Жасқа байланысты есептер.
Жасқ а байланысты есептер.
1. Ә кесінің жасы баласының жасынан 4 есе ү лкен, ал 20 жылдан кейін баласының жасынан 2 есе ү лкен болады. Қ азір ә кесі қ анша жаста?
2. Ә кесі 32 жаста. Баласы 5-те. Қ анша жыл бұ рын ә кесі баласынан 10 есе ү лкен болды?
3. Асан 11 жаста, ал Ү сен 1 жаста. Қ анша жылдан кейін Асан Ү сеннен 3 есе ү лкен болады?
4. Ағ асы 12 жаста жә не ол қ арындасынан 3 есе
ү лкен. Қ анша жылдан кейін ағ асы қ арындасынан
2 есе ү лкен болады?
5. Қ азір ә кесі 38 жаста. Баласы 15-те, қ ызы 5-те. Қ анша жылдан кейін баласы мен қ ызының жастарының қ осындысы ә кесінің жасына тең болады?
6. Ә кесі баласынан 28 жас ү лкен. 9 жылдан кейін ә кесі баласынан 3 есе ү лкен болады. Баласы қ анша жаста?
7. Анасы қ ызынан 8 есе ү лкен, ал 4 жылдан кейін ол қ ызынан 4 есе ү лкен болады. Қ азір қ ызы нешеде?
8. Анасы баласынан 3 есе ү лкен, ал ә кесі анасынан 4 жасқ а ү лкен. Барлығ ының жастарының қ осындысы 81-ге тең. Ә кесі неше жаста?
ЖАУАПТАРЫ:
|
|
|
| 1. 40
| 2. 2
| 3. 4
| 4.
|
| 5. 18
| 6. 5
| 7. 3
| 8.
|
|
III. ПАЙЫЗҒ А БАЙЛАНЫСТЫ ЕСЕПТЕР. Тапсырманы математика тіліне аудару:
7%
| 0, 07
| 10%
| 0, 1
|
|
| 25%
| 0, 25
| 50%
| 0, 5
|
|
| 75%
| 0, 75
| 150%
| 1, 5
|
|
| 300%
|
| санның 5%-ы
| 0, 05 × x
|
|
| санның 20%-ы
| 0, 2 × x
| санның 75%-ы
| 0, 75 × x
|
|
| санды 2%-ғ а арттырды
| x +0, 02× x
| санды 75%-ғ а арттырды
| x +0, 75× x
|
|
| санды 150%-ғ а арттырды
| x +1, 5× x
| санды 300%-ғ а арттырды
| x +3× x
| санды 9%-ғ а кемітті
| x -0, 09× x
|
|
| санды 60%-ғ а кемітті
| x -0, 6× x
|
|
| санды 25%-ғ а кемітті
| x -0, 25× x
|
|
| санды 50%-ғ а кемітті
| x -0, 5× x
|
|
| бірінші сан екінші санның
| x =0, 07× y
| 7%-ын қ ұ райды
|
| бірінші сан екінші санның
| x =0, 45× y
| 45%-ын қ ұ райды
|
| бірінші сан екінші санның
| x =1, 7× y
| 170%-ын қ ұ райды
|
|
МЫСАЛЫ:
1. 25%-ы 640 санының 45%-на тең болатын санды табың ыз.
2. a саны b санының 75%-ын қ ұ райды. Егер b санын 75-ке арттырсақ, онда пайда болғ ан сан a санынан 200%-ғ а артық болады. a жә не b сандарын табың ыз.
3. Белгісіз санды екі рет 10%-ғ а арттырды. Белгісіз сан неше пайызғ а артқ анын табың ыз.
4.
| Тіктө ртбұ рыштың барлық қ абырғ алары
| 3. 5жылдан кейін ағ асы мен қ арындасының
|
| 10%-ғ а арттырылды. Оның ауданы қ анша
| жастары 7: 5 қ атынасындай болады. Егер бір жыл
|
| пайызғ а ө згерді?
|
|
|
| бұ рын ағ асының жасы қ арындасының жасынан
|
|
|
|
|
|
|
| екі есе ү лкен болса, екеуінің қ азіргі жастарын
|
Пайызғ а байланысты есептер.
|
|
| табың ыз.
|
|
|
|
| 1.
