297-бап. Тұрақсыздық айыбының мөлшерiн азайту 1 страница

Егер тө ленуге тиiстi тұ рақ сыздық айыбы (айыппұ л, ө сiмпұ л) кредитордың шеккен залалдарымен салыстырғ анда тым кө п болса, сот борышкердің талабы бойынша борышкердің мiндеттеменi орындау дә режесiн жә не борышкер мен кредитордың назар аударуғ а лайық ты мү дделерiн ескере отырып, тұ рақ сыздық айыбын (айыппұ лды, ө сiмпұ лды) азайтуғ а қ ұ қ ылы.

Ескерту. 297-бап жаң а редакцияда - Қ Р 27. 02. 2017 № 49-VI Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі).

298-бап. Айып тө леудi ө ндiрiп алу негiздерi

Мiндеттеменi бұ зғ аны ү шiн борышқ ор жауапқ а тартылатын жағ дай болғ ан кезде мiндеттеменiң орындалмағ аны немесе тиiсiнше орындалмағ аны ү шiн айып ө ндiрiп алынады (осы Кодекстiң 359-бабы).

Параграф 3. Кепіл

299-бап. Кепiл ұ ғ ымы

1. Мiндеттемеге сә йкес несие берушiнiң (кепiл ұ стаушының ) борышқ ор кепiлмен қ амтамасыз етiлген мiндеттеменi орындамағ ан ретте кепiлге салынғ ан мү лiк қ ұ нынан осы Кодексте белгiленген алып тасталатындарды қ оспай, осы мү лiк тиесiлi адамның (кепiл берушiнiң ) басқ а несие берушiлердiң алдында артық шылық пен қ анағ аттандырылуғ а қ ұ қ ығ ы бар мiндеттеменi атқ аруының осындай ә дiсi кепiл деп танылады.

Кепiл ұ стаушының кепiлге салынғ ан мү лiк, кiмнiң пайдасына сақ тандырылғ анына қ арамастан, оның жоғ алғ аны немесе бү лiнгенi ү шiн, егер жоғ алу немесе бү лiну кепiл ұ стаушы жауап беретiн себептер бойынша болмаса, сақ тандыру ө темiнен сол бұ рынғ ы негiзде қ анағ аттандырылуғ а қ ұ қ ығ ы бар.

2. Кә сiпорындар, ү йлер, ғ имараттар, пә терлер, жер учаскелерiне жә не басқ а қ озғ алмайтын мү лiкке қ ұ қ ық тар (ипотека) кепiлi қ озғ алмайтын мү лiк ипотекасы туралы Қ азақ стан Республикасы Заң ымен реттеледi. Ипотека туралы Қ азақ стан Республикасының Заң ында ө згеше ережелер белгiленбеген реттерде ипотекағ а осы Кодекстегi кепiл туралы жалпы ережелер қ олданылады.

3. Мемлекеттік тіркеуге жататын ә уе жә не тең із кемелерінің, ішкі суда жү зетін кемелердің, " ө зен-тең ізде" жү зетін кемелердің кепілі (кемелер ипотекасы) Қ азақ стан Республикасының арнайы заң актілерімен реттеледі. Осы Кодекстегі кепіл туралы жалпы ережелер Қ азақ стан Республикасының арнайы заң актілерінде ө зге ережелер кө зделмеген жағ дайда кемелер ипотекасына қ олданылады.

Осы тармақ тың бірінші бө лігіндегі талаптар жасалып жатқ ан тең із кемелеріне, ішкі суда жү зетін кемелерге, " ө зен-тең ізде" жү зетін кемелерге де қ олданылады.

Ескерту. 299-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 1998. 03. 02. N 211, 2002. 01. 17. N 285Заң дарымен.

300-бап. Кепiлдiң пайда болу негiздерi

1. Кепiл шартқ а сә йкес пайда болады. Кепiл заң қ ұ жаттарының негiзiнде, егер заң қ ұ жаттарында қ андай мү лiк жә не қ андай мiндеттеменiң орындалуын қ амтамасыз ету ү шiн кепiлде жатқ ан деп танылатыны кө зделсе, оларды кө рсетiлген мiндеттемелердiң пайда болуы кезiнде де туындайды.

