Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





III. Зерттеу ауданының топырақ жамылғысына сипаттама



 

    Топырақ жамылғ ысы

Зерттелген ауылдық округінің аумағ ы шө лді аймақ та, сұ р-қ оң ыр топырақ жә не жартылай ашық Солтү стік сұ рғ ылт жерлерде орналасқ ан. Топырақ тың қ алыптасуына топырақ тү зетін жыныстардың алуан тү рлілігі, климат, жер бетінің қ ұ рылымы, ө зен сулары жә не басқ а да табиғ и жағ дайлар ә сер етеді. Зерттелген аумақ та топырақ тү зудің барлық факторларының ә серімен ә ртү рлі топырақ жамылғ ысы байқ алады, ол негізінен аналық жыныстарғ а, жер бедері жағ дайларының ө згеруіне, жер асты суларының жату терең дігі мен минералдануына байланысты ө згереді.

Ауылдық округтің оң тү стік жә не солтү стік бө лігінде жер асты сулары ө те терең жатыр жә не топырақ тү зілу процесіне ә сер етпейді. Аумақ тың осы учаскелерінде, негізінен, ө сімдіктің жусанды-эфемерлік тү рінің астында автоморфты (сұ р топырақ жә не сұ рқ ұ ба) топырақ қ алыптасты. Мұ нда ө сімдік шө лейт климат жағ дайында тез минералданатын органикалық заттарды қ алыптастырады. Сондық тан, климаттың қ ұ рғ ақ тығ ы мен ө сімдік қ алдық тарының аз органикалық массасының арқ асында топырақ тү зуші процесс салыстырмалы тү рде ә лсіз жә не бө лінген автоморфты топырақ тар Талас ө зені жайылмасының топырақ тарымен салыстырғ анда тө мен дифференциалдануымен сипатталады.

Талас ө зенінің ә лсіз толқ ынды кө не аллювиальды жазығ ында топырақ тү зілу тү рі гидроморфты қ атарғ а жатады жә не бө лінген гидроморфты жә не жартылай гидроморфты топырақ тар терең емес жатқ ан жер асты суларынан ылғ алдың ө сіп келе жатқ ан капиллярлы тоғ ымен тұ рақ ты немесе мерзімді ылғ алдану жағ дайында қ алыптасады. Автоморфтық қ атардан сұ р топырақ аймағ ының гидроморфтық топырақ тары топырақ ылғ алдылығ ының қ олайлы режимімен ерекшеленеді, бұ л жақ сы шалғ ынды жә не шалғ ынды-дала ө сімдіктерінің дамуына жағ дай жасайды.

Осығ ан байланысты шалғ ынды жә не шалғ ынды-сұ р топырақ ты, ә детте, сол климаттық жағ дайларда дамитын автоморфты қ атардағ ы топырақ қ а қ арағ анда гумусқ а бай, сондай-ақ неғ ұ рлым айқ ын сараланғ ан кө кжиектер бар.

Шалғ ындық процесс геоморфологиялық жә не гидрогеологиялық жағ дайғ а байланысты ә ртү рлі дә режеде кө рінеді. Сондық тан бұ л топырақ тарда жер асты суларының дең гейіне жә не жер бедері бойынша жату жағ дайларына байланысты топырақ тү зудің сұ р топырақ жә не шалғ ындық типтерінің процестері ү йлеседі, бұ л шабындық -сұ р топырақ ты бө ліп алуғ а негіз береді. Гидроморфтық қ атардың топырақ тары шалғ ынды жә не шалғ ынды-батпақ ты топырақ тармен берілген.

" Қ азақ КСР тау бө ктеріндегі жә не тау бө ктеріндегі Топырақ тардың жү йелі тізіміне жә не негізгі диогнастикалық пакеторларына" (Алматы, 1989 ж. ) сә йкес зерттелген аумақ тарғ а дала материалдарын ө ң деу жә не химиялық анализ деректері негізінде мынадай топырақ тү рлері бө лінді. Дала материалын ө ң деу жә не химиялық анализ деректерін ө ң деу негізінде шаруашылық аумағ ында келесі топырақ тү рлері бө лінген:

Кесте  5

№ р/c Топырақ тың жү йелі тізімінің шифры Топырақ атауы
            1435су 1442су   1444су   1445су Кә дімгі солтү стік ашық сұ р топырақ Солтү стік ә лсіз сортаң данғ ан ашық сұ р топырақ Солтү стік сортаң данғ ан ашық сұ р топырақ Солтү стік аз таралғ ан ашық сұ р топырақ Кә дімгі солтү стік ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Солтү стік ә лсіз сортаң данғ ан ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Солтү стік орташа сортаң данғ ан ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Солтү стік сортаң данғ ан ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Солтү стік ә лсіз сортаң ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Солтү стік орташа сортаң ашық шалғ ынды-сұ р топырақ Кә дімгі Солт суармалы ашық шалғ ын сұ р топырақ Кә дімгі Солт ашық шалғ ын сұ р топырақ Солт ашық терең сортаң данғ ан шалғ ан сұ р топырақ Солт ашық аз сортаң данғ ан суармалы шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық аз сортаң данғ ан шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық орташа сортаң данғ ан шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық кү шті сортаң данғ ан суармалы шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық кү шті сортаң данғ ан шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық аз сортаң суармалы шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық аз сортаң шалғ ын-сұ р топырақ
1446су 1447су 1586су Солт ашық орташа сортаң суармалы шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық орташа сортаң шалғ ын-сұ р топырақ Солт ашық кү шті сортаң суармалы шалғ ын сұ р топырақ Солт ашық кү шті сортаң шалғ ын сұ р топырақ Кә дімгі сұ р қ ұ ба топырақ Сортаң данғ ан сұ р қ ұ ба топырақ Сортаң сұ р қ ұ ба топырақ Шайылғ ан сұ р қ ұ ба топырақ Сортаң данғ ан шалғ ын қ ұ ба топырақ Ашық аз сортаң данғ ан суармалы шабындық сұ р топырақ Ашық аз сортаң данғ ан шабындық сұ р топырақ Ашық аз сортаң шабындық сұ р топырақ Ашық орташа сортаң шабындық сұ р топырақ Ашық тұ зданғ ан шалғ ын-батпақ ты сұ р топырақ Шалғ ынды сортаң Арамшө пті сортаң Жазық тың қ ұ мдары Жоталы тө бенің қ ұ мдары Жартылай тарағ ан жоталы-тө бенің қ ұ мдары

 



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.