Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру материалдарын ресімдеу және оларды есепке алу.

1. Жазатайым оқ иғ а туралы акт толтырылып, оғ ан ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау қ ызметінің жә не ұ йым бө лімшесінің басшылары, сондай-ақ ұ йым қ ызметкерлерінің ө кілдері қ ол қ ояды жә не оны жұ мыс беруші бекітіп, ұ йымның мө рімен расталады.
2. Улану жағ дайларында жазатайым оқ иғ а туралы актіге халық тың сани-тарлық -эпидемиологиялық салауаттылығ ы саласындағ ы мемлекеттік орган-ның ө кілі де қ ол қ ояды.
Егер жұ мыс беруші жеке тұ лєа болса, жазатайым оқ иғ а туралы акт толты-рылып, оғ ан жұ мыс беруші қ ол қ ояды жә не нотариалды тү рде расталады.
3. Акт тергеп-тексеру материалдарына сә йкес ресімделуге тиіс.
4. Ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аны тергеп-тексеру материалдарында тер-геп-тексеру актісімен қ атар:
1) зардап шеккен адамның ең бекті қ орғ ау жө нінде оқ ығ аны жә не нұ сқ ама алғ аны, сондай-ақ алдын ала жә не мерзімдік медициналық тексерулерден ө т-кені туралы мә ліметтер;
2) ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган белгілеген нысан бойынша жауап алу хаттамалары жә не оқ иғ а куә герлерінің, сондай-ақ ең бек қ ауіпсіз-дігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарының сақ талуына жауапты лауазымды адамдардың тү сініктемелері;
3) оқ иғ а болғ ан жердің жоспарлары, схемалары мен фотосуреттері;
4) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарын регламенттейтін нұ сқ аулық тардан, ережелерден, бұ йрық тардан жә не басқ а да актілерден ү зін-ді кө шірмелер, ө ндірістегі салауатты жә не қ ауіпсіз ең бек жағ дайларын қ амта-масыз етуге жауапты лауазымды адамдардың міндеттері жә не басқ алар;
5) зардап шеккен адамның денсаулығ ына келтірілген зақ ымның сипаты мен ауырлығ ы (ө лімге ә кеп соқ қ ан себеп) туралы медициналық қ орытынды;
6) зертханалық жә не басқ а зерттеулердің, эксперименттердің, сараптама-лардың, талдаулардың нә тижелері жә не тағ ы сол сияқ тылар.

Тексерулер жоспарлы жә не жоспардан тыс болып бө лінеді:

1. жоспарлы - ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган немесе оның аумақ тық бө лімшесі жоспарлағ ан, алдың ғ ы тексерулерге қ атысты Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген уақ ыт аралық тары ескеріліп жү ргізілетін тексеру. Жоспарлы тексеру ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарын сақ тау мә селелері жө ніндегі басқ а да бақ ылаушы органдармен жә не қ ызметкерлердің ө кілдерімен бірлесе отырып, кешенді тү рде де жү ргізілуі мү мкін.

Егер Қ азақ стан Республикасының зандарында ө згеше кө зделмесе, бір жеке немесе заң ды тұ лғ ағ а қ атысты жоспарлы тексеру жылына бір реттен асырылмай, ал шағ ын кә сіпкерпік субъектілеріне қ атысты - ү ш жылда бір реттен жиі емес ө ткізілуі тиіс. Жекелеген ұ йымдарда немесе экономиканың тиісті салалары ұ йымдарында кешенді тексеру жү ргізу қ ажеттілігін ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарын сақ таудың қ алыптасқ ан жай-кү йін немесе ө ндірістік жарақ аттанушылық дең гейін ескере отырып айқ ындайды жә не ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік органның аумақ тық бө лімшелеріне тиісті тапсырмалар жібереді. Ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік органның аумақ тық бө лімшелері тапсырмалардың негізінде, сондай-ақ ұ йымдардағ ы ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарының сақ талуы жө ніндегі талдау нә тижелеріне сә йқ ес тиісті айғ а, тоқ санғ а, жарты жылдық қ а жә не бір жылғ а арналғ ан тексеру жү ргізу жоспарын жасайды.

