.Еңбеккерлерге нұсқауларды берудi ұйымдастыру.

Мазмұ н-тү рiне жә не ө ткiзiлу мерзiмiне қ арай нұ сқ аулар тө мендегiдей болып бө лiнедi: 1-шi –кiрiспе нұ сқ ау. 2-шi- жұ мыс орнындағ ы алғ ашқ ы нұ сқ ау. 3шi- қ айталама нұ сқ ау; 4шi- жоспардан тыс нұ сқ ау (внеплановый); 5шi – мақ сатты нұ сқ ау (целевой).

3. 3 Кiрiспе нұ сқ ауды ең бекшiнiң бiлiмiне, осы қ ызметтегi не кә сiптегi жұ мыс ө тіліне (стаж) қ арамай барлық адамдармен жә не де іссапарғ а келген адамдармен, тә жiрибе ө туге немесе ө ндiрiстiк оқ уғ а келген оқ ушылармен, студенттермен де жү ргiзу керек.

3. 7 Кә сiпорында, мекемеде жұ мысқ а жаң адан орналасқ ан ә р адаммен, сол мекеменiң бiр бө лiмшесiнен екiншi бө лiмшеге ауысқ андармен, командировкағ а келгендермен, кә сiптiк оқ уғ а немесе тә жiрибе алуғ а келген оқ ушылар, студенттермен; мамандығ ын ауыстырып, ө зiне бұ рыннан таныс емес жұ мысты алғ аш iстейтiн адамдармен - мiндеттi тү рде жұ мыс орнындағ ы алғ ашқ ы нұ сқ ау жү ргiзiлуi тиiс.

3. 12 Барлық ең бек етушiлер бiлiмiне, жұ мыс ө тілiне, бiлiктiлiгiне қ арамастан алты айдан аспайтын мерзiмде бiр рет қ айталама нұ сқ ау алулары керек.

3. 13 Қ айталама нұ сқ ау жеке тү рде немесе бiр тү рлi мамандық иелерiмен топтасқ ан тү рде ө ткiзіледi. Бұ л нұ сқ ауды ө ткiзу мақ саты ең бек қ ауiпсiздiгi ережелерiн ең беккерлердiң қ андай дә режеде бiлетiндiгiн, мең гергендiгiн тексеру жә не оны жетiлдiру.

Қ айталама нұ сқ ау - жұ мыс орнындағ ы алғ ашқ ы нұ сқ аудың мазмұ нына сә йкес жү ргiзiледi.

3. 14 Жоспардан тыс нұ сқ ау:

- ең бек қ орғ ау ережелерiне, заң дарына ең бек қ ауiпсiздiгiне ә сер ететiндей ө згерiс кiрген кездерде;

- технологиялық процесcтерде ө згерiс болғ анда, қ ұ рал-жабдық тар, шикiзат ө згергенде не болмаса олар жаң артылғ анда;

- ең беккер қ ауiпсiз ең бек ету ережесiн бұ зып, оның салдары жазатайым оқ иғ ағ а, ө ндiрiс апатына, жарылысқ а, ө ртке ә келiп соқ қ ан кездерде;

- бақ ылау, қ адағ алау органдарының міндеттеуі бойынша жү ргізіледі.

3. 16. Мақ сатты нұ сқ ау :

- тікелей мамандығ ына қ атысы жоқ, бір жолғ ы жұ мыстарды орындау кезінде жү ргізіледі (тиеп-тү сіру, аумақ ты тазарту, бө лімше, цех, мекеме аумағ ынан тыс жердегі жұ мыстар).

- катастрофа, дү лей зілзала, авариялардың салдарын жою жұ мыстарын орындаукезінде; - қ ауіпті жұ мыстарды орындау алдында жү ргiзiледi;

Іс- тә жірибе 3. Ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясаттың негізгі мақ саты.

Ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясаттың негізгі бағ ыттары мыналар:

1) Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы нормативтік қ ұ қ ық тық актілерін, мемлекеттік стандарттарды, ережелерді, нормаларды ә зірлеу мен қ абылдау;

2) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік, салалық (секторлық ) жә не аймақ тық бағ дарламаларды ә зірлеу;

3) ең бек жағ дайларын, қ ауіпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды ә зірлеу мен жақ сарту, қ ауіпсіз техника мен технологияларды ә зірлеу жә не енгізу, ең бекті қ орғ ау, қ ызметкерлердің жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын шығ ару жө ніндегі қ ызметті экономикалық ынталандыру жү йесін қ ұ руғ а жә не іске асыру;

4) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мониторингті жү зеге асыру;

5) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау проблемалары бойынша ғ ылыми-зерттеулер жү ргізу;

6) ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алар мен кә сіби ауруларды есепке алудың бірың ғ ай тә ртібін белгілеу;

7) Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы заң дары талаптарының сақ талуын мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылау;

8) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында қ ызметкерлердің қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерінің сақ талуына қ оғ амдық бақ ылауды жү зеге асыруғ а жә рдемдесу;

9) ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алар мен кә сіби аурулардан зардап шеккен қ ызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мү шелерінің заң ды мү дделерін қ орғ ау;

10) ө ндірістің жә не ең бекті ұ йымдастырудың қ азіргі заманғ ы техникалық дең гейінде жойылмайтын ауыр жұ мыс ү шін жә не ең бек жағ дайлары зиянды жә не (немесе) қ ауіпті жұ мыс ү шін ө темақ ылар белгілеу;

11) ең бек жағ дайлары мен ең бекті қ орғ ауды жақ сарту жө ніндегі жұ мыстың отандық жә не шетелдік озық тә жірибелерін тарату;

12) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі мамандарды даярлауғ а жә не олардың біліктілігін арттыру;

13) ең бек жағ дайлары туралы, сондай-ақ ө ндірістік жарақ ат, кә сіби ауру туралы жә не олардың салдары туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұ йымдастыру;

14) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында бірың ғ ай ақ параттық жү йенің жұ мыс істеуін қ амтамасыз ету;

15) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы халық аралық ынтымақ тастық қ а бағ ытталғ ан.

Қ Р Ең бек кодексінің 306-бабына сә йкес, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік басқ аруды жү зеге асыруда мынадай саясаттар жү ргізіледі:

- ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ ау саласындағ ы Қ Р-ның нормативтік қ ұ қ ық тық актілерін ә зірлеуге дә не қ абылдау;

- ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік, салалық (секторлық ) жә не ө ң ірлік бағ дарламаларды ә зірлеу;

- ең бек жағ дайларын, оның қ ауіпсіздігі мен қ орғ алуын ә зірлеу жә не жақ сарту, қ ауіпсіз техникалар мен технологияларды ә зірлеу жә не енгізу;

- ең бекті қ орғ ау, қ ызметкерлердің жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын ө ндіру жө ніндегі қ ызметті экономикалық ынталандыру жү йелерін қ ұ ру жә не іске асыру;

- ең бек қ аіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында мониторинг жү зеге асыру;

- ең бек қ аіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау проблемалары бойынша ғ ылыми зерттеулер жү ргізу;

- ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды жә не кә сіптік ауруларды есепке алудың бірің ғ ай тә ртібін белгілеу;

- ең бек қ аіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы Қ Р заң немасының сақ талуын мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылау;

- ең бек қ аіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында қ ызметкерлердің қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерінің сақ талуын қ оғ амдық бақ ылауды жү зеге асыру тә ртібін нормативті тү рде бекіту:

- ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алардан жә не кә сіптік аурулардан зардап шеккен қ ызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мү шелерінің заң ды мү дделерін қ орғ ау;

- ауыр жұ мыс жә не ө ндіріспен ең бекті ұ йымдастырудың қ азіргі заманғ ы техникалық денгейінде жойылмайтын зиянды ( ерекше зиянда), қ ауіпті ең бек жағ дайлары бар жұ мыс ү шін ең бекақ ы тө леу шарттарын белгілеу;

