42.Биліктің бөлінуі – құқықтық мемлекеттің принципі.

Қ ұ қ ық та — қ ұ қ ық тық мемлекеттегі- заң намалық, атқ арушылық жә не соттық биліктен тұ ратын мемлекеттік билік тармақ тарының, бір-бірінен дербес жә не тә уелсіз тү рде ә рекет етуі тиіс принцип. Шамадан тыс кү шті биліктің бір қ олғ а шоғ ырлануына жол бермеу, халық тың, елдің, мемлекеттің мү дделерін есепке алу мақ сатымен жү зеге асырылады. Биліктердің бө ліну принципі жү зеге асырылатын мемлекеттерде, мемлекеттік биліктің ү ш міндетінің біреуін жү зеге асыратын мемлекеттік орган, ө зара бірлесіп ә рекет етеді жә не бұ л жағ дайда бір- бірін шектеп отырады. Қ азіргі заман дә уірінде биліктердің бө ліну принципі конституционализмнің ең негізгі идеясы болып табылады

Қ ұ қ ық тық мемлекеттің негізгі екі принципі бар:

1) адамның жә не азаматтың қ ұ қ ығ ын, бостандығ ын толық тү рде қ амтамасыз ету, жеке адамдарғ а қ ұ қ ық тық ынталандыру режимін жасау (ә леуметтік, мазмұ нды жақ тары);

2) қ ұ қ ық тың кө мегімен, мемлекеттік билікті біртіндеп байланыстыру, мемлекеттік бө лімдер ү шін қ ұ қ ық тық тежеу режимін қ ұ ру (формальды – заң жағ ы);

Бірінші принцип - Қ азақ стан Республикасы Конституциясының 1-бабында мынандай сө здермен бекіген: «Қ ұ қ ық тық мемлекет ө зінің тағ айындалғ ан қ ызметін» біртіндеп орындауғ а міндетті — ә рбір азаматтың жеке – басының жан-жақ ты даму мү мкіншілігіне кепіл беруі қ ажет.

Екінші негізгі принциптің жү зеге асырылуы мынадай жолдарды пайдалану арқ ылы жү ргізіледі:

- билікті заң шығ ару, атқ ару жә не сот органдарына бө лу, мақ саты теріс пайдалануғ а жол бермеу;

- федерализм, кө лденең бө лінген билікті, тағ ы да жоғ арыдан тө мен бө лу арқ ылы толық тыру жү ргізеді;

- заң ның ү стемдігі (барлық конституциялық талаптарды қ атаң сақ тау арқ ылы жоғ арғ ы билік органымен қ абылданғ ан заң, атқ арушы билікпен ө згертілуге не жойылуғ а жатпайды);

- мемлекет пен жеке адамның екі жақ қ а бірдей жауапкершілігі; жоғ арыдағ ы кө рсетілген басқ а, ә ртү рлі дең гейде оларғ а жағ дайлар жасайтын принциптерді бө ліп айтуғ а болады. Оғ ан: қ оғ амдағ ы жоғ арғ ы дең гейдегі қ ұ қ ық тық сана жә не қ ұ қ ық тық мә дениет азаматтық қ оғ амның болуы жә не барлық қ ұ қ ық субъектілерінің жағ ынан заң дардың орындалуына бақ ылау жү ргізуді ұ йымдстыру кіреді.

⇐ Предыдущая 24 25 26 27 282930 31 32 33 Следующая ⇒