Николай Гоголь. Ревизор. эрэбисиэр. эрэбиисэр. Артыыс тойотторго баҕа санаалар, бэлиэтээһиннэр.

Стр 1 из 39Следующая ⇒

Николай Гоголь

Ревизор

эрэбисиэр

эрэбиисэр

Биэс оонньуулаах кэмиэдьийэ

Сирэйиҥ ханньарытын сиэркилэҕ э кү тү рээмэ.

Нуучча ө һ ү н хоһ ооно.

Нууччалыыттан Кирилл Семенов тылбааһ а

Оонньуур дьоно:

Антон Антонович Сквозник-Дмухановскай (Дьө лө Ү ү ттү ү р) — куорат баһ ылыга.

Анна Андреевна — кини ойоҕ о.

Марья Антоновна — кини кыыһ а.

Лука Лукич Хлопов (Лабырҕ ай) — орто ү ө рэх тэрилтэлэрин дьаһ айар тойон.

Кини ойоҕ о.

Аммос Федорович Ляпкин-Тяпкин (Халы-Мааргы) — судьуйа.

Артемий Филиппович Земляника (Дьэдьэннээйи) — балыыһ алары, приюттары, кырдьаҕ астар дьиэлэрин дьаһ айар тойон.

Иван Кузьмич Шпекин (Испиэкин) — почта тойоно.

Петр Иванович Добчинскай (Дуобчуунускай)

Петр Иванович Бобчинскай (Буобчуунускай) — куоракка сиринэн эргинээччилэр.

Иван Александрович Хлестаков (Курбуулуур) — Петербургтан кэлбит чунуобунньук.

Осип — кини чаҕ ара.

Христиан Иванович Гибнер (Ө һ ө рбө ) — олохтоох эмчит.

Федор Иванович Люлюков (Баллыгырай) уонна Иван Лазаревич Растаковскай (Оннук-Маннык) — пиэнсийэҕ э тахсыбыт чунуобунньуктар, куорат ытыктанар олохтоохторо.

Степан Иванович Коробкин (Хоппо)

Степан Ильич Уховертов (Кулгаах Мускуйар) — куорат бириистэбэ.

Свистунов (Иһ иирбэ), Пуговицин (Тимэхсин), Держиморда (Мардьааскы) — полицейскайдар.

Абдулин — атыыһ ыт.

Февронья Петровна Пошлепкина (Тэллэҕ эр Уос) — силиэсэр ойоҕ о.

Унтер-аппысыар ойоҕ о

Миискэ — куорат баһ ылыгын чаҕ ара

Трактир ү лэһ итэ.

Ыалдьыттар, атыыһ ыттар, мэссээннэр, кө рдө һ ө ө ччү лэр.

Артыыс тойотторго баҕ а санаалар, бэлиэтээһ иннэр.

Куорат баһ ылыга — уһ уннук ү лэлээбит, бэйэтин туһ угар олус акаарыта суох киһ и. Бэриги ыларын ылар гынан баран олус дьоһ уннаахтык туттар, дуоспуруннаах, кыратык ө йдө ө ҕ ү мсү йэр, ү ө рэтэрин сө бү лү ү р, куолуһ ут. Наһ аа улаханнык, эбэтэр кыратык, элбэхтик эбэтэр аҕ ыйахтык буолбатах — сө бү гэр саҥ арар. Хас биирдии тыла суолталаах. Сирэйин олоруута дьиппиэр, кытаанах кө рү ҥ нээх, элбэх эрэйи кө рбү т киһ и сирэйэ. Ү ө рэрэ-кыыһ ырара, хомойоро-хоргутара, эйэргиирэ-улаатымсыйара тэбис тэҥ, уларыйара охсоро олус тү ргэн, тыйыс дууһ алаах киһ и сиэринэн. Мэлдьи куорма таҥ аһ ын кэтэ сылдьар: мундир, уһ ун остоох оспуоралаах (уһ уктаах тимирдээх) саппыккы. Кылгас кыргыылаах, кү рэҥ сийэн эрэр баттахтаах.

Анна Андреевна, кини кэргэнэ — сү рдээх ү тү ө мсү к, олус сааһ ырбатах дьахтарбын дэнэ сананар, кинигэ, таҥ ас-сап быһ а сиэбит дьахтара. Барыга бары аҕ аамахтаммыт, барыны бары билэ-кө рө сатаабыт, ол икки ардыгар улахамсыйа охсон ылар майгылаах. Ол-бу кыраҕ а, дьиэ иһ инээҕ игэ эрин баһ ыйа тутар курдук кө стө р эрээри, ө йө кыра буолан улахаҥ ҥ а сабырыттарар. Оонньуу устата тү ө ртэ таҥ аһ ын уларыттыаҕ а.

