«Музыка» пәні бойынша оқу жоспары 2 страница

Музыка. Негізгі мектеп. 6-сынып

2-бө лім: Заманауи музыка мә дениеті

Осығ ан дейін мең герілуі тиіс білім

Алдың ғ ы бө лімде оқ ушылар орган музыкасы, симфониялық музыка, опера, балет, қ азақ станның кә сіби музыкасы тақ ырыптарымен танысты. Осы тақ ырыптар негізінде жаң а пә ндік анық тамаларды, классикалық музыка жынрының шығ у тарихын білді. Дауыс тү рлерін тың дап, симфониялық оркестр аспаптарының классификациялап, тың далғ ан музыкалық шығ арманы талдады. Сонымен қ атар, орындаушылық шығ армашылық жә не коммуникативті дағ дыларын дамытуды жалғ ыстырды. Ә р тү рлі музыкалық іс ә рекеттерге қ атысып ө зінің білімдері мен дағ дыларын дамытты.

Тілдік мақ саттар

Берілген ө лімде пә ннің оу мақ саттарына қ ол жеткізуге ат салысу ү шін тиісті ғ ылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақ сат ү лгісі тө менде берілген. Басқ а тілдік мақ саттардың қ ойылуы ү шін жә не ғ ылыми тілді оқ ыту мақ саттары бойынша қ осымша нұ сқ ауларды жоғ арыдағ ы «Тілдік мақ саттар туралы»оқ ып қ арауың ызғ а болады.

Оқ ытудың тілдік мақ саттары

Диалог/жазу ү шін қ ажетті сө з тіркестері

Оқ ушылар:

· музыкалық жанрлардың ерекшелігін сипаттайды жә не тү сіндіреді;

· заманауи музыкалық жанрларды атайды.

Талқ ылауғ а арналғ ан сұ рақ тар:

· Эстрадалық музыка дегеніміз – бұ л…

· Эстрадалық музыка классикалық музыкадан … ерекшеленеді.

· Қ азақ эстрадалық музыкасының алғ ашқ ы орындаушылары … … …

· Мен музыка тың дағ анда … … сезіндім.

Қ ысқ аша шолу

Бұ лтараудаоқ ушыларқ азіргізаманмузыкасының стильдеріменжанрларыноқ ыпү йренеді, шығ аруменорындаудағ дыларындамытады. Ә ртү рліжанрлаоменстильдердегіә ндердіорындапү йренеді. Джазмузыкасытуралыжарнамажасайды. Мюзиклқ ойылымындаө здерінің актерлық ө абілеттерінкө рсетеді. Ә р тү рлі музыкалық іс ә рекеттерге қ атысып ө зінің білімдері мен дағ дыларын дамытты.

Ұ сынылатын оқ ыту іс-ә рекеттері

Эстрадалық музыка (2 сағ ат)

1 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Қ азақ тың халық ә ні «Он алты қ ызды» ә ртү рлі орындауда тың даң ыздар. Мына сұ рақ тарғ а жауап берің іздер:

- Бұ л ә н сізге таныс па?

- Бұ л ә н не жайында айтылады?

- Ұ сынылғ ан орындаулар несімен ө згешеленеді?

- Қ андай музыкалық аспаптар ойналды?

- Ұ сынылғ ан орындаудың қ айсысы эстрадалық болады?

-

2тапсырма

Талқ ыла.

- Эстрада дегеніміз не?

- Эстрадалық музыка дегеніміз не?

- Эстрадалық ансамбль дегеніміз не?

- қ андай эстрадалық музыканы білесіздер?

- Эстрадалық музыканың, классикалық музыкадан айырмашылығ ы неде?

-

3 тапсырма

Ақ парат іздеу.

- Эстрадалық музыка қ алай пайда болды?

- Қ азақ станда эстрадалық музыка қ ашан пайда болды?

- Қ азақ тың алғ ашқ ы эстрадалық ә ншілерін ата?

4 тапсырма

Ә н ү йрену жә не орындау

Қ азақ тың халық ә ні«Он алты қ ызды» ү йренің із жә не орындаң ыз.

Эстрадалық музыка

1 тапсырма

Зерттеу (топтық жұ мыс)

Мюзикла, би, цирк ө нері бейнеленген суреттерге назар аударып, сұ рақ тарғ а жауап берің іздер:

- Бұ л суреттердің эстрадағ а қ андай байланысы бар?

-

2 тапсырма

Талқ ылау.

- Пантомима дегеніміз не?

Орындау жә не импровизация (топтық жұ мыс)

«Эстрадалық ә нші»

«Дә стү рлі ә нші»

«Опера ә ншісі» тақ ырыбына пантомима кө рсет.

Презентация

Ө з шығ армашылық жұ мыстарың ызды таныстырың ыздар.

Бағ алау.

Ө зің іздің жә не ө згелердің жұ мыстарын бағ алаң ыздар.

Рефлексия

- Орындауың ызда не жақ сы шық ты?

- Нені одан ә рі жақ сарта тү суге болады?

3 тапсырма

Ә нді орындау.

Алдың ғ ы сабақ та ү йренген қ азақ тың халық ә ні «Он алты қ ызды» канонмен орында.

Заманауи музыкалық жанрлар (2 сағ ат)

1 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Дә улеткерейдің «Кө рұ ғ ылы» кү йін екі тү рлі орындауда тың даң ыздар.  

Талқ ылау.

- Бірінші орындаудың екіншісінен қ андай айырмашылығ ы бар?

- Қ андай ө згерістер болды?

- Осы орындаулардың қ айсысын заманауи деп ойлайсыз? Нелікен?

- Заманауи музыка дегеніміз не?

Поп, рэп, хип-хоп, рок-н-ролл, битбокс, джаз, блюз тектес музыкалық жанрлар сіздерге таныс па?

- Бұ л жанрлардың ә рқ айсысы туралы не білесіз?

