![]()
|
|||||||
Географиялық есептер шығару жолдарыСтр 1 из 6Следующая ⇒
Географиялық есептер шығ ару жолдары Жинақ тағ ан Исатаева Г. Географиялық есептер шығ ару жолдары Жер шары шең берінің 10 доғ асының қ анша километр екенін анық таң ыз? Жауабы: 40000: 3600 = 111км. 2. Африканың батыс жағ алауынан шығ ыс жағ алауына дейінгі экватор бойынша градустық қ ашық тығ ы қ анша? Жауабы: 111км × 340 = 3774км. 3. 700 батыс бойлық бойынша Оң тү стік Американың солтү стігінен оң тү стігіне дейінгі қ ашық тығ ы қ анша? Жауабы: 111км × 650 = 7215км. 4. Мысалы, 100 метрде 200 қ адам болды делік. Демек ә рбір қ адамның ұ зындығ ы қ анша болғ аны? Жауабы: 100 м: 200 = 0, 5 м. 5. Егер қ ашық тық 700метр болып, ал қ ағ аздың кө лемі бір ғ ана парақ болса, ол қ ашық тық ты қ ағ азғ а қ алай тү сіру керек? Жауабы: мұ ндай жағ дайда қ ашық тық кішерейтілген тү рде бейнеленеді. Қ ағ аздағ ы 1см 100 м орнына алынады. Бұ л жағ дайда сызбадағ ы қ ашық тық 7 см-ге тең болады. 6. Егер ұ зындығ ы 9 метр, ені 6 метр, биіктігі 4 метр десек, сынып бө лмесіндегі ауаның салмағ ы қ анша болатынын есептеп шығ арың ыз? Жауабы: 9 м × 6 м × 4 м =216 м3; 1 кг 300 г × 216 м3 = 280 кг 800 г. (Бір куб сантиметр ауаның салмағ ы 1кг 300 г шамасы екені есептеліп шығ арылғ ан) 7. Бө лменің ұ зындығ ы 7 метр, ені 5 метр, биіктігі 3, 5 метр. Бө лменің кө лемі мен ондағ ы ауаның салмағ ын есептең із? Жауабы: 7 м × 5 м × 3, 5 м =122, 5 м3; 1 кг 300 г × 122, 5 м3 = 159 кг 29 г. 8. Кө лемі 200 куб метр сынып бө лмесінің ауасында +200 температура- да қ анша литр су буы болады? Жауабы: 200 м3 × 17 г =3400г= 3, 4 л; 9. Радио былай хабарлады: +100 температурада ауаның салыстырмалы ылғ алдылығ ы 50%. Мұ ндай 1м3 ауада неше грамм су болады? Оның қ анығ уы ү шін қ анша су керек? Жауабы: t1 = +100 –да 9 г су буы – 100 %; t2 = +100 –да Х г су буы – 50 %; Х = = 4, 5 г су буы. +100 температурада ауаның қ анығ у ү шін 4, 5 г су буы қ ажет. 10. Бір тонна мұ хит суынан қ анша тұ з алуғ а болады? Жауабы: 1 литр мұ хит суындағ ы тұ здылық 35‰; 1000 л × 35‰ = 35000г Ө зеннің 1тонна суы 1000 л × 0, 2 ‰ = 200г. 11. Егер тұ здылығ ы 18‰ болса, Қ ара тең іздің 1 тонна суынан ә р тү рлі заттардың неше грамын алуғ а болады? Жауабы: 1 тонна 1000 л; 1000 л × 18 ‰ = 18000 г 12. Бір тә улік ішінде ауа температурасы тө мендегідей болып ө згерді: +40, -20, +80, +60. Тә уліктің орташа температурасын тап? Жауабы: 40 +( -20) +80+60 =160; 16: 4 = 40. 13. Таудың етегінде +200, ал шың ында -160 болса, таудың биіктігі қ андай? Жауабы: + 200 -( -160) =360; 36: 6 = 6 км. 14. Ү ш километр биіктікте термометр 00 –ты кө рсетті. Осы кезде тау етегінде температура қ андай болды? Жауабы: 60× 3 км = +180; 15. Ұ шақ қ анатында ауа температурасы -300 кө рсетті. Осы кезде жер бетіндегі температура +240 болса, ұ шақ қ андай биіктікте кө терілген? Жауабы: ( -300) -24 =540; 540: 60 = 9 км. 16. Барометр тау етегінде 740 мм, ал тау басында 440 мм кө рсетсе, тау басының биіктігі қ андай? Жауабы: ( 740 мм- 440мм) × 10мм =3000 м; (Ә рбір 100 метр биіктеген сайын қ ысым шамамен 10 мм-ге кемиді. Ал 10метр биікте 1 мм-ге тө мендейді. ) 17. Ұ шақ ү ш километр биіктікке кө терілді. Егер жер бетіндегі атмосфералық қ ысым 750мм болса, ұ шақ кө терілген биіктікте атмосфералық қ ысым қ андай? Жауабы: 3км = 3000м; 