2. жоспардан тыс тексерулер - жеке немесе заң ды тұ лғ алар, мемлекеттік органдар ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарының бұ зылуы туралы ө тініш білдірген, сондай-ақ мемлекеттік ең бек инспекторы қ ызметкерлердің ө мірі мен денсаулығ ына қ ауіп тө ндіретін жә не ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы қ ұ қ ық бұ зушылық тарды дереу жоюды талап ететін фактілерді анық тағ ан немесе осындай қ ұ қ ық бұ зушылық тар белгілерінің болуын куә ландыратын немесе ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды тексеруді жү ргізу кезінде анық талғ ан қ ұ жаттармен жә не ө зге де дә лелдемелермен расталатын ө зге ақ парат алғ ан жағ дайларда жү ргізіледі.

Мемлекеттік ең бек инспекторы жоспардан тыс тексеру немесе ө ндірістегі жазатайым оқ иғ ағ а тексеру жү ргізген жағ дайда, жоспарлы тексерулер тексеру жү ргізу жоспарын бекіткен лауазымды адаммен келісім бойынша басқ а мерзімге ауыстырылады. Анонимдік ө тініштер жоспардан тыс тексеру жү ргізуге негіз болып табылмайды.

Тексерудің ұ зақ тығ ы он кү нтізбелік кү ннен аспауғ а тиіс. Ерекше айларда, арнайы зерттеулер, сынақ тар, сараптамалар жү ргізу қ ажет болғ ан кезде, сондай-ақ тексеру кө лемі ауқ ымды болғ ан кезде мемлекеттік ең бек инспекциясының немесе оның аумақ тық бө лімшесінің басшысы (немесе оның орнындағ ы адам) тексеру жү ргізу мерзімін оқ шауланғ ан қ ұ рылымдық бө лімшесі жоқ занды тұ лғ а ү шін жиырма кү нтізбелік кү нге дейінгі мерзімге, ал оқ шауланғ ан қ ұ рылымдық бө лімшесі бар тұ лғ а ү шін отыз кү нтізбелік кү нге дейінгі мерзімге ұ зартуы мү мкін.

Тексеруді жү ргізу мерзімін есептеу жұ мыс берушіге қ ұ жаттарды ұ сыну туралы талаптың берілу жә не олардың мемлекеттік ең бек инспекторына ұ сынылу сә ттері аралығ ындағ ы уақ ыт кезең іне тоқ татыла тұ рады.

Мемлекеттік ең бек инспекторы тексеруді бастар алдында жұ мыс берушіге мынадай қ ұ жаттарды табыс етеді:

· Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен тіркелуге тиіс жоспарлы тексеруді тағ айындау туралы актіні;

· қ ызметтік куә лігін;

· қ ажет болғ ан кезде қ ұ зыретті органның режимдік объектілерге баруғ а рұ қ сатын табыс етеді.

Мемлекеттік ең бек инспекторына қ ызметтік міндеттерін атқ аруғ а кедергі жасайтын тұ лғ алар Қ азақ стан Республикасының зандарына сә йкес жауаптылық та болады. Мемлекеттік ең бек инслекторлары жү ргізген жоспардан тыс тексерулер белгіленген тә ртіппен ай сайын (айына бір рет) қ ұ қ ық тық статистика жә не арнаулы есепке алу жө ніндегі органдарда есептік тіркелуге тиіс. Мемлекеттік ең бек инспекторларының ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды тексеру, сондай-ақ осындай жағ дайларды туғ ызғ ан себептерді жою жө ніндө гі іс-шаралардың орындалуын бақ ылау аясында ө ткізілетін тексерулері Қ азақ стан Республикасының мемлекеттік қ ұ қ ық тық статистика жә не арнайы есепке алу туралы заң намасына сә йкес тіркелуге жә не есепке алынуғ а жатпайды. Жү ргізілген тексеру мен оның нә тижелері туралы ақ парат жұ мыс берушінің тексеру актілерін есепке алу кітабына енгізіледі.