- Олар несімен ө згешеленеді?

-

2 тапсырма

Музыка шығ ару мен импровизациялау. (топпен жұ мыс)

 Ұ сынылғ ан жанрдың кез-келгеніне музыкалық композиция шығ арың ыз.

Дауысың ызды, музыкалық аспаптарды қ олдана отырып композицияларды орындаң ыздар.

Бағ алау.

Ө з орындауларың ызды бағ алаң ыздар:

- Сізге қ ай топтың орындауы кө бірек ұ нады? Неліктен?

- Дайындық кезінде қ андай қ иындық тар кездесті?

Заманауи музыкалық жанрлар

1 тапсырма

Тың дау жә не орындау.

Ә ні мен сө зі С. Мусалимовтың «Менің Қ азақ станым» ә нін тың даң ыз.

Сұ рақ тарды талқ ылаң ыз:

Джаз музыкасы

1 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Ә н тың даң ыз.

- Сіздің ойың ызғ а не келді?

 Ө з ойың ызды сө з тіркестерімен қ ағ аз бетіне жазың ыз. Мысалы, ер адам ә н айтып тұ р, батыл би, ырғ ақ ты ә н жә не т. б

Ө з жазғ аның ызды оқ ың ыз жә не тү сіндірің із.

Сұ рақ қ а жауап берің із:

- бұ л тың дағ ан ә н қ андай жанрғ а жатады, қ алай ойлайсыздар?

2 тапсырма

Ақ парат іздеу

- Джаз дегеніміз не?

- Джаз музыкасы қ ашан пайда болды?

- Джаз қ андай музыкалық аспаптарда орындалады?

- Джаз музыкасының орындаушыларын атаң ыз?

-

3 тапсырма

Музыка шығ ару жә не орындау (топпен жұ мыс)

 «Мен джазменмін»

«Джаз музыкасын орындаушылар»

«Джаз — бұ л ө мір» ұ сынылғ ан тақ ырыптардың біріне, журнал, газеттердің қ иындысынан, суреттермен, қ арындаш, фломастер, желім жә не т. б қ олданып коллаж жасаныз.

Презентация

Ө з жұ мысың ызды таныстырың ыз.

Бағ алау

Сіздің ойың ызша қ ай коллаж сә тті шық ты? Неліктен?

Жобаны жоспарлау жә не қ ұ растыру

1 тапсырма

Музыка шығ ару жә не орындау (топпен жұ мыс)

- «Гарри Потер»

- «Алдар косе»

- «Буратино»

- «Шрек»

Ұ сынылғ ан ертегінің бірін таң дапалып, қ олда бар музыкалық аспаптарды, аудио жазбаларды, дауысты, коспьютерлік бағ дарламаларды (Audacity, Soundation, Киностудия) қ олдана отырып, мюзикл қ ұ растыр.

2 тапсырма

- «Гарри Потер»

- «Алдар косе»

- «Буратино»

- «Шрек»

Жоғ арыда берілген ертегінің бірін таң дап, ө з дауысың да, музыкалық аспаптарды жә не қ олда бар заттармен мюзикл қ ұ растыр.

Жобаны таныстыру

Презентация

Бағ алау

Талқ ылау:

- Шығ армашылық жұ мыстарды дайындау кезінде қ андай қ иындық тар туындады?

- Сіздің жұ мысың ызды қ андай қ ұ ралдармен толық тыруғ а жә не жақ сартуғ а болады?

Музыка Негізгі мектеп 6 сынып

3 Бө лім: Музыкажә не ө нер тү рлері

Осығ ан дейін мең герілуі тиіс білім

В содержании предыдущего раздела рассматривались такие темы как: эстрадная музыка, современные музыкальные жанры, джазовая музыка где учащиеся познакомилисьс новыми предметными понятиями и терминами, узнали историю возникновения жанров в современной музыке учащиеся изучили стили и жанры современной музыки, развивали навыки сочинения и исполнения. исполняли песни в разных жанрах и стилях. Демонстрировали свои актёрские способности в постановке мюзикла. Участвовали в различных видах музыкальной деятельности, расширяя и углубляя свои знания, умения и навыки.

ДОРАБОТАТЬ

Осы бө лімнің тілдік мақ саттары

Берілген бө лімде пә ннің оқ у мақ саттарына қ ол жеткізуге ат салысу ү шін тиісті ғ ылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақ сат ү лгісі тө менде берілген. Басқ а тілдік мақ саттардың қ ойылуы ү шін жә не ғ ылыми тілді оқ ыту мақ саттары бойынша қ осымша нұ сқ ауларды жоғ арыдағ ы «Тілдік мақ саттар туралы» оқ ып қ арауың ызғ а болады.

Оқ ытудың тілдік мақ саттары

  Пә н лексикасы мен терминологиясы

Диалог/жазу ү шін қ ажетті сө з тіркестері

Оқ ушылар:

· бейнелеу ө нерінің, поэзияның, театр мен кинематографиялық шығ армаларды талдап, саралайды;

· музыкалық -шығ армашылық жұ мыстарды жоспарлап, тың идеялар ұ сынып, оларды интерпретациялайды;

· кө ркем бейне жасауда ө нер тү рлерінің кө ркем қ ұ ралдарын ө зара салыстыра біледі.

· поэзия;

· бейнелеу ө нері;

· бейнелеу ө нерінің жанрлары;

· кинематограф;

· танер;

· ө нер тү рлері;

· театр;

· амфитеатр;

· спектакль;

· режиссер;

· актер;

· костюмер;

· суретші-ә рлеуші;

· ө нердегі синтез;

· орындаушы, кө рермен.

