|
|||
смета́ть 3 несов. см. смести́смета́ть 3 несов. см. смести́ смёткаж разг. кхетам; у него́ рабо́чая ~ белхалочун кхетам бу цуьнан сме́тливостьж кхетамалла сме́тливый, -ая, -ое кхетаме сме́тный, -ая, -ое сметин смётыватьнесов. см.смета́ть 1 сме||тьнесов., с неопр. бIобола, xIoттa; не ~ю сказа́тьала бIобола (или дахьа); он не ~ет зайти́ сюда́ кху чу вãн xIyттyp вац и; не ~йте э́того де́лать!и ма делаш! смехм белам, белар;неудержи́мый ~саца ца луш делар; разрази́ться ~ом кIажвахана велавалар;сдержа́ть ~делар сацо ◊ без ~удела а ца луш (или дела а ца доьлуш); ~а ра́ди белам баккха; всем на ~ массеран а беламна; подня́тького-л. на́ ~цхьаннах бийла; ку́рам на́ ~ велларг а воьлу хула;все со́ смеху покати́лись кIаж ваххана массо а велавелира; не до ~у воьлучохь дац смехотво́рный, -ая, -ое беламе сме́шанн||ый, -ая, -ое ийна, вовшахъийна, вовшахкхетта; ~ая гру́ппа ийна группа; ~ый лес ийна хьун смеша́тьсов. 1) что [дIа]эдан, вовшахъэдан, кегадан; ~ ка́рты кехаташ эдан (или кегадан) 2) кого-что (перепутать) тила; ~ фами́лии фамилеш тIехь тила ◊ ~кого-л. с гря́зьюцхьаъ бехван смеша́тьсясов. 1) в разн. знач. [дIа]эн, вовшахъэдала, кегадала; ~ с толпо́й нахах дIаэн 2) (смутиться) эхь хета смеше́ниес 1.(по гл. смеша́ть) [дIа]эдар, кегадалар, вовшахъэдар 2.(по гл. смеша́ться) [дIа]эр, вовшахъэдалар, кегадалар сме́шивать(ся)несов. см.смеша́ть(ся) смеши́тьнесов., кого дело смешли́востьж беламе хилар смешли́вый, -ая, -ое деларна тIера смешно́ 1. нареч. беламе; он ~ расска́зывает беламе дуьйцу цо 2.в знач. сказ. безл.:мне ста́ло ~велавала дог деара сан; э́то о́чень ~и чIогIа беламе ду смешн||о́й, -а́я, -о́е беламе; ~ой расска́збеламе дийцар; он[про́сто] смешо́низа [дуьххьал дIа] беламе ву ◊ до ~о́го белам бãллал; ничего́ ~о́го нет беламе xIyма дац смешо́км белам смеща́ть(ся)несов. см.смести́ть(ся) смеще́ниес 1. (по гл. смести́ть) 1) дIахилор, дIахиладар, меттахдаккхар 2) дIадаккхар 2.(по гл.смести́ться) дIахилар, меттахдãлар сме||я́тьсянесов. 1) дела;~яться до слёз бIаьргех хи даллалц дела 2) над кем-чем (насмехаться) дела; не ~йся надо мно́й сох ма вела 3) перен. (говорить несерьёзно) дела, доьлуш хила, бегаш бан; я ~юсь,а ты и пове́рил аса бегаш бора, ткъа хьуна-м бакъ ма хийтира ◊ хорошо́ ~ётся тот,кто ~ётся после́днимпогов. водуш – хьалхе дика, воьлуш – тIаьхье дик сми́ловатьсясов., сми́лостивитьсясов., над кем-чем-л., уст. къинхетам бан смире́ниес (готовность подчиниться) муьтIахь хилар, муьтIахьалла; (отсу́тствие гордости) эсалалла смире́нн||ый, -ая, -ое муьтIахь [долу], эсала;~о(нареч.) проси́ть эсала деха смири́тельн||ый, -ая, -ое [дIа]теден; ~ руба́шка дIатевен коч смири́тьсов., кого-что (сделать покорным) муьтIахь дан; (сделать спокойным) [дIа]тедан смири́тьсясов., с чем и без доп. (стать покорным) муьтIахь хила; (успокоиться) [дIа]тен; (привыкнуть) дола сми́рнонареч. тийна; стать[по сто́йке] ~ тийна дIахIотта; ~!