Қ азақ стан Республикасы ең бек заң намасын бұ зушылық тардың анық талуына қ арай мемлекеттік ең бек инспекторы мынадай актілер шығ арады (нұ сқ ама):

1) нұ сқ ама:

· ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарын бұ зушылық тарды жою туралы нұ сқ ама;

· жарақ аттану қ аупі бар жә не авариялық жағ дайлардың туындауын болғ ызбау ү шін ө ндірістік объектілер мен жабдық тардағ ы, сондай-ақ ө ндірістік процестердегі ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі алдын алу жұ мыстарын жү ргізу туралы нұ сқ ама;

· жекелеген ө ндірістердің, цехтардың, учаскелердің, жұ мыс орындары мен жабдық тардың пайдаланылуына жә не тұ тас алғ анда ұ йым қ ызметіне тыйым салу (оны тоқ тата тұ ру) туралы нұ сқ ама шығ арады. Бұ л ретте ұ йым қ ызметіне тыйым салу (оны тоқ тата тұ ру) туралы акт сот шешімі шығ арылғ анғ а дейін қ олданылады. Жұ мыс беруші бұ зушылық тарды ү ш кү н ө ткенге дейін жойғ ан жағ дайда, осы актіні жасағ ан мемлекеттік ең бек инспекторы немесе облыстың, республикалық маң ызы бар қ аланың бас мемлекеттік ең бек инспекторы ұ йымның қ ызметіне тыйым салу (оны тоқ тата тұ ру) туралы актінің кү шін жояды;

2) ә кімшілік қ ұ қ ық бұ зушылық туралы хаттама:

3) ә кімшілік қ ұ қ ық бұ зушылық туралы іс бойынша іс жү ргізуді тоқ тату туралы қ аулы:

4) ә кімшілік қ ұ қ ық бұ зушылық туралы іс бойынша қ аулы шығ арады.

Мемлекеттік ең бек инспекторының актілері жұ мыс берушілер мен лауазымды адамдардың тексеруді жү зеге асыру барысында белгілі болғ ан (анық талғ ан) ең бек заң намасының талаптарын бұ зушылық тарына ық пал етудің қ ұ қ ық тық шаралары болып табылады. Актілер екі данада жасалады, оның біреуі қ олы қ ойғ ызылып, жұ мыс берушіге тапсырылады. Жеке жә не заң ды тұ лғ алар мемлекеттік ең бек инспекторының актілерін орындауғ а міндетті.

Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы қ ұ зыреті.

Қ азақ стан Республикасының Ү кiметi:

1) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бектi қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясаттың негiзгі бағ ыттарын ә зiрлейдi жә не оның iске асырылуын қ амтамасыз етедi;

2) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бектi қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік бағ дарламаны ә зiрлеудi жә не оның орындалуын ұ йымдастырады;

3) ең бек қ ауіпсiздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында мемлекеттiк бақ ылауды жә не қ адағ алауды ұ йымдастырудың жә не жү ргiзудің тә ртібін белгілейді;

4) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бектi қ орғ ау саласында деректер банкiн қ ұ ра отырып ақ парат берудiң жә не мемлекеттiк статистика жү ргізудiң тә ртiбiн айқ ындайды;

5) ең бек қ ауіпсiздiгі жә не ең бектi қ орғ ау проблемалары бойынша зерттеулер жү ргізудi қ амтамасыз етедi.

Уә кілетті органның қ ұ зыреті.

Уә кiлеттi орган:

1) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясатты iске асырады;

2) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау проблемалары бойынша зерттеу бағ дарламаларын ә зірлейді;

3) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө нінде мониторинг ө ткізеді;

4) басқ а мемлекеттік органдармен, сондай-ақ қ ызметкерлердің жә не жұ мыс берушілердің ө кiлдерiмен ең бек қ ауiпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды қ амтамасыз ету салаcында ү йлестірудi жә не ө зара iс-қ имылды жү зеге асырады;

5) Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау cаласындағ ы салааралық нормативтік қ ұ қ ық тық актілерін ә зiрлейдi жә не бекітеді;

6) мемлекеттік ең бек инспекторларын оқ ытуды жә не аттестаттауды жү ргізеді;

7) Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауiпсiздігі жә не ең бекті қ орғ ау туралы заң дарының сақ талуына мемлекеттік бақ ылауды ұ йымдастырады;

8) Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген тә ртіппен ө ндiрiстегi жазатайым оқ иғ аларғ а дер кезiнде жә не объективті тергеу жү ргiзiлуiн бақ ылауды жү зеге асырады;

9) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында халық аралық ынтымақ тастық ты жү зеге асырады;

10) ең бектің физиологиялық негізделген нормаларын ә зірлейдi жә не олардың сақ талуын бақ ылауды жү зеге асырады;

11) қ ызметкерлердi жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен, сондай-ақ санитарлық -тұ рмыстық ү й-жайлармен жә не қ ұ рылғ ылармен, емдеу-алдын алу қ ұ ралдарымен жұ мыс берушiлердiң қ аражаты есебiнен қ амтамасыз етудiң тә ртiбiн белгiлейдi;

12) Қ азақ стан Республикасының заң дарына сә йкес ө зге де функцияларды орындайды.

Уә кілетті органның аумақ тық бө лімшелерінің қ ұ зыретi.

Аумақ тық бө лімшелер:

1) Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздiгі жә не ең бектi қ орғ ау туралы заң дарының сақ талуын бақ ылауды жү зеге асырады;

2) ө ндiрiстiк жарақ аттанудың, кә сiби аурудың себептерiне талдау жү ргізедi жә не олардың алдын алу жө нiнде ұ сыныстар ә зірлейді;

3) ө ндiрiстегi жазатайым оқ иғ аларды Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгiленген тә ртіппен тергейді;

4) уә кiлетті орган бeкіткeн ережелерге сә йкес ұ йымдағ ы ең бек қ ауiпсiздiгiн жә не ең бектi қ орғ ауды қ амтамасыз етуге жауапты басшылар мен адамдардың ең бек қ ауiпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелерi бойынша біліміне тексеру жү ргізеді;

5) ө ндірістік мақ саттағ ы объектiлердi пайдалануғ а қ абылдау жө нiндегі комиссияның қ ұ рамына қ атысады;

6) қ ызметкерлердiң, жұ мыс берушілердің жә не олардың ө кілдерiнiң ең бек қ ауіпсiздiгi жә не ең бектi қ орғ ау мә селелерi жө нiндегi ө тініштерiн қ арайды;

7) ең бек қ ауiпсiздiгi жә не ең бектi қ орғ ау нормативтерiн жетiлдiру мә селелерi бойынша кә сіподақ тармен жә не жұ мыс берушiлердің бiрлестіктерiмен ө зара iс-қ имыл жасайды;

8) Қ азақ стан Республикасының заң дарына сә йкес ө зге де функцияларды жү зеге асырады.

Іс- тә жірибе 7. Ең бекті қ орғ ау департаментінің қ ызметі

1993 жылғ ы 17 желтоқ санда Қ азақ стан Республикасы Министрлер Кабинетінің қ аулысымен Ең бек жә не ә леуметтік қ орғ ау министрлігінің Ең бекті қ орғ ау департаменті қ ұ рылды.

Оның міндеттері мен қ ұ қ ық тары Қ азақ стан Республикасының «Ең бекті қ орғ ау туралы » Заң ының баптарымен белгіленіп бекітілген. Ең бекті қ орғ аудың мемлекеттік басқ армасының механизмі шаруашылық ты жү ргізудің барлық дең гейінде қ ызмет етіп, қ ажетті ұ йымдық -қ ұ қ ық тық негіздерді қ амтамасыз етеді. Атап айтқ анда бұ л саладағ ы ә леуметтік саясатты қ амтамасыз етеді, ең бек ету жә не оны қ орғ ау жө ніндегі қ ажетті ғ ылыми негізделген заң дылық ты қ алыптастырады, кә сіпорындар мен кә сіпкер қ ұ рылымдардың экономикалық мү дделігінің механизмін жасайды, бұ л саладағ ы белгіленген нормалар мен қ ойылатын талаптардың орындалуына бақ ылау жасауды ұ йымдастырады, тү рлі жең ілдіктер мен тө лемдердің дұ рыс берілуін қ адағ алайды, қ ажет болғ ан жағ дайда тү рлі санкциялар мен айып салуды іске асырады, қ ызметкерлердің ә леуметтік тұ рғ ыдан қ орғ алуын қ амтамасыз етеді.

