|
|||
ЕскертуЕскерту Жедел жә рдемде болатын дә рі дә рімектер Жедел жә рдем медикаменттер тізіміне кіреді: -анальгетиктер (морфин, омнопон, промедол, анальгин) -жү ректік гликозидтар (коргликон, строфантин) -ОНЖ жә не тыныс алу орталық тарының стимуляторлары (кофеин, кордиамин, камфорное масло, стрихнин) -симпатомиметиктер (адреналин, норадреналин, мезатон) -нейроплегиялық жә не тыныштандыратын препараттар(аминазин, сульфат магния ) -ганглиоблокаторлар (пентамин, бензогексоний) -спазмолитиктер (амилнитрит, папаверин, эуфиллин, дибазол) холинолитикалық (атропин, платифиллин) -антигистаминдік препараттар (димедрол, супрастин, пипольфен) -Са тұ здары (глюконат и хлорид) -гормоналды препараттар (гидрокортизон, инсулин) -диуретикалық препараттар (лазикс, новурит и др. ) -витаминдер (B1, B6, B12, С, РР, К) -антиаритмиялық препараттар (новокаинамид) -антидоттар (унитиол) -натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісі немесе дистилденген су, глюкозаның 40% ерітіндісі, 0, 5 жә не 2% новокаин ерітіндісі, полиглюкин
Ескерту Ауруханағ а дейінгі кезең дегі акушерлік кө мек Босану — жедел жә рдем шақ ырту себептерінің бірі. Жедел жә рдем дә рігері босанудың ә р бір кезең імен: ашылу кезең і, қ уу кезең і жә не ерте босанғ аннан кейінгі кезең дермен бетпе- бет кездесуі мү мкін. Босану толғ ақ келуіне байланысты жатыр мойнының ашылу кезең інен басталады. Бірінші жә не қ айта босанғ ан ә йелдердің жатыр мойнының ашылу ү рдісінің бір-бірінен айырмашылығ ы бар. Бірінші рет босанғ анда жатыр мойны ә уелі тегістеліп, сонан соң ашылады, қ айта босанғ андарда жатыр мойнының тегістелуі мен ашылуы бір мезетте болады. Ашылу кезең інің ұ зақ тығ ы бірінші босанатындарда 12-14 сағ ат, кайта босанғ андарда 8-10 сағ атты қ ұ райды. Физиологиялық босанудың ашылу кезең інің аяғ ында кағ анақ жарылып, айналасындағ ы су ағ ады. Дегенмен 30-40% босануда қ ағ анақ жарылуы ерте (қ ағ анақ суының ерте ағ уы), я болмаса толғ ақ алды (қ ағ анақ суының мезгілінен бұ рын ағ уы) болады. Кейде қ ағ анақ суы жарылмайды, қ уу кезінде жыныстық қ уыстан бірінші туылады. Сол кезде жасанды тесу аркылы қ ағ анак суын ағ ызу керек. Себебі нә ресте қ ағ анақ тың пердесімен туылса, дереу іштен тыс демала алмай, тұ ншығ уы мү мкін. Босанудың екінші кезең і — қ уу кезең і- нә рестенің тууымен, дү ниеге келуімен аяқ талады. Бұ л кезең де толғ ақ қ а кү шену қ осылады — дене кө лденең жолақ ты бұ лшық еттерінің рефлекторлы жиырылуы. Кү шенудің ә серінен іштегі нә ресте туу жү йесінен ө тіп бара жатып, итерілу жә не айналу қ имылдарын: бастың иілуі, бастың ішкі айналуы, шалқ айтылуы (туылуы), ішкі айналуы жә не дененің туылуы. Дені сау нә ресте туыла салысымен қ атты айқ айлайды, белсенді, терісі қ ызғ ылт болады. Бірінші рет босанғ андарда қ уу кезең і 1-2 сағ ат, қ айта босанғ андарда 30 минунқ а дейін, кейде 5-10 минутқ а созылады. Ү шінші босанғ аннан кейінгі кезең — бала жолдасының тууымен аяқ талады (яғ ни бала жолдасы мен пердесі). Алдың ғ ы екі кезең ге қ арағ анда, соң ғ ы кезең де кө бірек қ ан кетуі мү мкін. Негізінде бала жолдасының тү суі 3-4 толғ ақ пен немесе ұ зақ тығ ы 10-15 минут ішінде аяқ талады. Физиологиялық қ ан жоғ алту ерте босанғ аннан