3.Отандық жалпы білім беретін мектептерде инклюзивті оқытуды

Бү гінгі таң да Қ азақ станда білім алуды интегралдау, инклюзивті білім беру сияқ ты, еліміздің білім беру жү йесіне интегралдау инновациясын енгізу ә дістерін ауыстыру қ ажеттілігі туралы сұ рақ туындайды. Инклюзивті білім беру интеграция проблемасын жү йелі тү рде шешуді қ ажет етеді, яғ ни интеграция процесіне тікелей немесе жанама қ атысты барлық ішкі жү йені (білім беру, ә леуметтік, нормативті-қ ұ қ ық тық, экономикалық ) мемлекеттік, аумақ тық жә не муниципалдық дең гейде келтіріп шешім қ абылдау. Шындығ ына келгенде, Қ азақ станда екі жү зжылдық тан бері білім берудің интеграциясы негізінен экстрополяция ә дісімен, яғ ни шетелдерде ө зін жақ сы жағ ынан кө рсеткен интеграциялаудың тү рлері арқ ылы жү зеге асырылып келеді. Ашық азаматтық қ оғ амда Қ азақ станның тұ рақ ты дамуының басты шарты- тұ рғ ындардың сауаттылық дә режесін кө теруге бағ ытталғ ан жалпы білім беру жү йесін дамыту мен барлық балаларғ а бірдей қ ұ қ ық беру болып табылады. Бү гінгі таң дағ ы білім беруді дамытудың негізгі сипаттамаларының бірі, жаң а бағ ыттағ ы арнайы білім беруді талап ететін балаларғ а тең дә режеде білім беру мә селесі болып табылады. «Жалпығ а бірдей білім» бағ дарламасына сә йкес 1994 жылы Саламанка қ аласында (Испания) арнайы қ ажеттілігі бар балаларғ а білім беруді дамытуғ а арналғ ан

бү кілә лемдік конференция болып ө тті. Конференция соң ында Саламан декларациясы жасалды. Мұ нда арнайы оқ ытуды талап ететін баларғ а білім беруді дамытудың болашақ тағ ы жоспарлары мен шешімдері қ арастырылғ анын жоғ арыда атап ө ттік Осы декларацияны дамыту мақ сатында ЮНЕСКО Қ азақ стан Республикасы Білім Министрлігімен біріге отырып Қ азақ станда «Арнайы қ ажеттілігі бар балаларғ а базалық білім беруді дамыту» атты Пилоттық жоба жасалынды. Бұ л жобаның мақ саты осындай балаларды жалпы білім беру ү рдісінде қ оса оқ ыту яғ ни инклюзивті оқ ыту жолдарын іздестіру болып табылды. Бұ л жобаның орындалуын қ адағ алау, дамуында ақ аулығ ы бар балалар мен жасө спірімдерге арналғ ан ә леуметтік бейімделу жә не кә сіби ең бекте сауық тыру ғ ылыми-практикалық орталығ ына тапсырылды. Яғ ни Ә БЕО (бү гінгі таң да ол коррекциялық педагогиканың Ұ лттық ғ ылыми-практикалық орталығ ы деп аталады. ) ЮНЕСКО мен Қ азақ стан Республикасы Білім жә не Ғ ылым министрлігінің мұ ндай шешім шығ аруына тү рткі болғ ан Ә БЕО РҒ ПО орталығ ы Қ азақ стандағ ы бұ л мә селені шешуде ғ ылыми дең гейде ұ йымдастыруда мү мкіндігі бар жалғ ыз ғ ана ұ йым болып табылады. Инклюзивті оқ ыту ү рдісін жә не ақ параттық -ә дістемелік қ олауды дамыту ү шін жалпы білім беру мектептерінің директорлары мен бастауыш сынып мұ ғ алімдерін, арнайы қ ажеттілігі бар балаларды оқ ытып жатқ ан мектепке дейінгі білім беру мекемелірінің тә рбиешілерін қ айта даярлау бағ дарламалары жасалынғ ан. 2000 жылдың ө зінде (шілде, қ ыркү йек) жалпы білім беретін мектептер жә не жалпы типтегі балабақ ша директорлары мен мұ ғ алімдеріне арналғ ан екі семинар ө ткізілген. Онда инклюзивті оқ ыту туралы пікірлер мен ұ сыныстар тың далып, талқ ығ а салынды. Қ азіргі кезде инклюзивті білім беруге, қ ымбат жоба ретінде материалды кепілдік жоқ. Ол кө пшілік мектептерде арнайы білім беру жү йесін сақ тап, оны жақ сарта отырып, арнайы сертификатталғ ан білім беру ортасын бір уақ ытта қ ұ руды қ арастыруы қ ажет деп санаймыз. Инклюзивті білім беру идеясының негізінде таң дау қ ұ қ ығ ы болуы тиіс. Яғ ни кө пшілік немесе арнайы мектепті таң дауы ү шін олар бір-бірінен кем болмауы қ ажет. Елімізде білім берудің басқ ару қ ұ рылымы инклюзивті білім беруді қ аражат кө зін ү немдеу деп қ арастырады, яғ ни кө пшілік мектептеріне мү мкіндігі шектеулі тұ лғ аларды қ осып, кө птеген арнайы білім беру мекемелерін жауып тастау. Бұ л процесс инклюзивті білім беру идеясын бұ рыс тү сіндіріп, елдің кө птеген аймақ тарында жү зеге асып келеді, мұ ны тоқ тату мү мкін емес. Кө пшілікке білім беру жү йесіндегі арнайы сертификатталғ ан ортаны қ ұ ру проблемасы да мұ нымен тікелей байланыста, сонымен қ атар мү мкіндігі шектеулі балалардың арнайы сапалы білім алу қ ұ қ ығ ын қ адағ алайтын қ ұ ралдар болады. Білім беру ортасын сертификаттау мү мкіндігі шектеулі балалардың адрестерін ең гізуде кө пшілік мектептерінің жауапкершілігін арттыруы қ ажет. Ө йткені «инклюзия» мектептерінің администрациясына тек мү мкіндігі шектеулі балалардың саны ғ ана керек (яғ ни – олардың артынана келетін қ аражат кө здері). Республикамызда балалар білім алу ү шін жағ дай жасаудың басым бағ ытына қ атысты келесідей бағ ыттар бар. Бірінші бағ ыт – балалардың дамуындағ ы кемшіліктерді тауып,

жастық кезең нен бастап тү зету-педагогикалық жұ мыстарын ұ йымдастыру болып табылады. Мектепке дейінгі уақ тылы кө рсетілген кө мек жалпы білім алу ортасында оқ уғ а баланың негізгі кемшіліктерін тү зетуді қ амтамасыз етеді. Республикадағ ы арнайы білім беру жү йесінің бастапқ ы буыны баланың оқ у, ә леуметтік жә не медициналық қ ызметтерін алуғ а қ ұ қ ығ ын орнататын, психологиялық, медициналық жә не педагогикалық консультатиция болып табылады. (бір ПМПК балалардың 60 мың тұ рғ ындарғ аашылады).

⇐ Предыдущая 1 2 345 Следующая ⇒