1.Дидактикалық ойындар технологиясы.

Кіріспе

Тақ ырыптың ө зектілігі: Бұ л жобада дидактикалық ойындар арқ ылы мектеп жасына дейінгі балаларда қ арапайым математикалық ұ ғ ымдарды қ алыптастыру, дидактикалық ойындардың мақ саты мен мазмұ ны мектепке дейінгі топтар тә рбиенушілерінің жас ерекшелігіне сай қ арастырылғ ан. Бұ л жобада балалардың танымдық қ ызығ ушылығ ын оятатын, математикалық ой - ө рісін қ алыптастыратын, шығ армашылық қ абілетінің дамуына дә некер болатын жә не ө здігінен жұ мыс істеу дағ дысын арттыратын ойындар қ амтылғ ан.

Жоба жұ мысының мақ саты: Дидактикалық ойындар арқ ылы мектеп жасына дейінгі балада қ арапайым математикалық тү сініктердің қ алыптасуын қ арастыру.

Міндеттер: Жұ мыс барысында келесі міндет шешіледі:

· Мектеп жасына дейінгі ұ йымдарда дидактикалық ойындар технологиясына тоқ талу.

· Мектеп жасына дейінгі балаларда дидактикалық ойындар арқ ылы қ арапайым математикалық тү сініктерін қ алыптастыру жолын ашу.

· Балаларда математикалық тү сініктерін дидактикалық ойындар арқ ылы ойлау қ абілеті, сана-сезімін дамыту.

Жоба обьектісі: Мектеп жасына дейінгі балалардың оқ у іс-ә рекетінің оқ ыту ү дерісі.

Жоба пә ні: Мектеп жасына дейінгі балалардың математикалық тү сініктерін арттыру ү дерісі.

Жоба болжамы: Егер тә рбиеленушілердің дидактикалық ойындар арқ ылы матматикалық тү сініктерін арттырудың ә діс- тә сілдерінің маң ыздылығ ын дә лелдей алсақ, онда тө мендегідей жетістіктерге жетуге болады:

- балалардың математикалық тү сінігі кең ейеді;

- ө з бетімен есеп шығ ару, ойлау қ , талпыну қ абілеттері ашылады;

- логикалық ойлауы, ой- белсенділігінің артуы;

- белгілі бір іс-ә рекетті орындағ анда жігерлі ең бек етуі, шығ армашылық тапқ ырлығ ы кең ейе береді.

Жоба ә дісі: осы зерттеп отырғ ан мә селеге байланысты психологиялық, педагогикалық жә не ә дістемелік ә дебиеттерге талдау жасау. Педагогикалық жаң а технологиялар мен ә діс тә сілдердердің тиімді жолдарын қ арастыру..

Жобаның практикалық маң ызы: Жобада ә рбір ойынның мазмұ ны, шарты, дидактикалық мақ саты, керекті қ ұ ралдары берілген. Ойнау ережелері қ арапайым, тапсырмалар балалардың ө здері орындауғ а шамасы жететіндей етіп сұ рыпталғ ан

Жобаның теориялық маң ызы: Балабақ шада осындай дидактикалық ойындарды жиелі тү рде қ олдану арқ ылы баланың: ақ ыл – ойын жү йелеу, ойлау қ абілеттерін жетілдіру, шындық қ а тә рбиелеу, логикалық қ абілеттерін дамытуғ а болады.

Жобаның ғ ылыми жаң алығ ы:

Жоба баланың танымдық қ абілеттерін дамытуғ а, математикалық сауаттылығ ын терең детуге, оны ө мірде қ олдануғ а мү мкіндік береді. Бұ л жоба мектепке дейінгі топтарындағ ы қ арапайым математикалық ұ ғ ымдарды қ алыптастыруғ а қ осымша балалардың математикалық білімін кең ейтіп, математикағ а деген қ ызығ ушылығ ын арттыру ү шін қ ажет.

Жобалық жұ мыстың қ ұ рылымы: Жоба кіріспеден, негізгі мазмұ нын ашатын ү ш мә селеден, қ орытындыдан жә не қ олдаанылғ ан ә дебиеттер тізімінен тұ рады.