Талқ ылауғ аарналғ ансұ рақ тар:

• кө ктем сө зі дегенде сізде қ андай ой туындайды?
• сіз кө ктемнің кө ң іл-сезімін қ ай композитордың шығ армаларынан байқ адың ыз?
• тең із сө зіне эпитет ойлап шығ арың ыз;
• ө нердің қ андай тү рлерін сіз білесіз?
• музыка мен театрдың ө зара байланысты...
• ө нер синтезі дегеніміз ол...
• музыка ө нерінің басқ а ө нер тү рлеріндегі орны?

Қ ысқ ашашолу

Бө лімнің басты мақ саты – музыканың басқ а ө нер тү рлеріндегі орны: бейнелеу ө нері, поэзия, кино, театр. Бұ л бө лім мазмұ нында оқ ушылар орындаушылық машығ ын, шығ армашылық ой-ө рісін, шығ армашылық тапсырмалар арқ ылы суырып-салмалығ ы мен шығ арма жазу біліктілігін дамыта тү седі. Компьютерлік бағ дарламаларды қ олдана отырып, музыкалық композицияларды редакциялайды жә не тү рлендіреді.

Оқ ушылар ө нер тү рлеріне қ атысты жаң а терминологиялық сө здіктермен толығ а тү седі. Музыкалық материалдар «Наурыз» мерекесі жө нінде білімдерін толық тары тү су ү шін таң далып, ұ сынылып отыр.

Ұ сынылатын оқ ыту іс-ә рекеттері

Мұ ғ алімге арналғ ан ескертпелер

Музыка жә не поэзия

 1 тапсырма

Ә ң гіме.

Тақ пақ ты тың дап, бү гінгі сабақ тың басты тақ ырыбын анық таң дар.

Балалар, бү гін біз не туралы айтатын боламыз? Қ андай мақ сат қ ояйық?

- кө ктем сө зі дегенде сізде қ андай ой

туындайды?

- сіз кө ктемнің кө ң іл-сезімін қ ай  

композитордың шығ армаларынан байқ адың ыз?

2 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

 «Қ араң ғ ы тү нде тау қ алғ ып» ә н-романсын тың даң ыз.

-  Осы шығ арманың авторы кім?

- Ә нді талдап, қ айсы стильде жә не жанрда жазылғ анын анық таң ыз?

- Композитор шығ армасында адамның кө ң іл-кү йі мен басты тұ лғ аны қ алай аша білген? Неге?

3 тапсырма

Ақ парат іздеу.

 Абай Қ ұ нанбаевтың «Қ араң ғ ы тү нде тау қ алғ ып» ә ні туралы ақ парат іздестірің із.

4 тапсырма

Импровизация жә не орындау.

Музыкалық шығ армалардан ү зінділер тың даң ыз: А. Жұ бановтың «Абай » операсынан қ азақ халық ә ндерінен сюиталар, А. Жұ бановтың увертюра-фантазиясы.

Жамбыл Жабаевтың ө зің таң дағ ан ө лең жырларын оқ ып шығ ың ыз. Тың далғ ан шығ армаларың ызғ а ө лең жолдарын таң даң ыз.

5 тапсырма

Ә нді ү йрену жә не орындау.

Доспамбет жыраудың «Айналайын Ақ Жайық » ә нін орындаң ыз.

- Ә н не туралы?

- Ә ннің стилі мен жанрын анық таң ыз?

Музыка жә не поэзия

1 тапсырма

Ә ң гіме.

Табиғ ат дыбысын тың дайық.

- Нені естіп тұ рсың дар?

- Тең іздің қ андай екенін білесің дер ме?

Тең із сө зіне эпитет ойлап табың ыздар.

- А. Гусейнов (Қ азақ стан) «Кө к тең із» суретінде тең ізді қ алай бейнелегенін кө рің іздер.

- Суреттерге ортақ нені байқ адың дар?

- Суретші ө зінің жұ мысында тең ізді қ алай бейнеленген?

- Қ андай тү сті қ олданғ ан?

2 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Сырбай Мә уленовтың «Тең із тамшысы» жыр жолдарын оқ ың ыздар, оның шығ уына себеп болғ ан жағ дайларды оқ ып білің іздер.

- С. Мә уленов осы ө лең жолдарын жазғ ан мезетте қ андай сезімде болды деп ойлайсың дар?

Ө лең жолдарын оқ ып, талдаң дар.

«Судың атқ ып аспанғ а тамшылары,
Найзағ айдай қ айтадан шаншылады.
Бір тамшыда кешкі кү н батуымен
Бір қ абысқ ан жанатын таң шырағ ы.
Бір тамшыда бар бояу басын қ осқ ан:
Сарғ ылт жағ а,
Кө к тең із,
Жасыл аспан.
Тең із шебер жатқ андай алқ а жасап,
Жеті тү сті ғ ажайып асыл тастан».

- Ө лең жолдары сіздерге қ андай кө ң іл кү й сыйлады?

- Осы кө ң іл кү йді қ андай сө здермен белгілеп айтар едің із?

«Тең із туралы» ә нді тың даң ыз.

 3 тапсырма

Шығ арма жазу жә не импровизация

Музыкалық композиция шығ арың ыз.

Тақ пақ тарды таң дап, соғ ан дауысты, аспапты қ осып ә уен шығ арың ыз.

Музыкалық композицияң ызды орындаң ыз. Ө зін-ө зі бағ алау жү ргізің із. Ө зің ізді жә не ө згелерді бағ алаң ыз.

4 тапсырма

Рефлексия.

Сабақ тағ ы іс-ә рекетің ізге рефлексия жү ргізің із. Рефлексия қ ағ азын толтырың ыз

.

«Музыка жә не поэзия» тақ ырыбына 2 сағ ат берілген.

1 тапсырма

Сабақ тың басты тақ ырыбына кіріспе ретінде мұ ғ алім кө ктем туралы тақ пақ тар оқ ып, оқ ушыларғ а сабақ барысы не туралы болатынын ө здері анық тауын ө тінуіне болады.

