«Музыка» пәні бойынша оқу жоспары 3 страница

Музыка Негізгі мектеп 6 сынып

4 тарау: Музыка - ө міртынысы

Осығ ан дейін мең герілуі тиіс білім

Алдың ғ ы тарауда оқ ушылар музыканың кино, театр, ә дебиет, бейнелеу ө нері секілді ө нер тү рлерімен байланысын, сонымен бірге, басқ а ө нер тү рлеріндегі музыканың ролін қ арастырды. Бұ ғ ан дейінгі тараудың барлық тапсырмалары оқ ушылардың бойындағ ы кө ркемдік, эстетикалық талғ ам мен музыкалық мә дениеттің қ алыптасуына бағ ытталғ ан еді. 3-ші тарау материалдары орындау мен ойдан шығ ара білу, импровизациялау дағ дыларын дамытуғ а ғ ана емес, сонымен бірге шығ армашылық ойжосық ты дамытуғ а арналды. Оқ ушылар музыкалвқ шығ армаларды тың дап, орындады, қ азақ стандық жә не кең ес кезең і композиторларының туындыларын ү йреніп, орындады. Олар «Музыка жә не ө нер тү рлері» аталғ ан 3-ші тараудың тақ ырыбына сә йкес ө з ә уені мен композициясын шығ ара білуге жә не ө з жұ мысы мен ө згелердің жұ мысын бағ алай білуге ү йренді.  

Тілдік мақ саттар

Берілген бө лімде пә ннің оу мақ саттарына қ ол жеткізуге атсалысу ү шін тиісті ғ ылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақ сат ү лгісі тө менде берілген. Басқ а тілдік мақ саттардың қ ойылуы ү шін жә не ғ ылыми тілді оқ ыту мақ саттары бойынша қ осымша нұ сқ ауларды жоғ арыдағ ы «Тілдік мақ саттар туралы» оқ ып қ арауың ызғ а болады.

Оқ ытудың тілдік мақ саттары

Пә ндік лексикасы мен терминологиясы

Диалог/жазу ү шін қ ажетті сө з тіркестері

Обучающиеся могут:

• адам ө міріндегі музыканың мә ні мен орны туралы талқ ылау;
• музыкалық компьютерлік бағ дарламалардың мү мкіндіктері туралы ө з ойларын талқ ылау, айту;
• тың далғ ан музыка туралы ой-пікірін айту;
• оқ у арқ ылы ақ параттық материалды зерттеу;

• интеллектуалды (байсалды) жә не жең іл (ойын сауық ) музыка;
• халық тық, классикалық, заманауи музыка;
• сюита, соната;
• компьютерлік музыкалық бағ дарлама;
• ремикс;
• микширлеу;
• кавер-версия;
• ә рлеу;
• релаксациялық музыка;
• анимация

Талқ ылау сұ рақ тары:

· …….. адам ө мірінде маң ызды орын алады, сондық тан…..

· Бірақ музыканың басқ а да тү рлері бар, олар ………. болғ андық тан ойлануды қ ажет етпейді.

· Байсалды жә не жең іл музыканың айырмашылығ ы……..

· ………….. қ арапайым компьютерлік бағ дарламалар боп табылады.

· …………кү рделі компьютерлік бағ дарламалар боп табылады.  

· Нә тижені жақ сарта тү су ү шін………….

· Дыбысты микшерлеу дегеніміз………………….

· Дыбыспен кө ркемдеу режиссерғ а кейіпкерлердің мінезі мен кө ң іл кү йін жеткізуге кө мектееді.

· Кавер-версияны …………….. жазуғ а болады.

Қ ысқ аша шолу

Тараудың негізгі мақ саты – музыканың адам бойындағ ы эстетикалық, кө ркемдік талғ амды тә рбиелеу мен оқ ушының жеке тұ лғ а ретінде дамуындағ ы маң ыздылығ ы мен ролін кө рсету. Оқ ушылар курс бойынша алғ ан білімдері мен ү йренгендерін, дағ дыларын кө рсетеді жә не адам ө мірінде қ андай қ ұ ндылық тардың маң ызды боп табылатынына, интеллектуалды (байсалды) музыка мен жең іл (ойын-сауық ) музыканың не екенін, олардың айырмашылық тары туралы ойланады. Тараудағ ы тапсырмалар музыканың біздің ө міріміздің айнасы секілді ө нер ретіндегі ролін тү сінуге қ алыптастыруғ а, музыкалық -сандық бағ дарламалар кө мегімен жасалғ ан музыка арқ ылы оқ ушылардың ақ параттық -коммуникациялық (АКТ) дағ дысын дамытуғ а бағ ытталғ ан. Мұ ғ алімге музыка сабағ ы ө тетін кабинеттің техникалық жабдық тарын ескере отырып, соғ ан сә йкес сабақ тарын жоспарлауғ а кең ес беріледі.

Орта мерзімді жоспарда берілген оқ у ресурстары мұ ғ алімге кең ес ретінде ұ сынылды жә не оны мұ ғ алім оқ ушылардың жас ерекшеліктеріне орай, жасө спірімдерді жоғ ары мә дени, рухани-адамгершілік пен эстетикалық қ ұ ндылық тарғ а тә рбиелеуде алмастыра алады.