2. Осы Кодекстiң шартқ а сә йкес пайда болатын кепiл туралы ережелерi, егер заң қ ұ жаттарында ө згеше кө зделмесе, тиiсiнше заң қ ұ жаттары негiзiнде пайда болғ ан кепiлге сә йкес қ олданылады.

301-бап. Кепiл мә нi

1. Кез келген мү лiк, оның ішінде айналымнан алынғ ан заттарды (осы Кодекстiң 116-бабының 2-тармағ ы), кредитордың жеке басымен тығ ыз байланысты талаптарды, атап айтқ анда алименттер, ө мiрiне немесе денсаулығ ына келтiрiлген зиянды ө теу туралы талаптарды жә не оларды басқ а тұ лғ ағ а беруге заң намалық актілермен тыйым салынғ ан ө зге де қ ұ қ ық тарды қ оспағ анда, заттар жә не мү лiктiк қ ұ қ ық тар (талаптар) кепiл мә ні болуы мү мкін.

2. Кепiл қ ұ қ ығ ы келешекте кепiлге берушінің меншiгiне немесе шаруашылық жү ргізуіне тү сетiн мү лiкке шарт бойынша қ олданылуы мү мкiн.

3. Ө ндіріп алуғ а жол берілмейтін мү ліктің жекелеген тү рлерін, атап айтқ анда, азаматтардың мү лкін кепілге қ оюғ а заң намалық актілермен тыйым салынуы немесе ол шектелуі мү мкін.

4. Алып тасталды - Қ Р 2007. 01. 12 N 225 Заң ымен.
5. Алып тасталды - Қ Р 2005. 07. 08 N 72 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз) Заң ымен.
Ескерту. 301-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 1997. 07. 11 N 154, 1998. 03. 02 N 211, 2005. 07. 08 N 72 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2007. 01. 12 N 225, 2012. 04. 27 N 15-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

302-бап. Кепiл арқ ылы қ амтамасыз етiлетiн талаптар

1. Егер шартта немесе заң қ ұ жаттарында ө згеше кө зделмесе, кепiл талапты оның нақ ты қ анағ аттандырылатын кезiндегi кө лемдi сыйақ ыны (мү дденi) қ оса алғ анда, орындау мерзiмiн ө ткiзiп алу арқ ылы келтiрiлген шығ ындардың ө телуiн, айып (айыппұ л, ө сiм) салуды, кепiлге салынғ ан мү лiктi ұ стау жө нiндегi қ ажеттi шығ ындарды, сондай-ақ ө ндiрiп алу жө нiндегi шығ ындарды ө теудi қ амтамасыз етедi.

2. Егер тараптар мұ ндай талаптарды кепiл арқ ылы қ амтамасыз ету мө лшерi туралы уағ даласқ ан жағ дайда кепiл болашақ та пайда болатын тараптарғ а қ атысты белгiленуi мү мкiн.

Ескерту. 302-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 1997. 07. 11. N 154 Заң ымен.

303-бап. Кепiл тү рлерi

1. Ипотека - кепiлге салынғ ан мү лiк кепiл салушының немесе ү шiншi бiр жақ тың иелiгiнде жә не пайдалануында қ алатын кепiл тү рi.

Кә сiпорындар, қ ұ рылыстар, ү йлер, ғ имараттар, кө п пә терлi ү йдегi пә терлер, кө лiк қ ұ ралдары, ғ арыш объектiлерi, айналымдағ ы тауарлар жә не азаматтық айналымнан алынбағ ан басқ а да мү лiк ипотека мә нi бола алады.

Бө лiнетiн жемiстер бө лген кезден бастап ү шiншi жақ тың қ ұ қ ық тарының объектiсi болмайтын жағ дайда ғ ана олар ипотека мә нi бола алады. Кә сiпорындар, қ ұ рылыстар, ү йлер, ғ имараттар, кө п пә терлi ү йдегi пә терлер, кө лiк қ ұ ралдары мен ғ арыш объектiлерi ипотекасы осындай объектiлердi тiркеудi жү зеге асыратын органдарда тiркелуге тиiс.

2. Кепiлзат - кепiлге салынғ ан мү лiктi кепiл берушi кепiл ұ стаушының иелiгiне беретiн кепiл тү рi.

