2. Топырақты бөгеттің есептері және құралуы

2. Топырақ ты бө геттің есептері жә не қ ұ ралуы

Бө геттің кө лденең қ имасы трапециялы болуы керек жә не ө лшемдер ғ имараттың кез келген жұ мыс жағ дайында бө гет денесі мен оның негізінің орнық тылығ ын қ амтамасыз етуі тиіс.

Қ иманың негізгі элементтеріне жататындар: бө гет денесі, жағ алаулары мен бекітулері, жоғ арғ ы жә не тө менгі беткейлер, қ абыстырғ ыш элементтері мен табаны кә різдік жә не сү зілуге қ арсы қ ондырғ ылар.

Топырақ бө геті беткейлерінің кескіні. Биік бө геттер ү шін олардың кө лемін азайту мақ сатында беткейлердің кескінін сынық ты қ ондырғ ы – берма салу ұ сынылады. Ол биіктік бойынша 10-15 м сайын ені 2-3 м беткейлердегі жазық тық алаң. Аласа бө геттер ү шін Н_{бө гет} 15 м беткейлер кескінін тіксызық ты қ абылдайды. Жоғ арғ ы беткейдің сумен тұ рақ ты тү рде қ анығ ып тұ руына байланысты тө менгіге қ арағ анда жайпақ етіп салады.

Бө геттің беткейлері топырақ тү ріне жә не бө гет биіктігіне байланысты қ абылданады.

1 – кесте

Топырақ бө гетінің беткейлерді салу коэффициенттері

Беткей аттары	Бө геттің есептік биіктігі, м
	5-ке дейін		5-10		10-15
	Бө гет денесінің топырағ ы
	Сазды	Қ ұ мды	Сазды	Қ ұ мды	Сазды	Қ ұ мды
Жоғ ары		2, 5	2, 5
Тө менгі	1, 5		1, 75	2, 5	1, 75
Тө менгі кә різсіз	1, 75			2, 75	2, 25	2, 25

Бө гет денесіндегі топырақ тың сү зілу коэффициентін Кс = 1, 0 м/тә улік. 2 – кестеге сә йкес бө гет денесінің топырағ ы – таза қ ұ м. 1- кестеге сә йкес табылатыны: жоғ арғ ы беткей m₁=3, 0; m₂ = 2, 0.

2 – кесте

Бө гет салудағ ы ә р тү рлі топырақ тардың сү зілу коэффициенттерінің шамалас мә ндері

Топырақ тар	Кс
Қ иыршық тастар, тү йіршіктерінің ө лшемі 4 -7 мм	3, 5
Сондай, .... 2мм	3, 0

Таза қ ұ м	1, 0 -, 0, 1
Саз араласқ ан қ ұ мды топырақ	0, 01 – 0, 05
Қ ұ мды – сазды топырақ тар	5*10^-3... 10 ^-⁴
Тығ ыз саз	10^-4... 10^-⁷

Бө гет беткейлерін ә р тү рлі факторлардың ә серінен қ орғ ау ү шін бекітулер мен жабындар жасалады.

Судың ә сері (Н) мен жү збе денелердің ә серінде болатын жоғ арғ ы беткейлерде ең кө п бекітулер қ арастырылғ ан. Бекітулердің типі мен конструкциялары қ ұ рылыс материалдарына, механикалық қ ұ ралдарғ а (Қ НжЕ 2. 06. 05 – 84), (12, 136 – 137 – беттер) сә йкес белгіленеді. Бекіту материалдары тасты, темірбетонды, бетонды, асфальт – бетонды, биологиялық жә не тағ ы сол сияқ ты болуы мү мкін. Курстық тапсырмаларда бекіту типі беріледі.

Жоғ арғ ы беткейдің бекіту қ алың дығ ын биіктікке айнымалы қ ылып жасайды. Бекітудің максималды қ алың дығ ын толқ ын ә сер ететін аймақ та жә не белгілерден тө мен жасайды. Онан ә рі жалына дейін жең іл бекітулер қ ойылады. Негізгі бекітудің тө менгі шекарасы Ө КД-ден тө мен осы дең гей жағ дайына сә йкес. Толқ ынның екі есе биіктігіне тең терең дікке белгіленеді.

Желдің, жаң быр жә не еріген қ ар суларының ә серінен қ орғ ану ү шін тө менгі беткейде майда тастан немесе қ иыршық тастан жасалғ ан қ алың дығ ы 0, 2 м жең іл жабындар жасайды. Тегіс шым тө сеп немесе шө п егіп, ө сімдікті топырақ тар тө сейді.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