- ең бек жағ дайларын жақ сарту жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі отандық жә не шетелдік озық жұ мыс тә жірибесін таратуғ а;

- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі мамандарды даярлау жә не олардың біліктілігін арттыру;

- ө ндірістік жарақ ат алу, кә сіптік ауру туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұ йымдастыру;

- ең бек қ аіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы біртұ тас ақ параттық жү йенің жұ мысын істеуін қ амтамассыз ету;

- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы халық аралық ынтымақ тастық қ а бағ ытталғ ан. Толық қ ауіпсіз не зиянсыз кә сіпорындар мү лдем жоқ. Ең бекті қ орғ аудың мақ саты – жұ мыс істеушінің қ ауіпсіздігіне жә не ауырмауы ү шін қ олайлы жағ дай жасап, ең бек ө німділігін барынша жоғ ары кө рсете алатындай жағ дайлармен қ амтамасыз ету. Ең бек ө німділігі адамның денсаулығ ы мен жұ мыс істеу қ абілетін сақ тау, адам ең бегін жұ мыс мезгілін ү немдеу, оның белсенді жұ мыс істеу кезең ін ұ зарту, ө німнің жоғ ары сапасын кө теріп, қ оғ амдық ең бекті ү немдеу, негізгі ө ндірістік қ орларды қ олдануды жақ сарту апаттар санын азайту жә не тағ ы басқ алар арқ ылы артады.

Ең бек жағ дайларын жақ сарту жә не оның қ ауіпсіздігі ө ндірістік жарақ аттануды, кә сіптік ауруларды тө мендетеді, бұ л ең бекшілердің денсаулығ ын сақ тайды жә не сонымен қ атар қ олайсыз жағ дайларда жұ мыс барысындағ ы тө ленетін жең ілдіктер мен қ осымша ақ ша тө лемдерін азайтады..

Бұ л жү ргізілетін саясат мына қ ағ идаттарғ а негізделеді:

· қ ызметкерлердің ө мірі мен денсаулығ ының кә сіпорынның ө ндірістік қ ызметінің нә тижелеріне қ атысты артық шылығ ына;

· меншік иесінің немесе ол уә кілдік берген ө кілдің (жұ мыс берушінің ) толық жауаптылығ ына;

· ең бекті қ орғ ау міндеттерін бұ л мә селелер жө ніндегі мемлекеттік бағ дарламалар негізінде кешенді шешуге жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы қ ызметті экономикалық жә не ә леуметтік саясаттың басқ а бағ ыттарымен ү йлестіруге;

· барлық кә сіпорындарғ а меншік пен шаруашылық ты жү ргізу тү рлеріне қ арамастан ең бекті қ орғ ау саласында бірың ғ ай талап орнатуғ а;

· кә сіпорындарда ең бек қ орғ ау талаптары мен қ ауіпсіздік техникасының барлық жерде орындалуы ү шін мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылауды жү зеге асыруғ а;

· ең бекті қ орғ ау жө ніндегі ғ ылымның, техниканың жетістіктері мен ұ лттық жә не шетелдік озық тә жірибені кең інен пайдалануғ а;

· қ ауіпсіз техника, технология мен жұ мыс істеушілерді қ орғ ау қ ұ ралдарын, ең бекті қ орғ ау жө ніндегі ғ ылыми-зерттеу жұ мыстарын ә зірлеу мен енгізуді ынталандыруғ а;

· мемлекеттің ең бекті қ орғ ауды қ аржыландыруғ а қ атысуына;

· кә сіпорындардың ең бектің салауатты жә не қ ауіпсіз жағ дайларын қ амтамасыз етуге, ал қ ызметкерлердің – ең бекті қ орғ ау жә не қ ауіпсіздік техникасы ережелері мен нормаларын сақ тауғ а экономикалық мү дделілігіне;

