Сурет 5. Астеникалық жағдайдың шкаласының көрсеткіштері /Шкала астенического состояния ШАС.

Сурет 5. Астеникалық жағдайдың шкаласының көрсеткіштері /Шкала астенического состояния ШАС.

Жеткіншек сынып оқушылары орташа астения және жоғарыя астения бірде бір оқушы жинаған жоқ. Бұл жақсы көрсеткіш болып саналады.

Нәтижесі: Әлсіз астения- 54,17% ; Астения жоқ- 49,1 %.

Келесі суретте біз оқушылардан алынған нәтижелерді диаграммада көрсеттік (сурет 6)

Сурет 6. Астеникалық жағдайдың шкаласының көрсеткіштері /Шкала астенического состояния ШАС.

Жеткіншектердің астения көрсеткіштері басқа оқушыларынан ерекше болып келеді және әлсіз астения екі есе төмен деңгейде. Ал астения жоқ көрсеткіші – жоғары болып келеді. Бұл жақсы көрсеткіш. Себебі,

Қорыта келе, осы зерттеулер нәтижесінде мектеп психологына төмендегідей ұсыныстар беруге болады:

1. Ата-аналармен психологиялық кеңестер жүргізу;

2. Балалармен релаксиялық және арттерапиялық жұмыстар өткізу.

Сөйтіп, алынған мәліметтер бойынша, агрессия мәселесі балалар бойындағы байқалған қобалжу жағдайларға тығыз байланысты деп есептейміз. Агрессия жағдайын болдырмау мәселесі төменде беріледі.

Яғни, қорыта келе, дипломдық зерттеу жұмыстың ұсынылған болжамы: агрессия жағдайлары барысында мінез-құлықтың ерекшеліктерін диагностикалау жұмыстарын дұрыс басшылыққа алған жағдайда, бала қарым-қатынасында байқалатын агрессия жағдайларын жақсартуға болады екендігі толығымен дәлелденді.

ҚОРЫТЫНДЫ

Бүгінгі таңдағы ауқымды және өзекті мәселенің бірі – ерте жаста бала бойындағы мінез көрінісінде агрессияның қалыптаса бастауы. Балаға әртүлі жағдайларда ушыққан агрессия көрінісін ыңғайлы түрде дұрыс сыртқа шығару жолдарын үйрету қажеттігі ересектер үшін күрделі мәселе. Сондықтан зерттеу жұмысында көрсетілген адам бойындағы агрессияның шығу түрлері , оның бала мінез-құлқына тигізер әсерін зерттеу арқылы онан арылу жолдары қарастырылды. Сондай-ақ мектеп балалары іс-әрекетін бақылау барысында агрессия түрлері анықталды. Осының негізінде балаға психологиялық көмек көрсету шаралары іске асырылды. Баланы ішкі кері әсерінен жеңілдету арқылы, оның өзіне деген сенімділігі артып, "Мен" тұжырымы орнығып қалыптасады.

Біз бұл жұмысымызда жеткіншек балаларға арналған психокоррекциялық жұмыстың әдістемесін өңдедік. Жұмыстың басында қойылған мақсатымыз орындалды.

Біз қазіргі заманғы психологияның көзқарасымен агрессивтіліктің сыртқы әрекеті феномендерін қарастыра отырып, бүгінгі күні агрессивті балалармен қалай жұмыс жасайтынымызды тәжірибелік психология рамкасында қарастырдық. Тәжірибе бөлімінде балада агрессиялы әрекетті жеңілдетуге бағытталған психокоррекциялық жұмыстардың бағдарлама әдістемесін жасадық.

Жасалған жұмыстың жалпы нәтижесін сараптай отырып, оның 80 пайызға нәтиже беретініне көзіміз жетті.

Біздің жасаған әдістемеміз іс-тәжірибеде өңделіп, қолдануға өте тиімді. Бұл зерттеу жұмысымыздағы құнды материалдарды бала-бақша және мектеп педагог-психологтары, сондай-ақ бастауыш сынып педагогтері мен тәрбиешілер өз іс-тәжірибесінде қолдануға өте тиімді.

