51.Демократиялық, тоталитарлық және авторитарлық партиялардың белгілері

Американың саясаттанушысы Ла Паломбараның айтуынша партиялар мынадай 4 белгімен сипатталады:
1. Партия белгілі бір идеологияны қ орғ айды;
2. Партия - адамдарды жергілікті ұ йымнан бастап, халық аралық дә режеге дейін ұ зақ біріктіретін ұ йым.
3. Партияның мақ саты - билікті колғ а алып. жү зеге асыру:
4. Ә р партия ө зіне халық тың дауыс беруінен. Мү ше болуына дейінгі колдауын қ амтамасыз еткісі келеді.

1. Демократиялық режим барлық халық тардың тендік пен бостандық қ а негізделінген идеясында мемлекеттің басқ ару ісіне қ атысуы, биліктің халық тың болуы.

2. Тоталитарлық (латын сезінен totalis барлық, толық ) қ оғ амдағ ы мемлекеттік билік бір топтың, бір партияның қ олында шоғ ырланғ ан, елде демократиялық бостандық пен саяси оппозицияның болуына тыйым салғ ан режим. Мемлекет жеке адамның барлық істерін бақ ылауғ а алады. Тоталитарлық режимде:
1. Тек бір партия билік жү ргізеді.
2. Басқ ару қ атаң тү рде бір орталық тан жү ргізіледі.
3. Бір идеология ғ ана жарияланады.
4. Еркін пікір айтуғ а тыйым салынады.
5. Репрессия, кү ш қ олдану мемлекеттің ең негізгі функциясы болып табылады.
Бұ л режимнің қ алыптасуы халық тың белсенділігімен болады. Ә дебиетте тоталитаризмді бұ қ аралық қ озғ алыстың диктатурасы деп атайды. (Сталин, Мао Цзе Дун, Гитлер, Муссолини), ә йгілі ғ алым Ф. Хайектің пікірі бойынша Тоталитаризмнің ұ рығ ы ә р формадағ ы коллективизмге жә не индивидтті, оның дара ұ мтылыстарын қ андай да болсын қ оғ амдық қ а бағ ындыруда.
3. Авторитарлық (француз сө зі autoritaire билік) азаматтарды тырп еткізбей мемлекет саясатына бағ ындыру. Тоталитаризмнің айырмашылығ ы авторитаризм халық қ а бір идеологияны мойындатпайды, либералдық дамуғ а жол ашады, оппозицияғ а кедергі жасамайды, адамдардың жеке ө міріне араласпайды. Бірақ, саяси билікке халық жаппай тартылмайды, шектеулі дә режеде болады, бірақ бір ғ ана саяси лидердің, немесе арнайы топтардың, отбасының қ олында болады.

⇐ Предыдущая 30 31 32 33 343536 37 38 39 Следующая ⇒