Ұ сынылатын оқ ыту іс-ә рекеттері

Мұ ғ алімге арналғ ан кең естер

6. 1. 2. 4 – ауызша жә не жазбаша жұ мыстар орындау барысында музыкалық терминологияны пайдалану;

6. 1. 1. 1 – тың дағ ан музыкалық шығ арманы талдау жә не ө нердің тү рлері, стилі жә не жанрларын, сонымен қ атар, ө нердің ө зге тү рлерімен байланысын анық тау;

Интеллектуалды музыка

1 тапсырма

Ә ң гіме.

- Музыка деген не?

- Сезімдер мен эмоцияны, кө ң іл-кү йді, композитордың ойын жеткізу ү шін қ андай кө ркемдеу тә сілдері пайдаланылады?

- Сіздер музыканың қ андай тү рлерімен, жанрларымен, стильдерімен таныстың ыздар?

- Неге бір музыкалық шығ арма ә ртү рлі эмоциялар мен сезімдер туғ ызады?

- Қ андай музыка адамды қ айырлы істер жасауғ а шабыттандырады?

- Қ андай музыка адамды ойландырады, жасампаздық қ а жетелейді?

- Қ андай музыкамен кө ң іл сергітіп, демалыс жасауғ а болады? Неге?

- Адамды қ айырымдылық қ а, тілектестікке, ақ жарқ ын болуғ а музыканың қ андай тү рлері тә рбиелейді?

- Эстетикалық талғ ам нені білдіреді? Эстетикалық талғ амды қ андай музыка тә рбиелейді?

- Неге адамдарғ а ә ртү рлі музыка ұ найды?

- Интеллектуалды (байсалды) жә не жең іл (ойын-сауық ) музыка дегеніміз не?

2 тапсырма

Зерттеу.  

Топпен бірге зерттеу жү ргізіп, қ андай музыканың ө мір туралы, бейбітшілік, достық, батылдық, отансү йгіштік туралы ойландыратынын анық таң ыздар. Атап берің іздер:  

· Қ азақ тың халық ә ні;

· Батыс еуропа композиторларының классикалық шығ армасы;

· Орыс композиторларының шығ армасы;

· Қ азіргі заманғ ы қ азақ стандық композитордың немесе басқ а ел композиторының классикалық шығ армасы;

· Қ азіргі заманғ ы ә н.

Ө з жауабың ызды тү сіндірің із.

3 тапсырма

Тың дау жә не талдау.  

Л. Бетховеннің «Айлы тү н» сонатасын тың даң ыздар.

- Неге бұ л шығ арманы «интеллектуалды немесе байсалды» музыка деп атауғ а болады?

- Тың дағ ан сә тте сіздер ө мірдегі қ андай картинаны елестеттің іздер?

«Айлы тү н» сонатасын тың дағ анда бө ленетін кө ң іл кү йлерің ізді суреттең іздер. Ол ү шін 10 сын есімді қ олданың ыздар.

4 тапсырма

Тың дау.

«Ақ сақ қ ұ лан» мультфильмінен ү зінді кө ріп, Ғ. Жұ банованың аттас сюитасынан ү зінді тың даң ыздар.

- Сіздер қ андай шығ армаларды тың дадың ыздар? Атап берің іздер? Шығ армалардың авторлары кімдер?

- Мультипликациялық фильмдегі шығ арма қ андай жанрғ а жатады? Неге?

- Кү й музыкасы не туралы айтып тұ р?  

- Фильмдегі музыка сіздерге қ алай ә сер етті, қ андай сезім туғ ызды?

- Ғ. Жұ банованың сюитасындағ ы «Ақ сақ қ ұ лан» аң ызының музыкасы қ алай естіледі?

- Тың далғ ан шығ армалардың ұ қ састығ ы мен айырмашылығ ы неде?

- Неге композитор классикалық музыкада халық кү йін қ олданғ ан?

- Тың далғ ан шығ армаларды музыканың қ ай тү ріне жатқ ызамыз? «байсалды» музыкағ а жата ма, ә лде «жең іл» музыкағ а ма? Неге?

Егер сіздерге кө ркем фильм тү сіруге мү мкіндік берілсе басты рольдерге қ андай қ азақ стандық жә не ресейлік актерлерді алар едің іздер? Ойланып кө рің іздер.

Рефлексия.

Сабақ тағ ы ә рекеттерің ізге рефлексия жү ргізің іздер.  

- ө мірде сіздерге не қ ұ нды екенін анық таң ыздар. Неге?

- Сіздердің ө мірлерің ізге музыка қ андай роль атқ арады? Қ андай музыканы тың дағ анды ұ натасыздар? Неліктен?

- Неге халық тық, классикалық музыка ғ асырлар бойы ө мір сү реді жә не халық игілігі боп табылады? Бұ ндай музыка неге ү йретеді?

- Сіздерде нә зіктік пен мейірім, достық пен шаттық, жақ ындарды жақ сы кө руге, Отанды сү ю сезімдерін туғ ызатын жалпы қ андай музыкалық шығ армалар тың дағ андарың ды атап берің іздер? Ө з жауаптарың ызды тү сіндірің іздер.  

- Егер сіздерде қ айғ ы, мұ ң, сағ ыныш болса қ андай музыкалық шығ арма тың дайсыздар? Неге?

Бұ л сабақ негізінен ойлану мен рефлексия жасауғ а арналғ ан. Мұ ғ алімге сабақ ты тақ ырыпқ а кіріспе болатын ә ң гімелесуден бастауғ а кең ес беріледі. Оқ ушылармен ұ сынылғ ан сұ рақ тарды талқ ылаң ыз. Музыканың адам ө міріндегі ролі, жалпы ө мірдегі басты қ ұ ндылық тар туралы ә ң гіме жү ргізің із. Оқ ушыларғ а ойлап, талдай білуге бағ ыт берің із.