Кепiл ұ стаушының келiсiмiмен кепiл нысанасы кепiл ұ стаушының қ ұ лпы салынып, кепiл берушіде қ алдырылуы мү мкiн. Кепiл нысанасы кепiл туралы куә ландырылатын белгiлер салынып (анық кепiл), кепiл берушiнiң иелiгiнде қ алдырылуы мү мкiн.

3. Қ ұ қ ық тарды кепiлге салу кезiнде иелiктен айырылуы мү мкiн мү лiктiк қ ұ қ ық тар, атап айтқ анда, кә сiпорындарды, қ ұ рылыстарды, ү йлердi, ғ имараттарды жалғ а беру қ ұ қ ық тары, шаруашылық серiктестiк мү лкiндегi ү леске қ ұ қ ық, борыштық талап қ ою, авторлық, ө нертапқ ыштық жә не ө зге де мү лiктiк қ ұ қ ық тар кепiл мә нi болып табылады.

Жер учаскесiне қ ұ қ ық тарды, сондай-ақ ө зге табиғ и ресурстарғ а қ ұ қ ық тарды кепiлге беруге, жер жә не ө зге табиғ и ресурстық заң дарда белгiленген шектер мен ережелер бойынша жол берiледi.

Мерзiмдi қ ұ қ ық оның ә рекет жасау мерзiмi бiткенге дейiн ғ ана кепiл мә нi бола алады.

Кепiл қ ұ қ ығ ының борышқ оры кепiл туралы хабардар болуғ а тиiс.

Егер кепiлге салынатын қ ұ қ ық қ ұ жатпен расталатын болса, кепiл шарты қ ұ қ ық белгiлеушi қ ұ жатты беру арқ ылы ресiмделуi мү мкiн.

3-1. Банктік салым кепілге қ ойылғ ан кезде салымшының банктік салым шарты бойынша қ ұ қ ық тары кепілге ұ сынылады. Кепіл беруші - салымшы кепіл ұ стаушы туралы мә ліметтерді кө рсете отырып, банктік салым кепілі туралы банкке жазбаша хабарлауғ а міндетті.

4. Бағ алы қ ағ аздар кепiлi бағ алы қ ағ аздар рыногы туралы заң дарғ а сә йкес жү зеге асырылады.

5. Егер кепiл туралы шартта ө згеше кө зделмесе, кепiл нысанасы болып табылатын ақ ша банкке орналастырылады.

Егер шартта ө згеше кө зделмесе, осы ақ ша ү шін алынатын сыйақ ы (мү дде) кепіл берушіге тиесілі болады.

Ақ ша кепiл ұ стаушығ а немесе ө зге тұ лғ а кепiл ақ шаны пайдалану мү мкiндiгiн шектейтiн шарттарды сақ тағ ан кезде (банк сейфiне, сейфтiң ұ яшығ ына, сақ тауғ а арналғ ан жеке ү й-жайда сақ тауғ а беру) осы тұ лғ ағ а берiлуi мү мкiн. Осындай тұ лғ аның кепiл ақ шаны пайдалану жө нiндегi шектеулердi орындамауы оның ақ ша берiлген кезден бастап негiзсiз байығ аны ү шiн жауаптылығ ына негiз болып табылады.

Ескерту. 303-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 1997. 07. 11 N 154, 2005. 07. 08 N 72(қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2007. 01. 12 N 225, 2011. 03. 25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 24. 05. 2018 № 156-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

304-бап. Ортақ меншiктегi мү лiктi кепiлге беру

Ортақ меншiктi қ ұ райтын мү лiк кепiлге барлық меншiк иелерiнiң келiсуiмен ғ ана берiлуi мү мкiн. Ортақ мү лiктегi ү леске қ ұ қ ық кепiлдiң дербес мә нi бола алады.

305-бап. Кепiл берушi

1. Борышқ ордың ө зi де, ү шiншi жақ та кепiл берушi болуы мү мкiн.

2. Егер заң қ ұ жаттарында ө згеше кө зделмесе, заттың меншiк иесi не меншiк иесiнiң келiсiмiмен оғ ан шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ы бар адам заттың кепiл берушiсi бола алады.

3. Кепiлге салынатын қ ұ қ ық қ а ие адам қ ұ қ ық ты кепiлге берушi бола алады.