Хлестаков — 23 саастаах эдэр киһ и, синньигэс хачаайы кө рү ҥ нээх, улахан ө й сыстыбатах, этэргэ дылы кө ҥ дө й кө хсө киһ и. Толкуйдаабакка эрэ саҥ ара, оҥ оро охсор, тугу саҥ арарын бэйэтэ да билбэт. Хаһ ан да биир эмэ туоккалаах санааҕ а толкуйун тохтоппот. Быһ ыттаҕ астык, эмискэ-эмискэ саҥ арар. Бу оруолу оонньуур артыыс тө һ ө нө н истиҥ ник, борустуойдук оонньуур да соччонон сү ү йү ү лээх буолуоҕ а. Таҥ аһ а-саба муодунай.

Осип — кини чаҕ ара, аҕ ам саастаах. Дуоспуруннаахтык саҥ арар, дьоһ уннук туттар, умса кө рө сылдьар. Куолуһ ут соҕ ус, тойоно истибэтигэр, бэйэтэ бэйэтигэр, мэлдьи кинини сэмэлии, ү ө рэтэ, ботугуруу сылдьар. Биир кэм наҕ ыл саҥ алаах эрээри, тойонун кытта бардырҕ ас, ордуос соҕ устук кэпсэтэр. Тойонунааҕ ар быдан ө йдө ө х, барытын сэрэйэ-билэ сылдьар, ол эрээри мээнэ саҥ арбат-иҥ эрбэт. Таҥ аһ а — бороҥ дьү һ ү ннээх эргэ сү ртү ү к.

Бобчинскай уонна Добчинскай — кыра, намыһ ах, ыт сиир уҥ уоҕ а баҕ алаах барахсаттар. Барыга бары аҕ аамахтанар, барыны бары билэ-кө рө сатыыр идэлээхтэр. Бэйэ бэйэлэригэр олус майгыннаһ аллар, истэнэн эрэллэр, чабырҕ ахтаан эрэр курдук куоталаһ а-куоталаһ а тү ргэнник саҥ араллар, илиилэринэн мээнэ-мээнэ элбэхтик далбаатаналлар. Добчинскай арыый ө ндө с, дуоспуруннаах, Бобчинскай дьалаана суох, тү ргэн-тарҕ ан.

Ляпкин-Тяпкин — судьуйа, биэс-алта кинигэни аахпыт, онон олус ө йдө ө х курдук сананар. Хас биирдии тылын суолталаан, тоһ оҕ олоон саҥ арар. Дьон саҥ атыгар барытыгар тү гэхтээҕ и, ис биэтэһ и кө рдү ү сатыыр. Кү ө мэйэ суон, хардырҕ ас, кэһ иэхтээх.

Земляника — балыыһ алары, приюттары, кырдьаҕ астар дьиэлэрин дьаһ айар тойон. Олус суон, мө дө ө н, ол гынан баран онно-манна барытыгар тиийбитэ-тү гэммитэ эрэ баар буолар, сү рдээх албын-тү ө кэй киһ и. Барыларыгар ө ҥ ө лө спү тэ, кө мө лө спү тэ буола сатыыр, наһ аа элбэхтик мө хсө р, хамсанар.

Почта тойоно — олус кө нө кө ө н, ө с-киирбэх сордоох.

Атын оруоллар олус оннук быһ аарыыга наадыйбаттар, кинилэр курдук дьон бары биһ иги ортобутугар бааллар.

Артыыс тойоттор ордук улахан болҕ омтолорун бү тэһ ик сыанаҕ а ууруохтаахтар. Бү тэһ ик этиллибит тыл барыларыгар элэктириичэстибэ уотунан охсубут курдук дьайыахтаах. Бары эмискэ охсор охсубутун курдук биир сиргэ хам хатан туран хаалыахтаахтар. Дьахталлар бары бииргэ, биир киһ и курдук ү ө стэрин тартаран ү ө гү лү ү тү һ ү ө хтээхтэр. Ол сатамматаҕ ына барыта улахан кө дьү ү һ э суох буолуоҕ а.

БАСТАКЫ ООННЬУУ

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