ДӘРІС 11.ТОНАУ МЕН ҚАРАҚШЫЛЫҚ ТЕРГЕУДЩ ӘДІСТЕМЕСІ

⇐ ПредыдущаяСтр 13 из 24Следующая ⇒

ДӘ РІС 11. ТОНАУ МЕН Қ АРАҚ ШЫЛЫҚ ТЕРГЕУДЩ Ә ДІСТЕМЕСІ

1. Тонау мен қ аракшылық тың криминалистік сипаттамасы. Анық тауғ а жататын мә н-жайлар

2. Қ ылмыстық іс қ озғ ау ерекшеліктері. Тергеудің алғ ашқ ы кезендеріне тә н жағ дайлар

3. Алғ ашқ ы тергеу ә рекеттерінің тактикалық ерекшеліктері

4. Келесі тергеу ә рекеттері

5. Тонау мен қ аракшылық шабуылдарды табысты ашу жә не тергеудің негізгі шарттары

1. Тонау мен қ аракшылық тың криминалистік сипаттамасы. Анық тауғ а жататын мә н-жайлар

Тонау пен карақ шылык қ оғ амғ а ө те қ ауіпті қ ылмыстар болып саналады, ө йткені олар жә бірленушілерге материалдық зиян келтіріп қ ана коймай, олардың ө мірі мен денсаулығ ына қ астандық ә рекет жасаумен байланысты болады. Сондай-ақ, қ арақ шылық, шабуыл мен тонауды, олардың негізінде баскесерлік шабуылдар, қ орқ ытып алушылык жә не т. б. қ ылмыс жасайтын қ ылмыстық қ ұ рылымдар қ алыптасатын топтар жиі жасайды.

Тонау мен қ арақ шылық шабуылдың кө пшілігі азаматтардың жеке мү лкін (бө рікті, аз мө лшердегі ақ ша, киім, тағ ам жә нет. б. заттарды) тартып алу мақ сатында жә не ә детте арнайы дайындық сыз жасалады. Қ ылмыскерлер шағ ын топтар кұ рамында немесе жекелеп, негізінен ашық жерлерде (кө шелерде, саябақ -тарда, ү йлердің аулаларында) кешкі уақ ытта ә рекет жасайды, алайда қ арақ шылық пен тонау кү ндіз де жиі жасалады.

Мемлекеттің немесе коммерциялық қ ұ рылымдар (ақ ша қ аражатын сақ тау орны, ақ ша айырбастау пункті, кассир, инкассаторлар), мү лкін тартып алуғ а, сонымен қ атар такси, жеке кө лік жү ргізушілеріне жә не азаматтардың тұ рғ ын ү йіне қ арсы бағ ытталғ ан тонау мен қ арақ шылық шабуылдар сирек кездеседі, бірақ

дә л солар қ ауіпті болып табылады. Мұ ндай қ ылмыстарды негізінен ұ йымдасқ ан топтар жасайды. Ә детте бұ ғ ан алдын ала мұ қ ият дайындалады: қ ылмыскерлер объектіні кү зету жү йесімен толық танысып шығ ады, қ ылмыс қ ұ ралдарын, жасырыну тә сілдерін мұ қ ият даярлайды, қ ылмысқ а қ атысушыларды іздестіреді.

Тонау мен қ арақ шылық шабуыл тә сілдерінің ішінен мыналарды атауғ а болады:

1. Ашық жерлерде не ғ имараттарда кенеттен, кү ш кө рсетусіз жасалынатын шабуылдар (сумканы, берікті, азаматтардың ақ шасын, дү кендерден жә не т. б. орындардан бұ йымдарды қ ағ ып алып кету).

2. Ашық жерлерде, сонымен бірге ү йлердің аулалары мен подъездерінде кү ш қ олданып немесе кү ш қ олданам деп қ орқ ытып шабуыл жасау.

З. Тұ рғ ын ү йлерге бір себептермен немесе кү ш қ олданып кіру арқ ылы азаматтарғ а шабуыл жасау.

4. Мемлекеттік жә не коммерциялык банктердің қ ызметкерлеріне, кассирге, сатушыларғ а қ арап сауда кә сіпорындарының ғ имараттарында, қ аржы мекемелерінде, байланыс бө лімшелері мен басқ а да мемлекеттік немесе жеке мекемелер мен кә сіпорындарда жасалынатын шабуылдар.

