Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





 Ҡулынан килмәгән эше юҡ.



Ә лифә апай ғ ү мере буйы ирен ир итә белде. Абышҡ аһ ының бә лә кә й генә эшен дә мө һ им һ ә м ү тә кә рә кле кү реп, ҙ урҙ ан һ алдырып, саманан аштырып, лө ғ ә ткә * олғ аштырып маҡ тап һ ө йлә й торғ айны ул. Бисә лә р кө тө ү ҡ ыуғ анда урам яң ғ ыра-тып маҡ тана икә н апайыбыҙ: «Ғ ә лимйә ндең ҡ улынан килмә гә н эше юҡ инде ун-ың, ә йтә гү р, кисә кү ршенең гө рө лдә п эшлә п ултырғ ан тракторын һ ү ндерҙ е лә ҡ у-йҙ ы! »

 

 

                                    Ул яҡ тағ ы кешелә р шулай.

 

 

Телевизорҙ ың яң ы-яң ы кө нкү решкә инеп ҡ улланыла башлағ ан сағ ы. Ҙ ур байл-ыҡ кү рҙ елә р шул нә мә не. Һ айлап йө рө п кү ң елең ә ятҡ анын алһ аң ни асыу, бө тә -һ е игеҙ ә ктә рҙ ә й бер иш, «Рекорд» маркалы. Телевизор һ атып алғ ан кеше иң тә ү ҙ ә кү рше-кү лә нен, яҡ ындарын йыйып ө мә лә ге һ ымаҡ шаулап антеннағ а һ айғ ау ә рс-ейҙ ә р, тоташтырып нығ ытылғ ан һ уйылдарҙ ы кү ккә олғ аштырып кү тә реп дү рт яғ -ын сым менә н тарттырып бағ анағ а нығ ыталар. Шунан эште ослағ ас инеп теҙ елеш-еп ултыралар, ә хужа мө һ им эш башҡ арғ андай абруйлы ҡ ымғ ырлап, белекле тө ҫ менә н телевизорын тоҡ андырып ебә рә. Ә уныһ ы  ныҡ томанлы кү рһ ә тә, кешелә -рҙ ең йыбырлашып йө рө ү ен ауырлыҡ менә н, кү ҙ ҙ е кө сә ндереп кенә тоҫ малларғ а мө мкин. Барына шө кө рана ҡ ыла халыҡ, ә ллә ҡ айҙ ан сифатһ ыҙ килеп еткә н тап-шырыуҙ арҙ ы ла кө нө -тө нө ҡ арарғ а ризалар. Эй, кө нитмеш, һ ә р замандың ү ҙ мат-урлығ ы, ү ҙ зауығ ы шул.

  Хө снитдин Асаинов бабайҙ ар ҙ а телевизор һ атып алды. Ү ҙ е лә, ә бейе лә аҙ на самаһ ы урамда, кеше араһ ында кү ренмә нелә р, моғ айын да теге нә мә нә н айырыла алмайҙ арҙ ыр. Йомош менә н барып инһ ә м Бибиә смә инә й менә н диванғ а йә нә шә, һ ыйынышып ултырғ андар ҙ а донъяларын онотҡ андар былар. Тамашанан ҡ ә нә ғ ә т ҡ арт ө тө рә йгә н мыйыҡ остарын семетеп-семетеп ала. Ҡ араһ ам – экран вертикаль йү нә лештә шул тиклем ныҡ ҡ ыҫ ылғ ан, кешелә ре оҙ он ғ ифрит һ ымаҡ кү ренә лә р, ҡ ул-аяҡ тары талсыбыҡ тай оҙ он, баштары оло ҡ ыяр һ ымаҡ ослайғ ан.

       – Хө снитдин олатай, ҡ ана телевизорың дың экранын кө йлә п бирә йем, - тин-ем.

  Бибиә смә ҡ арсыҡ бә бкә лә рен ҡ урсығ ан инә ҡ аҙ ҙ ай ҡ оласын йә йеп барып йә ш-никте ҡ арманы, олатайҙ ың да уны борғ олатырлыҡ яйы, самаһ ы юҡ.

       – Теймә улым, телевизорыбыҙ шул тиклем дә шә п кү рһ ә тә. Ҡ иммә тле нә м-ә гә һ аҡ һ ыҙ ҡ ағ ылып йә боҙ оп ҡ уйырһ ың, бә лә һ енә н баш аяҡ. Ә экрандағ ыларғ а аптырама, ул яҡ тың кешелә ре ү ҙ ҙ ә ре шулай!

 

 

                                            Мейегә бә ргә н дауа.

