1.3.Ел ертеңі - білімді жастар

«Ық ылым заманнан бері қ азақ атамыз „Білекті бірді, білімді мың ды жығ ады“ деген сө з қ алдырғ ан. Қ азақ тың бұ л мақ аланың ө зі бү гінгі кү ні айрық ша мә нге ие болып отыр. Бұ л заман білекке емес, білімге сенетін заман. Заманауи ә лемде елдің қ уаты, ең алдымен, білім мен ғ ылымда болатын уақ ытқ а келдік. Сол білімді қ ажетке, тұ рмыс игілігіне жарата білуімізбен ғ ана бағ аланады. Инемен қ ұ дық қ азғ андай, қ иын кү рделі, орасан қ ажыр қ айрат пен ерік — жігерді талап ететін білімсіз ө мір тұ л», — деп атап ө тті Елбасы. Елбасы Н. Ә. Назарбаев «Қ азақ станның ә леуметтік жаң ғ ыртылуы: Жалпығ а ортақ Ең бек Қ оғ амына қ арай 20 қ адам» атты тұ жырымдамасымен толық таныстық. Осы тұ жырымдамадағ ы 20 қ адамда, тә уелсіз Қ азақ станның 20 жылда жү ріп ө ткен жолы, қ азіргі жағ дайда орын алып отырғ ан кемшіліктері толық сараланыпты. Осында кө терілген 20 қ адамды іске асыру — қ оғ амдағ ы ең маң ызды мә селелер. Осында бү кіл Қ азақ стан халқ ы ө з мү мкіндігіне қ арай жү зеге асыруғ а атсалысса, бү гінгі қ ол жеткізгеннен-де зор жетістіктерге жетер едік. Ата тарихтың шабысында «Кеше», «Бү гін», жә не «Ертең " деп аталатын ү ш ұ лы бө лік болады. Олар бір — бірінен ажырағ ыссыз, бір мезгілде бө лек -бө лек, тағ ы бір мезетте біртұ тас ғ ұ мыр кешіп, тағ ылым мен танымның, парасат — пен пайымның тұ нығ ынан адамзат баласының шө лін қ андырып отырады. Еліміздің Тә уелсіздікке қ олжеткізген жылдарына бү гінгі кү ннің биігіне кө з салғ анда, осы ұ лы қ ағ идат бірден кө зге шалынады. Ө ткенге кө з жү гіртсек, осыдан 20 жыл бұ рынғ ы Қ азақ станды кө з алдымызғ а елестетсек, ең алдымен аумалы — тө кпелі экономика, саяси белгісіздік, сансыратқ ан тапшылық, жұ мыссыздық, т. т. есімізге тү седі. Еліміздің тұ ң ғ ыш президенті Н. Ә. Назарбаев алғ ашқ ы кү ннен- ақ Қ азақ станда білікті мамандар даярлау мен білім саласын ә лемдік стандарттарғ а сай реформалау мә селесіне баса назар аударды. Тә уелсіздікті баянды етуде білімнің маң ыздылығ ын жете тү сінген Елбасы экономикалық жә не қ аржылық қ иындық тарғ а қ арамастан осы салағ а барынша қ олдау кө рсетті. Халқ ымыздың «Білекті бірді, білімді мың ды жығ ады» деген ұ лағ атты сө зін, білімнің шындығ ында да бағ а жетпес ү лкен рухани қ ару екендігін, тек рухани қ ару ғ ана емес, сонымен қ атар аса зор ө ндіргіш кү ш екенін білуіміз тиіс. Білімнің қ уатына тең келетін басқ а идеялық — рухани кү ш, қ уат кө зі жоқ екені белгілі. Ө йткені, білім — тек ғ ылымның іргетасы ғ ана емес, сонымен бірге тасы ө рге домалағ ан ең сесі биік елдермен терезесі тең мемлекет болудың кү ре тамыры, ел дамуының алтын қ аруы. Білім бар жерде даму, жетілу, кемелдену ү рдісі бір сә тке толастамайды. Н. Ә. Назарбаев ең алдымен елге терең білім керек екенін елден бұ рын, аң ғ арып, ерте тү сінген тұ ғ ырлы тұ лғ а болды. Қ ай жерде-де, қ ашан да тұ ң ғ ыш болудың жү гі мен жауапкершілігі ауыр екенін білеміз, сол себепті бірінші болып жол салу, бірінші болып жең іске жету, бірінші болып бә йгеден келу, бірінші болып биікке кө терілу т. т. секілді ү лкен тә уекелге бел буды. Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың биылғ ы Жолдауында оқ ыту ү дерістеріне қ азіргі заманғ ы ә дістемелер мен технологияларды енгізу мә селелері кең інен баяндалғ ан. Осы бағ ытта мемлекет тарапынан ауқ ымды жұ мыстар атқ арылуда. Арнайы министрліктер мен оқ у орындары ә дістемелер мен технологияларды жіті мең геріп, халық аралық тә жірибені толық зерделеуде. Аталғ ан бағ ыттағ ы ауқ ымды жұ мысты еліміздің білім беру жү йесінің кө шбасшылары — Назарбаев Университеті мен Назарбаев Зияткерлік мектептері атқ арып келеді. Мұ нда ө те білікті оқ ытушы жә не ғ ылыми қ ұ рам шоғ ырланғ ан. Аталғ ан мекемелер тарапынан оқ ыту, зерттеу жә не инновация мен оны іс жү зінде мең геру салаларында ең алдың ғ ы қ атарлы жетістіктер мен тә жірибелерге ү немі іздеу жү ргізілуде. Қ азақ станның жинақ талғ ан тә жірибесіне ың ғ айлы, ә лемдік ең жоғ ары ү лгіге сә йкес келетін ұ жымдық басқ ару жү йесі қ ұ рылуда. Бү гінгі таң да Елбасымыздың ерекше назар аударғ анын ескере отырып, Білім жә не ғ ылым министрлігі Назарбаев Университеті мен Назарбаев Зияткерлік мектептері тә жірибесін бү кіл Қ азақ станның білім беру жү йесіне тарату ү шін олардың жетістіктерін жалпығ а білім беру ү дерісіне енгізуде. Елбасымыз ө зінің Қ азақ стан халқ ына арнағ ан Жолдауында назар аударғ ан тағ ы бір маң ызды мә селе — ол педагогтардың сапасы мен біліктілігін арттыру. «Қ азақ стан — 2030» Стратегиясында Елбасы: «Ел келешегі жас ұ рпақ тә рбиесіне тікелей байланысты», — деп айрық ша атап айтса, биылғ ы жылғ ы Қ азақ стан халқ ына Жолдауында: «Елді жаң ғ ырту стратегиясын іске асырудың табыстылығ ы, ең алдымен, қ азақ стандық тардың біліміне, ә леуметтік жә не дене болмысы, кө ң іл-кү йлеріне байланысты», — деп білім беру саласын дамытудың қ аншалық ты маң ызды екендігіне жұ ртшылық тың назарын аударды. Бұ л орайда Н. Ә. Назарбаев мектеп жасына дейінгі балаларды оқ ыту мен тә рбиелеу, 12 жылдық оқ ыту моделі, кә сіптік жә не техникалық білім беру, жоғ арғ ы білім берудің сапасы, интеллектуалды мектептер, жаң а халық аралық университет сынды орындар алғ а қ ойылды. Білім саласының қ ызметкерлерінің бү гінгі таң да жауапкершілігі мен маң ызы кү шейіп отыр. Ө йткені, сапалы білім беру елімізді индустрияландырудың жә не инновациялық даму жолына тү сірудің басты алғ ышарты болып табылады. Білімсіз қ оғ амда прогресс, жаң а ө рлеу мү мкін емес. Н. Назарбаевтың сө зімен айтқ анда, қ азіргі уақ ыт адамзат биігін білекпен емес, біліммен бағ ындырудың заманы. Бү гінгі жас ұ рпақ мұ ны анық сезініп, білім бұ лағ ынан молынан сусындауғ а зейін қ оюда. Жастар ө з кү ш-жігерлерін, білімдерін тә уелсіз елінің гү лденуіне жұ мсамақ. Елбасы қ айсыбіреулердің қ атаң сынына ұ шырағ ан «Тілдердің ү штұ ғ ырлығ ы» бағ дарламасын ұ сынды. Мұ ндағ ы негізгі мақ сат — ү шінші мың жылдық та қ арқ ыны жеделдей тү скен жаһ андану, шекара талғ амайтын экономика-қ аржы жә не, ақ парат, ағ ымдары заманында ең бек ресурстарының бә секелестігін арттыру мә селесі кө зделген болатын. Басқ аша айтқ анда, мұ нда мемлекеттік тіл — қ азақ тілін, ұ лтаралық қ атынас тілі — орыс тілін жә не халық аралық тіл — ағ ылшын тілін халық тың неғ ұ рлым кө п бө лігінің мең геруіне бағ ытталады. Осы жерде ерекше назар аударатын нә рсе, мемлекет басшысының «тілдердің ү штұ ғ ырлығ ы» идеясын бү кіл ұ лттық идея-дең гейіне кө теру қ ажет. Неге десең із, біріншіден, бұ л идея халқ ымыздың болмысында ежелден-ақ бар «жеті жұ рттың тілін біл» деген бағ алау ө лшеміне сай келеді; екіншіден, қ азіргі бә секеге негізделген ө мірлік қ ағ идалардың ө зі, яғ ни жас ұ рпақ буыннан осыны талап етіп отыр. Білімнің негізінде болашақ қ а деген шынайы сенім мен ү кілі ү міт, ө з халқ ына деген ізет-қ ұ рмет пен қ адір-қ асиет жатқ анын Елбасы жақ сы тү сінді. Ол тә рбие мен оқ у-білімді егіз дү ние ретінде қ арастырып, тә рбие арқ ылы берілетін білімнің болашағ ы ә рқ ашан баянды болатынын назарынан ешқ ашан тыс қ алдырмады. Ө ркениет кө шіне бет бұ рғ ан қ ыруар істің алатын арқ ауы болып есептелетін ғ ылыми-техникалық жә не экономикалық прогрестің негізгі қ озғ аушы кү ші білім десек, қ ателеспейміз. Қ азақ стан Республикасының білім беру ұ йымдарындағ ы тә рбиенің негізгі мақ саты — жастардың бойында азаматтық пен қ азақ стандық патриотизмді қ алыптастыру, мемлекеттік рә міздерді қ ұ рметтеуге, халық дә стү рлерін дә ріптеуге, ә лемдік жә не отандық мә дениет жетістіктерін оқ ып ү йренуге, Конституцияғ а жә не қ оғ амғ а қ арама-қ айшы келетін ә рекеттерге тө збеушілікке тә рбиелеу. Тә рбие қ азіргі ө згермелі, сан салалы, кө пмә дениетті, кө пэтникалық ү лкен ө мірге енуге дайын қ абілетті, тұ лғ аның дамуына бағ ытталғ ан жә не рухани қ ұ ндылық тарының негізінде қ ұ рылады. Тә рбие жұ мысы — ол арнайы ұ йымдастырылғ ан қ алыптастырушы ү рдіс жә не ізгіліктілікті қ абылдайтын, ә леуметтік қ ұ ндылық тар мен азаматтық мінез-қ ұ лық ү лгілері бола отырып, тек ғ ылыми негізделген тә рбие жү йесінің аясында ғ ана ө зін іс жү зінде кө рсетіп, ө зін-ө зі қ алыптастырғ ан тұ лғ а ү лгісіне жағ дай жасайды. Қ азіргі уақ ыт талабы жаң аша дү ниелік кө зқ арас тұ рғ ысынан жаң аша ойлап, шешім қ абылдай алатын, креативті ойлау қ абілеті дамығ ан тұ лғ аны, ө з елі мен жерінің, туғ ан тілінің жанашырын дайындауды міндеттеп отыр. Бұ л міндет жаң а уақ ыт талаптарына тө теп бере алатын, кә сіби білікті, бә секеге барынша қ абілетті, ұ лтжанды азамат тә рбиелеу ісінің ө зектілігін алғ а тартады. Қ азақ елінің ә лемдік кең істікте ө з жолын таң дауы — ә рбір қ азақ тың емін-еркін ө мір сү руінің кепілі. Ол, сө зсіз, «ұ рпақ қ амы» деген ұ ғ ыммен ү ндеседі. Ел болу, мемлекет қ ұ ру — сонау тү ркі заманынан бермен қ арай желісі ү зілмей келе жатқ ан ұ лттық арман-аң сар. Ел болу — болашақ қ а ашылғ ан даң ғ ыл жол. Сол жолды ұ лттық тә рбие арқ ылы жү руді ү йренсек, ешкімнен кем болмайтынымыз анық. Ұ лттық тә рбие — ұ лттық сана-сезімі жоғ ары болашақ маман жастарды тә рбиелеуге негізделген білім беру жү йесінің қ ұ рамдас бө лігі. Мақ саты — ұ лттық сана-сезімі қ алыптасқ ан, ұ лттық мү дденің ө ркендеуіне ү лес қ оса алатын ұ лттық қ ұ ндылық тар мен жалпыадамзаттық қ ұ ндылық тарды ө зара ұ штастыра алатын кемелді, ұ лтжанды тұ лғ аны тә рбиелеу. Міндеті — мә дени-ә леуметтік ө згермелі жағ дайдағ ы ұ лттық тә рбиенің дің гегі — ана тілі болып қ алатынын негіздеу; қ азақ тілі