№3 Дәріс ҚЫЛМЫСТЫҚ ПРОЦЕСС СУБЬЕКТІЛЕРІ

⇐ ПредыдущаяСтр 3 из 24Следующая ⇒

1. Қ ылмыстық процесс субъектілерінің ұ ғ ымы

2. Сот - ә ділсот органы ретінде

3. Қ ылмыстық қ удалауды іске асыру органдары

4. Қ ылмыстық қ удалауда қ орғ аншы тарап

5. Қ ылмыстық іс жү ргізу қ атысушысы ө згеде тұ лғ алар

6. Қ ылмыстық процесске қ атысушылардың қ амтамасыз ету мә селелері

1. Қ Р конституциялық заң ы «Сот жү йесі жә не соттардың мә ртебесі туралы» 25. 12. 2000ж.

2. «Адвокаттық қ ызмет туралы» Қ Р заң ы 5. 12. 1997 ж.

3. «Прокуратура туралы» Қ Р заң ы 09. 08. 2002 ж.

4. «Жедел іздестіру туралы» Қ Р заң ы ө згерістер мен толық тырулар 1994 ж.

5. «Қ ылмыстық процеске қ атысушыларды мемлекеттік қ орғ ау» Қ Р заң ы 05. 07. 2000 ж.

6. «Алқ абилер туралы» Қ Р заң ы 16. 01. 2006ж.

1. Жалпы қ ылмыстық процесс қ атынастар туралы заң дағ ы ә дебиеттер ә ртү рлі ақ парат бар, соның ішінде кейбір Ресейлік ғ ылымдар қ ылмыстық процесске қ атынастар жә не қ ылмыстық процесс субектінің арасында айырмашылық бар деп есептейді.

Қ азақ тың процесуалисі Тө леубекова Б. Қ. «Бұ л ұ ғ ымдардың арасында ешқ андай айырмашылық жоқ », тең дә режелі дефиниция деп есептейді.

Қ ылмыстық процеске қ атынастар (субектілері) дегеніміз- қ ұ қ ық тың мә ртебелі қ ылмыстық іс жү ргізу жә не басқ адай заң актілерін реттелген белгілі бір процесуалдық қ ұ қ ық тары мен міндеттері бар тұ лғ алары.

2. Сот жә не сот органы ретінде жалпы сот билігі мемлекеттің бір тармағ ы сондық тан оғ ан ү лкен міндет жө нделіп мә ртебелері конституциялық заң мен реттелген.

Тек қ ана соттың қ ұ зіреті ретінде:

1. Тұ лғ аны қ ылмыс жасағ ан ү шін кінә лі деп тану.

2. Тұ лғ ағ а қ ылмыстық жаза жә не медициналық мә жбү рлеу шараларын тағ айындау.

3. Тек сотта ғ ана тө менгі соттың шешімдерін ө згертуге қ ұ қ ылы.

Сот қ ызметкеріне байланысты конституция жә не қ ылмыстық іс жү ргізу заң да бірнеше принциптер кө рсетілген (соттың тә уелсіздігі) ә діл соттың іске асыруғ а байланысты маң ызды кепілдігінің бірі.

Ә діл сот дегеніміз бір жағ ынан қ ызмет (ә діл сотты іске асыру) екінші жағ ынан сол қ ызметтің нә тижесі.

Ә ділсот ұ ғ ымы-ақ иқ ат, шындық, ә ділдік сө зімен тығ ыз байланысты.

3. Прокуратура-сол тұ лғ алардың ішінде қ амқ оршы заң ына сә йкес заң дылық сақ талуын жә не дұ рыс қ олданылуын қ адағ алайтын мемлекеттік орган.

Қ ылмыстық іс бойынша прокурор мемлекеттік айыптауды жү зеге асырады, қ ылмыстық процесс барлық сатыларда жә не жедел іздестіру қ ызметінің заң ғ а сә йкестігін алдын-ала тіркеу жә не анық тау қ ызметін заң ғ а сә йкестігін, сот шешімдерін заң ғ а сә йкестігін қ адағ алайды.

Прокурордың ө кілеттілігі:

1. Қ ылмыстық істі қ озғ ау

2. Жекелеген тергеу амалдарына санкция беру

3. Тергеу ә рекеттеріне кез келген уақ ытта қ атыса алады. Қ ылмыстық істі кез-келген уақ ытта тексере алады, тергеу барысында келіп тү скен шағ ымдарды қ арастырады

4. Тергеушінің айыптау қ орытындысын ө згерте алады

5. Қ ылмыстық істі уақ ытша тоқ татуғ а қ ұ қ ылы

Тергеуші: ү ш мемлекеттік тергеу органдары:

а. Ішкі істер органдары

б. Сыбайлас жемқ орлық пен жә не экономилық қ ылмыспен кү рес Агенттігі департаменті (қ аржы полициясы)

в. Ұ лттық Қ ауіпсіздік Комитеті (КНБ) органы

Анық таушы:

Қ ылмыстық іс жү ргзу кодексінің 65 бабына сә йкес: бірнеше мемлекеттік орган анық тау органы болып табылады (3 тергеу органдары, ә ділсот органы, қ орғ ау қ ызметі, шетелдер елшілігінің қ ызметі, ө рт қ ауіпсіздігі, кеден органы)

Анық тау 10 кү нде аяқ талуы керек немесе 1 ай мерзімге анық тау органы басшысының шешімімен ұ зартылады.

Қ орғ аушы (Адвокат) қ ылмыстық іс бойынша сезікті айыпталушы ө з мү дделерін ө здері қ ө рғ ануына мү мкү н немесе кә сіби адвокатқ а немесе ө зінің туыстары қ орғ ау мү мкү н.