Ә сіресе, музыканың адамды руханилық қ а, адамгершілікке баулып (қ айырымдылық, тілектестік, сыйластық, бауырмалдық, адалдық жә не т. б. ), эстетикалвқ талғ амын тә рбиелейтін роліне басым кө ң іл бө лің із.  

Сонымен бірге ә ң гіме барысында оқ ушыларды «интеллектуалды» (байсалды) жә не «жең іл» (ойын-сауық ) музыкасын тү сінуге жетелеу қ ажет.

2-ші тапсырмада топпен зерттеу жү ргізу ұ сынылғ ан.

Бұ л тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім оқ ушыларды топтарғ а бө леді.

Сіз топтастыруды мынадай жазулары бар ү лестірме парақ шалармен жү зеге асыра аласыз:

Қ азақ тың халық ә ні;

Батыс еуропа композиторларының классикалық шығ армасы;

Орыс композиторларының шығ армасы;

Қ азіргі заманғ ы қ азақ стандық композитордың немесе басқ а ел композиторының классикалық шығ армасы;

Қ азіргі заманғ ы ә н.

Оқ ушыларғ а топпен бірге талдап, шығ армаларды атап беруді ұ сының ыз.

Мұ ғ алімге оқ ушылардың назарын олардың берген жауаптарының негізді болуына аударуғ а, яғ ни, неге біз бір шығ армаларды интеллектуалды музыкағ а, ал бір шығ армаларды неге жең іл музыкағ а жатқ ызамыз, ол туралы айтқ ан жауаптарын тү сіндіре білуіне кең ес беріледі.

Бұ л тапсырманы орындату ү шін ұ сынылғ ан шығ арманың дыбысжазбасын дайындаң ыз.

Тың датқ ан соң берілген сұ рақ тарғ а жауап бере отырып, оны талдаң ыздар.

Оқ ушыларғ а тың далғ ан музыкалық шығ армадан алғ ан ө з сезімдерін, ә серлерін 10 сын есімді қ олдана отырып айтып беруін сұ раң ыз.

Тапсырманы ауызша немесе жазбаша жү ргізуге болады.

Бұ л шығ армашылық жұ мыс тың дау дағ дысын ғ ана емес, жазу мен айту – тілдік дағ дыларын дамытуғ а да арналғ ан.

Бұ л тапсырма музыкалық шығ арманы тың дау мен талдау дағ дыларын дамытуғ а арналғ ан, сондай-ақ отандық музыканы тың дау арқ ылы отансү йгіштік сезімді кү шейту мен, шығ армашылық ойжосық дағ дысының дамуына бағ ытталғ ан.

Мұ ғ алімге Ғ. Жұ банованың сюитасы мен «Ақ сақ қ ұ лан» мультфильмінің ү зіндісін дайындап қ оюғ а кең ес беріледі.  

Оқ ушылармен халық тық, классикалық музыканың адамды тә рбиелеудегі ролі туралы сө йлесің із. Берілген сұ рақ тарғ а жауап алу арқ ылы «байсалды» жә не «жең іл» музыканың қ андай қ асиеттерді тә рбиелейтінін анық таң ыз.

Оқ ушыларғ а ө з жауаптарын тү сіндіріп беруді ұ сының ыз. Бұ л тапсырманы талқ ылауды ә ртү рлі формада ұ йымдастыруғ а болады, мысалы, «Біздің ө міріміздегі музыканың ролі» пікірсайысы жә не т. б.

Мұ ғ алімге осы тақ ырыптың басқ а тапсырмалары секілді, рефлексия жү ргізу барысында оқ ушыларғ а адам ө міріндегі интеллектуалды музыканың (халық тық жә не классикалық ) тә рбиелеуші қ ұ рал ретіндегі орнына баса кө ң іл аудартуы қ ажет.

Жан жадыратар ә уен  

 (2 часа)

1 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

Ойланып, мына сұ рақ тарғ а жауап берің іздер:  

- Демалыс дегеніміз не? Сіздер қ алай демаласыздар?

- «жан жадыратар ә уен», «демалыс музыкасы» деген сө з не мағ ына білдіреді? Неге?

- Қ андай музыканы «жанғ а жайлы», «демалыс ү шін» музыкасына жатқ ызуғ а болады

- «релакс» сө зін қ алай тү сінесіздер?  

- «жан жадыратар ә уенді» қ андай кө ркемдік тә сілдер бейнелейді?

- Релаксациялық деп қ андай музыканы айтуғ а болады?

- релаксация музыкасын шығ аруғ а қ андай музыкалық кө ркемдік тә сілдер кө мектеседі?  

- релаксация музыкасын қ айда естуге болады?  

- неге ө мірде «жең іл» музыка пайда болды? Ө з жауаптарың ызды тү сіндірің іздер.

2 тапсырма

Тың дау.  

Дж. Гершвиннің «Блюз стиліндегі рапсодия» шығ армасынан ү зінді тың даң ыздар.

- Бұ ндай музыканы немен байланыстыруғ а болады?  

- Тың дағ ан сә тте сіздерге қ андай ой келді?   

Бұ л шығ арманы тың дағ анда кө з алдарың ызғ а келген картинаны салып кө рің іздер.  

3 тапсырма

Музыка шығ ару жә не орындау.

