) ә ртү рлі, ұ штық бө лімдері анық талды. Бір жасушаларында анық базофилия, ал басқ а жасушаларының цитоплазмасы нашар боялган. Осы бездердің ө ндіретін ө німдерінің (секретінінің ) химиялық қ ұ рамы қ андай?

Трахеальды бездер - нә руызды-шырышты секрет бө леді. Базофильді боялғ ан клеткалар - сероциттер; ә лсіз боялғ ан клеткалар - мукоциттер.

2. Ауа ө ткізу жолдарының ә ртү рлі бө лімдерінің қ ұ рылымын талдау кезінде, олардың кейбіреулерінде кілегейлі қ абығ ының бұ лшық ет табақ шасы жоқ екендігі анық талды. Бұ л қ андай бө лімдер?

Жоғ арғ ы тыныс жолдары (мұ рын қ уысы, параназальды қ ойнау, евстахиев тү тігі, жұ тқ ыншақ, ө ң еш) мен тө менгі тыныс жолдарында (трахея) - шырышты қ абық тың бұ лшық етті пластинкасы болмайды.

3. Эмфизема ауруы кезінде дем шығ арғ анда ө кпенің қ абысуы (қ айтуы, басылуыы) жеткіліксіз. Респираторлық бө ліктің қ андай қ ұ рылымдық қ ұ рамдастары зақ ымдалғ ан?

Эмфизема - альвеолалардың қ абырғ алары мен альвеолааралық жолдардың бұ зылысымен жү ретін, ө кпенің респираторлы бө ліміндегі ауаның кө п жиналып қ алуынан туындайтын ө кпедегі патологиялық процесс.

4. Шылымқ орлардың жә не ү немі шаң ды ауа жұ татын адамдардың ө кпесінің аймақ тық лимфа тү йіндерінде кө п мө лшерде тү тіннің жә не шаң ның тү йіршіктері шө геді. Олар мұ нда қ алай тү седі?

Кө мірлік шаң -тозаң ды фагоциттайттын альвеоларлық макрофагтар, " шаң -тозаң дық клеткалар" деп аталады. Альвеоларлы клеткалар - гипофазесурфактантта, альвеола қ абырғ сында немесе сыртқ ы қ абатында орналасатын ірі амебиоидты жылжымалы клеткалар.

5. Ө кпе альвеолдарының электрондық микросуретінде цитоплазмасында кө птеген осмиййфилді денешіктері бар эпителиоцит кө рінеді. Бұ л қ андай жасуша жә не ол қ андай қ ызмет атқ арады?

6. Қ андай бронхтың қ абырғ асында барлық қ абық тары дамығ ан, ал фиброзды шеміршекті қ абығ ы екі ү ш ірі гиалинді шеміршек табақ шаларынан тұ рады?

Ірі бронхтарда

ТЕРІ ЖӘ НЕ

ОНЫҢ ТУЫНДЫЛАРЫ

1. Микрофотографияларда терінің ә ртү рлі бө ліктері ұ сынылғ ан. «Жұ қ а» терінің фотосуретін қ андай белгілері бойынша таң дап алуғ а болады?

. - Жұ қ а терінің эпидермисінде жылтыр қ абат болмайды, мү йізді қ абаты 3-4 мү йізделетін клеткаларды қ ұ райды.

- дерманың емізікшелері ә лсіз бейнеленген

- қ алың теріге қ арағ анда, жұ қ а теріде кө п мө лшерде талшық ты фолликулалар мен май бездері болады.

- жұ қ а терінің кейбір бө лімдерінде (қ олтық ойығ ында, жыныс бездерінің айналасында) апокринді тер бездері бар.

2. Эпидермисте меланин пигменті меланоциттерде жә не кератиноциттерде кездесуі мү мкін. Бұ л қ андай жағ дайларда байқ алады? Бұ л жасушалардың пайда болу тегі бірдей ме жә не олар бір-бірінен дамуы мү мкін бе?

Инсоляцияда. Меланоциттерге невральды, ал эпителиальды тіннің кератиноцитті клеткаларына эктодермальды шығ у тегі тә н.

3. Студенттердің біреуі дерма тығ ыз талшық ты дә некер тіннен тұ рады дейді; екіншісі – дерма борпылдақ талшық ты дә некер тіннен қ ұ рылғ ан дейді. Қ ай студенттің пікірі дұ рыс?

Екі студенттің де ойлары дұ рыс, бірақ оларғ а дерма - емізікшелі жә не торлы қ абаттардан тұ ратындығ ын кө рсету қ ажет еді.

