6. Сөйлеудің жүйелі бұзылуы: сөйлеу мүмкін емес немесе былдырлау мүмкіндігі ғана болады, мысалы, алалия және афазия.

5. Жазба тілдің бұ зылуы: жазуда: фонеманың графемағ а қ ате айналуы; толық жазбау; сө здегі ә ріптерді тастап кету немесе шатастыру; сө йлеудегі сө здердің ө зара қ иыспауы немесе орындарының ауысуы; жазу жолынан шығ ып кету т. б., оқ уда: дыбыстарды алмастыру мен шатастыру; ә ріптеп оқ у; сө здің дыбыстық -буындық қ ұ рамын бұ рмалау; оқ ылғ анды тү сінудің бұ зылуы; аграмматизмдер. Мысалы: дислексия мен дисграфия.

6. Сө йлеудің жү йелі бұ зылуы: сө йлеу мү мкін емес немесе былдырлау мү мкіндігі ғ ана болады, мысалы, алалия жә не афазия.

Дислалия – сө йлеу тілі мү шелерінің анатомиялық кемістіктерінен дыбыстардың бұ зылып айтылуын сипаттайды. Дислалия сө йлеу тіліндегі ең кө п тарағ ан мү кістіктер. Пайда болу себептеріне қ арай дислалия механикалық жә не функционалдық болып бө лінеді.

Органикалық дислалияғ а сө йлеу тілі аппаратының сыртқ ы сү йек қ ұ рылысының жә не бұ лшық ет тү зілісінің органикалық кемістігінен дыбыстардың бұ зылып айтылуы жатады. Органикалық дислалияның ерекшеліктері: тіл асты желбезегінің тым қ ысқ а болып бітуінен, тілдің ұ шы жоғ ары қ арай емін еркін кө теріліп қ имылдай алмайды да, таң дай арқ ылы айтылатын дыбыстар бұ зылады. Сонымен қ атар тілдің ауыздың ішіне зорғ а сиып тұ ратын ө те етжең ді ү лкен немесе ө те кішкентай жің ішке болуы да дыбыстардың дұ рыс айтылуын қ иындатады.

Соныменен, органикалық дислалия бұ л перифериялық аппараттың сү йегі мен бұ лшық етіне зақ ым келуінен дыбыстардың дұ рыс айтылмауы.

Перифериялық сө йлеу аппаратының бұ зылуы туа пайда жә не жү ре пайда болуы мү мкін.

Туа пайда болатын кемістікке жататындар:

· прогнатия -жоғ ары жақ тө менгі жақ тан алғ а шығ ып тұ рады;

· прогения – тө менгі жақ тың алғ а шығ уы;

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 Следующая ⇒