Ең бек қ орғ ауды қ амтамасыз ету жө ніндегі жауапкершілік заң бойынша кә сіпорынның басшысына ресми тү рде жү ктеледі. Кә сіпорынды тіркеуден ө ткізу кезінде жұ мыс беруші жаң ең бекті қ орғ ау жө ніндегі емтихан тапсырудың міндетті жү йесін енгізу қ ажет. Мұ нда ең бекті қ орғ ауды қ адағ алау мен бақ ылау жө ніндегі тиісті органдар жү зеге асыруғ а міндетті. Осындай емтиханның ө ткеннен кейін ғ ана ә рбір жаң адан қ ұ рылғ ан кә сіпорынның ө з қ ызметін бастап, жұ мыс істеуіне рұ қ сат(лицензия) беріледі. Ә рбір кә сіпорында ең бекті қ орғ ау жө ніндегі арнаулы қ ызмет ұ йымдастырылуы тиіс.

Ең бек қ орғ ауғ а байланысты нормаларды негізінен тө рт топқ а бө луге болады:

1. Ө ндірістік объектілерді жобалар сатысында ең бек қ ауыпсіздігін қ амтамасыз етуге бағ ытталғ ан нормалар.

2. Ө ндіріс ү дерісі кезінде қ ауыпсыздыкты сақ тауғ а бағ ытталғ ан нормалар.

3. Емдеу-профилактикалық, тамақ тандыру жә не жеке қ орғ ану қ ұ ралдарын пайдалану нормалары.

4. Ең бек заң дылық тарын сақ талуына бақ ылау жасау мен заң дылық ты бұ зушылардың жауапкершілігінің нормалары.

Осы нормалдық орындалуына ең бек ұ жымдары ү немі басшылық жасап отырады.

Ал ең бектің басқ а стандартты МемСТ 1. 26-77 жә не арнайы ә дістемелік нұ сқ ауларғ а сай қ ұ рылғ ан ( стандарттар мен техникалық жағ дайлардың жобаларын кә сіподақ ұ йымдарымен келістіру тә ртібі РД50-ІІІ-86).

Бұ л қ ұ жаттарғ а сә йкес барлық стандарттар мен техникалық талаптардың «Қ ауіпсіздік талаптары» деген бө лім болуы тиіс.

Кіші кә сіпорындарда, акционерлік қ оғ амдарда, жауапкершілігі шектеулі серіктестерде, басқ а да ауыл-шаруашылығ ы мекемелерінде ең бек қ ауіпсіздігінің стандарттар жү йесін енгізуді ә кімшілік белгілі бір жауапты адамғ а тапсырады. Ол осы жұ мыс бойынша жоспар қ ұ рып, мекеме басшысына бекіттіреді. Сондай-ақ, стандартты енгізу мерзімі жә не қ олдануғ а ү йрету мә селелері енеді. Стандартты енгізу жұ мыстарына мекеме басшысы мен бас инженер жалпы басшылық жасап отыр.

Қ азақ стан Республиксының Ең бек кодексінде белгіленген ең бек қ орғ аудың талаптары

Жұ мыс уақ ыты. Жұ мыс уақ ытының бірқ алыпты ұ зақ тығ ы аптасына 40 сағ аттан аспауы керек. Жеке ең бек шарттарында талаптардың келісімі бойынша жұ мыс уақ ытының ұ зақ тығ ы азырақ кө зделуі мү мкін.

Қ ысқ артылғ ан жұ мыс уақ ытының ұ зақ тығ ы мынадай мө лшерде белгіленеді:

1. 16 жастан 18 жасқ а дейінгі жұ мысшылар мен қ ызметшілер ү шін аптасына 36 сағ ат, 14 жастан 16 жасқ а дейінгі жасө спірімдер ү шін аптасына 24 сағ ат;

2. Ауыр дене жұ мыстарында жә не ең бек жағ дайы зиянды жұ мыстарда істейтін жұ мысшыламен қ ызметшілер ү шін аптасына 36 сағ аттан аспайды.

