|
|||
2. Қылмыстық іс қозғау ерекшеліктері. Тергеудің алғашқы кезендеріне тән жағдайлар
Тонау мен қ арақ шылық жайлы қ ылмыстық іс қ озғ ау ү шін жиі себеп болып табылатындар: жә бірленушілердін немесе олардың туыстарының арыздары; мемлекеттік, қ оғ амдық немесе жеке ұ йымдардың лауазымды тұ лғ аларының, осы ұ йымдарғ а жататын мү лікті ашық тү рде ұ рлап кету фактілері туралы немесе мү лікті тартып алу мақ сатында олардын қ ызметкерлеріне шабуыл жасалғ андығ ы туралы хабарлауы; медицина мекемелерінің шабуыл жасау нә тижесінде жә бірленген адамдарғ а кө мек кө рсеткені туралы, хабарлауы; кө зі керген тү лғ алардың тонау немесе қ арақ шылык шабуыл белгілері деп табылатын фактілер туралы арыздары; тергеушінің ө зінің немесе аныктау органдарының қ ылмыс белгілерін табуы. Ә детте тонау немесе қ арақ шылық белгілері бар оқ иғ а туралы хабар алғ аннан соң арызданушыдан жауап алынады. Егер арызданушы жә бірленуші болмай, кө зі кө рген немесе тиісті мекеме, кә сіпорын не болмаса ұ йым ә кімшілігінің ө кілі болса, онда жедел тү рде оқ иғ а болғ ан жерді кү зетке алу шараларын қ олдану, жә бірленушіні анық тау жә не одан оқ иғ анын, мә н-жайын анық тау қ ажет. Сұ рау салушы тұ лғ а кө п жағ дайда жә бірленушінің денесінен, киімінен жә не заттарынан табылғ ан іздер (дене жарақ аты, жыртылғ ан не бү лінген киім) расында да оғ ан қ атысты кү ш қ олданылғ анын куә ландыратынына кө з жеткізуі мү мкін. Жедел тү рде сезіктіні іздестіруді ұ йымдастыру ү шін, арызданушығ а сұ рақ салуды қ ысқ а мерзімде ө ткізу керек. Ә детте тонау мен қ арақ шылық ты тергеудің алғ ашқ ы кезең інде мына тергеу жағ дайлары жиі кездеседі: 1. Тонау немесе қ арақ шылық жасағ ан сезікті тұ лғ а қ ылмыс орнында не болмаса дә л жасалғ аннан соң ұ сталғ ан. 2. Қ ылмысты жасағ ан сезікті тұ лғ а ә лі ұ сталмағ ан, бірақ тергеушінің қ олында оны іздестіру мен ұ стауды ұ йымдастыруғ а мү мкіншілік беретін мә ліметтер бар. 3. Қ ылмыс жасағ ан тұ лғ а туралы қ ұ қ ық қ орғ ау органдарында ақ парат жоқ немесе жоқ тың қ асы. Аталғ ан жағ дайлардың біріншісінде тергеуші іс-ә рекеттерінің келесі бағ дарламасы мақ сатқ а сай болмақ: сезіктіні ұ стау, оны жеке тінту, жауап алу, қ ажетті жағ дайда - оны куә ландыру; жә бірленушіден сұ рақ -жауап алу; қ ажетті жағ дайда оның киімдерін тексеру жә не куә ландыру; оқ иғ а болғ ан жерді қ арау; сезіктіден жауап алу; сезіктінің тұ рғ ылық ты жерін тінту; кө з кө рген — куә лерден жауап алу; сот-медициналық, криминалистік жә не басқ а сараптамалар тағ айындау. Екінші тергеу жағ дайында алғ ашқ ы тергеу ә рекеттерінің келесі жү йесі орынды: жә бірленушіден жауап алу, оны куә ландыру жә не киімін карау; оқ иғ а болғ ан жерді қ арау; куә герлерден жауап алу; сот сараптамасын тағ айындау; жедел іздестіру шаралары. Ү шінші жағ дай ү шін де жоғ арыда аталғ ан тергеу ә рекеттерінен басқ а, сезікті тұ лғ аларды анық тау мен ұ рланғ ан заттарды іздестіруге бағ ытталғ ан жедел іздестіру шаралары тә н. Қ ылмыс жасалғ анан кейін ө ткен уақ ытқ а байланысты «ізін суытпай» іздестіру ұ йымдастырылады. Ол ү шін тиісті ішкі істер органдары хабардар етілуі тиіс. Кү рделі жағ дайларда патрульдік-бекеттік қ ызмет, сондай-ақ кылмыскерлер автокө лікке жасырынуы мү мкін деген негіз болса, кө лікті бакылау кү шейтіледі. Жедел шаралар жиынтығ ы ұ рланғ ан мү ліктердің ө ткізілуі мү мкін жә не қ ылмыскерлердің пайда болуы мү мкін жерлерде жү ргізіледі.
|
|||
|