Жоғарыда көрсетілген психологиялық ойындар бала бойындағы тек агрессиядан жеңілдетіп қана қоймай, бала белсенділігі мен қызығушылығын арттырып, таным процестерінің де дамуына мүмкіндік жасайды. Тұлғалық құнды қасиеттерінің де жетілуіне себеп бола алады.

Агрессиялы балаға психологиялық түзету-дамыту жұмыстарын жүргізу барысында оны қоршаған ересек адамдармен де тығыз байланыстағы іс-шаралар ұйымдастыру қажеттілігінің мәні зор. Осындай кешенді жұмыстар жүргізу арқылы нәтижелі жетістіктерге қол жеткізе аламыз.

Баладағы агрессивтілікті жеңілдету жұмыстарын жүргізу нәтижесінде мынандай нұсқаулар тізімі көрсетіледі:

1. Агрессивтіліктің алдын алу:

- әртүрлі жағдайларда баланы өзін-өзі ұстай білуге үйрету.

- дау-дамай жағдайында қатынастық мүмкіндік болатын жағымды дұрыс жолдарын қарастыру.

- адамға деген сенімділік, күйзелуін бөлісе білу қасиеттерін дамыту.

2. Баланы қоршаған, оның тәрбиесімен айналысатын ересектермен көбірек жұмыс жасалынуы қажет, сонда психокоррекцияның нәтижесі тиімдірек. Балаға, агрессияны (кері әсерді) затқа ауыстыру жолдарын әрдайым үйретіп отыру қажет.

Аптасына бір рет "Ата-аналар мектебін" ұйымдастыру барысында ата-аналарды балалармен психокоррекциялық сабақтарға енгізу арқылы балаға сенімін арттырып, өзара қарым-қатынасын жақсартуға мүмкіндік жасау негізінде психологиялық ақпараттарды жиілету.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. ҚР білім беру дамыту тұжырымдамасы. Алматы, 2006 ж.

2. Фрейд З. Психология «Я» и защитные механизмы. - М., 1993. – 214 с.

3. Адлер А. Теория и прктика индивидуальной психологии / Пер. С немецкого А.М. Боковикова., М.- 1995.- 291 с.

4. Юнг К. Проблемы души нашего времени., М.-1993.-329 с.

5. Доллард Дж. Психология индивидуальных различий / Ин-т «Открытое общество».- М.: Планета детей, 1997.-327 с.

6. Беркович А. Социальные нормы и регуляция агрессии. – м., 1978.- 311 с.

7. Розенцвейг С. Агрессия. - СПб., 1994. - 30 с.

8. Роджерс К. Взгляд на психотерапию. Становление человека. - М., 1994. – 119 с.

9. Ениколопов С.Н. «Некоторые результаты исследования агрессии» // Личность преступника как объект психологического исследования. – Под ред. А.В.Петрова - М.: Из-во Наука, - 1979., 21 с.

10. Зильман Д. Проблемы формирования личности. Избранные психологические труды. -М-Воронеж, 1995.

11. КР 2005-2050 дейінгі стратегиясы. Астана., 2013.

12. Назарбаев Н.Ә.Қазақстан – 2030:Б арлық Қазақстандықтардың өсіп- өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы: Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы. Алматы:Білім,1997,176 б.

13. Уманов Г.А. Социализация и персонализация.-Алматы: Даур.-19933.-120с.

14. Керімов Л.К. “Қиын оқушылар мәселесі”. Алматы, 1991.- 106 б.

15. Зұбайраева З. Жетім балардың тұлғалық әлеуметтенуінің педагогикалық шарттары. П.ғ.к. дәреж. Алу үшін жазылған дисс. Алматы, 2007. – 2006.

16. Жаманбалаева Ш.Е. Қоғам және жеткіншек; девиантты мінез-құлықтың әлеуметтік аспектісі.-Алматы: Қазақ университеті, 2002. – 410 б.