Тү нгі уақ ытта жұ мыс істеген кезде жұ мыстың белгіленген ұ зақ тығ ы бір сағ атқ а қ ысқ артылады.

Тү нгі уақ ытта жұ мыс істеуге мыналарғ а жол берілмейді:

- жү кті ә йелдерге, егер олардың келісімі болмаса;

- 18 жасқ а толмағ андарғ а жә не тү нгі уақ ытта жұ мыс істеуге тыйым салатын медициналық қ орытындысы болғ ан жағ дайда ө зге де адамдарғ а.

Мү гедек тү нгі жұ мысқ а, тек олардың ө здерінің келісімі бойынша, егер оларғ а ондай жұ мыс істеуге дә рігерлік қ орытынды бойынша тыйым салынбағ ан жағ дайда тартылады.

Кешкі сағ ат 10-нан таң ертең гі сағ ат 6-ғ а дейінгі уақ ыт тү нгі уақ ыт болып есептелінеді.

Жү кті ә йелдердің сегіз жасқ а, дейінгі баласы бар немесе семьясының ауру мү шесін кү тіп-бағ ып жү рген ә йелдердің ө тініші бойынша медициналық қ орытындығ а сә йкес ә кімшілік оғ ан толық емес жұ мыс кү нін белгілеуге міндетті. Мұ ндай ретте ең бекақ ы жұ мыс істеген уақ ытына қ арай пропорциялы тү рде немесе жұ мыстың ө німіне қ арай тө ленеді.

Уақ ытынан артық жұ мыс істеуге: жү кті ә йелдерге он сегізге жасы жетпеген жұ мысшыларғ а, оқ у кү ндері ө ндірістен қ ол ү збей білім беретін оқ у орындарында оқ ып жү ргендерге, заң ғ а сә йкес басқ а да санаттағ ы қ ызметкерлерге жол берілмейді.

Уақ ытынан артық жұ мысқ а мынадай ерекше реттерде ғ на жол беріледі.

1. Отан қ орғ ау ү шін қ ажетті жұ мыстарды жасағ ан кезде, сондай-ақ қ оғ амдық немесе табиғ и апатты, ө ндірістік апатты болдырмау ү шін жә не олардың зардаптарын дереу жою мақ сатындағ ы жұ мыстарды жү ргізген кезде;

2. Сумен жабдық тау, газбен жабдық тау, жарық беру, канализация, транспорт, байланыс жө ніндегі қ оғ амдық қ ажетті жұ мыстар жү ргізген кезде олардың дұ рыс қ ызмет істеуін бұ затын кездейсоқ немесе кү тпеген жағ дайларды жою;

3. Басталғ ан жұ мыс, бірақ ө ндірістегі кездейсоқ кідіріс салдарынан бітпей қ алғ ан жұ мысты бітіру қ ажет болғ анда, егер оның ө зінде басталғ ан жұ мысты тоқ тату мемлекеттік немесе қ оғ амдық мү ліктің бү лінуіне яки жойылуына ә кеп соқ тыратын болса;

4. Механизмдер мен ғ имараттарды жө ндеу жә не қ алпына келтіру жө ніндегі уақ ытша жұ мыстарды жү ргізген реттерде, мұ ндай олардың жұ мысының тоқ татылуына ә кеп соқ тыратын болса;

5. Егер жұ мысты ү зіліспен істеуге жол берілмейтін болып, конвейер ауыстыруғ а келетін қ ызметкер келмеген кезде жұ мысты жү ргізе беру ү шін; мұ ндай реттерде ә кімшілік ауысатын адамды басқ а қ ызметкермен ауыстыруғ а дереу шара қ олдануғ а міндетті.

Қ ауырт дала жұ мыстары кезінде кә сіпорын басшыларына егіншілердің жұ мыс уақ ытын кә сіподақ ұ йымымен келесе отырып 10 сағ атқ а дейін ұ зартуына болады. Олардың артық істеген уақ ытының орнына кейін жұ мыстың саябыр кезінде демалыс берілуі тиіс.