Қ азақ стан композиторларының шығ армалары негізінде ө здерің іздің «жанғ а жайлы музыкаларың ызды» шығ арың ыздар.

Компьютерлік бағ дарлама мү мкіндіктерін пайдаланың ыздар.

Композицияларың ызғ а қ ұ стардың шиқ ылын, тең іздік соқ па толқ ыны дыбысын жә не т. б. шулы ә сер беретін дыбыстарды пайдаланың ыздар.

3 тапсырма

Зерттеу.

Шағ ын зерттеу жү ргізіп, білің іздер:  

- «кавер» деген не?

- Қ андай музыкағ а кавер-нұ сқ а жазуғ а болады?

- Lounge музыка не ү шін шығ арылады?

Басқ а оқ ушылармен де осы ақ паратпен бө лісің із.

4 тапсырма

Тың дау.

В. Цойдың «Кө кек» («Кукушка») ә ніне кавер-нұ сқ аны тың даң ыздар.

- Ә р орындау несімен ерекшеленеді?

6 тапсырма

Импровизация жә не орындау.  

Бұ рын ү йренген кез келген бір ә нге кавер-нұ сқ а жасаң ыздар.

- Нені ө згертесіздер?  

- Бұ л нұ сқ аны неге кавер-нұ сқ а деп атауғ а болады?

Ә нді орындаң ыздар. Ө з жұ мыстарың ызды жә не ө згелердің жұ мыстарын бағ алаң ыздар.

Бұ л тақ ырыпты оқ уғ а 2 сағ ат бө лінген.

Сабақ тың басында мұ ғ алімге тақ ырыпқ а кіріспе жасауғ а кең ес беріледі: классикалық, интеллектуалдық немесе «байсалды» музыка бар екенін білеміз, сонымен бірге жан жадыратар, демалыс пен ойын-сауық қ а арналғ ан да музыка тү рі бар екенін тү сіндіру.

Бұ ндай музыка «жең іл» деп сипатталады. Ұ қ сас тақ ырып «Демалыс мә дениет. Мерекелер» 3-ші сыныпта қ арастырылды, оқ ушыларғ а осы тақ ырып бойынша қ андай музыка тың дағ андық тарын еске тү сіруді ұ сының ыз.

Бұ л сабақ ты ө ткізу ү шін мұ ғ алімге мектеп психологын шақ ыруғ а кең ес беріледі. Ол сізге кө мектесе алады, сондай-ақ психологиялық треннингтерді, демалыс бө лмелерінде, релакс -минуттарында жә не т. б. ө ткізу ү шін қ андай музыка қ олданылатынын айтып бере алады.

Тың дау ү шін Дж. Гершвиннің «Блюз стиліндегі рапсодия» шығ армасының дыбысжазбасы дайындап қ ойың ыз.  

Ассоциативті ойжосық ты дамытуғ а арналғ ан шығ армашылық тапсырманы орындау ү шін тү рлі тү сті қ арындаштар мен сурет салатын қ ағ аздар қ ажет.

Бұ л тапсырма ноутбукті қ олданып орындауғ а арналғ ан.

Сіз оқ ушыларғ а ө ткен тараулардағ ы шығ армалардың бірін негіз етіп алуды ұ сына аласыз. Егер кабинет бұ л тапсырманы жасауғ а жабдық талмағ ан болса, оқ ушыларғ а кез келген жай екпіндегі ә нді орындап, оны қ олдағ ы қ ұ ралдар арқ ылы шулы ә сермен «кө ркемдеуді» ұ сының ыз.

Сонымен бірге мұ ғ алім аспапта кез келген шығ арманы орындап, оқ ушыларғ а шулы ә сер қ осып (табиғ ат дыбыстарын шығ ару арқ ылы) релаксация жасауды сұ рай алады.

Егер кабинет бұ л тапсырманы жасауғ а техникалық жабдық талмағ ан болса, интернет ресурстарды пайдаланың ыз, егер ол да мү мкін болмаса, оқ ушылардың жас ерекшелігіне сай «кавер-версия» терминінің тү сінігі мен оның орындалу тә сілдері туралы ақ парат берілген ү лестірме парақ тар арқ ылы дайындаң ыз.

Оқ ушыларғ а зерттелген ақ паратты ө зара бө лісуді ұ сының ыз.

Оқ ушыларғ а «Кө кек» («Кукушка») ә нінің ү зіндісін, ә ртү рлі орындауда, ә ртү рлі дауыс тембрлерінің орындауында тың дауды ұ сының ыз. Тың далғ ан ә ндерді талқ ылаң ыздар.

Бұ л тапсырма тың дау дағ дысын дамытуғ а арналғ ан, оқ ушыларғ а дауыстар тембрін жә не ә ртү рлі орындаудағ ы ә ннің сипатының ө згеріске тү скенін ажырата білуді дамытады.

Оқ ушылардың бұ л ө згерістерді анық тай білуі мен ө з ә серлерімен, сезімдерімен бө лісе білгендігі маң ызды.

Бұ л тапсырма орындаушылық дағ дыларды дамытады.

Орындап болғ аннан кейін оқ ушыларғ а бірін бірі бағ алауды жү ргізуді сұ раң ыз. Мұ ғ алім бірін бірі бағ алауды тө мендегідей тә сілдермен жасай алады:

· «сэндвич ә дісі» (тапсырманың екі жақ сы тұ сы мен нә тижені жақ сартуғ а арналғ ан бір кең ес);

· «екі жұ лдыз, бір тілек» (тапсырманың екі жақ сы тұ сы мен нә тижені жақ сартуғ а арналғ ан бір кең ес);

· «маркер сыйлығ ы» (оқ ушылар сыйлық ты фломастермен слалып, оны ұ натқ ан композициясына сыйлайды).   