17. Фрейд З. О психоанализе. Пять лекций // История психологии.: Тексты.-М., 1992.- 362 б.

18. Лоренц К. Эмоциональные особенности формирования личности. - М., - 501 б..

19. Адри М. Психическая напряженность. М.: МГУ, 1976.- 112 б.

20. Фромм. Факторный анализ.- М., 1973.- 311 с.

21. Юнг К. Аналитическая психология. – СПб.: Кентавр., 1994. – 136 с.

22. Доллард Дж. Природа агрессии / Пер. с англ. М.Алексеенко.- М.: Мир., 1998. – 263 с.

23. Розенцвейг С. Агрессия и фрустрация / Пер. с немец. М.Иванова. – СПб., 2000.- 423 с.

24. Бандура А. Руководство по психиатрии. М., 1996.- 230 с.

25. Ениколопов С.Н. «Некоторые результаты исследования агрессии» // Личность преступника как объект психологического исследования. – Под ред. А.В.Петрова - М.: Из-во Наука, - 1979., 89 с.

26. Зильман Д. Психология агрессивных состояний. М.: МГУ., 1976. – 89 с.

27. Рождерс К. Становление человека – Гуманистическая психология. М., 1989. – 528 с.

28. Парсон Т., Мертон Р. Мотивация поведения и формирование личности. – М.: Мысль., 1976.- 342 б.

29. Андреева Г.М. Социальная психология. – М.: Изд-во МГУ, 1988. – 429 б.

30. Павлов И. П. Двадцатилетний опыт объективного изучения высшей деятельности (поведения) животных. — М.: Наука, 1973. — 259 с

31. Маслоу А. Мотивация и личность. – СПб: Евразия, 1999.- 479 б.

32. Кули Ч. Развитие эмоционального мира детей., - М. 1996.- 412 с.

33. Роджерс К. Взгляд на психотерапию. Становление человека. - М., 1994.- 139 с.

34. Дубацкая О.Б. (Павлодар) «Коррекция как метод психического развития детей- методика Басса и Дарки», Шоқан тағылымы-9 конференциядағы материалдар тезисі. 2004. Көкшетау.

35. Левитов Н.Д. «Психиатрический состав агрессии» // Вопросы психологии . 1972. - №6.

36. Бреслав Г.М. Эмоциональные особенности формирования личности. - М., - 175 б.

37. Рубинштейн С.Л. Проблемы психологии в трудах Карла Маркса // «Вопросы психологии» — 1983 — №2 с. 25.

38. Леонтьев А.А. Проблемы развития психики. С.Л.Рубинштейн. О мышлении и путях его исследования / АН СССР, Ин-т психологии. – М., 1968. – 357 б.– М.: Наука, 1985. – 73с.

39. Келли Д. Когнетивная теория личности. – СПБ., 1987. – 126 с.

40. Уотсон Д. Издранные психологические труды. – М., 1986. – 265 с.

41. Скиннер Б.Ф. Размышления и бихевиоризме и обществе. – М., 1978. – 547 с.

42. БандураА. Избранные психологические труды. – М., 1979. – 211 с.

43. Роттер Д. Когнетивная психология. М.: Тривола., 1996. – 598 с.

44. Кречмер Э. Сторение тела и характер. – МүҮ Педагогика-Пресс, 1995.- 607 с.

45. Выготский Л.С. Проблемы психологии // «Вопросы психологии» — 1981 — №4 — С. 18-21.

46. Румянцева Г.Т.. Дети с аффективным поведением. - М., 1966.- 369 с.

47. Реан А. Эмоциональные нарушения в детском возрасте и их коррекция. - М., 1995. - 36 б.

48. Спиваковская А.А. Профилактика детских неврозов. Комплексная психокоррекция и метод лонгэтюда . М., 1988.- 417 с.

49. Цапкин В.Н. Единство и многообразие психотерапевтического опыта // Психологическое консультирование и психотерапия. Хрестоматия - т. 1. Теория и методология. - М., 1999. 29 б.

⇐ Предыдущая 2 3 4 5 6 7 8910 11 Следующая ⇒