|
|||
Про- және эукариоттардағы репликация механизмінің айырмашылығыҰрпақтың генотипін және фенотипін, сонымен қатар, RR x rr; rr x rr; Rr х Rr будандастырудағы қатынасты анықтаңыз:ұрпақтың генотипі – Rr, фенотипі – қызыл жеміс,ұрпақтың генотипі – rr, фенотипі – ақ жеміс ұрпақтың генотиптері RR: Rr: rr, фенотип бойынша ажырау қатынасы 3:1, генотип бойынша 1:2:1:Ата-аналардың генотиптері – Hh және HY=Балалардың генотиптері – hY, Hh, HH=Немерелердің генотиптері– немере қыздары - HH, немере ұлдары - HY, hY; дені сау немерелер - HY Қоңыр көзді оңақай көк көзді солақайға шықты. Олардың екі баласы туылды – біреуі көк көзді оңақай, екіншісі көк көзді солақай. Анасы мен балалардың генотиптерін анықтаңыз:ққОо – ұрпақ генотипі=ққоо – ұрпақ генотипі =ҚқОо – ана генотипі Қос аллельді күйден артық –көптік аллель Құстардың, кейбір қосмекенділердің жынысын анықтаған кезде, қандай жаныс гетерогаметалы, ал қандай жыныс гомогаметалы; Lygaeus типі бойынша қандай жыныстың жиынтығы ХY:1 аналық – ZW=1 аталық – ZZ=1 аталық – ХY, Lygaeus типі бойынша Құстардың, кейбір қосмекенділердің жынысын анықтаған кезде қандай жаныс гетерогаметалы, ал қандай жыныс гомогаметалы; Protenor типі бойынша қандай жыныстың жиынтығы Х0:1 аталық – ZZ=1 аналық – ZW=1 аталық – Х0, Protenor типі бойынша Мейозда кездесетін құбылыстар:Хромосомаларда хиазма түзіледі = Кроссинговер = Гендер алмасуы Митоздық бөліну кезіндегі профазада кездесетін құбылыстар:Хромосомалардың түзілуі = Клетка қабықшасының жойылуы =Цитокинез Митоздың кезеңдері:Профаза = Анафаза = Телофаза Мейоз бөлінуі нәтижесінде пайда болады:Гаметалар =Жұмыртқа жасушасы =Сперматозоид Мендельдің ашқан тұқымқуалаушылық заңдылықтары: Біркелкілік заңы =Ажырау заңы =Белгілердің тәуелсіз тұқым қуалау заңы Модификациялық өзгергіштіктің қасиеттері: Өзгерген белгінің тұқым қуаламауы = Мейозда хромосоманың тәуелсіз ажырауы = Ұрықтану кезінде гаметалардың тәуелсіз қосылуы Модификациялық өзгергіштіктің себептері: ДНК молекулалардың өзгеріске ұшырамауы = Хромосомалардағы өзгерістердің болмауы = Белгілердің тұқым қуаламауы Мутациялық өзгергіштіктің түрлері: Гендік мутациялар = Хромосомалық мутациялар = Геномдық мутациялар Морфологиялық аспектте хромосома екіге бөлінеді:хроматид Митоз нәтижесінде не түзіледі:екі жаңа клетка=түзілген жаңа клеткада бірдей хромосомалар жиынтығы болады=хромосомалар жиынтығы ата-аналар хромосомаларымен бірдей Мейоз нәтижесінде не түзіледі:жыныс клеткалары – гаметалар=жыныс клеткалары – споралар=әр түзілген клетка ата-аналық клеткаларындағы хромосомаларының жартысын алады Митоздың мейоздан айырмашылығын анықтаңыз:2n жиынтығы сақталады=редукциялық бөліну жүрмейді =кроссинговер процесі жүрмейді Митоздың мейоздан айырмашылығын анықтаңыз:2n жиынтығы сақталады=редукциялық бөліну жүрмейді =кроссинговер процесі жүрмейді Мейоздың бірінші және екінші