750 мм – ( 3000 м: 10 мм) =450 мм; 18. Мә скеу қ аласының атмосфералық қ ысымы 748 мм болса, мұ хит дең гейімен салыстырғ анда оның биіктігі қ андай? Жауабы: ( 760 мм – 748 мм) × 10мм =120 м; (Мұ хит дең гейінде барометрдегі сынаптың биіктігі 00 –та 760 мм болады. Мұ ндай қ ысым қ алыпты атмосфералық қ ысым болып табылады. ) 19. Орташа айлық ауа температурасын есептеп шығ арың ыз. Мысалы: желтоқ сан айының орташа температурасы -80С; Тамыз айының орташа температурасы +240С. Аытқ у температурасын табың ыз? Жауабы: + 240 -( -80) =320 ауытқ у амплитудасы; 240 – 80 = 160; 160: 20 = 80 орташа температура; 20. Арал тең ізінің ауданында жауын –шашынның мө лшері 150 мм шамасында, ал булану мө лшері 1000 мм. Ылғ алдану коэффицентінті анық таң ыз? Жауабы: К = ; К = = 0, 15мм; 21. Астана қ аласында жауын –шашынның жылдық мө лшері 300мм шамасында, ал булану мө лшері 600мм. Сонда ылғ алдану коэффицентінті анық таң ыз? Жауабы: К = = 0, 5мм;
770 ш. б. Алматыда- сағ ат 1600, 730 б. б. Нью-Иоркте – сағ ат х00; Жауабы: 3600: 24 сағ ат = 150 1. 770+730 = 1500 10 – х минут, 2. 1500 × 4 мин = 600мин. 150 – 60 минут: 3. 600: 60 = 10 сағ ат, = 4минут; 4. 1600 – 1000 = 600 таң ғ ы. 23. Семейде – 790 ш. б. - 4 – ақ пан, сағ ат 2200; Токиода 1390ш. б. –та қ ай кү н, қ ай сағ ат? Жауабы: 1. 1390 – 790 = 600; 2. 600 × 4 мин = 240мин; 3. 240мин: 60 = 4 сағ ат, 4. 2200 +400 = 200. ( 5-ақ пан, тү нгі сағ ат 200). 5. Аустарлия материгінің оң тү стік жарты шардағ ы ү лесі % қ анша? Жауабы: Жердің жалпы кө лемі- 510 млн. км2; 510 млн. км2: 2 = 255 млн. км2; Аустралияның кө лемі –аралдары мен қ оса есептегенде -9млн. км2 = 3, 5%; 25. Батыс Қ азақ станның экономикалық ауданындағ ы 2179 мың адамның 71% экономикалық белсенді халық. Оның 52 % ө ндірістік емес салада жұ мыс істейді. Ө ндірістік емес салада жұ мыс істейтін адам санын тап? Жауабы: 1. = 1547, 09 мың адам; 2. = 804, 4 мың адам; 3. 26. Африка материгінің дү ние жү злік қ ұ рлық тағ ы аудан ү лесі – қ анша? Жауабы: = 5, 89 %; 27. Оң тү стік жарты шардың ауданы 255 млн. км2; Оң тү стік жарты шардағ ы қ ұ рлық ауданы 49 млн. км2. Оң тү стік жарты шардағ ы мұ хит ү лесін тап? Жауабы: 1. 255млн км2– 49млн. км2 = 206 млн. км2; 2. = 81 %; 3. Карта бетінде 2 – нысан арасындағ ы қ ашық тық 13см. Жер бетіндегі қ ашық тық 455 км. Картаның масштабын анық таың ыз? Жауабы: 1. 1: 45 500 000; 2. 1см-де – 455км; 3. 45 500 000: 13 = 3500 000. 4. Ө зеннен жолғ а дейінгі қ ашық тық 1 км, оның картадағ ы ө лшемі 20 см; Масштабын анық та? Жауабы: 1. 1: 100 000; 2. 1см-де – 1км; 3. 100 000: 20 = 5 000. 4. Солтү стік жарты шардағ ы қ ұ рлық тың ү лесі 39%. Осы жарты шардағ ы мұ хиттың ауданын анық таң ыз? Жауабы: Жердің жалпы кө лемі- 510 млн. км2; 510 млн. км2: 2 = 255 млн. км2; 100% – 39% = 61% = 155, 55млн. км2 немесе 156 млн. км2. 31. 31. Республиканың жер қ оры -270 000 000 га; Оның ішінде шабындық пен жайылым 190 000 000 га алып жатыр. Шабындық пен жайылым ү лесін тап? Жауабы: = 70, 3%;
Радио былай хабарлады: + 10˚ температурада ауаның салыстырмалы ылғ алдығ ы 50%. Мұ ндай 1м3 ауада неше грамм су болады? Оның қ анығ уына қ анша су керек? Жауабы: +10˚ температурада ауаның қ анығ уы ү шін 4, 5 г су қ ажет. – 9г t1=+10 да 9 г су буы - 100% t2=+10 да х су буы - 50% Х = = 4, 5 г су буы.
|
|||||||
|