Қ азіргі таң дағ ы білім беру ү рдісіне ақ параттық технологиялардың жетістіктерінің енуі, заманауи педагогикалық технологиялардың қ олданылуымен қ атар балалардың қ арапайым математикалық ұ ғ ымдарына деген қ ызығ ушылығ ын арттырудың бір ә дісі ұ йымдастырылғ ан оқ у іс-ә рекеттерінде дидактикалық ойындарды қ олдану болу табылады. Ойындар балалардың ой-ө рісін дамытып, танымдық белсенділік қ асиеттерін арттырады. Мұ нда тә жірибе негізінде жинақ талғ ан ұ йымдастырылғ ан оқ у іс-ә рекеттерінде қ олданылатын дидактикалық ойындардың мақ саттары, міндеттері, тү рлері, қ ұ растыру ережелері, қ олдану ә дістері келтірілген, кейбір ойындар мен ойын элементтері ендірілген ойын ү лгілері келтірілген.

1. Дидактикалық ойындар технологиясы.

Жаң а ғ асырдағ ы Қ азақ стан елінің ү міт артар келешегі бү гінгі балабақ ша балалары десек, оларды жан-жақ ты уақ ыт талабына сай білімді, мә дениетті, шығ армашылық қ абілеті жоғ ары, интеллектуалды, белсенді азамат етіп шығ арудағ ы тә рбиешілердің алдындағ ы зор міндеттер айтпаса да тү сінікті.

Қ азақ стан Республикасының «Білім туралы» заң ының 11-бабында «Білім беру жү йесінің міндеттері – ұ лттық жә не жалпы адамзаттық қ ұ ндылық тар, ғ ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қ алыптастыруғ а, дамытуғ а жә не кә сіптік шың дауғ а бағ ытталғ ан сапалы білім алу ү шін қ ажетті жағ дайлар жасау», - делінген. Мұ ндай кү рделі мә селені шешуде ү здіксіз білім беру ісінің алғ ашқ ы сатыларының бірі болып саналатын балабақ шаның алар орны ерекше. Мектепке дейінгі білім – ү здіксіз білім берудің алғ ашқ ы басқ ышы. Осығ ан орай балаларғ а белгілі бір кө лемдегі білім, дағ дыларды мең гертуде дидактикалық ойындардың маң ызы зор.

Мектепке дейінгі білім беруде балалардың қ азақ балабақ шаларының балаларына ұ лттық тә рбие берудің жә не оғ ан басшылық педагог-тә рбиешілерді дайындаудың бағ дарлы идеялары еліміздің тұ ң ғ ыш Президенті Н. Ә. Назарбаевтың ««Қ азақ стан жолы–2050: Бір мақ сат, бір мү дде, бір болашақ » Жолдауының «Қ азақ стан мұ раты» бө лімінде былай айтылғ ан «Олар бабаларының игі дә стү рлерін сақ тай отырып, қ азіргі заманғ ы нарық тық экономика жағ дайында жұ мыс істейтеуге даяр болады... Олар кү ллі ә лемге ә йгілі, ә рі сыйлы, ө з елінің патриоты болады... ».

Сонымен қ атар, Қ азақ стан Республикасындағ ы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарғ а арналғ ан мемлекеттік бағ дарламасында мектепке дейінгі тә рбиелеу мен оқ ыту 1 жастан 6 жасқ а дейінгі жастағ ы балаларды сапалы мектепке дейінгі тә рбиелеумен жә не оқ ытумен толық қ амтуды, балаларды мектепке даярлау ү шін олардың мектепке дейінгі тә рбиелеу мен оқ ытудың ә ртү рлі бағ дарламаларына тең қ ол жеткізуін қ амтамасыз ету қ ажеттігі атап кө рсетілді.

Ғ алымдар ойынды балалардың іс-ә рекеті ғ ана емес танымдық ә рекет деп қ арастырғ ан, ойынды баланың ізденіс – шығ армашылық қ ұ ралы ретінде зерттеген. Ғ алымдар рольдік, шығ армашылық ойындардың теориясын талдай келіп (Л. С. Выготский, С. Л. Рубинштейн, А. Н. Леонтьев, А. И. Фрадкина, А. П. Усова, Д. Б. Эльконин, Р. И. Жуковская, Т. А. Маркова т. б. ) ойынды жә не ойын элементтерін педагогикалық процестің негізі ә сіресе дидактикалық жә не қ озғ алыс ойындарының ерекшіліктері, оның алатын орны жә не маң ызына тоқ талғ ан. (Е. А. Радина, А. И. Сорокина, Е. И. Удальцова, Э. М. Богусловская, В. Н. Аванесова т. б. ) ал ә діскер ғ алымдар балалардың кө ркемсурет тә рбиесіндегі ойынның маң ызын анық тауғ а бағ ыттауғ а арналғ ан ең бектер (Н. А. Ветлугина, Н. П. Сакулина, Н. В. Аванесова т. б. ) жазғ ан.