Жалғ а беру қ ұ қ ығ ын немесе бө тен адамның затына ө зге қ ұ қ ық ты оны меншiктенушiнiң немесе оғ ан шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ы бар жақ тың келiсiмiнсiз, егер заң қ ұ жаттарында немесе шартта аталғ ан жақ тардың келiсiмiнсiз бұ л қ ұ қ ық ты иелiктен айыруғ а тыйым салынғ ан болса, кепiлге салуғ а жол берiлмейдi.

306-бап. Кепiлге салынғ ан мү лiктi сақ тандыру

1. Кепiл ұ стаушығ а оның иеленуiне берiлген кепiлге салынғ ан мү лiктi сақ тандыру мiндетi шартпен немесе заң қ ұ жаттарымен жү ктелуi мү мкiн.

Кепiл берушiнiң пайдалануында қ алатын кепiлге салынғ ан мү лiктi сақ тандыру кепiл берушiге жү ктеледi.

2. Сақ тандыру жағ дайы туғ ан кезде кепiл берушiнiң кепiлге салынғ ан мү лiктi сақ тандыру шарты бойынша талап ету қ ұ қ ығ ы одан кепiл ұ стаушы бас тартқ ан ретте ғ ана пайда болады.

Егер сақ тандыру тө лемінің сомасы кепiлмен қ амтамасыз етiлген мiндеттеме сомасынан асып кетсе, кепiл ұ стаушы оны алғ ан кезден бастап банктiк ү ш кү ннiң iшiнде кепiл берушiге айырмасын аударуғ а мiндеттi.

Ескерту. 306-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ Р 2000. 12. 18. N 128 Заң ымен.

307-бап. Кепiл туралы шарттың мазмұ ны мен нысаны

1. Кепiл туралы шартта кепiл нысанасы, кепiлмен қ амтамасыз етiлетiн мiндеттеменiң мә нi, мө лшерi немесе ең жоғ ары сомасы жә не орындалу мерзiмi кө рсетiлуге тиiс. Егер кепіл нысанасы жылжымайтын мү лік болғ ан жағ дайда, кепіл туралы шартта оның бағ асы кө рсетілуге тиіс.

Кепілмен қ амтамасыз етудің нақ ты сипаттамасы талап етілместен жә не кепіл нысанасы бағ аланбастан, кепіл нысанасы болып табылатын жылжымалы мү ліктің жә не (немесе) жылжымалы мү ліктің жекелеген санаттарының (машина жабдығ ын жә не материалдық айналым қ ұ ралдарының қ орларын қ оса алғ анда) кепіл нысанасының жалпы сипаттамасы болуы мү мкін.

Кепіл туралы шартта кепiлге салынғ ан мү лiк тараптардың қ айсысында екендігі жә не оны пайдалануғ а болатындығ ы да кө рсетiлуге тиiс.

Кепіл нысанасын бағ алау тең гемен кө рсетіледі жә не егер Қ азақ стан Республикасының заң дарында ө згеше белгіленбесе, тараптардың келісімімен айқ ындалуы мү мкін. Шетелдік валютада міндеттемені қ амтамасыз ететін кепіл нысанасын бағ алау тең гемен жә не кепіл туралы шарт жасасылғ ан кү нгі валютаны айырбастаудың нарық тық бағ амы бойынша міндеттеме валютасымен кө рсетіледі.

2. Кепiл туралы шарт жазбаша нысанда жасалуғ а тиiс.

3. Осы баптың 1 жә не 2-тармақ тарындағ ы қ ағ идаларды сақ тамау кепiл туралы шарттың маң ызсыздығ ына алып келеді.

Ескерту. 307-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2011. 02. 10 N 406-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); ө згерістер енгізілді - Қ Р 29. 12. 2014 № 269-V (01. 01. 2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 22. 04. 2015 № 308-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 27. 02. 2017 № 49-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 24. 05. 2018 № 156-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

308-бап. Кепiлдi тiркеу

1. Егер осы Кодекстен ө згеше туындамаса, тіркелуге жататын мү лікті кепілге салу осы мү ліктің тіркелуін жү зеге асыратын органда тіркелуге тиіс.

