Бөгет жалын құрастыру, оның өлшемдері және топырақ бөгетінің белгісі
Топырақ материалдарынан бө гет жобалаудағ ы негізгі сұ рақ тардың бірі – орнық ты ә рі экономикалық тиімді қ имасын анық тау. Кө лденең қ иманың ө лшемі бө геттің типіне, оның биіктігіне, негіз денесінің топырағ ының сипатына, сондай – ақ қ ұ рылыс жә не пайдалану жағ дайына байланысты.
Бө геттің жалын салу жұ мыстарын жү ргізуді, оны пайдалану жағ дайына байланысты қ ұ растырады. Жалдың енін жолдың категориясына байланысты, бірақ 4, 5 м- ден аз қ ылмай қ абылдайды.
3– кесте
Автомобиль жолдарының кө лденең қ ималарының негізгі параметрлері
Жолдар категориясы
| Ені, м
| Жү ретін бө лігі (А)
| Жол жағ алауы (Б)
| Тө селген топырақ
| ІІ
| 7, 5
| 3, 75
|
| ІІІ
| 7, 0
| 2, 5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ІҮ
| 6, 0
| 2, 0
|
| Ү
| 4, 5
| 1, 75
|
|
Бө гет биіктігін анық тау
Бө гет биіктігін су қ оймасының есептік су дең гейінен жоғ ары – жалдан асып, судың тасуы болмайтындай етіп белгілейді.
d = h + hн + а, (1)
d =0, 00006+0, 86+0, 5=1, 36
мұ ндағ ы h – желдің суды қ уу биіктігі; hн – бө гет беткейіне жел толқ ындарының серпілу биіктігі; а – конструктивтік артық алу (0, 5м ).
0, 1* h1 - 1 ық тималдық тағ ы толқ ын биіктігі.
Есептеу екі жағ дай ү шін жү ргізіледі: су дең гейі Ә ІД – де жә не ТІД – де болғ анда, судың желмен кө терілген биіктігін анық тау:
h= Kв * cos в =Kв , (2)
h= -6 = 0, 00006 м
Мұ ндағ ы Кв – жел жылдамдығ ына байланысты коэффициент; W 10– су дең гейінен 10 м жоғ ары биіктіктегі желдің жылдамдығ ы, м/с.
W 10= W * 1. 25
W 10= 22, 3 * 1. 25=27, 87
W, м/с
|
|
|
|
| Кв
| 2, 1 * 10-6
| 3 * 10 -6
| 3, 9 * 10 -6
| 4, 8 * 10 -6
|
D – жел толқ ынының серпілу ұ зындығ ы, м;
G – еркін қ ұ лау ү демелілігі, м/с2;
H – су қ оймасындағ ы шартты есептік су терең дігі;
Н1 = ZӘ ІД - Zд, т=111, 1-100=11, 1м
в – су айдынының ұ зына бойы осімен басым соғ атын желдің бағ ыты, градус;
h – Н шамасымен салыстырғ анда ө те аз болғ андық тан нө лге тең деп аламыз.
Беткейге соғ атын жел толқ ынының серпілу биіктігі:
h = * h (3)
9
h = * 2, 26 =0, 86 м
мұ ндағ ы Кш – жоғ ары беткейдің жамылғ ы типіне байланысты коэффициент; m = жоғ ары беткейдің салыну коэффициенті; h – 0, 0208 * W 5|4 * D 1/3 – толқ ын биіктігі; λ – 0, 304 * W *D ½ - толқ ын ұ зындығ ы.
Есептік дең гейден жалдың биіктік жоғ арылығ ын жә не бө гет биіктігін анық таймыз:
Z жал = ZӘ ІД + d; Zбө г = Zжал – Zд. т – есептік биіктік.
Z жал = 111, 1+1, 36=112, 46 Zбө г = 112, 46-100=12, 46
|