44. Сауалнамалар қандай сұрақтарын тұрады және олардың атқаратын қызметі қандай?

Сауалнама жасау барысында белгілі ережені ұ стану керек. Сауалнама ү ндеуден басталады. Оғ ан сауалнама алынудың себебі мақ саты жә не сауалнаманы толтыру нұ сқ асы беріледі. Содан кейінгі бө лім негізгі сұ рақ тар тізімі. Сұ рақ тар жең ілден басталып кү рделіге ө теді, соң ынан қ айта жең іл сұ рақ тар қ ойылады. Сұ рақ тар мағ ынасы мен қ ойылу талабына байланысты бө лінеді.

Мазмұ ндық сұ рақ тар зерттеудің негізгі проблемаларынан шығ ады. Оларда респонденттің хабардарлығ ы жө нінде (кө бінесе мұ ндай сұ рақ тар тест тү рінде болады), респонденттің қ андай да бір оқ иғ ағ аларғ а, қ ұ былыстарғ а, адамдарғ а кө зқ арасы, кө ң іл-кү й, талғ ам, қ ажеттілік, қ ұ ндылық тық бағ дарлар туралы сұ рақ тарғ а бө луге болады.

Бақ ылау сұ рақ тары (олардың “қ ақ пан-сұ рақ тар” деп аталатын тү рі болады) респонденттің адалдығ ын тексеру ү шін жә не оның есте сақ тауына, хабардарлығ ының дең гейіне, оның жауап беру кезінде қ оғ амда ү стем ететін таптаурындар ұ стануғ а ұ мтылысымен жә не зерттеушілерге жақ сы таныс басқ а да осы секілді факторлармен байланысты бұ рмалауды жою ү шін қ ызмет етеді. Мысалы, респондентке белгілі бір партияғ а дауыс беруге ниеті бар ма деген сұ рақ қ ойылады (осы партияның аты айтылады). Одан соң, сұ ралатынның партиялық ә уестігіне қ озғ ау салмайтын бірқ атар сұ рақ тар қ ойылады. Одан ә рі респондет сайлау кезінде қ андай да бір бағ дарламалық талапты ұ сынатын партияны қ олдауғ а ниеті бар ма деген сұ рақ қ ойылады (мұ нда партияның жалпығ а мә лім ұ раны кө рсетіледі). Бұ л бақ ылау сұ рақ болып саналады.

Қ ақ пан-сұ рақ тар ө те сирек пайдаланылады, кө біне кез келген сұ рақ қ а ө зінің білімсіздігін кө рсетуге ұ ялатын жә не “ә йтеуір, бір нә рсе айтамын” деген принцип бойынша жауап беретін респонденттерді анық тау ү шін қ олданылады. Мысалы, респондентке қ аладағ ы ең бай адамды біледі ме деген сұ рақ қ ойылады. Ол иә деген жауап береді. Одан ә рі, жергілікті крез рө ліне ү міткерлер фамилияларының тізімі кө рсетіледі, олардың бір-екеуі ойдан шығ арылғ ан. Кейде зерттеушілер жауаптар нұ сқ аларына ө здерінің фамилиясын қ осып, содаң соң ө здерінің “бә лелі танымалдығ ын” біледі.

Фильтр-сұ рақ тар жалпы зерттеуге немесе сауалнаманың жеке блоктарына қ атысы жоқ респонденттер бө лігін сұ рыптау ү шін қ ызмет етеді. Мысалы, мақ саты - сайлау нә тижелерін болжау болатын сұ рауда “Қ азақ станның азаматысыз ба? ” жә не “Жасың ыз қ анша? дегендер фильтр-сұ рақ тар болады.

Қ ұ рылымы жағ ынан сұ рақ тар ашық, жабық жә не жартылай жабық болып бө лінеді.

Жауаптар нұ сқ алары берілмейтін сұ рақ ашық деп аталады. Сіздің пікірің ізше, демократия дегеніміз не” немесе “Кімді жыл адамы деп атар едің із” сияқ ты қ арапайым ашық сұ рақ тармен қ атар, ауызша ұ қ састық тарды таң дап алуды, сө йлемнің аяқ талуын немесе суретті сипаттауды қ ажет ететін сұ рақ тар да бар.

Жабық сұ рақ тар жауаптар нұ сқ аларымен қ атар жү реді. Жабық сұ рақ тардың алуан тү рлері бар. Дихотомды сұ рақ респонденттен екі қ арама-қ арсы нұ сқ адан таң дауды қ ажет етеді (“ия - жоқ ”, “қ ара - ақ ”), баламалы сұ рақ - бірнеше нұ сқ алардың ішінен біреуін ғ ана таң дауды, меню-сұ рақ ұ сынылғ ан жиынтық тың ішінен бірнешеуін таң дауғ а мү мкіндік береді;

Аралас сұ рақ онда жауап нұ сқ аларымен қ атар жауап беруші ө з ойын білдіруге мү мкіндік берілген сұ рақ тар болып табылады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 Следующая ⇒