М.Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романындағы қазақ қызының рухани өміріне қатысты оқиғаларды талдап жазыңыз.

36. М.Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романындағы қазақ қызының рухани өміріне қатысты оқиғаларды талдап жазыңыз.

Міржақып Дулатов шығармашылығының ең бір биік белесі, прозадағы шоқтығы биік ірі табысы, бүкіл қазақ <дебиетінде елеулі орын қалыптастыра білуінің айқын д<лелі роман жазу болатын. Ал оның айқын д<лелі қазақ <дебиетінде роман деген атпен басылған «Бақытсыз Жамал» романы. Негізгі м<селе сол замандағы Жамал сиқты қызлардың тағдырын, сонымен қатар өмір құбылыстарын зерттеу еді.

«Бақытсыз Жамал» романының оқиғасына арқау болған м<селе де осы, ескі <дет ғұрыптың қыспағына түскен қазақ қызының тағдыры еді. Сүйгеніне қосылып, бақытты өмір сүруді армандаған бойжеткеннің бақытқа жету жолындағы акыр күресі мен қиындыққа толы жолы суреттеледі. Шығарманың сол кезеңдегі қазақ даласының шынайы тынысы тіршілігін көрсететін иірімдерден бастап, қазақ қызының тағдырын шешкен <леуметтік теңсіздік жағдайлары ашық көрсетіледі.

Ал осы романда нақты қандай түйткілді м<селелер көтерілген? Қазақ қызының рухани өміріне қатысты қандай оқиғалар орын алады?

Ескі заманның шырмауында қалған қазақтың көзін осындай қазақ қыздарының алдыға суырылып шығып, өз теңдігін сұрауы ашқандай болады. Алайда бұл шығармада тек қана ата ана қарсылығы емес, сонымен қатар қызды адам емес тауар ретінде көретін, оны қалыңмалға айырбастайтын ашкөз, сараң адамдардың бейнесі де ашылады. Мысалға, туған <кесінің билік үшін қызының өмірін күлге айналдыруы; оның сезімдерімен санаспай, бірін бірі жаралған қос ғашықты айырулы мен опасыздыққа жатқызар едім.

Менің ойымша, Міржақып Дулатов өз туындысында Жамал қыздың тағдыры арқылы, тар заманның шынайы бет бейнесін, халықтың сол кездегі жағдайының б<рін ашып көрсеткендей. Себебі, романда С<рсенбай мен Жамал арасындағы, юай мен кедей деп бөлінген таптық өкілдердің арасында қарама қайшылықтар мен адамдардыңрузани жағынан емес, байлығына қарап бөлінуі, адами қасиеттерді бағаламауы шынайы көрсетіледі. Сонымен қатар, заманының кесірінен өзгерген <ке мінезі осыған д<лел болады. Міржақып оны басында; « Момын, мал баққан кісі» деп суреттесе, бірте бірте ол да байлықтың буына масайрап, тіпті өз қызын табан астына салып, тағдырының күл талқанын шығарған еді.

Қорыта келе, халқының халі үшін ширығып, жан беруге даяр болған қаламгер

М.Дулатовтың романында сол уақыттағы қазақ халқының тұрмыс тіршілігі мен салт санасы бір адамның тағдырымен байланыс тапқандай. Жамал қыздың басынан өткен оқиғалары арқылы біз, қазақтың сол кездегі рухани өсу жолы мен кері кеткен замана шындығын анық тани білдік.

⇐ Предыдущая 20 21 22 23 242526 27 28 29 Следующая ⇒