аңқа – скелет – skeletos- кептірілген Қаңқа құрамына 200-204 сүйек кіреді.

Қаңқа – скелет – skeletos- кептірілген Қаңқа құрамына 200-204 сүйек кіреді.

Қаңқаның қызметі:

1. Тірек қызметі –бұлшықетер, шандырлар және де басқа АҒЗАЛАР бекитін құрылым.

2. Қозғалыс қызметі- бұлшықеттердің жиырылуы және сүйектердің аралығындағы буындармен атқарылады.

3. Рессорлық қызмет -қозғалыс кезінде соққыны, шайқалуды азайтатын арнайы анатомиялық құрылымдардың арқасында (омыртқа жотасы, аяқ ұшының күмбезі) жүзеге асады.

4. Қорғау қызметі- миды (бас қаңқасы) ,жұлынды (омыртқа жотасы) т.б.

5. Биологиялық қызметі: қан түзуге және минералық зат алмасуға қатынасады (кальций, фосфор, темір және т.б).

Сүйек – OS(лат) – OSTEON(грек).

Остеология –сүйек туралы ілім

Сүйек мүше ретінде - өзіне тән пішіні, құрылысы

және дамуы бар, белгілі бір қызымет атқаратын

бірнеше ұлпадан тұратын дененің бөлігі.

Сүйектің химиялық құрамы. Үлкен адамның сүйегі: 50%-су, 28,15 % органикалық, 21,85 % -бейорганикалық заттар.

Сүйектің 1/3-бөлігі «оссеин» деп аталатын органикалық заттардан, 2/3-бөлігі бейорганикалық заттардан тұрады

Сүйектің физикалық қасиеті (беріктілігі, майысқақтығы) органикалық және бейорганикалық заттардың қатынасына байланысты;

o Сүйектің беріктігі - оның екі қасиетіне : қаттылығына және серпімділігіне байланысты.

o Бейорганикалық заттар (Са, Р, тұздары) сүйекке қаттылық береді.

o Органикалық заттар, әсіресе оссеин – серпімділік (майысқақтық) береді.

o Қаттылығы бойынша жез және шойын тәрізді.

o Беріктілігі бойынша темір,мыс, гранит тектес және кірпіштен 3 есе берік.

Сүйектің құрылысы

• Сүйектің құрылымдық бірлігі остеон, яғни қан тамырлар өзегінің айналасында орналасқан сүйек пластинкалар жүйесі (остеобласттар, остеокласттармен түзілетін).

• Остеондардан сүйек перделері немесе трабекулалар түзіледі:

• а) егерде трабекулалар нығыз жатса, онда тығыз заты – substantia compakta түзіледі (түтікті сүйектердің диафизін қоршап орналасады);

• б) егерде трабекулалар араларында ұяшық түзіп, борпылдақ жатса, кемікті заты – substantia spongiosa түзіледі (эпифиздер).

• Сүйектердің сыртқы бетін сүйек қабығы (периост) жауып жатады

Сүйектің микроқұрылымы

1. 1–сүйек қабығы (екі қабатты);

2. 2–остеоннан тұратын тығыз зат;

3. 3–трабекуладан түзілген кеуекті зат;

4. 4–остеондарды құрайтын сүйек пластикалары;

5. 5–остеон;

6. 6 – сүйек клеткалары (остеоциттер);

7. 7– остеон қан тамырлары (остеондардың қоректендіргіш каналдарынан өтіп, сүйек кемігіне жетеді).

Ø Кеуекті зат ұяшықтарында және сүйек қуысында сүйек кемігі (майы) орналасқан, ол қан түзуші және биологиялық қызмет атқаратын құрылым: сүйектің қоректенуіне, дамуына, өсуіне қатысады.

Сүйек кемігінің 2 түрі бар:

Ø Сүйектің қызыл кемігі-medulla ossium rubra ретикулярлық тіннен тұрады, оның торында қан және сүйек түзетін клеткалық элементтері болады. Қан тамырлары және қан элементтері сүйек кемігіне қызыл түс береді. Жаңа туған нәрестеде көп болады.

Ø Сүйектің сары кемігі- medulla ossium flava түтікті сүйектердің қуыстарын толтырып жатады, негізінен май тінінен тұрады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 10 Следующая ⇒