Жан жадыратар ә уен  

1 тапсырма

Т. Қ ажғ алиевтің «Қ ыз қ уу» симфониялық кү йін тың даң ыздар.

- Шығ арманы тың дап отырып сіздер кө з алдарың ызғ а қ андай кө ріністі елестеттің іздер?

Тың далғ ан шығ армағ а оқ иғ а, сюжет, басты кейіпкерлер ойлап табың ыздар.

ө з ойларың ызды сыныптастарың ызбен бө лісің іздер.

2 тапсырма

Ақ парат іздеу.

«Анимацияның » не екенін білің іздер.

- Бұ л жанр қ ашан пайда болды?

- Оның ерекшелігі неде?

- Анимациялық фильмнің басты кейіпкерлері кімдер?

- Анимацияғ а қ андай ө нер тү рлері кіреді?

- Анимациялық фильмдегі музыканың ролі қ андай?

Ақ паратты басқ а оқ ушылармен бө лісің із.

2 тапсырма

Зерттеу.

Бұ л кейіпкерлер сіздерге таныс па?

Шағ ын зерттеу жү ргізің іздер.

Анимациялық фильмдер кейіпкерлерін кім дыбыстандырғ анын білің іздер.

3 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Танымал анимациялық фильмдерден ә ндерді тың даң ыздар. Жанрын, стилін анық таң ыздар.

4 тапсырма

Тың дау. Сыныпта талқ ылау.  

Отандық «Алдар Кө се» анимациялық фильмінінің ү зіндісін қ араң ыздар.

Қ айталап қ арағ ан кезде фильмнің дыбыстандыруында қ азақ тың қ андай халық аспаптары пайдаланылғ андығ ын жә не автордың қ андай шулы ә сер беретін дыбыстарды қ олданғ анын анық таң ыздар. Ө з байқ ағ андарың ызды сыныптастарың ызмен бө лісің іздер.  

5 тапсырма

Ә нді ү йрену жә не орындау.

А. Богатыревтың сө зіне жазылғ ан С. Апасованың «Мен ә лемді бейнелеймін» ә нін ү йреніп, орындаң ыздар.

Бұ л сабақ ты ойын технологияларын немесе арт-технологияларды қ олданып ө ткізуге болады. Сіз отандық, орыс немесе шетел мультфильмдеріндегі кейіпкерлердің костюмдерін, маскалары мен олардың ө здеріне ғ ана тә н белгілерін дайындап, сабақ тың басты кейіпкерлері болатын бірнеше оқ ушыны киіндіріп қ оя аласыз.

Тың дау ү шін Т. Қ ажғ алиевтің «Қ ыз қ уу» симфониялық кү йінің дыбыстық немесе бейнежазбасын дайындап қ ойың ыз.

Бұ л тапсырмада кабинет жабдық тары мү мкіндік берсе интернет ресурстарын қ олданың ыз.  

Егер бұ ндай ресурстар болмаса, алдын ала ақ параттық ү лестірме парақ шаларын немесе газет, журналдардан (оқ ушыларғ а арналғ ан) қ иындыларды дайындап қ ойың ыз.

Оқ ушылар зерттеген ақ паратты бө лісіп болғ аннан кейін, сабақ тың «басты кейіпкерлеріне» анимациялық фильмдердің шығ у тарихы мен осы жанрдың техникалық жағ ы туралы, сонымен бірге сапалы ә рі қ ысқ аметражды анимациялық фильм тү сіруге мү мкіндік беретін заманауи технологиялар туралы айтып беруді ұ сының ыз.  

Зерттеу дағ дысын дамыта отырып, оқ ушының сабақ та ө збетімен жаң а ақ паратты «табуы» маң ызды екенін мұ ғ алім естен шығ армауы тиіс.

Бұ л тапсырма оқ ушылардың интернет ресурстарымен жә не қ осымша ақ парат кө здерімен ө збетінше жұ мыс жасай отырып, жаң а ақ парат жинай білуіне арналғ ан.

Мұ ғ алімге кабинеттің техникалық жабдық талу дең гейіне байланысты сабақ қ а қ ажетті дидактикалық, кө рнекі қ ұ ралдарды, ақ параттарды (картиналар, иллюсрациялар, фотосуреттер жә не т. б. ) дайындап қ оюғ а кең ес беріледі.  

Бұ л тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алімге отандық, ресейлік, шетелдік танымал анимациялық фильмдер ә ндерінің дыбысжазбасы мен бейнероликтерін дайындап қ оюғ а кең ес беріледі. Мұ ғ алімге кейіпкерлердің костюмдерінің белгілерін алдын ала кү нделікті қ олданыстағ ы материалдардан жасап дайындап қ оюғ аа кең ес беріледі.

Бұ л тапсырманы шетелдік мультфильм кейіпкерінің костюмін киген оқ ушы жү ргізе алады.

Тапсырма тың дау мен шығ арманы талдау дағ дыларын дамытады.   

Оқ ушыларғ а стиль мен жанрды анық тап, пікірлерін айтуды ұ сының ыз.  

Бұ л тапсырма тың дау мен шығ арманы талдау дағ дыларын дамытуғ а арналғ ан.  

Оқ ушылар анимациялық фильмнің ү зіндісін кө ріп отырып, аспаптар мен шулы ә серді анық тайды.  

