1.Механиканың физикалық негіздері

1. Механиканың физикалық негіздері

1. Материялық нү ктенің кинематикасы. Қ озғ алыстың кинематикалық тең деулері. Жылдамдық. Ү деу. Жол.

Материялық нү кте - берілген есептің шарты бойынша ө лшемдері мен пішінін ескермеуге болатын дене.

Егер материялық нү ктенің декарт координаттарының уақ ытқ а байланысы х=х(t) y=y(t) z=z(t) берілген болса, онда материялық нү ктенің қ озғ алысы толық анық талғ ан. Бұ л тең деулер материялық нү кте қ озғ алысының кинематикалық тең деулерідеп аталады. Олар нү кте қ озғ алысының бір ғ ана r( t) тең деуінің баламасы болады.

Жү рілген жол берілген t уақ ыт ішіндегі барлық траектория бө ліктерінің ұ зындық тарының қ осындысына тең болады. Нү ктенің t₁ жә не t₂ интервал аралығ ында жү рген жолы мына интегралмен . есептеледі.

Жылдамдық – берілген уақ ыт мезетіндегі қ озғ алыстың тездігін жә не оның бағ ытын сипаттайтын векторлық шама. Жылдамдық тың ө лшеу бірлігі - м/с. Қ арастырылып отырғ ан нү ктенің r радиус-векторынан уақ ыт бойынша алынғ ан бірінші туынды лездік жылдамдық : .

Ү деу веккторлық шама, қ озғ алыс жылдамдығ ының ө згеру шапшандығ ын сипаттайтын шама. Материялық нү ктенің лездік ү деуі - қ арастырылып отырғ ан нү кте жылдамдығ ының уақ ыт бойынша алынғ ан бірінші туындысына (осы нү ктенің радиус-векторынан уақ ыт бойынша алынғ ан екінші туындығ а) тең векторлық шама: .

2. Қ атты дененің айналмалы қ озғ алысының кинематикасы. Бұ рыштық жылдамдық. Бұ рыштық ү деу. Қ озғ алыстың бұ рыштық жә не сызық тық сипаттамаларының арасындығ ы байланыс.

Айналмалы қ озғ алысты сипаттау ү шін R жә не φ полярлық координаттарын қ олдану қ олайлы, мұ ндағ ы R - радиус–полюстан (айналу центрінен) материялық нү ктеге дейінгі қ ашық тық , ал φ – полярлық бұ рыш (немесе бұ рылу бұ рышы).

Бұ рыштық жылдамдық . Бұ рыштық ү деу .

Бұ рыштық жылдамдық ω векторы dφ векторы сияқ ты айналу осі бойымен, демек оң бұ ранда ережесі бойынша бағ ытталады. Бұ рыштық ү деу ε векторы айналу осі бойымен бұ рыштық жылдамдық векторының ө сім-шесі жағ ына қ арай (ү демелі айналғ анда векторының бағ ыты векторымен бағ ыттас, ал баяу айналғ анда - оғ ан қ арама-қ арсы) бағ ытталады.

Бұ рыштық жылдамдық пен бұ рыштық ү деудің ө лшеу бірліктері -рад/с жә не рад/ с².

Нү ктенің сызық тық жылдамдығ ының бұ рыштық жылдамдық пен траектория радиусымен байланысы: . Бірқ алыпты айналуда: , демек.

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