Мұ ғ алім оқ ушылармен бірге жыл мезгіліндегі кө ктем айларын бейнелеген шығ армаларды естеріне салуын ұ сынады. Олар Н. А. Римский-Корсаковтың «Снегурочка» операсы, А. Вивальдидің «Времена года» циклі.

2 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Мұ ғ алім Абай Қ ұ нанбаевтың «Қ араң ғ ы тү нде тау қ алғ ып» ә нін тың дауды ұ сынады. Тың далғ ан шығ армалары туралы қ ысқ аша ой-толғ ау жасап, поэзия мен музыка ө нерінің ө зара байланыстылығ ын ара-жігін ажыратады.

3 тапсырма

Абайдың осы шығ армасы туралы, шығ арманың шығ у тарихы туралы ақ параттар жинауын тапсыруына болады. Интернет желісі болмағ ан жағ дайда оқ ытушы алдын-ала ақ параттық қ иынды қ ағ аздар мен ә дебиеттер даярлап қ ойынуына болады.

4-ші тапсырмада мұ ғ алім сынып оқ ушылардың жалпы санына қ арап тө рт топқ а бө луді ұ сынады.

Бұ л тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім алдын-ала қ азақ ақ ындарының тө рт жолды немесе сегіз жолды ө лең дерін даярлап қ ояды: М. Мақ атаев, Ж. Жабаев. Сонымен қ атар А. Жұ бановтың «Абай» операсынан қ азақ тың халық ә ндерінен сюита ү зінділері, А. Жұ бановтың Увертюра-фантазиясын дайындап қ ояды. Оқ ушыларғ а тақ пақ тарды оқ ытып, кө ң іл-кү йіне қ арай музыка тың датып ө зара байланыстылығ ын анық тайды.

Мұ ғ алім ә нді ү йрету ә дістемесі негізінде ү йретеді.

Ә нді оқ ушылардың орындаушылық дең гейлерін саралай отырып ү йретуге болады. Яғ ни музыкалық қ абілеті жоғ ары оқ ушыларғ а ә нді канонмен немесе екі дауысты тү рде орындатуына болады.

1 тапсырма

Сабақ қ а кіріспе ретінде мұ ғ алім алдын-ала тең із толқ ынының, шағ аланың дыбыстары жазылғ ан таспа жазбаларын даярлап қ ояды.

2 тапсырма

Мұ ғ алім Сырбай Мә уленов туралы жә не оның шығ армашылық ө мір жолы туралы ә ң гімелеп береді.

Ө лең ді оқ ып болып, талдауғ а арналғ ан сұ рақ тарды алдын-ала даярлап қ ағ аз бетіне басып шығ арып қ оюы керек.

«Тең із туралы» ә н керек.

Мұ ғ алім жаң а ә нді орындатып, ондағ ы кө ркемдік қ ұ ралдарғ а мә н беруін сұ райды.

3 тапсырманы орындау ү шін сынып оқ ушылары 3 топқ а бө лінеді.

Ә р топқ а тү рлі ақ ындардың ө лең дері таратылып беріледі. Оқ ушылар осы ө лең тақ пақ тарғ а шағ ын ә уен шығ аруы тиіс. Ө зін-ө зі бағ алау ұ йымдастырылады, бағ алау критерийлерін оқ ушылармен бірлесе отырып орындау қ ажет.

И. Левитан «Март»,

Қ. Телжанов «Кө кпар».

Қ ұ рманғ азының «Сарыарқ а» кү йін тың дап отырып, дұ рыс жолды таң дауғ а тырысың ыз.

Неге ол жолды таң дағ аның ыз туралы топқ а ә ң імелеп берің із.

4 тапсырма

Ә нді ү йрену.

«Жаң а ә н» ү йрену.

«Музыка жә не бейнелеу ө нері» сабағ ына 2 сағ ат беріліп отыр.

Сабақ қ а кіріспе ретінде алдымен ө лең жолдарын оқ ып шық қ ан дұ рыс. Оны оқ ушылармен талдап, саралағ ан жө н.

Бұ л тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім алдын-ала аудио материалдар мен сурет репродукцияларын даярлап қ ойғ аны дұ рыс.

.

Мұ ғ алім алдын-ала суреттердің репродукциялары мен Қ ұ рманғ азының

«Сарыарқ а» кү йінің таспа жазбаларын даярлап қ ойғ аны дұ рыс.

Сыныптасымен қ осылып тақ ырыпты талдауды ұ сының ыз.

Мұ ғ алім ә нді ү йрету ә дістемесі негізінде ү йретіп, орындатың ыз. Ә нді ү йрену барысында оны таза интонациялау жағ ына мә н берің із.

Сә ттілік баспалдағ ын сабақ соң ында толтырып беруін ө тінің із.

1 тапсырма.

«Музыка жә не бейнелеу ө нері» тақ ырыбында мұ ғ алім оқ ушыларғ а «сә укеле» қ ыз баланың бас киімі туралы жә не оның аталымы жө нінде тарихи ақ параттарды зерттеуін ұ сының ыз.

2 тапсырма

Бұ л тапсырманы орындау ү шін сабақ кіріспесінен бастап оқ ушылардың жағ ымды кө ң іл кү йге енуін бақ ылаң ыз.

Ол ү шін мұ ғ алім балаларғ а ө зінің кө ң іл кү йін тү стерге ажыратып, тү рлі тү сті қ иынды қ ағ аздармен кө рсетуін сұ раң ыз.

3 тапсырма

Тапсырманы орындау А. Дү зелхановтың суретін алдын-ала даярлап қ ояды. Сонан соң оқ ушыларғ а суретті қ арап отырып, ұ лттық киімдегі қ ыз баланың бейнесі туралы ө з ойларын айтып беруін сұ раң ыз.  

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а берілген қ ыз баланың бас киімі туралы ү й тапсырмасын естеріне салып, орындағ ан ү й жұ мысымен бө лісуін сұ райды. Сә укеле атауының шығ у тарихы туралы мә ліметтерді ортағ а салуын ө тінеді.

