Худайбия ғибраттары
Осынау ұ лы келісім ө з заманында асыл дініміздің ө ркен жаюына қ алай сеп берген болса, содан бергі дә уірлер бедерінде де маң ызын жоғ алтпай, кө мескі тартпай, қ ай заманның, қ ай қ оғ амның болмасынқ ажетіне қ апысыз жарап келеді. Ғ ұ ламалар Худайбия келісіміне қ атысты хабарлардың бә рін саралай келе, одан 150-ден астам тү йінді ойлар тізбегін таратқ ан. Тө менде соның дә л осы кү ні ө зекті боп тұ рғ ан жә не жоғ арыдағ ы мә тінде қ амтылғ ан бір парасын назарларың ызғ а ұ сынып отырмыз. Бірінші. Алла Тағ аланың қ асиетті Қ ұ рандағ ы мына бір хикметті сө зінің мә ні ашылады: «Сендер бір нә рсені ұ натпағ анмен, ол сендер ү шін қ айырлы болуы мү мкін. Ал сендер бір нә рсені жақ сы кө ргенмен, ол сендер ү шін жамандық болуы мү мкін. Алла біледі, сендер білмейсің дер», («Бақ ара» сү ресі, 216-аят) Екінші. Адамдардың ең білімдісінің ө зі Пайғ амбар (с. а. с) сө зін дұ рыс тү сінуде қ ателік жіберуі мү мкін. (Омардың (р. а) Пайғ амбарғ а (с. а. с) келіп: «Сіз бізге: «Қ ағ бағ а барамыз», – деп айтып едің із ғ ой?! » – деп, асығ ыстық жасауы секілді) Ү шінші. Алла Тағ ала кейде ұ лы ғ ұ ламалардың ақ ылы жетпейтін ауыртпашылық тармен сынауы мү мкін. Тө ртінші. Ә йел адамның ақ ылы мен кең есіне қ ұ лақ асу – айып емес. Бесінші. Ә рқ ашан ақ ылдасып отырудың маң ыздылығ ы. Алтыншы. Басшының ө з қ ол астындағ ы бағ ынышты адамдарғ а мейірімділік кө рсетуі – керек жағ дайда оларғ а ұ намайтын істі жү ктеуді жоқ қ а шығ армайды. Жетінші. Керек кезде ө зге дін ө кілдерінің діни рә сімдеріне келісіп, қ ұ птау рұ қ сат етіледі. Сегізінші. Тыныштық пен бейбітшілік ү шін стратегиялық шегіністер жасау – Пайғ амбар (с. ғ. с) сү ннетінен. Тоғ ызыншы. Соғ ыс пен жауластық ты тоқ тату – дін мен елдің дамуына алып келеді. Оныншы. Сабыр етіп, істің нә тижесін Аллағ а тапсыру – ә рқ ашан жақ сылық қ а жеткізеді.
|