 

  Ә хмә тхә биб ағ айҙ ың оҙ аҡ йылдар аяҡ быуындары һ ыҙ ланы. Ирекһ еҙ ҙ ә н ғ ә йре ҡ улланып ҡ арағ ан ҡ ыр ү лә ндә ренә н дә, аптеканан ыуыныуғ а алғ ан дарыуҙ арынан да файҙ а сыҡ маны. Сирлә һ ә ң имсе кү бә йә. Еҙ тасҡ а йылытып  араҡ ы ҡ ойоп, бер самауыр сә й эсер ваҡ ыт шуғ а баҫ ып ултырһ аң быуындарҙ ың һ улҡ ыуы  һ ыпырып алғ андай юҡ ҡ а сығ а, сихә те оҙ аҡ ҡ а етә тигә н имеш-мимеш хә бә р Маһ ира ең гә йҙ -ең ҡ олағ ына салына. Башҡ аса ҡ улланыр ә мә лдә ре ҡ алмағ ас ишеткә нде былар ҙ а һ ынап ҡ арарғ а итә лә р.

Ә хмә тхә биб тә һ ә рә т ғ ә мә лдә рен ү тә гә ндә н һ уң таҙ а итеп йыуып ҡ оротҡ ан аяҡ та-рын оло еҙ тасҡ а тө шө рә, ә ең гә йылытылғ ан «Московский»  шешә һ енең эшкә лек ө лө шө н шунда ҡ оя. Ир кешене араҡ ы менә н дауаларғ а маташыу - кә зә гә кү рә лә тә кә беҫ тә тү тә лдә рен ышанып ҡ алдырыу менә н бер бит инде ул. Ө й эсен тотошла-йы менә н башты ә йлә ндергес ҡ ырҡ ыу еҫ ала. Яу юлдарында нарком нормаһ ына, «фронтовой»ғ а кү неккә н Ә хмә тхә биб тә ирекһ еҙ ҙ ә н ауыҙ ына эркелгә н ҡ ара һ ыу-ын ҡ ылҡ ылдатып йотоп-йотоп ала икә н.

  Мә гә р сыҙ амы оҙ аҡ ҡ а етмә й, яң ғ ыҙ ы ҡ алыуы була, тә ҡ ә те ҡ ороғ ан ағ айыбыҙ тас-тағ ын кү тә реп ауыҙ ына тү ң кә рә лә һ ала.

  Ең гә килеп инһ ә һ ауыт ҡ оп-ҡ оро.

       – Маһ ира, ҡ ара сә ле, табандар араҡ ыны кү ҙ менә н ҡ аш араһ ында прамак-ашка һ ымаҡ тамсыһ ын да ҡ алдырмай һ урып ала тү гелме?

  Бер ҡ атлы Маһ ира иренең ә йткә ндә ренә ышанып араҡ ының ҡ алғ анын ҡ ойоп кө тө ү ҙ ә н ҡ айтҡ ан  һ ыйырҙ арын һ ауырғ а сығ а. Ә йлә неп инеү енә тас ҡ оролоҡ йыл-ындағ ы ипкенле ҡ ояштай ялт итеп тора икә н, ә лаяҡ ыл иҫ ерек Ә хмә тхә биб урынд-ыҡ ҡ а аушайғ ан.

       – Дауаны ә йтә м, килеште бит! - ти икә н был. - Ғ иллә һ е иҫ китмә ле, табан һ урғ ан нимә шундуҡ туп-тура  мейегә бә рә, шуныһ ы ҡ ыҙ ыҡ. Башлауын башлағ ас иртә гә дауалау сеансын «Столичный» менә н дауам итербеҙ.

 

 

                                         Боролошта ҡ апҡ ан балыҡ.

   Рифмир ҡ ышын-йә йен Һ аҡ мар буйынан ҡ айтып инмә й. Бар шө ғ ө лө, ҡ ыҙ ыҡ һ ы-ныуы, тамшанып һ ө йлә гә не балыҡ ҡ аптырыу мажаралары. Киномеханик булғ ас эше лә ү тә яйлы шул. Кистә рен башҡ алар аҡ са тү лә п ингә н киносеансты бушлай кү ҙ лә п кинә нә лә килә һ е эң ергә саҡ лы буш, урыҫ тар ә йтмешлә й кө нө буйы барм-ағ ын-бармаҡ ҡ а һ уҡ май.