Екінші тапсырманы орындау кезінде ә ннің таза интонациялануына, дикция, дұ рыс тыныс алуына жә не динамикалық белгілерге назар аудару қ ажет.

Мұ ғ алім ө зін-ө зі бағ алауғ а арналғ ан қ иынды қ ағ аздарды толтыруларын ө тінеді:

ü Мен таза интонациямен орындадым;

ü Мен мә нерлеп орындадым;

ü Мен басқ аларды тың дап отырып орындадым;

ü Мен динамикалық белгілерді ескере отырып орындадым;

ü Мен сү йемелдеуді тың дап отырып орындадым.

3 тапсырманы орындау ү шін бірнеше топ ұ йымдастыру қ ажет.

Мұ ғ алім сурет салуғ а арналғ ан материалдарды таратып беріп, фондық музыка қ осып қ ояды. («Сурет пен музыка» туралы ә нді)

Топтық жұ мысты бағ алау тө мендегідей критериялар бойынша жү ргізіледі:

- суреттің мә нерлі орындалуы;

- тү рлі тү сті қ олдануы;

- суреттің бейнесі ә ннің мазмұ нын толық бейнелейді;

- суретті кө рсету.

Рефлексия орындау ү шін мұ ғ алім мә тіні бар қ ағ аз беттерін таратып, мынадай ұ сыныс жасауы тиіс:

• Мен бү гін сабақ та ү йренгенім…
• Мен осы сабақ тағ ы жұ мысым…
• Сабақ та мені толғ андырғ ан…
• Ә сіресе менің қ олым жеткені…
• Менің тү сінгенім…
• Менің қ ызығ ушылығ ымды тудырғ ан…
• Мен ү шін маң ыздылығ ы…

Музыка жә не театр (2 сағ ат)

1 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

Ойланып, жауап берің іздер:

- Сіздер театр туралы не білеіздер?

- Сіздер театрда болдың ыздар ма?   

- Сіздер театр тарихын білесіздер ме?

- «антикалық театр» деген не?

- «амфитеатр», «спектакль», «театр режиссері», «актер», «дыбыс режиссері», «костюм тігуші» сө здеріне тү сінік берің іздер.  

2 тапсырма

Топпен жұ мыс.

- Ұ сынылғ ан ү лестірме парақ шаларды қ араң ыздар.

- Алдың ғ ы сабақ тарда ө ткен опера, балет, симфониялық музыка жә не т. б. тақ ырыптарын еске тү сірің іздер.  

- Ү лестірме парақ шадағ ы суреттер театрдың қ ай тү ріне жатады.  

- Ө з жауаптарың ызды тү сіндірің іздер.

3 тапсырма

Талқ ылау.

- Театр қ ойылымдарында музыка қ андай роль атқ арады?

- «ө нер синтезі» сө з тіркесін қ алай тү сінесіздер?

- Оларды не біріктіріп тұ р, қ алай ойлайсыздар?

- Біз ө нердің барлық тү рі бір бірімен байланысты жә не бір бірін толық тырады деп айта аламыз ба?

- Ө з пікірлерің ізбен бө лісің іздер.

4 тапсырма

Орындау жә не импровизация.

-8 Наурыз Халық аралық ә йелдер кү ні қ арсаң ында біз сү йікті де ардақ ты аналарымызды қ алай қ ұ ттық тай аламыз?

- ү йреніп жатқ ан Б. Бейсенованың «Мама» ә ніне қ ысқ а сахналық қ ойылым шығ арып (пантомима), ана бейнесін жасап кө рің іздер.

Музыка жә не театр

1 тапсырма

Сыныпта талқ ылау.

- сіздер «орындаушы» жә не «кө рермен» сө здерін қ алай тү сінесіздер?

- театрлық қ ойылымдарды кім жасайды?

- режиссер, дыбыс режиссері, актер, костюм тігуші, суретші-кө ркемдеушілер немен айналысады?

Жауапқ а келесі сө з тіркестерін пайдаланың ыздар:

- Режиссер... ... ... жауап береді

- Актер –... ... ... ойнайды

- суретші-кө ркемдеуші... ... ... айналысады

 - дыбыс режиссері... ... ... кө ркемдейді.

- кө стюм тігуші... ... ... айналысады

2 тапсырма

Импровизация. Жұ мыстың презентациясы.

- «Алдар кө се» ертегісінен ең ұ нағ ан оқ иғ аларды атаң ыздар.

- «Алдар кө се» ертегісінің бір оқ иғ асын сахналаң ыздар.  

- Ө з жұ мыстарың ызды кө рсетің іздер.

3 тапсырма

Ә ң гіме.

- Наурыз мейрамы туралы не білесіздер?

- Мерекелік ұ лттық ойындарды атаң ыздар?

- Бұ л кү ні қ онақ тарғ а қ андай ұ лттық тағ амдар ұ сынылады?

- Сіздер қ андай ұ лттық киімдерді білесіздер? (ә йелдер, ерлер киімі) Атап берің іздер?

- Наурыз мейрамы туралы қ андай ә ндерді естідің іздер?

- Сіздер Мұ кағ али Макатаев шығ армашылығ ы туралы не білесіздер?

- Сіздер ақ ынның Наурыз мерекесіне арналғ ан ө лең дерімен таныссыздар ма? Ө лең дердің атын атап берің іздер.

- Сіздерге «Наурыз-думан» ә ні қ андай ә сер береді?

- «Наурыз-думан» ә ні кө ктемді, мейрам мен мерекелік кө ң іл кү йді жеткізе алды ма, қ алай ойлайсыздар?

- Ө з жауаптарың ызды тү сіндірің іздер.

4 тапсырма

Ү йрену жә не орындау.

«Наурыз-думан» ә нін тың даң ыздар. Ү йреніп, орындаң ыздар.

Рефлексия.