Жылжымайтын мү лік кепілі жылжымайтын мү лікке қ ұ қ ық тардың тіркелуін жү зеге асыратын органда мемлекеттік тіркелуге жатады.

2. Кепiл нысанасының ө згеруі, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде белгіленген жағ дайларда басқ а да ө згерістер тiркелуге жатады.

Міндетті тiркелуге жатпайтын кепiлдiң ө згеруі қ атысушылардың қ алауы бойынша тіркелуі мү мкін.

3. Кепілді тоқ тату туралы жазба тізілімге:

1) негізгі міндеттеменің орындалуына байланысты кепіл ұ стаушының ө тініші негізінде кепілді тоқ татуды тіркеу кезінде;

2) Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде кө зделген тә ртіппен кепіл нысанасынан ақ ы ө ндіріп алу кезінде;

3) кепіл шартының бұ зылуына байланысты кепілді тоқ татуды тіркеу кезінде;

4) осы Кодексінің 322-бабында кө зделген ө зге де негіздер бойынша кепілді тоқ тату кезінде енгізіледі.

4. Кепілмен қ амтамасыз етілген міндеттемені орындағ ан кепіл беруші тізілімдегі кепіл туралы жазбаның жойылуын талап етуге қ ұ қ ылы. Кепіл ұ стаушы кепіл берушінің талабы бойынша тіркеуді жү ргізетін органғ а қ ажетті қ ұ жаттар мен жазбаша ө тініштерді табыс етуге міндетті. Кепіл ұ стаушы бұ л міндеттемелерді орындамағ ан немесе уақ тылы орындамағ ан жағ дайда, кепіл беруші ө зіне келтірілген залалдың ө телуін талап етуге қ ұ қ ылы.

Ескерту. 308-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2011. 03. 25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен; ө згеріс енгізілді - Қ Р 27. 02. 2017 № 49-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

309-бап. Кепiл ұ стаушының қ ұ қ ығ ы қ олданылатын мү лiк

1. Кепiл мә нi болып табылатын затқ а кепiл ұ стаушының қ ұ қ ығ ы (кепiл қ ұ қ ығ ы), егер шартта немесе заң қ ұ жаттарында ө згеше кө зделмесе, оның керек-жарақ тары мен бө лiнбейтiн жемiстерiне де қ олданылады.

Шартта немесе заң намалық актілерде кө зделген жағ дайларда кепiл қ ұ қ ығ ы кепiлге қ ойылғ ан мү лiктi пайдалану нә тижесiнде алынғ ан бө лiнетiн жемiстерге, ө нiмге жә не кірістерге, сондай-ақ кейіннен иемденген активтер мен ауыстырылғ ан активтерге қ олданылуы мү мкін.

Егер кепіл нысанасы жылжымалы мү лік болғ ан жағ дайда, кепіл қ ұ қ ығ ы, егер шартта ө згеше кө зделмесе, оны пайдалану нә тижесінде алынғ ан бө лінетін жемістерге, ө німге жә не кірістерге (оның ішінде кейіннен сатып алынғ ан активтер мен ауыстырылғ ан активтерге) қ олданылады.

Бұ л ретте кепіл қ ұ қ ығ ы бө лiнетiн жемiстерге, ө нiмге жә не кірістерге (оның ішінде кейіннен сатып алынғ ан активтер мен ауыстырылғ ан активтерге) талаптың нақ ты қ анағ аттандырылғ ан кезіне кепілге салынғ ан жылжымалы мү лікпен қ амтамасыз етілмейтін кө лемінде ғ ана қ олданылады.

2. Кә сiпорынның немесе ө зге мү лiк кешенiнiң ипотекасы жағ дайында жалпы кепiл қ ұ қ ығ ы, егер заң қ ұ жаттарында немесе шартта ө згеше кө зделмесе, талап ету, соның iшiнде ипотека кезiнде сатып алынғ ан қ ұ қ ық тары мен ерекше қ ұ қ ық тарды қ оса алғ анда, оның барлық қ озғ алмалы жә не қ озғ алмайтын мү лкiне қ олданылады.

3. Ү й немесе ғ имарат ипотекасына осы ү й немесе ғ имарат тұ рғ ан жер учаскесiне не осы учаскенiң кепiлге салынатын объектiнiң қ ызметiн қ амтамасыз ететiн бө лiгiне қ ұ қ ық нақ сол шарт бойынша бiр мезгiлде жасалатын ипотека арқ ылы жол берiледi.