Ұ лы педагог В. Сухомлинский «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, шығ армашылық сыз, қ иялсыз толық мә ніндегі ақ ыл-ой тә рбиесі болмайды» дейді, демек, шә кірттің ақ ыл-ойы, парасатты ұ лттық салт-сананы сің іру арқ ылы байи тү спек.

«Балалардың ойлауын дамыту» туралы М. Жұ мабаевтың ең бегінде ойлау жанның ө те бір қ иын терең ісі, жас балағ а ойлау тым ауыр, сондық тан тә рбиеші ойната отырып ойлантуғ а жү йелі сө йлеуге ұ мтылдыру қ ажет. Ойнай жү ріп балалар қ оршағ ан орта жайлы білімдерін толық тырады, дербес шешім қ абылдауғ а дағ дыланады, ойлау барысында ұ тқ ырлық пен тапқ ырлық танытады. Бала ойын ү стінде дү ниетанудағ ы ө з мү мкіншілігін сезінумен қ атар айналасындағ ы адамдар олардың ә рекетіне кө ң іл аударады, заттың ішкі мазмұ нын білгісі келеді.

Бала ішкі белсендігіліне оның белсенді тү рде ойлау ә рекеті жатады. Бала белсендігі қ андай болғ анда да ой дербестігіне сү йенеді. Оқ у ү рдісінде балалардың белсендігін дамытуды мақ сат еткен тә рбиеші ұ йымдастырылғ ан оқ у іс-ә рекеттің барлық кезең дерінде олардың ой дербестігін дамытуғ а тырысады. Балада белсенділік бір қ алыпта болмайды оның қ арапайым (еліктеушілікке, жай қ айталауғ а, біреудің айтқ анын бұ лжытпай орындауғ а негізделген) жә не кү рделі шығ армашылық т. б. белсенділік тү рлері болады.

Балалардың қ иялын, ойлауын дамыту ү шін тү рлі ережелер мен ойнайтын ойындардың да ү лкен дидактикалық мә ні бар. Баланың тілін дамытуда, сө йлеу мә дениеті мен ой-ө рісін, дү ниетанымын жетілдіруде дидактикалық ойындар тиімді нә тиже береді. Ұ йымдастырылғ ан оқ у іс-ә рекетінде дидактикалық ойындарды ойнау барысында баланың іс ә рекеті ә леуметтік сипат алады. Ойынның ережелері ойнаушылардың қ исынды ой қ абілетінің дамуы, бір-біріне деген сыйластық қ ажеттіліктерімен санасуы ә р ойыншының жеке ә рекеттерінен туындайды. Ойынның басты шарты жең іске жету болса, ә р ойыншы ө зінің қ арсыласының мү мкіндігімен санасып, бір- біріне деген сенім арттырады. Дидактикалық ойынның тағ ы бір тиімділігі білімді жаң а жағ дайда қ олдана алу қ абілетінің дамуына жә не де балалардың мең герілген оқ у материалын ө зіндік бір тә жірибеден ө ткізуіне септігін тигізеді жә не балаларды қ ызық тырады. Ойын ә дісінің оқ у мү мкіндігі бай. Балалар бұ л жө нінде ә рине ойланбайды. Олар ү шін ойын сергіту тапсырмалары, демалу уақ ыты болып табылады. Ойын ә рекеттері арқ ылы бала материалды еркін мең геріп кетеді жә не бала бойында ө зіне, ө з ісіне ырза болу сезімі қ алыптасады. Міне, осыдан келіп тақ ырыптың ө зектілігі шығ ады.

Тә рбиешінің міндеті – ойын барысында балалар арасында адамгершілік қ арым-қ атынастарды талдап, зерттеу, оны тиімді ә дістермен басқ ару, балалардың достығ ын қ олдау.

Дидактикалық ойындардың тиімділігі, олардың ұ йымдастырылғ ан оқ у іс -ә рекет кезең індегі орны мен міндетін жә не мақ сатын дә л анық тауғ а, оны қ олданудың теориясы мен практикасының тә рбиешінің жетік игеруіне, шеберлік танытуына, ойынғ а қ ажетті материалдардың жиынтығ ын алдын-ала дайындап алуғ а, ойын процесіне балаларды белсенді ұ йымдастыруғ а байланысты.

12 3 4 5 Следующая ⇒