· тістердің дұрыс орналаспауы;

⇐ ПредыдущаяСтр 3 из 6Следующая ⇒

· тістердің дұ рыс орналаспауы;

· еріннің тү рлі кемістіктері;

· таң дай параличі;

Жү ре пайда болатын кемістікке жататындар:

· сү йектер мен бұ лшық еттердің зақ ымдалуының нә тижесінде артикуляциялық аппаратта пайда болатын тү рлі кемістіктер.

Дұ рыс тістеу – бұ л астың ғ ы алғ ы тістер ү стің гі тістермен сә л жабылып тұ рады.

Органикалық дислалияғ а жататын кемістік бұ л ринолалия.

Дислалия сө йлеу тіліндегі бұ зылғ ан дыбыстардың санына қ арай қ арапайым жә не кү рделі болып бө лінеді. Егер баланың сө йлеу тілінде мү кістердің саны тө рт дыбысқ а дейін байқ алатын болса – оны қ арапайым дислалия деп атайды, ал егер бесеу жә не одан да кө п болса – оны кү рделі дислалия деп атайды.

Сө йлеу тіліндегі дыбыстардың мү кістік ерекшеліктеріне қ арай бө лінетін дислалияның тү рлері:

Сигматизм – ызың дыбыстардың («с», «з», «ц», «ж», «ч», «ш», «щ») айтылуындағ ы мү кістіктер. Бұ лар сө йлеу тіліндегі кемістіктердің ішіндегі ең кө п тарағ ан тү рі;

Ротацизм – «р» дыбысының айтылуындағ ы мү кістік; Ламбдацизм – «л» дыбысының айтылуындағ ы мү кістік;

Таң дай дыбыстарының айтылуындағ ы мү кістіктер;

Каппацизм – «к» дыбысы;

Гаммацизм – «г» дыбысы;

Хитизм – «х» дыбысы;

Йотацизм – «й» дыбысы;

Ринолалия – ауыз бен мұ рын қ уыстарының дұ рыс қ ызмет етпеу нә тижесінде дауыс қ ұ былысының ө згеруі мен сө йлеген уақ ытта дыбыстың бү лінуі.

Ринолалияның тү рлері:

1. Ашық ринолалия – сө йлеген уақ ытта ауа ауыз жә не мұ рын қ уысы арқ ылы ө теді.

2. Жабық ринолалия – ауа тек ауыз арқ ылы ө теді, бұ л ә сіресе «м, н» ә ріптерін атағ анда білінеді

Ашық ринолалияның себептері: таң дайдың бө лінуі, жұ қ а таң дайдың қ ысқ алығ ы, таң дайдың параличі.

Жабық ринолалияның себептері: мұ рын қ уысының бітелуі, мұ рын қ уысындағ ы ісіктер, мұ рын қ алқ асының қ исайып қ алуы.

Ринолалик балалар ө те ә лсіз болады. Осының ө зі олардың сө йлеуінің дамуына ә сер етеді. Туылғ аннан кейін олар ө те кеш отыра бастыйды, сө йлей бастағ анда кө птеген қ иыншылық тарғ а кездеседі. Олар мектепке барғ ан уақ ытта тү рлі қ иыншылық тарғ а кездеседі. Мұ ғ алімдер оны тү сінбеуі мү мкін, айналасындағ ы балалар да мазақ тауы мү мкін. Бұ ның бә рі оның психикасының дамуына ә серін тигізеді. Кейбір ринолалик балалар ө здерінің осындай кемістіктерінен мектепті тастап кетеді де кө п сө йлемейтін жұ мыс, мамандық іздей бастайды. Міне, сондық тан ринолалик балаларғ а ерте кезден бастап жә рдем кө рсету керек. Бұ л жә рдемді хирург пен логопед мамандары кө рсете алады.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 Следующая ⇒