бөлінуі кезінде қанша клетка және мейоз нәтижесінде не түзіледі: 2 клетка = 4 клетка = гаплоидты хромосомалар жиынтығы бар жыныс клеткаларын Мутагендер сыныптары: физикалық, химиялық, биологиялық Мутациялық процесте геномдардың тартылу дәрежесі бойынша мутациялардың сыныпталуы: гендік, хромосомалық, геномдық Мутациялардың генотип бойынша сыныпталуы:гендік, хромосомалық, геномды Мутацияны негіздейтін факторлар:мутагендер Мутацияның пайда болу процесі-мутагенез Мутация, гендер ағыны, генетикалық салмақ, гендер дрейфі, кездейсоқ емес будандастыру– бұл факторлар:популяция құрылымын бұзатын Модификациялық өзгергіштіктің қасиеттері: Өзгерген белгінің тұқым қуаламауы = Мейозда хромосоманың тәуелсіз ажырауы =Ұрықтану кезінде гаметалардың тәуелсіз қосылуы Модификациялық өзгергіштіктің себептері:ДНК молекулалардың өзгеріске ұшырамауы = Хромосомалардағы өзгерістердің болмауы =Белгілердің тұқым қуаламауы мРНКдағы интрондардың жойылу және экзондардың бірігу процесі: сплайсинг\ мРНКдағы транскрипцияланатын ДНК аймақтары: экзон Нуклеотидтері келесідей орналасқан ген аудандарында құрылған мРНҚ-ның нуклеотид тізбегін анықтаңыз:CCGGAТТCGGCCAAG; GCТAGCCТAGGACТТ; CACGAТCCТТCТAGG: GGCCUAAGCCGGUUC = CGAUCGGAUCCUGAA = GUGCUAGGAAGAUCC Нүкте мутацияларға мыналар жатады:Трансверсия = Инсерция = Транзиция Нуклеотидтері келесідей орналасқан ген аудандарында құрылған мРНҚ-ның нуклеотид тізбегін анықтаңыз:CCGGAТТCGGCCAAG; GCТAGCCТAGGACТТ; CACGAТCCТТCТAGG:GGCCUAAGCCGGUUC= CGAUCGGAUCCUGAA=GUGCUAGGAAGAUCC Нуклеин қышқылының нуклеотид құрамында:азотты негіз = пентоза қанты (рибоза, дезоксирибоза) = фосфор қышқылының қалдығы Оң-резус (Rh+) – доминантты белгі, ал, теріс-резус (Rh-) – рецессивті белгі. Сәйкес аллелдер (R - r) аутосомада локализацияланған. Егер ата-анасының бірінің резус-факторы Rh+, ал екіншісінікі Rh- болса; ата-анасының екеуінің де резус-факторы Rh+ болса; ата-анасының екеуінің де резус-факторы Rh- болса фенотиптері әртүрлі балалардың туылу мүмкіндігі қандай?50% Rh+ және 50% Rh-=100% Rh+ Организімде, келесі генотиптерден гаметалардың қандай типтері қалыптасады: XDXD,XdY; XDХdXYt; XDY, ХdХd :гаметалар - XD, Xdи Y =гаметалар - XD и Хd ;X и Yt =гаметалар -XDи Y, Хd Ортаның тұрақты өзгеру шарттарына жауап кезінде пайда болатын таңдау – . фенотиптік Өзгергіштіктің қандай типтері гендердің өзгеруімен байланысты емес:Модификациялық=Паратипикалық=тұқым қуаламайтын Өзгергіштіктің қандай типтері гендердің өзгеруімен байланысты:Комбинативті=Мутациялық=тұқым қуалайтын Өзіндік реплицирлеуші генетикалық элемент: репликон Өсімдіктің генотипі АаBb, гендер тәуелсіз тұқым қуалайды. Өсімдік қанша типті гаметалар түзеді; осы өсімдікті өздігінен тозаңдандырғанда, қанша фенотип және қандай қатынаста алынады; осы өсімдікті өздігінен тозаңдандырғанда, қанша генотип және қандай қатынаста алынады:гаметалардың 4 типі = 4 фенотип 9:3:3:1 қатынасында = 9 генотип, 1:2:2:4:1:2:1:2:1 қатынасында Өсімдіктің генотипі АаBbCc, гендер тәуелсіз тұқым қуалайды. Өсімдік қанша типті гаметалар түзеді; осы өсімдікті өздігінен тозаңдандырғанда, қанша фенотип және қандай қатынаста алынады; осы өсімдікті өздігінен тозаңдандырғанда, қанша генотип және қандай қатынаста алынады: гаметалардың 8 типі = 8 фенотип, қатынастары: 27: 9 :9 :9 :3 :3 :3 :1 = 27 генотип, қатынастары (1:2:1)3 Популяциядағы қандай гендердің таралуын Харди-Вайнбрг заңы қарастырады –Аллельді Патау синдромының симптомдары: Ақыл-ойы кем = Ұлдарда крипторхизм = Өмірдің ұзақтығы 2-3 ай ғана Популяциялар генетикасының теориялық және математикалық аппараттың негізін салушылар: Дж. Холдейн = С. Райт = Р. Фишер Перзентханада екі ұл баланы ауыстырып алды. І жұп ата-аналарының қан тобы – А және 0, ІІ жұп ата-аналарының – А жәнеВ, ұл баларының қан топтары А және 0. Ата-аналарының қан топтарын, балаларының генотиптерін және олардың ата-анларының табыңыз: I-ші жұп ата-ана - IАi0 х i0i0 = II- ші жұп ата-ана - IАIА х IАIB = i0i0 –I жұптың баласы; IАIА –II жұптың баласы Прокариоттардағы трансляцияның ерекшелігі:Прокариоттар трансляциясына рибосоманың 30S және 50S суббірліктері қатысады=Элонгацияның әрбір сатысы үш саты – кодонды тану, пептидті байланыстың түзілуі, транслокациядан тұрады=тРНҚ активтенуі – бұл тРНҚ молекуласының 3` - соңындағы аденозинге амин қышқылының байланысып, аминоацил – тРНҚ түзілуі Про- және эукариоттардағы репликация механизмінің айырмашылығы Прокариоттарда репликация инициациясының (ori нүктесі) бір ауданы болады = эукариоттарда репликация инициациясының (ori нүктесі) бірнеше ауданы болады = Прокариоттарда репликация жылдамдығы, эукариотты организмдерге қарағанда жоғары Популяцияның 80%-ы АА генотипті және 20%-ы аа генотипті даралардан тұрады. Популяцияда теңестік тұрақтанған кейін АА, Аа және аа генотиптерінің бірлік бөлігі бойынша жиілігін табыңыз: Популяция состоит из 80% особей с генотипом АА и 20%, с генотипом - аа. Определите в долях единиц частоты генотипов АА, Аа и аа после установления равновесия в популяции: =АА генотипінің жиілігі (р2) = 0,64 немесе 64%=Аа генотипінің жиілігі (2рq) = 0,32 немесе 32%=аа генотипінің жиілігі (q2) = 0,04 немесе 4% Популяциядағы гендер мен генотиптер жиілігінің өзгеруіне әкелетін үрдістер: мутациялық үрдіс = ағзалардың миграциясы = оқшауланудың түрлі формалары Популяциядағы гендер мен генотиптер жиілігінің өзгерісіне әкелетін қандай үдерістер:шағын популяциялардағы гендер дрейфі = популяциялық толқындар = табиғи сұрыпталудың қысымы Плейотропия – бұл:аллельді емес гендердің әсерлесуінде=геннің көп аллельділік көрінісі=бір геннің бірнеше гендердің көрінуіне әсері Полимерия – бұл:аллельді емес гендердің әсерлесуінде=ген басқа геннің әсерін күшейтеді=біртекті гендердің бірдей әсері
|
|||
|