| Дү кендегі кітаптың бағ асын 2 рет 10%-ғ а
|
|
|
|
|
| тө мендеткеннен кейін, бағ асы 243 тең ге болды.
| A) 8 жә не 3
| B) 9 жә не 5
| C) 7 жә не 4
| Бастапқ ы бағ асын табың ыз?
|
| D) 13 жә не 7
| E) 15 жә не 8
|
| 2.
| Бірінші сан екінші санның 50%-ын қ ұ райды.
| 4. 2дә птер жә не1қ алам ү шін50тең ге, ал1
| Екінші сан бірінші санның қ анша пайызын
| дә птер жә не 2 қ алам ү шін 40 тең ге тө ленді.
| қ ұ райтынын табың ыз?
|
|
|
| Осындай 5 қ алам қ анша тұ рады?
|
| 3.
| Квадраттың ә р қ абырғ асын 20%-ғ а арттырсақ,
| A) 100
| B) 20
| C) 10
| D) 75
| E) 50
| ауданы қ анша пайызғ а артады?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5. Егер оқ ушыларды екі-екіден отырғ ызса,
| 4.
| Тауардың бағ асы 40%-ғ а, содан кейін 25%-ғ а
| 6 оқ ушы орынсыз қ алады, ал ү ш-ү штен
|
| тө мендетілді. Тауардың соң ғ ы бағ асы алғ ашқ ы
| отырғ ызса 2 парта бос қ алады. Сыныптағ ы
| бағ асына қ арағ анда қ анша пайызғ а
|
| оқ ушылар санын табың ыз.
|
|
| тө мендетілгенін табың ыз.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| A) 12
| B) 24
| C) 40
| D) 30
| E) 36
| 5.
| Қ азіргі уақ ытта қ алада 48400 тұ рғ ын тұ рып
|
|
|
|
|
| жатыр. Жыл сайын тұ рғ ындар саны 10%-ғ а
| 6. 250саны200-ден қ анша пайызғ а артық?
| артатыны белгілі болса, онда екі жыл бұ рын қ ала
|
|
|
|
|
| тұ рғ ындарының саны қ анша болғ анын табың ыз.
| A) 10%
| B) 50%
| C) 150%
| D) 75%
| E) 25%
| 6.
| Тауардың бағ асы 20%-ғ а арзандатылды.
| 7. Ө ткен жылы зауыт40000автокө лік, ал биыл
| Тауарды алғ ашқ ы бағ амен сату ү шін, соң ғ ы
| тек қ ана 36000 автокө лік шығ арды. Осы жылы
| бағ асын қ анша пайызғ а арттыру керек?
| шығ арылғ ан кө лік саны ө ткен жылы шығ арылғ ан
|
|
|
|
|
|
|
| кө лік санының қ анша пайызын қ ұ райды?
| 7.
| Қ аламның бағ асы 30 тең ге. Бағ асы 10%-ғ а
|
|
|
|
|
| арттырылғ аннан кейін, 1800 тең геге қ анша қ алам
| A) 10%
| B) 80%
| C) 95%
| D) 90%
| E) 85%
| сатып алуғ а болатынын табың ыз.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. Турист ү ш кү н жол жү рді. Бірінші кү ні барлық
| 8.
| Дү кенге кө термелеп сатылатын бағ адан
| жолдың 30%-ын, екінші кү ні қ алғ ан жолдың 60%-
| 150%-ғ а арттырылғ ан бағ амен сатылуғ а тон
| ын жү рді. Ү шінші кү ні оғ ан бірінші кү нге
| қ ойылды. Айдың соң ында тонның бағ асы 20%-ғ а
| қ арағ анда 1 км-ге кем жол жү ру керек болды.
| арзандатылды. Кө ктемдік жаппай сатылымда
| Туристтің ү ш кү н ішінде жү ріп ө ткен жолының
| тонның бағ асы соң ғ ы бағ асынан 40%-ғ а арзандап,
| ұ зындығ ын табың ыз.
|
|
| 36000 тең геге сатылды. Дү кен қ анша тең ге пайда
|
|
|
|
|
| тапқ анын табың ыз.
|
|
|
| A) 40
| B) 50
| C) 70
| D) 30
| E) 60
| ЖАУАПТАРЫ:
|
|
|
| 9. Мектепте260оқ ушы оқ иды. Оның 10%-ы оқ у
| 1.