· Біз театр туралы не білдік…

· Біздерге театр ө нерінің тү рлері туралы білген қ ызық ты болды ма…

· Музыка мен театр ө зара байланысты…

· Мен театр ө неріндегі синтездің .... екенін білдім

· Наурыз мейрамы мағ ан ұ найды, ө йткені...

· «Алдар кө се» ертегісінің сахналануында мағ ан... ... бейнесі ұ нады.

· мағ ан «Наурыз-думан» ә нінің … … ұ найды.

Осы тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім театр тарихы бойынша материалдарды ұ сынады жә не оқ ушылармен бірге театрғ а виртуалды экскурсия жасайды.  

1-ші аялдама – «Антикалық театр»

Мұ ғ алім «Кө не грек театры», «Рим театры», «Шығ ыс театры. Кабуки. Қ ытай театры» картиналарын пайдаланады.

2-ші аялдама – «Батыс Еуропа театры».

Ұ сынылатын картиналар: Батыс мә дениетінің театры, Италия опера театры. Ла Скала театры.

3-ші аялдама – «Театр ө нерінің ө кілдері».

Мұ ғ алімге ө з таң дауы бойынша театр қ айраткерлерімен таныстыратын ақ парат дайындауғ а кең ес беріледі.  

Экскурсиядан соң қ орытынды жұ мыс ретінде «мен театр туралы не білемін» тақ ырыбына эссе жазғ ызуғ а кең ес беріледі.

Мұ ғ алім қ уыршақ театры, опера театры, сатира театры, пантомима театры, қ уыршақ театры, мюзикл, драма театрлары туралы айтып, олардың суреттері салынғ ан ү лестірме парақ шаларды кө рсетеді (парақ шаларда театрлардың ерекшелік белгілері бар маскалар, қ уыршақ тар, картиналар, пантомималық қ имылдар жә не т. б. элементтері бейнеленуі тиіс).  

Мұ ғ алімге оқ ушыларды топтарғ а бө ліп, олардың 1-3 тоқ санда алғ ан білімдеріне сү йеніп, «Театр тү рлері» тақ ырыбына кластер орындауды ұ йымдастыруғ а кең ес беріледі.

Бұ л тапсырманы орындату ү шін мұ ғ алім оқ ушылар таң дауына екі мысал ұ сынады. Ол музыкамен кө ркемделген спектакльдің жә не музыкасыз спектакльдің (балет немесе операның музыкалық сү йемелін тыйып тастау арқ ылы) ү зінділері.  

Оқ ушылар ө здері спектаклдегі музыканың кө ркемдік бейне мен мазмұ нды ашатыны жө нінде қ орытындығ а келуі керек.

Талқ ылау ү шін мұ ғ алім «Театр дегеніміз ә дебиет, музыка, хореография, вокал, бейнелеу ө нері, актерлық ойын секілді бірнеше ө нер тү рін ө зіне жинағ ан ө нер» тақ ырыбын ұ сынады.

Ә нді орындау кезінде мұ ғ алім шығ арманың негізгі мазмұ ны мен дыбыстық биіктігіне кө ң іл бө леді.

Мұ ғ алім «Менің анам» импровизациялық кө рінісіне музыкалық сү йемел ү шін таң дау бере алады.

Ескерту: ананың бейнесін жасау ү шін оқ ушылар ананың суретін сала алады, шағ ын ө лең шығ арып кө руіне болады.

1 тапсырма

Бұ л сағ ат «Музыка жә не театр» тақ ырыбының екінші сабағ ы.

Мұ ғ алімге алдын ала Қ азақ стан театрларының суреті салынғ ан ү лестірме парақ ша-билеттер дайындауғ а кең ес беріледі. Оқ ушылар алдың ғ ы сабақ та қ олданғ ан «Сиқ ырлы» билет театрларғ а вртуалды саяхатты ә рі қ арай жалғ астыруғ а кө мектеседі:

· Абай атындағ ы мемлекеттік академиялық опера жә не балет театры;

· М. Ә уезов атындағ ы қ азақ мемлекеттік академиялық драма театры;

· Ғ. Мү сірепов атындағ ы балалар мен жасө спірімдер театры;

· «Астана опера» опера жә не балет театры;

· Астана «Жастар» театры жә не т. б.

Бұ л тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім оқ ушылар жұ мысын топтарғ а бө леді. Оқ ушыларғ а ө збетінше режиссер, актер, костюм тігуші, суретші-кө ркемдеуші, дыбыс режиссері рольдерін бө ліп алып, олардың қ ызметтері туралы айтып беру ұ сынылады. Топтағ ы ә р оқ ушы таң дағ ан ролі туралы айтады. Материалды қ ызық ты ету ә рі ынталандыру ү шін мұ ғ алімге адын ала театр қ ойылымының қ атысушылары мен ұ йымдастырушыларының ә ртү рлі ерекшелік белгілерін дайындап қ ою ұ сынылады. Мысалы, суретшінің қ ағ аз, бояулары; костюм тігушінің костюмдер картиналары мен киімдері; режиссердың сахнадағ ы қ ойылымдары жә не т. б.

«Алдар кө се» ертегісінің негізінде 2 тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім оқ ушыларғ а аттас мультфильмнен музыкалық сү йемелді пайдаланып, шағ ын ү зінділердің кө рінісін қ оюды ұ сынады. Кө ріністі «Алдар кө сенің сиқ ырлы шапаны» ертегісінің мысалында қ оюғ а болады.

Оқ ушылардың жұ мысын мына ө лшемдер бойынша бағ алауғ а болады:  

· Режиссерлік қ ойылым;

· Актерлер ойыны;

· Музыкалық кө ркемдеу;

· Командалық жұ мыс;

· Шығ армашылық шешім.

3 тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алімге оқ ушылардың «Қ азақ ә дебиеті» пә ні бойынша алғ ан білімдеріне сү йене отырып, Мұ қ ағ али Мақ атаев шығ армашылығ ы туралы ә ң гіме жү ргізуге кең ес беріледі.