4 тапсырманы оқ ушығ а Алдар Кө се костюмінің элементтерімен жү ргізуді ұ сының ыз.

Бұ л тапсырма тың дау мен шығ арманы талдау дағ дыларын дамытуғ а арналғ ан.  

Оқ ушылар анимациялық фильмнің ү зіндісін кө ре отырып, музыкалық аспаптар мен пайдаланылғ ан шулы ә серді жә не музыкалық шығ армалардың сипатын анық тайды.  

Бұ л тапсырманы ә нді ү йрету мен орындау ережесіне сә йкес жү ргізің із.

Музыка жә не технология

1 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

Қ андай компьютерлік музыкалық бағ дарламаларды білесіздер жә не бұ рын қ андай тү рлерін ү йренгендерің ізді ойланып, еске тү сірің іздер. Оларды атаң ыздар.

2 тапсырма

Зерттеу.

Шағ ын зерттеу жү ргізіп, ол арқ ылы анық таң ыздар:   

- қ андай жең іл бағ дарламаларды сіздер оң ай қ олдана аласыздар?

- Қ андай бағ дарламалар кү рделі жә не олар тек қ ана кә сіби студияларда пайдаланылады?

Басқ а оқ ушылармен де осы ақ паратпен бө лісің із.

3 тапсырма

ә нді ү йрену жә не орындау.

А. Богатыревтың сө зіне жазылғ ан С. Апасованың «Мен диджеймін» ә нін ү йреніп, орындаң ыздар.

4 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

- Сіздерге «ремикс» сө зі таныс па?

- Дыбысты «микширлеу» дегенді қ алай тү сінесіздер?

Басқ а оқ ушылармен де ақ паратты бө лісің із.

5 тапсырма

Музыка шығ ару жә не орындау.

 «Мен диджеймін» ә ніне ремикс шығ арың ыздар.

- Ә нде нені ө згертесіздер?

- Ремиксте жә не орындау барысында қ андай музыкалық тә сілдерді қ олданасыздар?

«Мен диджеймін» ә ніне жасағ ан ремиксті орындаң ыздар.

- Ә ннің орындалуы қ алай ө згерді?

Сабақ ты 5 сыныпта ө ткен дыбыспен жұ мыс жасауғ а арналғ ан музыкалық компьютерлік бағ дарламалар туралы материалды қ айталаудан бастаң ыз.

Оқ ушылардан оларды айтып беруді сұ раң ыз. Егер оқ ушыларғ а жауап беру қ иындық туғ ызса, сіз кө мектесіп, оларды естеріне тү сіре аласыз. Ресурстарда бұ л бағ дарламаларғ а сілтемелер берілген.

Бұ л тапсырманы информатика мұ ғ алімімен бірлесіп ө ткізуге кең ес беріледі.

Мұ ғ алімге ә ртү рлі музыкалық компьютерлік бағ дарламалары бар сайттардың сілтемелерін дайындап қ оюғ а кең ес беріледі. Егер интернет ресурстарын пайдалануғ а мү мкіндік болмаса, бұ л зерттеуді ақ параттық ү лестірме парақ шалар кө мегімен жү ргізуге кең ес беріледі. Оларда компьютерлік бағ дарламалар тү рлері мен оларды қ олдана білу туралы нұ сқ аудар беріледі. Оқ ушыларғ а ө зара зерттелген ақ паратпен бө лісуді ұ сының ыз.  

Бұ л тапсырмада мұ ғ алім оқ ушыларды диджей мамндығ ы туралы айтылатын «Мен диджеймін» ә німен таныстырады. Ә нді орындау барысында бір оқ ушыны «диджей» роліне шығ арып, қ айырманы айтқ ызуғ а болады. ә р шумақ тан соң қ айырма орындайтын «диджейлерге» басқ а да оқ ушыларды алу керек.

Бұ л тапсырманы ә нді ү йрену мен орындау ережелеріне сә йкес жү ргізің із.

Оқ ушыларғ а «микшер» жә не «ремикс» сө здерін талдауды ұ сының ыз. Сонымен бірге сіз оқ ушылардың авторлық қ ұ қ ық туралы не білетінін біле аласыз.

Егер оқ ушыларда жауап беруге қ иындық туса, оларғ а тү сініктер туралы қ ысқ аша айтып берің із.

Ақ параттар ресурстарда берілген.

Мұ ғ алімге оқ ушыларғ а ремиксті ә ннің бір шумағ ы мен қ айырмасына жасауғ а болатынын тү сіндіруге кең ес беріледі. Ол ү шін компьютер мен компьютер бағ дарламаларын қ олдану міндетті емес. Ремиксті дауысты, музыкалық аспапты, сыныпта бар кү нделікті қ арапайым қ ұ ралдарды пайдаланып жасауғ а болады.

Егер кабинет компьтерлермен жабдық талғ ан болса, оқ ушыларғ а бұ л тапсырмағ а бұ рын ө ткен дыбыспен жұ мыс жасайтын компьютерлік бағ дарламаларды қ олдануғ а болатынын ұ сының ыз.

Дыбыстау жә не музыкамен кө ркемдеу

1 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

Ө ткен тарауда кинодағ ы музыка туралы білгендерің ізді еске тү сірің іздер.

- Егер дауыстар мен дыбысы болмаса фильм не болар еді?

- Кейіпкерлердің сипаты мен кө ң іл кү йін жеткізу ү шін режиссерғ а дыбыспен кө ркемдеу қ алай кө мектеседі?