· кә сіпорынның қ ызметін ең бекті қ орғ ау тұ рғ ысынан лицензиялауғ а;

· ө ндірістік мақ сатқ а қ олданылатын ө німнің қ ауіпсіздік талаптарына сә йкестігін сертификаттауды ө ткізуге;

· мемлекеттік сараптама органдарының тікелей жұ мыс орындарындағ ы ең бек жағ дайларын, сондай-ақ жаң а салынатын жә не қ айта жаң ғ ыртылатын кә сіпорындардың жобаларындағ ы ө ндірістің қ ауіптілігі мен зияндығ ын бағ алауғ а;

· меншік иесі қ аржысы есебінен қ ызметкерлерді арнаулы киіммен жә не аяқ киіммен, жеке қ орғ ану қ ұ ралдарымен, емдеу алдын-алу тамағ ымен қ амтамасыз етуге;

· ө ндірістегі ә рбір жазатайым жағ дайды жә не ә рбір кә сіби ауруды тексеру мен есепке алудың міндеттілігі, ө ндірістік жарақ аттың, кә сіби аурудың дең гейі туралы жә не ең бекті қ орғ ауды жақ сарту жө ніндегі шаралар туралы қ ызметкерлердің хабардарлығ ын қ амтамасыз етуге;

· ө ндірістегі жазатайым жағ дайда немесе кә сіби аурудан зардап шеккен қ ызметкерлердің мү дделерін ә леуметтік қ орғ ауғ а;

· жоғ ары жә не арнаулы орта оқ у орындарында енбекті қ орғ ау мен қ ауіпсіздік техникасы жө нінде мамандар даярлауғ а;

· ең бекшілердің, жұ мыс берушілердің ө кілетті ұ йымдарының, қ оғ амдық бірлестіктердің, кә сіпорындар мен жеке адамдардың ең бекті қ орғ ауды қ амтамасыз етуге бағ ытталғ ан қ ызметін барынша қ олдауғ а негізделеді.

Іс- тә жірибе 4. Кә сіби аурулардың себептері.

Кә сіби ауру дегеніміз- ө ндірістегі зиянды факторлардың аз мө лшерде бірақ ұ зақ уақ ыт бойы ә сер етуінен ең беккердің денсаулығ ының нашарлап, жұ мыс қ абілетінің тө мендеуіне ә келетін аурулар.

Кә сіби зияндылық тар ең беккердің денсаулығ ына келтіретін ә серіне байланысты 4 топқ а бө лінеді:

5) Ө ндірісте пайланылатын жабдық тар мен материалдардың ерекшеліктеріне байланысты

6) Ө ндірістегі ең бек кестесіне, ережесіне, ең бек ету ерекшеліктеріне байланысты. (

7) Жұ мыс бө лмелерінде метеорологиялық жағ дайлары мен санитарлық - гигиеналық жағ дайларына байланысты

8) Ө ндірістік саланың ерекшеліктеріне байланысты

Ө ндірістік жарақ ат-тану (зардап шегу) - дегеніміз белгілі бір топтардағ ы немесе мекеме, саладағ ы белгілі бір уақ ыт аралы-ғ ындағ ы жазатайым оқ иғ алардың жиынтығ ы.

Ө ндірістік жарақ ат-танудың себептері.

Ө ндірістік жарақ аттануды сараптау ә дістері тө рт тә сілмен іске асырылады:

Монографиялық (моно- жеке) ә діс жұ мыс орнында орын алғ ан жазатайым оқ иғ аларды жан жақ ты зерттеумен байланысты.

Топографиялық сараптау ә дісі жазатайым оқ иғ аның жиі орын алатын жерлерін анық тауғ а мү мкіндік береді.

Статистикалық (салыстырмалы) сараптау ә дісі мекемелердің, шаруашылық -тардың жазатайым оқ иғ а жө нінде берген есеп, ақ параттарын аудан, облыс, республика, министерство кө лемінде сараптауғ а мү мкіндік береді. Бұ л ә діс-тің негізгі кө рсеткіштері – жарақ аттанудың жиілік жә не ауырлық коэффициенттері - кә сіпорындағ ы, аудан, облыстағ ы жазатайым оқ иғ алардың сандық жә не сапалық кө рсеткіштері болып саналады.