Демалыс уақ ыты. Жұ мысшылар мен қ ызметшілерге демалу жә не тамақ тану ү шін ұ зақ тығ ы жарты сағ аттан кем болмайтын ү зіліс беріледі. Кү н сайынғ ы демалыстың ұ зақ тығ ы 12 сағ аттан кем болмауы тиіс. Мереке немесе демалыс кү ндері жұ мыс істеуге жоғ арыда кө рсетілген ерекше жағ дайлардан басқ а кездерде тыйым салынады. Ал демалыс кү ні істеген жұ мысы келісім бойынша басқ а демалыс кү нін беру арқ ылы ө теледі.

Ең бекшілердің жалпы демалыс кү ндері мен мейрам кү ндері демалуына шек қ ойылмайды.

Мерзімінен тыс жұ мысқ а жә не тү нгі уақ ыттағ ы жұ мыстың ә рбір сағ атына ақ ы бір жарым есе мө лшерден ал мереке немесе демалыс кү ндеріндегі жұ мыстарғ а ақ ы екі еседен тө мен болмайтын мө лшерде тө ленеді.

Барлық ең бекшілерге жыл сайынғ ы демалыс жұ мыс орны мен орташа табысы сақ талып беріледі. Жыл сайынғ ы демалыстың ұ зақ тығ ы 24 кү ннен кем болмайды.

Ақ ы тө ленетін жыл сайынғ ы қ осымша ең бек дамалысы ауыр дене жұ мыстары мен ең бек жағ дайлары зиянды жә не қ ауіпті жұ мыстарда істейтін қ ызметкерлерге беріледі.

Қ атарынан екі жыл бойы ең бек демалысын бермеуге тыйым салынады.

Бірінші жылдың демалысы сол кә сіпорында толық бір жыл жұ мыс істегеннен кейін, ал келесі жылдары ө зінің қ алағ ан уақ ытында беріледі.

Отбасы жағ дайларына жә не басқ а дә лелді себеп-сақ талмайтын демалыс берілуі мү мкін.

Іс- тә жірибе8. Қ ызметкерлерді міндетті медициналық тексеру.

Кепілдіктер тобына сонымен бірге жұ мыс берушінің қ ызметкерлерді мің детті медициналық тексеруден ө ткізу; ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша оқ ыту, нұ сқ ама беру жә не білімдерін тексеру жө ніндегі міндеттері жатады. Қ ызметкерлердің жә не жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласың дағ ы қ ұ қ ық тары мен міндеттері Ең бек кодексінің 35-тарауында (314—318-баптар) қ аралғ ан.

Қ ызметкердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө нінде, мысалы, тиісті жабдық талғ ан жұ мыс орнына; белгіленген талаптарғ а сә йкес санитарлық — тұ рмыстық ү й-жайлармен, жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен, арнаулы киіммен қ амтамасыз етілуге; қ ажетті білім алуғ а жә не кә сіптік даярлық қ а; ұ йымның жұ мысы тоқ татыла тұ рғ ан уақ ытта орташа жалақ ысының сақ талуына жә не т. б. қ ұ қ ығ ы бар. Сонымен бірге заң мен қ ызметкерлерге бірнеше міндетгер де жү ктелген. Атап айтар болсақ, мысалы, қ ызметкер ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө нің дегі нормалардың, ережелердің жә не нұ сқ аулық тардың талаптарын, сондай-ақ жұ мыс берушінің ө ндірістегі жұ мыстарды қ ауіпсіз жү ргізу жө ніндегі талаптарын сақ тауғ а міндетті.

Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында жұ мыс беруші: қ ызметкерлерді ө нертапқ ыштық ұ сыныстары ү шін ынталандыруғ а жә не белгіленген тә ртіппен жұ мыстан шеттетуге жә не тә ртіптік жауапкершілікке тартуғ а қ ұ қ ылы.