5. Темір жол, су кө ліктері немесе басқ а кө ліктердің жылжымалы қ ұ рылымында азаматтарғ а қ арсы шабуыл жасау.

б. Такси жү ргізушілеріне тапқ ан акшасын не болмаса кө лігін жә не басқ а заттарын тартып алу мақ сатында шабуыл жасау.

Тонау мен қ арақ шылық шабуыл барысында із қ алыптастыру тетігінің бірқ атар ерекшеліктері болады. Ә детте оқ иғ а болғ ан жерде қ ылмыс іздері мен басқ а да заттай дә лелдемелер ө те аз қ алады. Кө зімен кө рген адамдар тонау немесе қ арақ шылық шабуылды толық бақ ылай алмайды; яғ ни олар жауап алғ ан кезде болғ ан оқ иғ анын кейбір жерлерін ғ ана айтып береді жә не кө п жағ дайда кө з кө рген куә герлер тіптен болмайды. Жә бірленушілерді айтатын болсақ, олардың кейбіреулері қ ылмысқ абайланысты жү йкесінің кү йзелуіне себепті болғ ан оқ иғ аны бұ рмалап қ абылдайды. Жә бірленушілерге кейде қ ылмыскерлер саны кө п болып, олар «биік бойлы», «тү рлері хайуан тә різдес» жә не т. б. болып кө рінеді. Сондық тан, тергеуші кө з кергендер мен жә бірленушілерден алғ ан мә ліметтерге сын кө збен қ арап оларды басқ а дә лелдемелермен салыстыра отырып, мұ кият кайта тексеруі тиіс.

Тонау мен қ арақ шылык жасайтын адамдар кө бінесе жұ мыс істемейді, адамгершілікке жат ө мір сү реді, ү немі маскү немдікке салынады, есірткі пайдаланады. Олардың денін бұ рын сотталғ андар қ ұ райды.

Қ арақ шылық жасарда қ ылмыскерлер жә бірленушіні оның лауазымын, кә сібінің тү рін жә не материалдық жағ дайын ескере отырып, тандайды. Тонау кезінде кө п жағ дайда жасына немесе басқ а да себептерге байланысты белсенді қ арсылық кө рсете алмайтын кісілердің қ ұ рбанына айналады. Қ арақ шылық шабуыл мен тонауғ а жиі спирттік ішімдік ішетін адамдар мен жең ілтек ә йелдермен қ атынас жасауғ а бейім тұ лғ алар ұ шырайды.

Тонау мен қ аракшылык, шабуыл жайлы іс бойынша анык-тауғ а келесі мә н-жайлар жатады:

— тонау немесе қ арақ шылық тың орын алғ ан-алмағ аны;

— тонау немесе қ арақ шылық жасау тә сілі; егер қ арақ шылық жасалса, жә бірленушіге қ атысты қ олданылғ ан кү ш кө рсету неден байқ алады;

— қ ылмыс қ ашан, қ айда жә не қ андай жағ дайда жасалынды;

— тонау немесе қ арақ шылық нә тижесінде не ұ рланғ ан, ұ рланғ ан зат кімге (мемлекетке, кооперативтік немесе қ оғ амдық ұ йымдарғ а, жеке тұ лғ ағ а, нақ ты кімге) тиесілі, ұ рланғ ан заттың бағ асы қ анша;

— қ ылмысты кім жасады; егер оны топ жасаса, топқ а кімдер кіреді, ә рбір қ атысушының рө лі қ андай;

— жә бірленуші кім, қ арақ шылык шабуыл жағ дайында жә бірленуші денсаулығ ына зиян келді ме, оның сипаты мен ауырлық дә режесі қ андай, ұ рланғ ан затгы жасыруғ а кө мектесетіндер немесе жасырушылар болды ма, нақ ты кімдер;

— қ ылмыс нә тижесінде келген жалпы материалдық зиян қ андай, тонау немесе қ арақ шылық шабуыл жасауғ а қ андай жағ дайлар мү мкіндік туғ ызды.

⇐ Предыдущая 8 9 10 11 121314 15 16 17 Следующая ⇒