Ескерту. 309-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 29. 12. 2014 № 269-V (01. 01. 2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 24. 05. 2018 № 156-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

310-бап. Кепiл қ ұ қ ығ ының пайда болуы

1. Кепiл туралы шартта ө згеше кө зделмегендiктен, кепiл қ ұ қ ығ ы кепiлi тiркелуге жататын мү лiк жө нiндегi шартты тiркеу кезiнен бастап, басқ а мү лiк жө нiнен - бұ л мү лiктi кепiл ұ стаушығ а берген кезден бастап, ал егер ол беруге жатпаса, кепiл туралы шарт жасасқ ан кезден бастап пайда болады.

2. Айналымдағ ы тауарларғ а кепiл қ ұ қ ығ ы осы Кодекстiң 327-бабының 2-тармағ ының ережелерiне сә йкес пайда болады.

311-бап. Кейiнгi кепiл (кепiлдi қ айталап салу)

1. Егер кепiлге салынғ ан мү лiк басқ а талаптарды қ амтамасыз ететiн басқ а бiр кепiлдiң нысанасы болса (кепiлдi қ айталап салу), кейiнгi кепiл ұ стаушының талабы алдың ғ ы кепiл ұ стаушылардың талаптары қ анағ аттандырылғ аннан кейiн кепiл мә нiнiң қ ұ нынан қ анағ аттандырылады.

2. Егер кепiл туралы бұ рынғ ы шарттарда тыйым салынбаса, қ айтадан кепiл салуғ а жол берiледi.

3. Кепiл берушi келесi кепiл ұ стаушысының ә рқ айсысына осы мү лiктiң бұ рыннан бар барлық кепiлдерi жө нiндегi мә лiметтердi хабарлауғ а мiндеттi жә не осы мiндеттiң орындалмауы себептi кепiл ұ стаушыларғ а келтiрiлген залалдар ү шiн жауап бередi.

Ескерту. 311-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 1998. 03. 02. N 211, 2007. 01. 12. N 225Заң дарымен.

312-бап. Кепiлге салынғ ан мү лiктi кү тiп ұ стау мен сақ тау

1. Кепiл берушi немесе кепiл ұ стаушы кепiлге салынғ ан мү лiк олардың қ айсысында екенiне қ арай, егер заң қ ұ жаттарында немесе шартта ө згеше кө зделмесе:

1) кепiлге салынғ ан мү лiктiң сақ талуын қ амтамасыз ету ү шiн, соның iшiнде оғ ан ү шiншi жақ тар тарапынан қ ол сұ ғ ылып, талаптар қ ойылуынан қ орғ ау ү шiн қ ажеттi шаралар қ олдануғ а;

2) кепiлге салынғ ан мү лiктiң жоғ алу немесе бү лiну қ аупiнiң пайда болуы туралы екiншi тарапқ а дереу хабарлауғ а мiндеттi.

2. Кепiл ұ стаушы жә не кепiл берушi басқ а тарапта тұ рғ ан кепiлге салынғ ан мү лiктi қ ұ жаттар бойынша жә не оның iс жү зiнде бар екендiгiн, кө лемiн, жай-кү йiн жә не сақ талу жағ дайын тексеруге қ ұ қ ылы.

3. Кепiлге салынғ ан мү лiктiң жоғ алу немесе бү лiну қ аупi туып, кепiл ұ стаушы осы баптың 1-тармағ ында кө рсетiлген мiндеттердi ө рескел бұ зғ ан жағ дайда кепiл берушi кепiлдiң мерзiмiнен бұ рын тоқ татылуын талап етуге қ ұ қ ылы.

313-бап. Кепiлге салынғ ан мү лiктiң жоғ алу немесе бү лiну салдары

1. Егер кепiл туралы шартта ө згеше кө зделмесе, кепiл берушi кепiлге салынғ ан мү лiктiң кездейсоқ қ ирау немесе бү лiну тә уекелiн мойнына алады.

2. Кепiл ұ стаушы, егер осы Кодекстiң 359-бабына сә йкес жауапкершiлiктен босатыла алатынын дә лелдей алмаса, ө зiне кепiлге берiлген нә рсенiң толық немесе iшiнара жоғ алуы немесе бү лiнуi ү шiн жауап бередi.