  Алдаҡ сы, арттырып һ ө йлә ү се, фә стереү се балыҡ сылар ише белә ге лә кү гә реп бө тмә гә н, ҡ армағ ынан ысҡ ынып ҡ алғ ан йә йен йә суртан хаҡ ында ү кенеп хикә йә -лә гә ндә ҡ оласын да йә йеп кү рһ ә тмә й, уның һ ү рә тлә ү алымдары икенсерә к. Ирҙ -ә р ө йкө лө шө п тә мә ке кө йрә ткә н ерҙ ә бер тапҡ ыр былай тип һ ә ммә беҙ ҙ е хайран итте: «Кисә Тө п Туғ ай тә ң гә ленә н опто элә ктерҙ ем, шуны таҙ артҡ анда сағ ыштыр-ып ү лсә п ҡ араһ ам тә ң кә лә ре биш тинлек аҡ санан ҙ ур! - икенсе ерҙ ә инде бер һ ө й-лә гә нен ҡ абатлап сә йнә ргә яратмағ ан балыҡ сы башҡ асараҡ итеп тың лаусыларҙ ы арбай, ү ҙ енә йә леп итә. - Кисә алып ҡ айтҡ ан ҡ ыҙ ылғ анаттар һ уғ ымғ а һ имерткә н дү нә ндә й тумалаҡ тар ине, эстә ренә н кило ярымдан ашыу май, шунса ыуылдырыҡ сыҡ ты. Тегелә рҙ е ү ҙ майына ү ҙ ен ҡ урып ҡ ына ашаныҡ. »

Тағ ы силә генә кү рә ҡ апҡ асы, тигә ндә й, Рифмир ағ айҙ ың балыҡ ҡ а йө рө ткә н му-ҡ сағ а тартым кү н сумкаһ ы ү тә лә ү ҙ енсә лекле, сө нки унан ҙ ур балыҡ тың ҡ ойроҡ осо кү ренеп тора. Бер тапҡ ыр кемеһ елер, ҡ ана, тотҡ аның ды ҡ арайыҡ ә ле, тип за-мокты тартып ебә рһ ә тегендә балыҡ ә ҫ ә ре юҡ икә н, ә ҡ атып, ситтә ре һ ына башл-ағ ан ҡ ойроҡ ишараты муҡ са ситенә тегелгә н.

Бер осор бынан ҡ от, фарт ҡ асҡ ан бит, хет башын ташҡ а бә рһ ен, балыҡ элә кмә й ҙ ә ҡ уя икә н. Ө йө нә ҡ оро ҡ ул инә алмай ҙ а инде. Картуф баҡ саларын ҡ ырлатып урынлы-урынһ ыҙ ғ а осло кү ҙ ҙ ә р кү ҙ ә теү енә салынырғ а телә мә й ҡ айтып барғ ан да юҡ йомошон бар итеп оҫ та балыҡ сы Заһ ит ҡ артҡ а һ уғ ылып, йө ҙ һ ыуын тү геп, бер бешерем туң дырғ ан балыҡ тарын телә нселә п алғ ан.

Фә рзә нә апай бының табышын кү реп һ орай икә н:

       – Кө н дә һ алҡ ын тү гел һ ымаҡ, нишлә п тотҡ ан балыҡ тарың кә керә йешеп ҡ атҡ андар тағ ы?

  Ә Рифмир ә йтерен ҡ айтып килешлә й уйлап, ә ҙ ерлә п ҡ уйғ ан:

       – Был балыҡ тарҙ ың бө тә һ ен дә Һ аҡ мар боролошонан элә ктерҙ ем!

 

 

                               Мунса ә ҙ ер булыуғ а барып етермен…

    Совхоз бар заманда Фә рит ағ айҙ ы бү лексә гә пожарник итеп ҡ уйҙ ылар. Ул саҡ та ошондайыраҡ мә шә ҡ ә ттә йө рө гә ндә рҙ ең хә ле билдә ле, хеҙ мә т кенә гә һ ендә бер яҙ -ыу, асылда икенсе эш башҡ аралар. Ағ айҙ ы ла пожарник итеп ҡ уйҙ ылар ҙ а ул, тик ҡ улында янғ ын һ ү ндерер бер ә йбере юҡ. Йө рө й инде шунда ҡ улдарын кеҫ ә гә тығ -ып, иҫ ә пкә бар һ анғ а юҡ хисабында. Бер кө н кемеһ енең дер мунсаһ ына ут ҡ апҡ ан. Йорт хужаһ ы берә й нимә ҡ ылмаҫ микә н тип балаһ ын Фә рит ағ айғ а йү герткә н. Ағ -айыбыҙ был мә лдә малына бесә н һ алып йө рө й икә н.

– Мунсабыҙ яна!..

– Кем яндырғ ан һ уң уны?

– Мин!

– Ну-у-у! – тип ғ ә ғ ә жә плә неү ен белдергә н пожарник. - Хә ҙ ер малғ а бесә н

ырғ ытып сә й эсермен дә мунса янып бө тө п ә ҙ ер булыуғ а барып етермен…

 



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.