|
|
| 2. 200%
| 3. 44%
| 4. 55%
| ү лгерімі нашар оқ ушылар. Мектептен ү лгерімі
| 5.
|
| 6. 25%
| 7. 54
|
| 8. 6000
| нашар оқ ушылардың бірнешеуі шығ арылғ аннан
|
|
|
|
|
|
|
| кейін, олардың саны 6, 4%-ғ а дейін кеміді. Қ анша
|
ТЕСТ-1
|
|
|
|
|
| оқ ушы мектептен шығ арылды?
|
| 1. Екі санның қ осындысы 18, ал олардың
айырмасы 2-ге тең. Осы сандарды табың ыз.
|
| A) 12
| B) 8
| C) 10
| D) 16
| E) 11
|
| A) 7 жә не 11
| B) 6 жә не 12
| C) 5 жә не 13
|
|
|
|
|
|
|
| D) 8 жә не 10
| E) 4 жә не 14
|
|
| 10. Тауардың бағ асын бірден қ анша пайызғ а
|
|
|
|
|
| тө мендеткенде, жаң а бағ а тауардың ескі бағ асын
|
| 2. Екі натурал санның кө бейтіндісі60-қ а тең.
|
| екі рет 10%-ғ а тө мендеткен бағ амен тең болады?
|
| Бірінші сан екінші саннан 7-ге кем. Осы сандарды
|
|
|
|
|
|
|
| табың ыз.
|
|
|
| A) 20%
| B) 21%
| C) 18%
| D) 19%
| E) 23%
|
| A) 3 жә не 20
| B) 6 жә не 10
| C) 5 жә не 12
|
|
|
|
|
|
|
| D) 4 жә не 15
| E) 2 жә не 30
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 11. Егер кірпіштің ұ зындығ ы мен енін 20%-ғ а ұ зартып, ал биіктігін 40%-ғ а қ ысқ артса, кірпіштің кө лемі қ анша пайызғ а ө згереді?
A) ө згермейді B) 13, 6%-ғ а азаяды
C) 13, 6%-ғ а артады D) 1, 6%-ғ а азаяды
E) 1, 6%-ғ а артады
12. Тіктө ртбұ рыштың екі қ арама-қ арсы қ абырғ аларын 20%-ғ а арттырды, ал келесі екі қ арама-қ арсы қ абырғ аларын 20%-ғ а кемітті. Тіктө ртбұ рыштың ауданы қ алай ө згерді?
A) ө згермейді B) 4%-ғ а артты
C) 2%-ғ а кеміді D) 2%-ғ а артты
E) 4%-ғ а кеміді
13. Егер екі таң балы натурал санның оң жағ ына 9 цифрін жазып, содан кейін пайда болғ ан санғ а бастапқ ы санның 2 еселенгенін қ осса, қ осынды 633-ке тең болады. Осы санды табың ыз.
A) 44 B) 68 C) 72 D) 52 E) 34
14. Егер белгісіз санды 5-ке жә не 3-ке бө лгенде 2 қ алдығ ын береді. Дә л сол санды 15-ке бө лгенде қ андай қ алдық қ алатынын табың ыз.
A) 0 B) 4 C) 1 D) 2 E) 6
15. Клуб залында қ анша қ атар болса, ә р қ атарда сонша орындық бар. Егер қ атар санын 2 есе арттырса жә не ә р қ атардағ ы орындық тардың санын 10-ғ а кемітсе, онда залдағ ы орын саны 300-ге артады. Залда қ анша қ атар бар екенін табың ыз.
A) 20 B) 10 C) 30 D) 50 E) 40
16. Анасы, ә кесі жә не қ ызының жастарының қ осындысы 75-ке тең. Ә кесі анасынан 5 жасқ а ү лкен, ал анасының жасы мен қ ызының жасы 3: 1 қ атынасындай. Ә кесінің жасы қ аншада?
A) 30
|
| B) 35
| C) 45
|
| D) 50
|
| E) 55
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тест-1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| D
|
|
|
| D
|
|
|
| C
|
|
|
| D
|
|
| C
|
|
|
| E
|
|
|
| D
|
|
|
| D
|
|
| B
|
|
|
| D
|
|
|
| B
|
|
|
| C
|
|
| A
|
|
|
| B
|
|
|
| E
|
|
|
| B
|
|