3. Кепiл ұ стаушы кепiлге салынғ ан нә рсенiң жоғ алғ аны ү шiн оның нақ ты қ ұ ны мө лшерiнде, ал оның зақ ымданғ аны ү шiн кепiлге салынғ ан нә рсенiң кепiл ұ стаушығ а оны берген кезде бағ аланғ ан сомасына қ арамастан, осы қ ұ н тө мендеген сома мө лшерiнде жауап бередi.

4. Егер кепiлге салынғ ан нә рсенiң бү лiнуi салдарынан ол ө зiнiң тiкелей мақ сатында пайдаланыла алмайтындай болып ө згерiп кетсе, кепiл берушi одан бас тартуғ а жә не оны жоғ алтқ аны ү шiн ө тем талап етуге қ ұ қ ылы.

5. Шартта кепiл ұ стаушының кепiлге салынғ ан нә рсенiң жоғ алуы немесе зақ ымдануы арқ ылы келтiрiлген ө зге де шығ ындарды ө теуi кө зделуi мү мкiн.

6. Кепiлмен қ амтамасыз етiлген мiндеттеме бойынша борышқ ор болып табылатын кепiл берушi кепiл ұ стаушығ а кепiлге салынғ ан нә рсенiң жоғ алуынан немесе бү лiнуiнен келтiрiлген шығ ындарды ө теу туралы талапты кепiлмен қ амтамасыз етiлген мiндеттеменi орындауғ а қ оса есептеуге қ ұ қ ылы.

314-бап. Кепiлге салынғ ан нә рсенi ауыстыру жә не қ алпына келтiру

1. Кепiлге салынғ ан нә рсенi ауыстыруғ а, егер заң қ ұ жаттарында немесе шартта ө згеше кө зделмесе, кепiл ұ стаушының келiсiмiмен жол берiледi.

2. Егер кепiлге салынатын нә рсе жойылса немесе бү лiнсе не оғ ан меншiк немесе шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ы заң қ ұ жаттарында белгiленген негiздер бойынша тоқ татылса, кепiл берушi кепiлге салынғ ан нә рсенi ақ ылғ а қ онымды мерзiмде қ алпына келтiруге немесе оны басқ а бiр сондай мү лiкпен алмастыруғ а қ ұ қ ылы.

315-бап. Кепiлге салынғ ан нә рсенi пайдалану жә не оғ ан билiк ету

1. Егер шартта ө згеше кө зделмесе жә не кепiл мә нiнен ө згеше туындамаса, кепiл берушi кепiл нысанасын оның мақ сатына сә йкес пайдалануғ а, соның iшiнде одан жемiстер мен табыстар табуғ а қ ұ қ ылы.

2. Егер заң қ ұ жаттарында немесе шартта ө згеше кө зделмесе жә не кепiл мә нiнен туындамаса, кепiл берушi кепiл ұ стаушының келiсiмiмен кепiлге салынғ ан нә рсенi меншiк, шаруашылық жү ргiзу немесе оралымды басқ ару иелiгiнен айыруғ а, оны басқ а жақ қ а жалғ а немесе тегiн пайдалануғ а беруге не ө зге тү рде оғ ан билiк етуге қ ұ қ ылы.

Кепiл берушiнiң кепiлге салынғ ан мү лiктi мұ рағ а қ алдыру қ ұ қ ығ ын шектейтiн келiсiмi маң ызсыз болады.

3. Кепiл ұ стаушы ө зiне кепiлге берiлген нә рсенi шартта кө зделген реттерде ғ ана кепiл берушiге оны пайдалану туралы ү немi есеп бере отырып пайдалануғ а қ ұ қ ылы. Шарт бойынша кепiл ұ стаушығ а кепiлге салынғ ан нә рсенiң негiзгi мiндеттеменi ө теу мақ саттарында немесе кепiл берушiнiң мү дделерi ү шiн жемiстер мен табыстар табу мiндетi жү ктелуi мү мкiн.

Ескерту. 315-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 27. 02. 2017 № 49-VI Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі).

⇐ Предыдущая 13 14 15 16 171819 20 21 22 Следующая ⇒