Йөйәк ауылы 1925 йылғы Солтанов Әхмәҙғәле бабайҙан яҙып алдым.

                             Ырыҫ ҡ ол тауы

Туннель ү ткә н тау Ырыҫ ҡ ол тауы ул, уны Урыҫ ҡ ол тауы - йә нә һ е, бер урыҫ ҡ ол ҡ асып шунан һ икергә н ө сө н шулай тигә ндә р, тип дө рө ҫ ә йтмә йҙ ә р. Ырыҫ ҡ ол исемле батыр булғ ан, Салауат яуында танылғ ан булғ ан ул. Бер һ уғ ыштан һ уң Салауат отряды ең елгә н, һ уғ ышсылары таралғ ан, батша һ алдаттары Ырыҫ ҡ олдо эҙ ә рлеклә п килеп, ә леге тауҙ а ҡ аяғ а ҡ ыҫ ырыҡ лағ андар. Ана тотам, бына тотам тигә ндә батыр аты менә н бейек ҡ аянан һ икергә н дә ятыуҙ ы йө ҙ ө п сыҡ ҡ ан да киткә н. Йө йә ктә ге бер тауҙ ы ла Ырыҫ ҡ ол бейеге тиҙ ә р, Ырыҫ ҡ ол Инйә р буйлап килеп Манажы йылғ аһ ы буйлап кереп киткә н дә шул тауғ а артылғ ан. Шунан Бирйә н һ ыртынан китеп эҙ яҙ ҙ ырғ ан.

Ғ ә бдү к ауылы Баязитов Сә ғ ә ҙ ә т бабайҙ ан 1982 йыл яҙ ып алдым.

Салауат тобаһ ы

Ауылдан(Йө йә ктә н-Р. Ш. ) ө ҫ тә ге Ҡ ө бә ғ ә т аралынан(утрауҙ ы беҙ ҙ ә шулай тиҙ ә р-Р. Ш. ) саҡ ҡ ына ө ҫ тә ге тобаны(ятыу) - Салауат тобаһ ы тиҙ ә р. Унда Салауат атын йө ҙ ҙ ө ргә н, шуғ а ул ятыуғ а уның исемен ҡ ушҡ андар. Был яҡ та яуҙ ар кү п ү ткә н, Салауат та ү ҙ енең ғ ә скә ре менә н беҙ ҙ ең ауыл аша Ҡ ытау яғ ына ү ткә н. Быларҙ ы ололар һ ө йлә й торғ айны. Кү беһ е онотолоп та бө ткә н инде…

(Солтанов Ә хмә ҙ ғ ә ле бабайҙ ан1925 йылғ ы).

                         Старшина ултырышы

Йө йә к менә н Ғ ә бдү к ауылы араһ ында «Старшина ултырышы» тигә н ер бар. Был яҡ тарҙ ан яуҙ ар кү п ү ткә н тип ә йттем бит инде. Ырыҫ ҡ ол тауы, Ө й ташы тип аталғ ан ерҙ ә р шуларғ а бә йле.

Йө йә ктә Дауыт исемле кеше булғ ан. Салауат яуы Сермә ндә н башланғ ан, ә Дауыт «Старшина ултырышы» тип аталғ ан ерҙ ә лагерь ҡ ороп ятҡ ан, бында кеше туплағ ан - һ ә р бер ө йҙ ә н ике ир кеше булһ а береһ ен ғ ә скә ргә алып киткә н. Ул Дауыт бик данлы кеше булғ ан, ү ҙ е Ғ ә бдү к Моратша байҙ ың кейә ү е булғ ан.