кейін немесе бала жолдасының тү суі кезең інде 200-250 мл қ ұ райды. Толғ ақ басталғ аннан ә йелді босанатын ә йел деп, босанғ аннан кейін жә не одан кейін 8 аптағ а дейін — босанғ ан ә йел деп атайды. Егер ауруханағ а дейін босанудың екінші кезең ін бітіру қ ажет болса (ү й жағ дайында, мекемелерде, санитарлы кө лікте) босанатын ә йелді аркасына ың ғ айлы етіп, жатқ ызып, аяғ ын тізесінде бү гіп, кең ашады. Жамбас астына жастық қ ойып, кө теріп жатқ ызады. Босанатын ә йелдің сыртқ ы жыныс мү шелерін калий перманганаты ерітіндісімен (0, 02%), йоданатпен (1%) немесе гибитанмен (хлоргексидин биглюконаттың 0, 5% спирттік ерітіндісімен); йодтың спирттік ерітіндісімен (5-7%); дә рігердің қ олын — гибитанмен, первомурмен, олар жоқ болса спирт немесе йодпен залалсыздандыру қ ажет. Дә рігер акушерлік қ ұ рал қ олдану ү шін босанатын ә йелдің оң жағ ында тұ рып, оң қ олының алақ анын басбармақ пен ажыратылғ ан сұ қ саусағ ымен шатқ а қ ояды, оның жыртылып кетпеуін қ адағ алайды. Сол қ олдың саусақ тарының ұ шын дә рігер нә рестенің басына қ ойып, оны кішкене артқ а қ айырып, шатқ а қ аратып, кү шенген кезде қ атты шығ ып кетпеуін қ адағ алайды. Бала туылғ аннан кейін ү шінші, бала жолдасының тү су кезең і басталады. Босанғ ан ә йелдің хал — жағ дайына, ө ң іне, шағ ымына, АҚ Қ, пульсіне, мұ қ ият қ арап отырғ ан жө н. Ә йелдің жамбасының астына жоғ алтып жатқ ан қ анды жинап, есептеу ү шін жам (жайпақ ыдыс) қ ойылады. Баланың жолдасының ажыратылып, тү суіне кедергі болмау ү шін қ уық ты катетер қ ойып босату қ ажет. Баланың жолдасын жатырды сыртынан сипау немесе кіндіктен тарту арқ ылы кү шпен тү суін тездетуге болмайды, себебі бала жолдасының тү су ү рдісінің бұ зылуына жә не қ ан кетуге ә келіп соғ ады. Тү скен баланың жолдасын міндетті тү рде перзентханағ а жеткізу керек, себебі акушер — дә рігер оның бү тіндігіне тү бегейлі бағ а беруі керек. Босандыру ү шін бір реттік қ олданылатын, залалсыздандырылғ ан акушерлік қ ұ рам қ олданылғ аны дұ рыс. Сонымен қ атар “жедел жә рдем” кө лігінде жаң а туғ ан нә рестені біріншілік ө ң деу ү шін залалсыздандырылғ ан қ ораптар болады. Қ ораптың ішінде жоғ арғ ы тыныс жолдарынан кілегей сорып алу ү шін катетер, мақ тадан жасалғ ан тығ ындар, офтальмобленнореяның алдын алу ү шін қ олданылатын пипетка, Кохер қ ысқ ышының ү шеуі, анатомиялық қ ысқ аш, қ айшы бар. “Жедел жә рдем” кө лігінде келесі дә рі-дә рмектер босануды жү ргізу жә не нә рестені біріншілік залалсыздандыру ү шін этил спирті 95%, 1% йодонат ерітіндісі (немесе 5% йодтың спирттік ерітіндісі) 30% сульфацил натий ерітіндісі, 0, 02% перманганат калий ерітіндісі болуы керек. Жаң а туғ ан нә рестені біріншілік тазарту. Баланы залалсыздандырылғ ан жө ргекке қ абылдап, кіндігін тартпай анасының екі аяғ ының ортасына жатқ ызады. Залалсыздандырылғ ан катетермен жоғ ары тыныс жолдарынан кілегейді сорып алып, Апгар ә дісі бойынша баланы қ арап, бағ алаймыз: оғ ан бес клиникалық белгілер кіреді: жү рек соғ уының жылдамдығ ы, дем алу терең дігі, нерв жү йесінің рефлекторлы қ озғ ыштығ ы, бұ лшық ет тонусының жағ дайы, тері тү сі. Апгар шкаласы бойынша туылғ аннан соң 1 жә не 5 минуттан кейін нә ресте жағ дайын клиникалық бағ алау
|
|||
|