Жұ мысқ а қ абылдау кезiндегі ең бек қ ауiпсіздiгіне жә не ең бекті қ орғ ауғ а қ ұ қ ық тарының кепілдіктерi Қ азақ стан Республикасының Заң дары негізінде жү зеге асырылады. Қ ызметкердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ аудағ ы қ ұ қ ық тары:

1) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі, сондай-ақ ең бек шартында, ұ жымдық шартта кезделген талаптарғ а сә йкес санитарлық -тұ рмыстық ү й-жайлармен, жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен, арнаулы киіммен қ амтамасыз етілуге;

2)ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік органғ а жә не оның аумақ тық бө лімшелеріне ө з жұ мыс орнындағ ы ең бек жағ дайлары мен ең бекті қ орғ ауғ а тексеру жү ргізу туралы ө тініш білдіруге;

3)ө зі немесе ө з ө кілі арқ ылы ең бек жағ дайларын, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ауды жақ сартуғ а байланысты мә селелерді тексеруге жә не қ арауғ а қ атысуғ а;

4)денсаулығ ына немесе ө міріне қ ауіп тө ндіретін жағ дай туындағ ан кезде бұ л жө нінде тікелей басшысына немесе жұ мыс берушіге жазбаша тү рде хабарлай отырып, жұ мысты орындаудан бастартуғ а;

5)Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен ең бек міндеттерін қ ауіпсіз атқ ару ү шін қ ажетті білім алуғ а;

6)жұ мыс берушіден жұ мыс орнының сипаты мен ұ йымның аумағ ы, ең бек жағ дайларының жай-кү йі, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау туралы, ө мірі мен денсаулығ ына тө нген қ атер туралы, сондай-ақ оны зиянды (ерекше зиянды) жә не (немесе) қ ауілті ө ндірістік факторлардың ә серінен қ орғ ау жө ніндегі шаралар туралы дә йекті ақ парат алуғ а;

8)ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай болмауына байланысты ұ йымның жұ мысы тоқ татыла тұ рғ ан уақ ытта орташа жалақ ысының сақ талуына;

9)жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы заң сыз ә рекеттеріне шағ ымдануғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Қ ызметкердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы міндеттері.

Қ ызметкер:

1) ө ндірісте болғ ан ә рбір жазатайым оқ иғ а, кә сіптік аурудың (уланудың ) белгілері, сондай-ақ адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына қ ауіп тө ндіретін жағ дай туралы ө зінің тікелей басшысына дереу хабарлауғ а;

2)міндетті мерзімді медициналық тексеруден жә не ауысым алдындағ ы медициналық куә ландырудан, сондай-ақ ө ндірістік қ ажеттілікке байланысты басқ а жұ мысқ а ауысу ү шін не кә сіптік аурудың белгілері пайда болғ ан кезде медициналық куә ландырудан ө туге;

3)жұ мыс беруші беретін жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын қ олдануғ а жә не мақ сатқ а сай пайдалануғ а;

4)медициналық мекемелер ұ сынғ ан емдік жә не сауық тыру іс-шараларын жұ мыс беруші қ аржыландырғ ан жағ дайда соларды орындауғ а;

5)ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі нормалардың, ережелердің жә не нұ сқ аулық тардың талаптарын, сондай-ақ жұ мыс берушінің ө ндірістегі жұ мыстарды қ ауіпсіз жү ргізу жө ніндегі талаптарын сақ тауғ а міндетті.

Іс- тә жірибе 9. Жұ мыс орындарындағ ы микроклиматқ а бағ а беру.

Жұ мыстың мақ саты: Жұ мыс орнындағ ы, бө лмедегі микроклиматтың кө рсеткіштерін анық тау жә не микроклиматқ а бағ а беру.

Жұ мыс реті: Методикалық нұ сқ аудағ ы берілген материалдармен толық танысып шығ ып, тө мендегі бақ ылау сұ рақ тарына жауап берің іздер:

1. Бө лме микроклиматтының кө рсеткіштерін ө лшейтін аспаптардың жұ мы-сымен, қ ұ рылысымен танысу.

2. Жұ мыс бө лмелерінің микроклиматына сипат беретін жағ дайларды ө лшеп білу.

3. Зертханадағ ы микроклиматқ а бағ а беріп, тә жірибе кестесін толтыру. Жұ мысқ а қ орытынды жасау.

4. Микроклиматты қ алыпқ а келтірудің жолдарын кө рсете білу.

⇐ Предыдущая 23 24 25 26 272829 30 31 32 Следующая ⇒