Нимә генә күрмәне был баш!

Нимә генә кү рмә не был баш!

Беҙ ҙ ең ауылдан дү рт-биш саҡ рым Һ аҡ мар тү бә нендә 4-5 ө йҙ ә н торғ ан Ҡ ә рйә н ис-емле ауыл була торғ айны. Һ уң ынан ҡ ә рйә ндә р ауылдар ҙ урайтыла башлағ ас беҙ гә кү сеп сыҡ тылар, мә гә р береһ е икенсеһ енә н айырылырғ а, алыҫ лашырғ а телә мә й ө йҙ ә рен тү бә нге осҡ а һ алып ойошоп, ҡ атышып, ҡ унаҡ ҡ а йө рө шө п кө н иттелә р. Һ унарсы Йомағ ужа ҡ арт иҫ тә ҡ алғ ан. Ул ғ ү мере буйы Ҡ ә рйә ненә н бер тапҡ ыр ҙ а сыҡ мағ ан, Арсеньевтың Дерсу Узалаһ ы ише урман йә нлектә ре менә н кә сеп итеп ғ ү мерен ү ткә ргә н кеше ине. Ни ғ иллә менә ндер уны бер тапҡ ыр Ө фө гә алып бар-ғ андар, ана шул сә йә хә те уғ а икенсе, ят бер донъяғ а барып ҡ айтҡ андай тә ьҫ ир ит-кә н, һ ә м ул яйы сыҡ ҡ ан һ айын ожмахты барып кү реп ҡ айтҡ андай һ уҙ а торғ ай-ны:

– Нимә генә кү рмә не был баш, Ө фө лә лә булды!

Бесә й ҡ айттымы?

Хә йбулланың ҡ арт бесә йе бә йелдә н яҙ ҙ ы бит бер заман: урындыҡ аҫ тын, мейес артын бысрата, урлаша башланы. Аҙ аштырып ҡ отолорғ а булғ айнылар ҙ а ҡ айҙ а ғ ына алып барһ алар ҙ а ҡ айта ла килә был. Асыуы килгә н Хә йбулла таң менә н те-гене тоҡ ҡ а һ алып алып тағ ы ла урманғ а алып киткә н, урманғ а ғ ына тү гел тө пһ ә н-дең тө бө нә ырғ ытмаҡ маҡ саты.

Иртә н сығ ып киткә н кеше тө ш еткә с тә, тө штә н һ уң да ҡ айтмағ ан. Ә бейе Фат-има ҡ арсыҡ иренә бер-бер хә л булдымы икә н ә ллә, тип аптырашта ҡ алғ ан, тегеһ е ү тә һ уң лап киткә с ҡ урҡ ыуғ а тө шкә н, шө бһ ә лә нә лә башлағ ан. Эң ер тө шкә с кенә арып-талып ҡ айтып инә Хә йбулла:

– Теге бесә й ҡ айҙ а?

– Ҡ айҙ а булһ ын, ө йҙ ә, тө ш етмә ҫ элек ҡ айтып инде!

– Ә пә т?! Ә мин ғ ү мерем буйы ошонда йә шә һ ә м дә аҙ ашып йө рө нө м. Ен

һ уҡ ҡ ан аң һ ыҙ нимә, ҡ айтыр юлды нисек тапты икә н?

Ах, инә ң де фә лә н итә йем!

Йә ш саҡ, дә ртле саҡ. Ү ҙ ешмә кә р тү ң ә рә ктә ренең район конкурсы башланғ ас йыйылып кә ң ә шлә шкә ндә н һ уң “Ауыл йә штә ре” бейеү ен ө йрә ндек. Бейеү һ алы-усы булмағ ас ү ҙ белдегебеҙ самаһ ында маташтырҙ ыҡ инде шунда. Ихлас, телә п маташтырҙ ыҡ. Арабыҙ ҙ а зоотехник Динислам да бар. Ул оҫ та тыпырҙ аусы булар-аҡ солист. Бейеү барышында солист бер ҡ ыҙ эргә һ енә яҡ ынларғ а һ ә м: “Һ ай, ә ттә -мгенә һ е! ” тип тә ебә рергә тейеш. Ошолай тип ө ҫ тә һ ә ң йә мле була, йә нә һ е лә.

