|
|||
27)Сырлау материалдарының түрлері.Сырлау материалдары – ұ нтақ немеме сұ йық тү рінде алдын ала дайвндалғ ан қ абатқ а жағ ылып, кепкен соң қ атты, берік ү лдірге айналатын коп компонентті жү йе. Сырлау матерталдарының тү рлері Тағ айындалуы мен қ ұ рамына байланысты сырлау материалдары: лактар, бояулар, эмаль, тө семе бояу, шпаклевка деп бө лінеді. Лактар— органикалық еріткіштерде пленка тү зуші заттардың ерітінділері. Оның қ ұ рамында пластификаторлар, қ атайтқ ыштар, сиккативтер, бояғ ыштар, тағ ы басқ а қ осымша қ оспалар болуы мү мкін. Лакты затқ а (металл, ағ аш, пластмасса, мата, қ ағ аз, тағ ы басқ а) жақ қ анда мө лдір, қ атты қ абат тү зіледі. Эмаль, грунт, шпатлевкадайындаудың негізі ретінде, электроқ шаулағ ыш жабындар алуда, кө ркем сурет туындыларын салуда, тағ ы басқ а қ олданылады. Бояу — тү с бергіш пигменттерден жә не байланыстырғ ыш ерітіндіден тұ ратын қ оспа. Бояу - пигменттелген лакты бояулы материалдардың жаппы атауы. [1] Бұ лардан басқ а Бояудың қ ұ рамында органикалық еріткіштер, толтырғ ыштар, пластификаторлар, желімдер, тұ рақ тандырғ ыштар, т. б. болуы мү мкін. Байланыстырғ ыш еріткіш ретінде табиғ и сұ йық майлардан алынатын олифтер, олигомерлер мен полимерлердің органикалық еріткіштердегі ерітінділері (эмальдар), полимерлердің судағ ы эмульсиялары, органикалық немесе анорганикалық желімдер (силикаттық ерітінділер), т. б. пайдаланылады. Бояу боялатын материалдардың бетіне қ онғ аннан кейін белгілі бір механикалық қ асиеттерге ие болады (беріктік, қ аттылық ) жә не пигменттер мен толық тырғ ыштар боялғ ан бетке байланыстырғ ыш арқ ылы бекиді. Пигменттер (мө лшері 0, 5 — 2 мкм) боялғ ан бетке ө з тү сін береді, сонымен бірге коррозиядан қ орғ айды. Ө ндірісте Бояулар концентрлі немесе сұ йытылғ ан суспензиялар тү рінде шығ арылады. Бояу қ ұ рамына кіретін пигменттерді, толтырғ ыштарды алдын ала ұ нтақ тайды жә не байланыстырғ ыш еріткіш қ осып арнайы аппараттарда одан ә рі ұ нтақ тап, концентрлі суспензиялар дайындайды. Сұ йытылғ ан, яғ ни, қ олдануғ а дайын Бояулар дайындау ү шін концентрлі Бояуды олифпен немесе арнайы еріткіштермен сұ йылтады. Бояуларды боялатын материалдардың бетіне жұ мыр білікпен, бояу жақ қ ышпен, арнайы бү ріккішпен қ ондырады. Кейбір Бояулар престелген (акварель Бояулары) немесе пигмент пен байланыстырғ ыш заттың ұ нтақ қ оспасы кү йінде шығ арылады. Қ олдану мақ сатына қ арай қ ұ рылыстық, автомобильдік, полиграфтық жә не суретшілер қ олданатын Бояулар болып бө лінеді. Суретшілер қ олданатын Бояудың қ ұ рамына ультрамарин тә різді ағ артқ ыш пигменттер қ осылады. Бұ дан басқ а арнайы Бояудың тү рлері бар (мысалы, жарық шығ арғ ыш, жылу сезгіш, улы, т. б. ). Бояу, негізінен, темірден, ағ аштан, бетоннан, пласмассадан тұ ратын материалдарды коррозиядан қ орғ ау жә не сә ндік ү шін қ олданылады. Бояудың кө пшілігі адам организміне қ ауіпті жә не жанғ ыш заттар, сондық тан оларды қ олданғ анда қ ауіпсіздік техникасын сақ тау керек. Эмаль (франц. emaіl, франкіше smeltan – балқ ыту, еріту) – бұ йымның бетіне электрхимикалық тә сілмен жалатылатын берік шыны қ абат. Ол оң ай балқ итын тү рлі тү сті арнаулы шынығ а ә р тү рлі пигменттер мен қ осымша заттарды (марганецтің қ ос тотығ ы, кобальттің не никельдің шала тотығ ы, криолит, сү рменің ү ш тотығ ы, т. б. ) қ осу арқ ылы дайындалады. Эмаль мө лдір жә не мө лдір емес болып ажыратылады, тү рлі тү сті болып келеді. Керамик. жә не шыны бұ йымдардың бетіндегі глазурь де “Эмаль” деп аталады. Эмаль қ абаты беріктілігімен, ыстық қ а, коррозияғ а тө зімділігімен, т. б. бағ алы қ асиеттерімен ерекшеленеді. Сондық тан Эмаль металл ыдыстардың, тұ рмыстық тоң азытқ ыштардың, зергерлік бұ йымдардың, т. б. бетіне жағ у ү шін кең інен қ олданылады. [1]
|
|||
|