№4 ДӘРІС ҚЫЛМЫСТЫҚ ПРОЦЕСТЕГІ ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕР МЕН ДӘЛЕЛДЕУ

1. Дә лелдемелер теориясы жә не дә лелдемелер қ ұ қ ығ ы.

2. Дә лелдемелер ұ ғ ымы, белгілері, тү рлері

3. Дә лелдеу пә ні.

4. Дә лелдеу қ ызметі жә не оның элементтері.

1. Дә лелдемелер теориясы жә не дә лелдемелер қ ұ қ ығ ы. Қ ылмыстық процесте дә лелдеу мен дә лелдемелермен қ ызметінің алатын орны ерекше. Ө йткені тұ лғ аны қ ылмыстық жауапкершілікке тарту негіздерін анық тау осы аталғ ан институттармен тікелей байланысты. Яғ ни, адамның қ ылмыс жасағ андығ ын, кінә лілігін дә лелдеумен байланысты. Дә лелдемелер теориясы дегеніміз – бұ л қ ылмыстық іс жү ргізу қ ұ қ ығ ының қ ұ рамдас бө лігі жә не ол келесі қ ұ былыстар мен нормалар мен тығ ыз байланысты. Біріншіден, дә лелдемелердің ұ ғ ымы, тү рлері жә не жіктелуі; Екіншіден, дә лелдеу субьектілері жә не олардың ө кілеттіліктері; Ү шіншіден, дә лелдеу қ ызметі жә не жекелеген элементтері; Тө ртіншіден, дә лелдеу ә діс-тә сілдері, тактикасы мен қ олданылатын техникалық қ ұ ралдар; Бесіншіден, дә лелдемелерді бағ алау.

Дә лелдемелер теориясы дегеніміз – дә лелдеу мен дә лелдемелер институттарына қ атысты теориялық ілімдердің, тұ жырымдамалардың, доктриналардың, кө зқ арастардың жиынтығ ы.

Дә лелдемелер қ ұ қ ығ ы - бұ л дә лелдемелер мен дә лелдеу элементтеріне қ атысты арнайы қ ылмыстық іс жү ргізушілік нормалардың жиынтығ ы. Ескерту: ол тек 115-131 б ғ ана емес (15-16 тарау) басқ ада Қ ІЖК нормалары.

2. Дә лелдемелер ұ ғ ымы, белгілері, тү рлері. Қ ІЖК 115-б. Дә лелдемелердің мынадай анық тамасы берілген – қ ылмыстық заң да кө зделген ә рекеттердің болғ андығ ын немесе болмағ андығ ын айыпталушының бұ л ә рекетті жасағ андығ ын немесе жасамағ андығ ын, оның кінә лілігін немесе кінә сіздігін, сондай-ақ істі дұ рыс шешу ү шін, маң ызы бар ө згеде мә н-жайларды анық тайтын заң ды тү рде алынғ ан іс жү зіндегі деректер.

Заң ғ а сә йкес дә лелдемелердің келесі шектеулі тү рлері бар: 1) сезіктінің, айыпталушының, жә бірленушінің, куә нің кө рсетулері; 2) сарапшының қ орытындысы; 3) аттай айғ ақ тар; 4) іс жү ргізу хаттамалары жә не ө згеде қ ұ жаттар.

Дә лелдемелердің жіктелуі. Дә лелдемелер теориясына сай дә лелдемелер ә ртү рлі негізге сай жіктеледі: 1) дә лелдеу кө здерімен байланысы бойынша. Жеке жә не заттай дә лелдемелер болып бө лінеді. Жеке дә лелдемелер – адамдардан алынады (куә нің, сезіктінің кө рсетулері).

2) алғ ашқ ы жә не туынды дә лелдемелер. Алғ ашқ ы дә лелдемелер – бірінші кө зден алынғ ан дә лелдемелер. Туынды – яғ ни, бұ л алғ ашқ ы дә лелмелерге керісінше, туынды емес, басқ а кө здерден алынғ ан дә лелдемелер.

3) Дә лелдемелердің сипаты бойынша: ақ таушы жә не айыптаушы дә лелдемелер.

4) Тікелей жә не жанама дә лелдемелер. Қ ылмыс жасағ анын нақ ты мең зейтін дә лелдемелер тікелей деп аталады, ал жанама дегеніміз – болғ анын кө рсетеді, бірақ ол қ ылмыс жасағ аны немесе жасамағ аны белгісіз.

3. Дә лелдеу пә ні. Дә лелдеу пә ні дегеніміз – қ ылмыстық іс бойынша анық талуы тиіс мә н-жайлардың жиынтығ ы. Қ ІЖК 17-б сә йкес оғ ан келесі мә н-жайлар жатады: 1) қ ылмыс оқ иғ асы жә не қ ылмыс қ ұ рамы (уақ ыты, орны, жағ дайлар); 2) осы тыйым салғ ан ә рекетті кімнің жасағ аны; 3) оның кінә лігі жә не кінә сінің нысандары; 4) қ ылмыстық жауапкершілік пен жазаны ауырлататын жә не жең ілдедетін мә н-жайлар; 5) қ ылмыстың зардаптары (жә бірленушіге ө теп беру ү шін, қ алпына келтіру); 6) келтірілген ияны мен мө лшері; 7) қ ылмыстық ә рекеттерін жоқ қ а шығ аратын мә н-жайлар (аса қ ажеттілік, орынды тә уекел); 8) қ ылмыстық жауаптылық пен жазадан босатуғ а ә келетін мә н-жайлар; 9) айыпталушының жеке басын сипаттайтын мә н-жайлар.

Ал кә мелетке толмағ андардың қ ылмыстық іс бойынша Қ К 481-б. Кө рсетілген мә н-жайлар кө рсетілу тиіс (нақ ты жаса, тә рбиелену жағ дайы жә не ө мір сү ру жағ дайлары, психо-физиологиялық жә не интеллектуалдық даму дең гейі, ө з қ ұ рдастары мен ересектер ық палы).

4. Дә лелдеу қ ызметі жә не оның элементтері. Дә лелдеу қ ызметі келесі элементтерден тұ рады: 1) Дә лелдемелерді жинау. Ө з ішінде ол дә лелдемелер табу, бекіту жә не алу.

2) дә лелдемелерді зерттеу (оларды талдау, басқ а дә лелдемелермен салыстыру, алыну кө здерін тексеру).

3) дә лелдемелерді бағ алау.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