- музыка киноның тарихи сюжетін қ алай жеткізеді жә не қ алай толық тырады?

2 тапсырма

Импровизация.

Ойын ойнаң ыздар.  

Кинофильмдердегі ә ртү рлі кейіпкерлерді жас ерекшелігін ескере отырып, жағ дайына қ арай, сюжетке байланысты дауыспен дыбыстандырың ыздар. Ө з ә рекеттерің ізге рефлексия жү ргізің іздер. Кинофильмдер кейіпкерлерін қ алай дыбыстандырдың дар?

- Дыбыстандыру барысында ең қ иыны не болды?

- Тапсырманың қ иындығ ын қ алай орындадың дар?  

3 тапсырма

Музыка шығ ару жә не орындау.

Дыбыссыз фильмге дауысты, музыкалық аспаптарды, музыкалық компьютерлік бағ дарламаларды жә не басқ а қ ажеттіліктерді қ олдана отырып дыбыстық жә не музыкалық сү йемел шығ арың ыздар.

4 тапсырма

Презентация мен бағ алау.

Дыбыстандырылғ ан ү зінділерді кө рсетің іздер. Ө з ә рекеттерің ізге шолу жасап, сын кө збен қ арап, талдау жү ргізің іздер.  

- Сіздердің дыбыстандыруларың ыз арқ ылы фильмнің сюжеті мен сипаты қ алай ө згерді?

- Не жақ сы шық ты?

Ө з орындауларың ызды қ алай жақ сарта тү сер едің іздер?  

Сабақ ты 3 «Музыка жә не ө нер тү рлері» тарауында ө ткен «Музыка жә не кино» тақ ырыбы материалдарын қ айталаудан бастауғ а кең ес беріледі. Сыныпта музыканың кинодағ ы ролі туралы, фильмді дыбыстандыру қ алай ж. зеге асырылатыны туралы талқ ылау жү ргізің іздер. Тілдік дағ дыларды дамыта отырып, оқ ушыларғ а ө з пікірлерін айтуды ұ сынып, сыныпта талқ ылау жү ргізің із.

Бұ л тапсырмада сыныпты жұ птарғ а бө луге кең ес беріледі. Мұ ғ алім оны «Иә жоқ » ойыны тү рінде жү ргізе алады.

Бір оқ ушы кез келген кинофильмнен кейіпкер есімін стикерге жазып, екінші оқ ушығ а ол кө рмейтіндей етіп жабыстырады. Сонан соң дауысымен кинодағ ы сол кейіпкердің сө здерін еліктеп айтады.

Екінші оқ ушы қ ай кейіпкер екенін табу ү шін, естігенін дауысымен қ айталайды. Бұ л тапсырма орындау дағ дысын, қ иялды дамытады, жадыны қ алыптастырады.  

Бұ л тапсырма сыныпта топтарғ а бө лініп жұ мыс жасауғ а арналғ ан.

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а Ч. Чапин ойнағ ан дыбыссыз фильмнің ү зіндісіне дыбыстандыру мен музыкалық кө ркемдеу жасауды ұ сынады. Мұ ғ алімге алдын ала фильмнің сюжет желісі бар, актердің ә рекеті айқ ын бір ү зіндісін дайындап қ оюы қ ажет.

Оқ ушыларғ а дауысын, музыкалық аспаптарды, сыныпта бар кү нделікті қ арапайым қ ұ ралдарды қ олдана алатындығ ын айтып қ ойың ыз.  

Бұ л тапсырмағ а жеткілікті уақ ыт бө лің із.

Мұ ғ алімге бұ л тапсырманың бағ алау ө лшемдерін айтып қ оюғ а кең ес беріледі:

• Фильмнің тақ ырыбына сә йкестігі;
• Музыкалық кө ркемдеу;
• Командалық жұ мыс;
• Шығ армашылық шешім;
• Орындаудың ерекшелігі;
• Рольдерде орындаушылардың артистік қ абілеті.

Оқ ушыларғ а ө з жұ мыстарын кө рсетуді ұ сының ыз. Ә р топ фильм ү зіндісін дыбыстандырады да, қ алғ ан оқ ушылар жұ мысты бағ алайды.

Бағ алау барысында мұ ғ алім бағ алау ө лшемдерін тағ ы бір еске салады.  

Мұ ғ алім бағ алау парағ ын 1 ден 5 ке дейінгі баллмен кө рсетілген бағ алау ө лшемдері жазылғ ан кесте тү рінде дайындай алады. Осылайша оқ ушылар бір біріне бағ алау жү ргізе алады.  

Сабақ тың соң ында оқ ушыларғ а ө з ә рекеттеріне шолу жасап, сыни кө зқ араспен талдау жү ргізуді ұ сының ыз.

Оқ ушылар ө з ә рекеттеріне жә не жұ мыстың нә тижесіне қ арап, сабақ туралы ө з пікірлерін айта алады.

Жобаны жоспарлау жә не қ ұ растыру (2 сабақ )

жобаның № 1 нұ сқ асы

Музыка шығ ару жә не импровизация

Жобаның презентациясы.

Анимациялық фильмдерге трейлер шығ арың дар (оқ ушылар таң дауымен):

• «Алдар Кө се. Жайын–балық »;
• «Ү ш батыр мен тең із патшасы»;
• «Кунфу Панда-3»;
• «Зверопой».