Экономикалық ә діспен - ө ндірісте болғ ан жазатайым оқ иғ алардың шығ ынын есептеуден бастап, ең бекті қ орғ ауғ а жұ мсалғ ан қ аржылардың тиімділгін есептеп шығ ару арқ ылы жү ргізіледі.

Ш_б=Σ Ш_ж+ Σ Ш_{к. а}; мұ ндағ ы

Ш_б– барлық шығ ын;

Σ Ш_ж – есеп мерзіміндегі жарақ аттан келген барлық шығ ын;

Σ Ш_{к. а} – есеп мерзіміндегі кә сіби аурулардан келген барлық шығ ын

Іс- тә жірибе 5. Жеке ең бек дауларын қ арау тә ртібін қ арастырың ыз.

Ең бек даулары ретінде қ ызметкер мен жұ мыс берушінің арасындағ ы тікелей келіссө здермен реттелмеген, қ олданыстағ ы заң дарда қ олдану, жаң а ең бек жағ дайларын белгілеу жә не ең бек жағ дайларын ө згерту жө ніндегі мә селелерге қ атысты келіспеушіліктер танылады. Ең бек дауларының туындауына ә сер ететін себептер алуан тү рлі болуы мү мкү н. Бұ л себептерге жә не ең бек дауының пә ніне қ арай ең бек дауларын келесі тү рлерге бө луге болады. Субъективтік қ ұ рам бойынша, яғ ни, ең бек дауына қ атысушылардың қ ұ рамы бойынша ең бек даулары жеке жә не ұ жымдық ең бек даулары болып бө лінеді. Жеке ең бек даулары бұ зылғ ан ең бек қ ұ қ ық тарын қ алпына келтіру немесе тануғ а байланысты, ең бек туралы заң дарғ а, ұ жымдық шартқ а жә не ең бек туралы ө зге де келісімдерге байланысты талаптарын жұ мыс берушіге білдірген жекелеген қ ызметкерлердің бастамасы бойынша туындайды. Жеке ең бек дауларына бір жағ ынан - қ ызметкер, екінші жағ ынан-басшылық қ атысады. Жеке ең бек даулары тек ең бек қ ұ қ ығ ы қ атынастарының мазмұ нына ғ ана емес, сонымен қ атар, ең бек шартын бекіткенге дейінгі, оның ә рекет еткен кездегі жә не оны бұ зғ аннан кейінгі жағ дайларғ а да қ атысты туындауы мү мкін (мысалы, қ ызметтен заң сыз босату жә не т. б. ).

Жеке ең бек дауларының пә ні болып ең бек қ атынастары да, олармен тығ ыз байланысты ө зге қ атынастар да табылады. Қ ызметі бойынша ауыстыру, қ ызметінен босату, біліктілікті немесе дә режені кө теру жә не т. б. туралы даулар – бұ лардың барлығ ы жеке ең бек даулары. Ал кә сіптік одақ тың немесе ең бек ұ жымының басшылық пен арасындағ ы ұ жымдық шартты бекіту кезіндегі даулары, ұ жымдық сыйақ ылар жә не т. б. туралы даулары ұ жымдық ең бек дауларына жатады. Бұ л жерде ескеріп ө тетін бір жайт, сотқ а ондағ ан ұ қ сас талап-арыздар (мә жбү рлі демалысқ а, жалақ ыны уақ тылы тө лемеуге қ атысты жә не т. б. ) тү ссе де, олар ұ жымдық талап-арыз болып саналмайды. Жеке ең бек дауларында нақ ты бір қ ызметкердің субъективтік қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделері дауланады жә не қ орғ алады.

⇐ Предыдущая 19 20 21 22 232425 26 27 28 Следующая ⇒