Ә нді ү йрету мен орындату алдында мұ ғ алімге ә нді Р. Рымбаеваның орындауында тың датуғ а кең ес беріледі. Ә нді алдымен ө зің із орындап беріп, сонан кейін оны ә нді ү йрету ә дістемесінің ережесіне сай ү йретің із.  

Ә н жылдам екпінде жү ретіндіктен мұ ғ алім дикциямен, мә тіндегі ә р сө здің анық естілуіне, жоғ арғ ы дыбыстарғ а мә н беріп, интонация тазалығ ымен жұ мыс жасауы керек.  

Рефлексияны орындау ү шін мұ ғ алімге ө ткен тақ ырыптар бойынша сө йлемдері бар ү лестірмелі парақ шалар дайындауғ а кең ес беріледі. Оқ ушылар парақ шаларды ө збетінше толтырады.  

Музыка жә не кино

 1 тапсырма

 Талқ ылау.

Музыкалық композиция тың даң ыздар, бұ л музыканы сендер бұ рын қ ай жерде естідің дер?

Сыныптасың мен бірге талдаң ыз, сабақ тақ ырыбына ө зің іздің вариантың ызды айтың ыз.

Ә ң гімелесу.

- Ө нердің қ андай тү рлерін білесіз?

- Ө нердің ішіндегі қ айсы тү рін ең заманауи жаң а тү ріне жатқ ызасың?

2 тапсырма

Ақ парат іздеу.

- Танердің кім екенін білесіз бе?

- Осы кә сіп туралы ақ парат іздестірің із, сыныптастарың мен бө ліс.

 3 тапсырма

Мә тінді оқ ы, керек жерлерін белгіле.

Зерттеу.

Киноның «тө лқ ұ жатын» жаса, тө мендегідей мә ліметтер даярла:

Туғ ан жылы:

Ата-анасы:

Туғ ан жері:

Бірінші кө рсетілім:

Бірінші фильм:

Жақ ын-жуық тары:

4 тапсырма

Тың дау жә не талдау.

Мылқ ау кинодан ү зінді қ араң ыз.

- Экранда кө рген актердың аты-жө нін кім біледі?

- Кө рсетілімнен ү зінді кө рген кезде сіз қ андай сезімге бө лендің із?

- Музыканың мылқ ау кинодағ ы орны қ андай?

Қ азіргі заман киносынан ү зінді кө рің із.

- Ол фильмдер қ алай аталады?

 5 тапсырма

Ә нді ү йрену.

«Менің атым - Қ ожа» кинофильмнен ә уенін, музыкасын тың да.

- Музыканың кө ң іл кү йі қ андай?

- Қ андай музыкалық жанрда жазылғ ан?

Музыка жә не  кино

1 тапсырма

Ә нді орындау.

«Кино» туралы жаң адан ә н керек

- Ә ннің мазмұ нын ә ң гімелеп берің із?

- Сө з мә тінінде немесе негізгі ә уенінде кездесетін қ иын жерлерге мә н берің із?

2 тапсырма

Шығ арма жазу.

 «Киностудия» компьютерлік бағ дарламасын қ олдана отырып, сынып ө мірінен шағ ын кино тү сірің із.  

3 тапсырма

Презентация жә не жұ мысты бағ алау.

Орындалғ ан жұ мысың ызды кө рсетің із жә не бағ алаң ыз.

Бұ л тақ ырып 2 сағ атқ а бө лініп берілген.

Сабақ ты информатика пә ні бө лмесінде ө ткізу ұ сынылады.

Сабақ қ а алдын-ала саундтректердің таспа жазбаларын даярлап қ ою қ ажет.

Сабақ тың басты тақ ырыбын табу мақ сатында мұ ғ алім композитордың сө зін оқ ып береді. Оқ ушыларғ а ө з ойын ортағ а салып, ө з вариантын ұ сынуды тапсырады.

Оқ ушылармен ә ң гіме бастар алдында оларғ а алдың ғ ы сабақ тарда ө ткен ө нер тү рлерін естеріне тү сіруін сұ раң ыз.

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а «танер» атты кә сіп тү рі туралы мағ лұ матты интернет желісінен іздестіріп, оны сыныптастарымен бө лісуін ұ сының ыз.

Егер интернет желісі болмағ ан жағ дайда мұ ғ алім алдын-ала оқ ушыларғ а бейімделген дидактикалық материалдарды даярлап қ ойғ аны дұ рыс.

Мұ ғ алім кино ө нерінің дамуының тарихи жолы туралы алдын-ала мә тіндер, керек мағ лұ маттары бар сө з тіркестерін дайындайды:  

ü Бұ рын білетінмін

• Басқ аша ойлайтынмын

? Бұ ның бә рі мен ү шін жаң а

Мә тінмен жұ мыс жасап болғ ан соң, мұ ғ алім оқ ушыларды топқ а бө леді.

Жаң а тақ ырыпты толық мең геру мақ сатында оқ ушыларғ а кино ө нерінің «тө лқ ұ жатын» жасау тапсырылады.

Тапсырманы орындау ү шін мұ ғ алім ұ лы актер Чарли Чаплиннің қ атысуымен кинофильмдерден ү зінділер даярлап қ ояды.

Сонымен қ атар Қ азақ фильм студиясының алғ ашқ ы тү сірілімдерінен «Менің сү йікті дә рігерім»(«Кө ктем вальсі» ә нін Бибігү л Тө легенованың орындауында), «Қ ыз Жібек» кино туындыларынан ү зінділер кө рсетіледі.

Ә нді ү йрену кезінде мұ ғ алім шығ арманың таза интонациямен орындалуына, ырғ ағ ына назар аударады.