Трейлер шығ ару мен орындау ү шін музыканың кө ркемдеу тә сілдерін, музыкалық аспаптарды, кө мпьютерлік музыкалық бағ дарламаларды, дауысты, қ олда бар қ ұ ралдарды қ олданың ыздар.

 Трейлердің ұ зақ тығ ы: 1-1, 5 минут.

Жобаны бағ алаудың негізгі ө лшемдері:

• Жоба тақ ырыбына сә йкестігі;
• Командалық жұ мыс, топтағ ы рольдердің бө лінуі;
• Трейлердің дыбысталуы мен музыкалық сү йемелі;
• Шығ армашылық шешім;
• Орындаудың ерекшелігі;
• Рольдедерді орындаушылардың артистік қ абілеті;
• Тайм менеджмент.

Жобаның № 2 нұ сқ асы

Музыка шығ ару жә не импровизация.

«Комикс» сурет салу техникасын қ олдану арқ ылы анимациялық фильмге трейлер шығ арың ыздар. Басты картиналарды салың ыздар да, дауыстың, музыкалық аспаптардың жә не қ олда бар қ ұ ралдардың кө мегімен дыбыстандырың ыздар. Фильм сюжетін жә не фильм кейіпкерлерінің дауыстарын сақ таң ыздар.  

Жобаны бағ алаудың негізгі ө лшемдері:

• Жоба тақ ырыбына сә йкестігі;
• Командалық жұ мыс, топтағ ы рольдердің бө лінуі;
• Трейлердің дыбысталуы мен дыбыстық сү йемелі;
• Шығ армашылық шешім;
• Тайм менеджмент.
• Орындаудың ерекшелігі;
• Рольдедерді орындаушылардың артистік қ абілеті;
• Тайм менеджмент.

Мұ ғ алімге шығ армашылық жобаны дайындау мен жасауды ұ йымдастыру ү шін жұ мыстың екі нұ сқ асы ұ сынылады.

Мұ ғ алімге оқ ушылармен жобаның шартымен, бағ алау ө лшемдерімен жә не табыстың критерийлері туралы талқ ылауғ а кең ес беріледі.   

Сонымен бірге жобаны жасау мен орындау барысында қ олдануғ а қ ажетті ә ртү рлі тә сілдерді талқ ылаң ыздар. Жобаны орындау ү шін компьютермен жабдық талғ ан кабинет жә не арнайы жекелей тың дауғ а арналғ ан қ ұ ралдар қ ажет.

Егер кабинет техникалық жабдық талмағ ан болса, сіз жобаның № 2 нұ сқ асын пайдалана аласыз.

№ 1 нұ сқ адан айырмашылығ ы, жобаның екінші нұ сқ асында компьютерлік бағ дарламалар, ноутбук жә не басқ а да техникалық жабдық тар қ ажет етілмейді.

Мұ ғ алімге кү нделікті қ олданыстағ ы қ арапайым заттар мен фильмді «дыбыстандыруғ а» арналғ ан қ ұ ралдарды қ олдануғ а кең ес беріледі.

Ол ү шін «комикс» сурет салу техникасын қ олдану арқ ылы, яғ ни қ аламмен, тү рлі тү сті қ арындаштармен мульфильмдердің кейіпкерлерін, ә ртү рлі сюжет желісін қ ағ азғ а салуғ а болады. сонан кейін кейіпкерлерді ө здеріне сә йкес дауыспен, музыкалық шулы аспаптармен дыбыстандыруғ а жә не т. б. болады.

Жобаның нә тижесін таныстыру

Презентация

Бағ алау ө лшемдерін ескере отырып, ө з аяқ тағ ан жұ мысың ызды кө рсетің із.

Тарау бойынша жасағ ан ө з жұ мыстарың ызғ а рефлексия жү ргізің іздер.

- Сіздерге ә рекеттің қ ай тү рі ө те ұ нады?

- Сіздердің қ ай жұ мыстарың ыз сә тті шық ты?

- Нә тижені одан ә рі жақ сарта тү су ү шін нені ө згертер едің іздер?

Жыл бойынша жасағ ан ө з жұ мыстарың ызғ а рефлексия жү ргізің іздер.

- 6 сынып бағ дарламасынан ең есте қ алғ аны не болды?  

- Композиторлардың қ андай шығ армалары сіздерге ұ нады жә не неге?

- Оқ у жылында жасалғ ан қ андай тапсырма (жұ мыс) тү рі сіздерге жағ ымды ә сер қ алдырды?

Мұ ғ алімге жобаларды презентациялау мен қ орғ ауды «Оскар» кинопремиясы секілді жү ргізуге кең ес беріледі.   

Мұ ғ алімге ә ртү рлі аталымдар бойынша мү сіншелер дайындап қ оюғ а болады (олардың «Кө ркемдік ең бек» сабағ ында дайындауғ а болады).

Мысалы:

-  «Ү здік музыкалық дыбыстандыру»;

- «Ү здік дыбыстандыру мен фильм кейіпкерін ү здік кө рсету»

- «Ү здік сюжет желісі»;

- «Ү здік командалық жұ мыс»;

- «Ү здік дыбыстық ә рлеу» жә не т. б.  

Мұ ғ алім кинопремия жү ргізушісі ролінде шығ ып, марапаталушыларды хабарлап шығ арып, барлық жұ мыстарды кезекпен қ арауына болады. Сонан соң аталымдарды атап, марапаттарды тапсыруына болады.  

Марапат ретінде кез келген мү сіншені немесе грамотаны қ олдануғ а болады.  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.