4. Ү ш электрондық микрофотография ұ сынылғ ан. Олардың бірінде кө рші жасушалармен десмосомдар арқ ылы байланысқ ан жасуша бейнеленген. Цитоплазмасында тонофиламенттердің будалары бар, органеллалары сақ талғ ан жә не ядросының хроматині дисперсиялы (шашыраң қ ы) тү рде. Басқ а екі жасушалар кө рші жасушалармен десмосомдар арқ ылы байланыспағ ан. Олардың біреуінің цитоплазмасында жалпы мағ ыздыорганеллаларына қ осымша меланосомдары бар, екіншісінің цитоплазмасында «теннис қ алақ шасы» сияқ ты гранулдары бар. Бұ л қ андай жасушалар?

Бірінші клетка - кератиноцит, екінші - меланоцит, ү шінші - Лангерганс клеткасы.

5. Мелокринді жә не голокринді секрециялы бездерді оқ ып білу ү шін саусақ терісі ұ сынылғ ан. Бұ л талғ ау дұ рыс па?

Алақ анның беткей терісінде - бездер (майлы - голокринді) жоқ. Ал, мерокринді секрециялы бездерді талқ ылау ү шін - ия, голокринді секрециялы безді талқ ылау ү шін шашпен тері бө лімі қ ажет.

6. Шаш ө суге қ абілетті екендігі белгілі. Олардың ө суін қ амтамасыз ететін жасушалардың пролиферациясы шаштың қ ай бө лігінде ө теді?

Талшық ты қ апшық тарда, олардың ө суін қ амтамасыз ету ү шін - клеткалардың пролиферациясы жү реді.

7. Ауру салдарынан май бездерінің функциясы тө мендеген. Эпидермис пен шаштың хал-жағ дайында қ андай ө згерістер пайда болады?

Май бездері функциясының бұ зылысы кезінде келесі ө згерістер жү реді: шаштар жә не тері эпидермисі эластикалық кү йге енеді, теріде трещина мен эрозиялар пайда болады, май бездердің функциясының бұ зылуы теріде микроорганизмдерді пайда етеді.

Асқ орыту жү йесі. Алдың ғ ы бө лім

1. Асқ орыту жү йесі мү шелерінің кө птеген ауруларында, қ ызба жағ дайларында тілдің беткей ақ шыл-сұ р тү сті жамылғ ымен жамылғ ан. Бұ л жамылғ ы не болып табылады?

Жауабы: Тілдің эпителий қ абатындағ ы бү рлерінің мү йізден бұ зылысынан тілде ақ жамылғ ы пайда болады.

Кейбір патологиялық процестерде тілде сә йкес ө згерістер пайда болады. Мысалы, ас қ орыту жү йесі мү шесінің кө птеген ауруларында, қ ызба жағ дайларында жіп тә різді бү ртіктердің эпителиінде мү йіздену процесі кү шейеді. Бұ л ретте мү йізді қ абыршақ тар тү лемейді, жіп тә різді бү ртіктердің бетінде қ алып қ ояды. Бұ л жағ дайда дорсальды бетінің тү сі ақ шыл-сұ р тү сті болады, «жабындылы тіл» симптомы пайда болады.

2. Гистологиялық препаратта асқ орыту тү тігінің бір қ уысты мү шесі берілген. Бұ л мү шенің асқ орыту жү йесінің алдың ғ ы бө ліміне жататын оның қ андай белгілері бойынша анық тауғ а болады?

Асқ орыту тү тігі алдың ғ ы, ортаң ғ ы жә не артқ ы бө лімдерден тұ рады. Алдың ғ ы бө лім ауыз қ уысы мү шелерін, ірі сілекей бездерін, жұ тқ ыншақ жә не ө ң ешті қ амтиды. Асқ орыту қ абырғ асының гистологиялық қ ұ рылысы барлық бө лімдерде ұ қ сас болып келеді. Ол тө рт қ абық тан 1. кілегейлі 2. кілегеіасты негіз 3. бұ лшық етті 4. Сыртқ ы

Кілегейлі қ абық 3 қ абаттан тұ рады а)эпителий б)меншікті табақ шасы в)бұ лшық ет табақ шасынан соң ғ ы қ абат ауыз қ уысында болмайды.

Эпителий алуан тү рлі қ ызмет атқ арады: 1)асқ орыту тү тігі қ уысының ішіндегісі мен ө зінің астындағ ы тіндердің арасындағ ы талғ амды ө ткізгіштік қ асиетке ие тосқ ауыл қ ызметін атқ ару 2)тағ амның жылжуын жә не қ орытылуын жең ілдету 3)сің ірілуін қ амтамасыз ету 4)бұ лшық ет моторикасын жә не бездердің секрециясын реттейтін гормондарды ө ндіру 5)майлау қ орғ ау жә не кілегей ө ндіру

Мысалы асқ орыту тү тігінің ә р бө лімдерінің эпителийі қ ызметіне байланысты ә р тү рлі болуы мү мкін: алдың ғ ы жә не артқ ы бө лімдерінде кө п қ абатты жалпақ, ортаң ғ ы бө лімінде бір қ абатты призма тә різді эпителий.