мен тарихын, мә дениеті мен ділін, салт-дә стү рі мен дінін қ ұ рметтеу рухында жастардың ұ лттық интеллектуалдық мінез-қ ұ лқ ын қ алыптастыру; бү гінгі қ азақ елінің индустриалдық -инновациялық жү йесінің дамуын қ амтамасыз ететін жоғ ары парасатты ұ лттық сипаттағ ы белсенді іс-ә рекетке тә рбиелеу; білім жә не мә дени-рухани тұ рғ ыда басқ а ө ркениеттермен бә секеге қ абілетті болуын қ амтамасыз ету; қ оғ ам мен адам, адам мен табиғ ат қ арым-қ атынасының ө ркениеттілік сана-сезімін ұ лттық рухта қ алыптастыру болып табылады. Тә рбиенің басты нысаны елдік сананы қ алыптастырып, ұ лттық рух пен ұ лттық патриотизмді негіздеу, ұ лтсыздық пен кү ресу болып табылады. Қ азақ станды Отаным деп танығ ан ә р азаматтың осығ ан ө з ә лінше ү лес қ осуы — бұ ның басты шарттарының бірі. Жастарғ а патриоттық тә рбие берудің бағ дарлы идеяларын Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың «Қ азақ стан — 2030 " атты ең бегінің «Қ азақ стан мұ раты» деп аталатын бө лімінде: «…біздің балаларымыз бен немерелеріміз… бабаларының игі дә стү рін сақ тай отырып қ азіргі заманғ ы нарық тық экономика жағ дайында жұ мыс істеуге даяр болады. Олар бейбіт, абат, жылдам ө ркендеу ү стіндегі кү ллі ә лемге ә йгілі ә рі сыйлы ө з елінің патриоттары болады» — деп, ү лкен ү міт артты. Болашақ жастардың қ олында деген ұ рандарды жиі айтып, елімізде осы мақ саттарда қ олғ а алынып жатқ ан жобалар аз емес. Тек оны ө з керегіне қ арай пайдалану ә рбір жастың қ ұ зырындағ ы жұ мыс. Мемлекет тарапынан жасылынып жатқ ан бар мү мкіндіктерді тиімді пайдалануғ а ә рбір жастың ө з ұ мтылысы болуы тиіс. Ө йткені, ө мір, ағ ыны тоқ тамақ емес, жастық шақ тың да жарқ етіп ө те шығ ары баршағ а мә лім. Қ ашан да, болашағ ын алыстан бағ амдайтын қ азақ «қ ыстың қ амын жаз ойла» демеуші ме еді… Ендеше, Қ азақ станның жарқ ын болашағ ы ү шін қ андай да бір іс тың дыруғ а міндетті екенімізді естен шығ армайық! Ел ертең i — бiлiмдi жастар. «Бұ лақ кө рсең кө зiн аш» дегендей, қ азақ жастарын бiлiмге бағ ыттайық. Елбасы Н. Назарбаев «Қ азақ станның болашағ ы бү гiнгi жастар. Сiздер оларғ а қ алай бiлiм берсең iздер, Қ азақ стан сол-дең гейде болады» деп атап кө рсеткен. Елiмiздiң болашағ ы жастардың ең бекқ орлығ ына, талап-тiлегiне, арман-мұ ратына байланысты. Олар ата-бабаларымыздан мұ ра болып келе жатқ ан қ ұ ндылық тарымызды, тарихи дә стү рлерiмiздi жаң ғ ыртып, оны алғ а бастырып қ ана қ оймай, экономикасын, ғ ылымын да дамытуғ а, жiгерлене ел ү шiн ең бектенуге мiндеттi. Ендеше жастар ең бек жолына тү скенде ғ ана қ оғ амын ө рге бастыра алады. Отаншыл халық жастары болмағ ан елдiң болашағ ы қ араң ғ ы. Жаң а заман тә уелсiз ел мұ раты — жастардың бiлiмi мен бiлiктiлiкке талпынып ә рекеттенуiн, ең бектенiп ө суiн талап етiп отыр. «Елiң нiң ұ лы болсаң, елiң е жаның ашыса, азаматтық намысың болса, қ азақ тың мемлекетiн нығ айтып, кө ркеюi жолында терiң дi тө гiп ең бек ет. Жердiң де, елдiң де иесi екенiң дi ұ мытпа», — дейдi Елбасы бiр сө зiнде. Сондық тан, жастарғ а бiлiм беретiн ұ стаздар да ұ лы мұ рат жолында жалынды ең бек етуге даярмыз.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 Следующая ⇒