2. Орталықтан сығылған тұтас қималы ұстындар базалары

Ө зiнен жоғ арыда жатқ ан конструкциялардың сығ у кү штерiн қ абылдайтын жә не оны iргетасқ а немесе ө зiнен тө мен орналасқ ан конструкцияларғ а жеткiзетiн тiк стерженьдердi ұ стындар деп атайды. Ұ стындар негiзгi ү ш бө лiктен тұ рады: 1 – бас бө лiк, оғ ан кө терiлетiн конструкция тiреледi; 2 – стержень, ол кү штi қ абылдайтын негiзгi бө лiк; 3– табаны, кү штi ұ стыннан тө мен орналасқ ан конструкцияғ а немесе iргетасқ а жеткiзетiн бө лiк (11. 1-сурет)

Ұ стындарды топтау. Ұ стындар жү ктеменiң орналасу жағ дайына байланысты орталық тан сығ ылғ ан жә не орталық тан тыс сығ ылғ ан деп бө лiнедi. Орталық тан сығ ылғ ан ұ стындарда бойлық кү ш ұ стынның бойлық ө сімен бағ ытталады да, қ иманың біркелкі сығ ылуын тудырады.

Кө лденең қ имасының тү рiне қ арай тұ тас немесе саң ылаулы болып бө лiнедi. Тұ тас қ ималы ұ стындар прокатты қ оставр, сақ ина тү ріндегі немесе тү рлiше қ ұ растырылып iстелген прокатты қ ималардан тұ рады.

Тұ тас қ ималы ұ стындардың дайындалуы саң ылаулыларғ а қ арағ анда жең іл, дегенмен ө те ү лкен биіктікте жә не кү штерде саң ылаулы қ ималар ө те тиімді болып есептеледі.

Орталық тан сығ ылғ ан ұ стындар ү шiн оның кө лденең қ имасының жә не басты инерция ө стерiне байланысты орнық тылығ ы қ амтамасыз етiлуi керек. Мұ ндай талапты орындауда белдеуі енді қ оставр, дә некерленген қ оставр жә не сақ ина тә різді қ ималар қ олданылады. Сонымен қ атар, крест тә рiздi қ има да екі ө с бойынша орнық ты болып есептеледi.

Орталық тан сығ ылғ ан тұ тас қ ималы ұ стындар есебi. Алдымен ұ стынғ а ә сер ететін есептiк кү ш пен элементтiң есептiк ұ зындығ ы анық талады: , мұ ндағ ы – ұ зындық ты келтiру коэффициентi, ол элемент ұ штарының бекiтiлу тү рiне байланысты; – ұ стынның геометриялық ұ зындығ ы.

Орталық тан сығ ылғ ан элементтер есебi бiртiндеп жақ ындау ә дiсiмен, иiлгiштiктi деп қ абылдап жү ргiзіледi.

Содан соң осы иілгіштік бойынша шартты иiлгiштiктi анық тайды: , ал бойынша анық талады:

, ;

, .

Бұ л формулалар ЭЕМ-ді қ олданғ ан жағ дайда ө те ың ғ айлы, ал қ олмен есептеуде иілгіштік Қ МжЕ-гі кестеден алынады.

Содан соң кө лденең қ иманың керектi ауданы анық талады:

(12. 1)

жә не қ има пiшiнiнiң тү рi тағ айындалады.

Қ оставр тү рiндегi дә некерленген кө лденең қ иманы тағ айындауда мынадай шарттарғ а сү йенедi: белдеу ү шiн қ алың дығ ы , ал қ абырғ а ү шiн 6–16 мм болатын бетті элемент қ олданылып жә не жалпы қ иманың 80 пайыз ауданы белдеуге келетiндей етiп қ ұ рады. Сонда болса, қ абырғ а болады жә не де қ иманың екі ө сі бойынша орнық тылығ ын қ амтамасыз ету ү шiн болғ анда ; болғ анда ; ал болса, деп қ абылдайды. Орталық тан сығ ылғ ан ұ стындар ү шін шектi иiлгiштiк .

Содан соң жә не анық талып, қ има орнық тылығ ы тексерiледi. Дә некерленген қ оставр қ имасы ү шiн инерция моменттерi

формулаларымен анық талады. Қ има орнық тылығ ы қ амтамасыз етілмеген жағ дайда, қ има ө лшемдерін жуық тап жақ ындау ә дісімен нақ тылай тү седі.

Кө лденең қ има тағ айындалып, жалпы орнық тылық тексерiлген соң, белдеу мен қ абырғ аның орнық тылығ ы тексерiледi. Егер қ абырғ а биiктiгiнiң оның қ алың дығ ына қ атынасы болса, кө лденең қ абырғ алар қ ойылмайды, егер бұ л шарт орындалмаса, онда кө лденең қ аттылық қ абырғ алары бiр-бiрiнен қ ашық тық та қ ойылады (69-сурет).

⇐ Предыдущая 16 17 18 19 202122 23 24 25 Следующая ⇒