3. Ү ш ірі сілекей бездерінің микропрепараттары мукоциттерге – кілегейлі жасушаларғ а кызыл кү рең тү с беретін Шиф фйодты қ ышқ ылмен ө ң делген. Шық шыт, жақ асты жә не тл асты бездерін бұ л препараттарда қ андай белгі бойынша анық тауғ а болады?

Жауабы: Шық шыт безі Шиффйодты қ ышқ ылмен боялмайды, себебі артқ ы бө лігі тек серотицамен қ ұ ралғ ан. Жақ асты безі безі ШИффйодтты қ ышқ ылмен ә лсіз бояладытер, себебі артқ ы бө ліктері аралас болғ андық тан серотациттер басым. Тіласты безі Шиффйодты қ ышқ ылмен жақ сы боялады, себебі артқ ы бө лігі аралас болып мукоциттері басым.

4. Микропрепараттарда тілдің вентральдық, бү йір жә не дорсальдық беттерінің кесіндісі берілген. Оларды қ андай белгілері бойынша анық тауғ а болады?

Жауабы: Қ ұ рылысымен саны бойынша ажыратамыз. Бү йір жә не Дорсалді беттердің шырышты қ абаты тегіс емес, олар 4-тү рлі бү ртік қ ұ райды вентральді беті тегіс, жоғ арғ ы жә не бү йір бетінде шырышты негізі қ абаты жоқ, шырышты негізі болмағ андық тан бұ лшыұ етпен бітісіп кеткен. Тө менгі бетінде шырышты негізін қ ұ райды ол кө п қ ан тамырлармен қ ұ ралғ ан.

5. Ө ң еште кейбір жағ дайларда асқ азан жараларына ұ қ сас жаралар пайда болуы мү мкін. Бұ л ө ң еш қ ұ рылысының қ андай ерекшеліктеріне жә не қ ұ былыстарына байланысты жә не жаралар ө ң ештің қ андай бө лімдерінде пайда болуы мү мкін?

Жауабы: Бұ л ө ң ештің шырышты қ абатында кардиалді бездердің болуынан пайда болады. Олар сақ ина тә різді шеміршек дең гейінде жә не асқ азан кіреберісінде орналасқ ан. Олар қ арапайым тарамдалғ ан тү тік тә різдес бездер.

Асқ азан. Жің ішке жә не жуан ішек

1. Асқ азан жә не жің ішке ішек кесінділерін ШИК- реакциясы ә дісімен бояғ анда олардың кілегейлі қ абығ ында қ ызыл –кү рең тү ске боялғ ан жасушалар айқ ындалады. Бұ л жасушалар қ алай деп аталады, олар қ айда орналасады жә не олар қ андай секрет ө ндіреді?

Жауабы: Бұ л жасушалар кілекейлі жасушалар немесе мукациттер деп аталады, олар кілегейлі секрет бө леді, олар асқ азанның шырышты қ абатындағ ы фундальды кардиалді пилорикалық бездерінде орналасқ ан, сонымен қ атар кілегейлі секретті беткей мукациттерде шығ арады. Жің ішке ішек те кілегейлі секретті бокал тә різді жасушалар шығ арады, олар ішектің бү рлерінде орналасады.

2. Асқ азан сө лін талдау оның қ ышқ ылдығ ы кү рт тө мендеп кеткендігін кө рсетті. Бұ л асқ азанның қ андай жасушаларының қ ызметі бұ зылғ анымен байланысты?

Жауабы: Париеталық жасушалардың ерекшелігі-цитоплазмасында кө птеген ірі метохондриялардың, жасушаішілік секреторлық ө зекшелерінің болуы, Гольджи комплексі мен ЭПТ наашар дамуы жә не секреторлық гранулдарының жоқ тығ ы. Бұ л ерекшеліктері париеталық жасушалардың басты функциясы-тұ з қ ышқ ылы қ ұ рамдастарын тү зуі мен бө луі энергия шығ ындайтын процестер болуына байланысты. Олар грЭПТ қ атысуын жә не ө німінің секреторлық гранулдар тү рінде қ алыптасуын талап етпейді. Жасуша ішілік сектерорлық ө зекшелер H жә не CL иондарын жасушадан бездің қ уысына ашылатын жасша аралық ө зекшелерге шығ арады. Мұ нда иондар байланысып, тұ з қ ышқ ылын тү зеді. Бездің сағ асында орналасқ ан қ орғ аныш кілегей қ абатындағ ы уақ ытша ө зекшелер арқ ылы HCL асқ азының қ уысына шығ арылып, мұ нда қ ышқ ыл орта қ алыптасады.

⇐ Предыдущая 1 2 345 Следующая ⇒