Қ осымша тапсырма ретінде мұ ғ алім қ абілеті жоғ ары балаларғ а тө мендегідей кроссворд шешуін талап етеді:

- Кө ң ілді фильм жанрының атауы? (комедия)

- Музыкалық спектакльді басқ аша қ алай атауғ а болады? (мюзикл)

- «Менің сү йікті дә рігерім» фильміндегі басты

- Осы фильмдегі ә н қ андай жанрда жазылғ ан? (вальс)

- Ә нді орындағ ан ә ншіні ата? (Бибігү л Тө легенова)

Келесі сабақ ты ө ткізуге даярлық ты апта бойына мектеп ө мірінен қ ызық ты сә ттерді фильмге тү сіріп отыруларын ұ сыныс ретінде айтуғ а болады.

Ә нді ү йрену кезінде мұ ғ алім шығ арманы таза интонациямен орындалуына, ырғ ағ ына, динамикалық белгілеріне назар аударады.

2 тапсырманы орындау ү шін оқ ушыларды бірнеше топқ а бө леді.

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а балама ретінде тү рлі комикстер, ө здері тү скен суреттерінен, газеттерден қ иындылар қ олдануғ а болатынын ескертеді.

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а ө здері орындағ ан жұ мыстарын кө рсетілімге даярлап, бірге ойластырылғ ан критерийлері бойынша бағ алауды ұ сынады.

Жобаны жоспарлау жә не қ ұ растыру

1 нұ сқ а.

Топпен жұ мыс.

- Тараудың ә р тақ ырыбын еске тү сіріп, талдаң ыздар.

- Жобалық жұ мысты жасау туралы идеяларың ызды ұ сының ыздар.

- Топтарғ а рольдерді бө ліп берің іздер, ө з жұ мыстарың ызды тапсырмағ а сә йкес жоспарлаң ыздар.

1 нұ сқ а.

Шығ армашылық жобаны дайындау мен жасау ү шін мұ ғ алімге оқ ушыларды топтарғ а бө ліп, оларды ө збетінше жұ мыс жасауғ а ұ йымдастыруғ а кең ес беріледі. Оқ ушыларды осы тарау тақ ырыптарына сә йкес топтарғ а бө луге болады. Мысалы, ө нер тү рлеріне байланысты бө ліну.

1-ші топ

«Музыка жә не поэзия» тақ ырыбына - 

Шағ ын ө лең дер шығ ару, ә йгілі ақ ындар туралы мә ліметтер іздеу, танымал поэтикалық шығ армалардың шығ у тарихы туралы қ ызық ты ақ параттар іздеу.

2-ші топ

«Музыка жә не бейнелеу» тақ ырыбына – кө ктем, Наурыз, 8 наурыз туралы картина салу.

3-ші топ

«Музыка жә не  театр» тақ ырыбына - Сіздің таң дауығ ызғ а қ арай сахналық қ ойылым жасау (ү зінді, ертегі жә не т. б. ).

4-ші топ

«Музыка жә не кино» тақ ырыбына - компьютерлік бағ дарламаларды қ олданып музыкалық композицияларды редакциялау жә не т. б.

Бұ л жұ мысты орындауда мұ ғ алімнің ролі ұ йымдастыруда, қ олдауда жә не оқ ушылардың ә рекетіне бағ ыт беруде болып табылады. Жұ мысты дайындау барысында балалардың шығ армашылығ ына кө ң іл аударып, оларды кө термелеп, ынталандырып отыру қ ажет. Жобаны жасау барысында поэтикалық ө лең шығ арумен байланысты, сахналық қ ойылыммен байланысты, бейне жасауда, шығ аруда кө мектесу қ ажет.

Жобаның нә тижесін таныстыру

Презентация.

Шығ армашылық жұ мыстарың ызды кө рсетің іздер.

Ө з ә рекеттерің іздің рефлексиясын жасаң ыз.

Жоба рефлексиясы.

-Сіздер ө нер тү рлері туралы не айтып бере аласыздар?

-Ө нердің тү рлері (белгілі бір тү рі) қ андай ә сер береді?  

- «Ө нерлі ө рге жү зер», «Ө нерліге ө лім жоқ » деген нақ ыл сө з бар, сіздер ол туралы не ойлайсыздар? Неге? Ө з жауаптарың ызды тү сіндірің іздер.

-Сіздер қ андай қ осымша ақ паратпен бө лісе аласыздар?

- Басқ а ө нер тү рлерінде музыка қ андай орын алады?  

Бағ алау.

Ө з жұ мыстарың ызды бағ алау критерийлері бойынша бағ алаң ыздар.

Қ орытынды жасау мақ сатында мұ ғ алім «Наурыз, кө ктем, ө нер» ойынын ұ сына алады. Оқ ушылар мерекені тойлап жатқ ан ауылғ а тү седі. Ә р киіз ү йде «Театр», «Кино», «Поэзия», «Бейнелеу ө нері» деген аттары бар.

Киіз ү йлерде оқ ушылар жасағ ан картиналар мен портреттер, оқ ушылар шығ арғ ан ө лең дер, театрмен байланысты белгілер, костюмдер, маскалар жә не т. б. тұ рады. Мұ ғ алім оқ ушыларғ а бір киіз ү йді таң дап, сол бойынша жұ мысын кө рсетуді ұ сынады.  

Оқ ушы экскурсия жетекшісі ретінде шығ уы тиіс.

Мұ ғ алім оқ ушыларғ а барлық адамдар бірге, тату ө мір сү ріп жатыр, олар мейрамдарда бір біріне қ онақ қ а барады деп ой салып, бағ ыт бере алады. Осығ ан ө нер тү рлері де ұ қ сас. Олар қ онақ қ а келе алады. Яғ ни, ө нер тү рлері бір бірімен ө зара байланысты.

Бағ алау ү шін алдымен мұ ғ алімге оқ ушылармен бірлесіп бағ алау критерийлерін жасауғ а кең ес беріледі.

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.