Кө нө килеп еткә с юлландыҡ ярышҡ а. Башҡ а ауылдарҙ ан да йыйылғ андар, бер һ ү ҙ менә н ә йткә ндә район мә ҙ ә ниә т йортоноң тирә -яғ ы ҡ ымырҫ ҡ а илә ү ендә й мы-жғ ый. Ә мә лгә баҡ ҡ андай республика турына ү ткә ндә рҙ е билдә лә ү ө сө н Ө фө фил-армонияһ ының баш режиссеры Фә тих ағ ай Ихсанов та килеп тө шкә н. Ундай бил-дә ле шә хес алдына сығ ып тороу иҫ китмә ле ҙ ур яуаплылыҡ бит, ә беҙ сә нғ ә т донъ-яһ ынан ү тә ныҡ алыҫ ө йрә нсектә р генә, шуғ а ныҡ тулҡ ынлана башланыҡ, ә Дин-ислам бигерә к ө тә лә нә, ү ҙ енә урын таба алмай улай-былай йү гергелә й. Беҙ гә сир-ат етте. Сә хнә костюмдарыбыҙ йыуа барып тө ҫ һ ө ҙ лә неп, ҡ ойтоланып бө ткә н, ә м-мә ойота уҡ булмаһ а ла тә ү ҡ арамаҡ ҡ а шыма, килешле генә баҫ абыҙ һ ымаҡ. Бына Динисламдың билдә ле һ ү ҙ ҙ ә рҙ е ә йтер мә ле етте. Ә ул баҙ ауынан аҡ шайып ҡ атты ла ҡ алды һ ә м залғ а тө бә леп теленә килгә н ҡ олаҡ ҡ а ятышһ ыҙ хә бә рен ысҡ ындыр-ҙ ы: “Ах, инә ң де фә лә н итә йем! ” Ошоғ аса башҡ а сығ ыштарҙ ы яратып, ҡ абул итеп бө тмә й ҡ аштарын тө йө рө п ултырғ ан баш режиссер рә хә тлә неп кө лө п ебә рҙ е.

Алай ҙ а икмә к бар

Йә йҙ ең йә мле бер кө нө ндә һ арыҡ һ уйып кү рше райондан бик кү п ҡ унаҡ тар са-ҡ ырҙ ыҡ. Һ ү ҙ гә йор Рә ү ефһ еҙ табындың йә ме йә м тү гел, шуғ а уларғ а ла ө ндә штек. Таң ғ а ҡ ә ҙ ә р байрам итеп ташлағ айныҡ, һ ыйҙ ан ү тә лә ҡ ә нә ғ ә т дуҫ ым ҡ айтыр мә -лендә хуш аяғ ына килтерелгә нде бө тө ргө нсе эсеп ҡ уйғ ас һ ө рә нлә п ебә рҙ е:

– Саҡ ҡ ына ятып ял итеп алығ ыҙ ҙ а иртә нге туғ ыҙ ҙ ан да ҡ алмай һ ә ммә геҙ

ҙ ә беҙ гә рә хим итегеҙ! Шунса ерҙ ә н килеп тә беҙ ҙ ең кө н иткә нде кү рмә йенсә ҡ айт-ыу гө наһ булыр, ағ ай-эне!

Быларҙ ың ә ҙ ерлекһ еҙ икә нлеген белһ ә м дә тегенең һ ү ҙ ен йығ ып йө ҙ ө н йырт-маным. Ә ҙ ә м балаһ ы эсеп алһ а теле сиселә лә йомартлана бит инде, тел һ ө йә кһ -еҙ, ә йҙ ә, борсаҡ ты эренә н ярһ ын, ә легә.

Иртә нге ун берҙ ә р тирә һ ендә ҡ унаҡ тарғ а сә й эсереп алдыҡ та кө н тә ртибенә ярашлы ҡ ырғ а ял итергә сығ ырғ а йыйына башланыҡ Һ ыйҙ ы автобусҡ а ташығ ан арала ҡ ылт итеп Рә ү ефтең саҡ ырыуы иҫ кә килеп тө штө. Туҡ та, мә йтә м, уларҙ ы шаяртып- мә рә кә лә йек тә ү ҙ ә, шунан ү ҙ ебеҙ гә эйә ртербеҙ. Тейә лешеп киттек арғ ы урамғ а. Алдан уҡ киҫ ә теп ҡ уйҙ ым, ишек асылыу менә н ө йгә инеп тулаһ ығ ыҙ ҙ а за-лдағ ы ө ҫ тә лде ҙ урайтып ебә реп теҙ елешеп ултыраһ ығ ыҙ, ҡ алғ аны минең эш! Ә йткә немсә эшлә нелә р. Йоҡ оло кү ҙ ҙ ә рен ыуа-ыуа ишек асҡ ан Дамира ары нимә ҡ ылырғ а белмә й улай-былай йү гергелә й. Бына, ниһ айә т, ишек ауыҙ ында ө ҫ тө нә тоҙ һ ауыты ҡ уйылғ ан ҙ ур икмә к тотоп хужа ү ҙ е кү ренде:

– Икмә к булһ а йыр ҙ а булыр, тигә н боронғ олар, һ еҙ ҙ е икмә к-тоҙ менә н ҡ ар-шы алыуыбыҙ ғ а, хө рмә тле ҡ унаҡ тар, ү тә лә шатбыҙ. Алай ҙ а был донъяла икмә к бар!

Ғ ә йеп миндә …

Партбюроғ а Рафайыл ағ айҙ ың эшен ҡ арайбыҙ. Ике кө н эшенә сыҡ мағ ан, һ и-мертеү майҙ ансығ ына ҡ уйылғ ан ү геҙ ҙ ә рҙ е ҡ арамағ ан. Йө ҙ ө таушалғ ан, шешмә к-лә нгә н. Тимә к, йортона биклә неп, аулаҡ лап байрам итеп ятҡ ан. Ә ммә ғ ә йеплә н-еү се бө тө нлә й икенсе нимә хаҡ ында тылҡ ый:

– Билдә ле, ауылда киҙ еү йө рө й, ике кө н башымды кү тә рә алмай лә з ят-

тым…

– Ниң ә улайһ а энә ашағ ан эт ише бө тө п киткә нһ ең? – тип һ орай управ-

ляющий Фазылйә н Ҡ аҙ набаев.

– Киҙ еү бик насар нимә икә н ул, тамаҡ ҡ а аш ү тмә гә с ҡ орот иҙ еп эсерҙ е

ең гә геҙ. Ә ул ә се нә мә нең ни тә ме лә ни файҙ аһ ы, тигә ндә й…

– Ярай инде, ағ ай, башты бутама, йә ме, эсеп ятылды, тигә н дә ҡ уй! - Зо

отехник Илдар дө рө ҫ ө н ә йттерергә ө ндә й.

– Ышанмаһ ағ ыҙ беҙ гә барып Мә ғ ү ҙ ә ең гә геҙ ҙ ә н һ орағ ыҙ …

Билдә ле, был бында килерҙ ә н алды ҡ атынын нығ ытып ҡ уйғ ан, ә ул иренең ә йт-кә нен тылҡ ыясаҡ.

Шулай итеп геспатола һ орау алынғ ан партизан ише аяҡ тарын ныҡ терә п ғ ә й-ебен танымай ҡ ырталаша малсы.

Ниһ айә т ветврач Рә шит ағ ай кеҫ ә һ енә н һ ыйырҙ арҙ ың маститын дауалау ө сө н файҙ аланылғ ан быяла кө пшә молокоотсосты килтереп сығ арҙ ы ла юғ ары кү тә рҙ е:

– Бына кисә генә эскә н малсыларҙ ы ауырлыҡ һ ыҙ асыҡ латыусы ошо нимә -

не милициянан биреп ҡ айтарҙ ылар. Кө пшә нең ошо еренә н ө рһ ә ң, - аппараттың бер осона кү рһ ә тте, - тыныуҙ а спирт-маҙ ар тойомланһ а, бынау бушлыҡ кү м-кү к тө ҫ кә инә. Яҡ ынла ә ле, Рафайыл ағ ай, һ ине лә тикшереп ҡ арайыҡ!

Һ ө йлә шеү ҙ ең кө тө лмә гә н йү нә леш алыуынан аптырап, юғ алып ҡ алды малсы:

– Бә лки, кә рә кмә ҫ, ағ ай-эне, ә йтә м бит, миндә киҙ еү...

– Киҙ еү булғ ан осраҡ та аппарат сап-саф ҡ аласаҡ. Килегеҙ!

Ялбыр баш тү бә н эйелде:

– Ғ ә йеп миндә, егеттә р, эсеп ятылғ айны шу... Ғ ә фү итегеҙ, инде ҡ абатлан-

маҫ...

Хә йлә нең килеп сығ ыуына кинә неп һ аһ ылдап кө лө п ебә рҙ ек.

⇐ Предыдущая 3 4 5 6 7 8 9 101112 Следующая ⇒