Қ орғ аушының қ ылмыстық іске міндетті қ атысу жағ дайы:

1. Сезікті немесе айыпталушының қ алауы бойынша

2. Кә мелетке толмағ андардың қ ылмыстық істер бойынша

3 Қ ылмыстық Заң мен тиым салынғ ан іс ә рекетті, ақ ыл-емі дұ рыс емес жағ дайда

4. Қ ылмыстық іс бойынша бірнеше сезікті немесе айыпталушы болып олардың кө рсетулеріне сә йкес

5. Қ ылмыстық іс бойынша іс жү ргзуге жә бірленушінің немесе азаматтық талапкердің ө кілі қ атысса

6. Айыпталушы немесе сотталушығ а бұ лтартпау шарасы ретінде қ амау қ олданылса

7. Айыпталушығ а немесе сотталушығ а жасалғ ан қ ылмыс ү шін жаза мө лшері 10 асатын немесе ө лім жазасы қ олданылатын қ ылмыс қ ұ рамы бойынша айып жазылса

8. Іске прокурор қ атысса

5. Жалпы процес субектілерін жіктеуіне келетін болсақ олардың атқ аратын процесс функциясына сә йкес

1. Ә ділсот бейтарап субьект

2. Қ ылмыстық қ удалауды іске асыратын мемлекеттік орган, лауазымды тұ лғ алар (прокурор, анық таушы, тергеуші)

3. Ө здерінің немесе сеніп тапсырғ ан мү дделерін қ орғ ау тарабы, (сезікті, айыптаушы, қ орғ аушы (адвокат), азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер олардың ө кілдері)

4. Ешқ андай процесуалды мү десі жоқ ө згеде тұ лғ алар, бірақ қ ылмыстық процесті жү ргізуге ат салысады. (кә гер, куә, маман, сарапшы, аудармашы, сот приставы, сот мә жілісінің хатшысы)

Куә (свидетель) дегеніміз- қ арастырылып отырғ ан қ ылмыстық іс бойынша белгілі бір мә н жайлар мә лім тұ лғ а. Қ Р қ ылмыстық заң ғ а сә йкес куә ө зіне мә лім деректерді толық айтуғ а міндетті, егер ол куә лік етуден бас тартса немесе айтқ аны шындық қ а сә йкес болмаса ол қ ылмыстық жауапкершілікке тартылады. Заң ғ а сә йкес келесі тұ лғ алар куә лік етуден босатылады (свидетельский иммунитет):

- Ө зінің жасағ ан іс-ә рекеттеріне куә лік етуге

- Жақ ын туыстарына

- Діни қ ызметкер-ө зіне сеніп тапсырылғ ан (тайна исповедий)

- Қ орғ аушы (ө з қ ызметі бойынша қ орғ ауды іске қ атысып жү рген тұ лғ ағ а қ атысты куә лік етуден босатылады)

Қ ылмыстық іс жү ргзу кә герге жастық цензура (жасынабайланыстышек) қ ойылмағ ан. Талап:

1. ақ ыл есі дұ рыстығ ымен

2. қ оршағ ан ақ паратты дұ рыс қ абылдауы

Куә 14 жасқ а толмаса міндетті тү рде педагог қ атысады (ата-анасы, заң ды ө кілдері) заң ды ө кілдері (қ орғ аушысы)

14-18 жас –педагок қ атысады, жауап алушының ұ йғ арымына қ арайды.

Қ ылмыстық жауапкершілік жасы куә нің – 16 жас.

Куә гер (понятой) дегеніміз – жасы 18 толғ ан іске мү дделі емес жә не белгілі бір процесуалдық іс шаралардың жү ргізілгендігін оның нә тижелерін куә лендіретін тұ лғ а (ө з еркімен)

Маман – бұ л арнаулы білімі жә не біліктілігі бар қ ылмыстық процеске ат салысушы ө з кө мегін кө рсететін тұ лғ а, ол ә р тү рлі мамандық иесі болуы мү мкү н, іске қ атысатын маман белгілі бір процессуалдық іс ә рекеттерге қ атысып процесуалдық қ ұ жаттарды дұ рыс толтыруына кө мектеседі.

Сарапшы – дегеніміз ол арнаулы ғ ылыми білімі бар сараптау мекемес орталығ ының қ ызметкері немесе лицензия негізінде сараптама қ ызметін кө рсетуші тұ лғ а. Сараптама туралы Қ Р заң ына сә йкес бұ міндетті тү рде лицензиялауғ а жататын қ ызмет тү рі.

Сарапшының қ ұ қ ық тарымен міндеттері:

1. Сараптама жү ргізуге байланысты істің мә н жайын ашу

2. Сараптама жү ргізуге байланысты ү лгілерді немесе дә лелдемелерді...

3. Міндетті обьективті тү рде сараптама жү ргізу заң ғ а сә йкес сараптама қ ортындысын беру

4. Белгілі болғ ан ақ параттардың қ ұ пиялығ ын сақ тау

Сараптама жү ргізу арнайы қ аулығ а сә йкес тағ айындалады.

6. Қ ылмыстық процесстің ерекшеліктеріне байланысты жә не қ ылмыстық істің мазмұ нына қ арай процесс мү шелеріне, оның ө мірімен туыстарына қ атер тууы мү мкін.

Сондық тан судья, тергеуші, жоғ арыда кө рсетілген субьектілердің барлығ ы қ орғ ауғ а жатады.

«Қ ылмыстық процесске қ атысушыларды қ орғ ау» туралы Қ Р заң ына (05. 07. 2000ж) сә йкес 13 қ ауіпсіздік шарасы кө рсетілген (конспектілеу).

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