(команда) дIате!, тийна латта! сми́рный, -ая, -ое эсала; ~ конь эсала говр смиря́ть(ся)несов. см.смири́ть(ся) смодели́роватьсов., что модель ян; ~ самолёткеманан модель ян смо́кваж (плод смоковницы, инжир) комар смоко́вницаж (инжир) комар[ан дитт] смола́ж 1) (древесная) бага 2) силам; синтети́ческие смо́лы синтетикин силамаш смолёный, -ая, -ое (пропитанный хвойной смолой) бага хьаькхна; (синтетической смолой) силам хьаькхна смоли́ст||ый, -ая, -ое 1) баганан; ~ де́рево баганан дитт 2) (пахнущий смолой) баганан (или силаман) хьожа йогIу смоли́тьнесов., что (древесной смолой) бага хьакха; (синтетической смолой) силам хьакха смолка́тьнесов.,смо́лкнутьсов. дIатен; шум смолкгIoвгIa дIатийра; пти́цы смо́лкли олхазарш дIатийна смо́лодунареч. разг. жимчохь (или жима долуш) дуьйна ◊ береги́ честь ~посл. жима волуш дуьйна ларде сий смолокуре́ниес бага даккхар смолоку́ренный, -ая, -ое бага доккху; ~ заво́д бага доккху завод смолоти́тьсов., что ара; ~ пшени́цу кIа ара смоло́тьсов., что ахьа, даккха; ~ муку́ дама даккха смолча́тьсов. дист ца хила смольж:чёрный как ~ силам санна Iаьржа смолян||о́й, -а́я, -о́е 1) силамийн; ~ы́е масла́ силамийн даьтта 2) (чёрный) силам санна [Iаьржа] смонти́роватьсов., что леIа, монтаж ян сморгну́тьсов. бIаьргаш хьабдан; (мигнуть) бIаьца ян, бIаьрг таIо; гла́зом не ~разг. бIаьрган негIар ца тухуш сморка́тьнесов.: ~ нос марш яха сморка́тьсянесов. марш [дIа]яккха сморо́динаж, тж. собир. кхезарш; кра́сная ~ цIен кхезарш; чёрная ~ Iаьржа кхезарш; ~ альпи́йскаяламанан кхезарш сморо́динный, -ая, -ое,сморо́диновый, -ая, -ое кхезарийн;сморо́динное варе́ньекхезарийн варени; сморо́диновый куст кхезарийн колл сморо́зитьсов., что, разг.:~ глу́пость Iовдалалла ялийта сморчо́км 1) (гриб) сморчок 2) перен. презр. (о человеке) мерIуьрг смо́рщенный, -ая, -ое хебна, хебаршка дахна; ~ое лицо́ хебаршка яхна юьхь смо́рщитьсов., что:~ лицо́ юхь чIиччIашка яхийта, хабо, хебаршка дахийта; (от боли) чIиччIашка дахийта смо́рщитьсясов. хаба; (от боли) чIиччIашка даха смота́тьсов., что дIалиста, дIахьарчо; ~ ни́тки в клубо́к тай уьйриг тIе листа ◊ ~ у́дочкипрост.алаша яхийта смота́тьсясов. прост. (незаметно исчезнуть) къайладала, къайлаха дIадаха смотрм хьажар; ~ войска́м эскаре хьажар; ~ худо́жественной самоде́ятельности исбаьхьаллин кхолламалле хьажар смотр||е́тьнесов. 1) накого-что, во что, кого-что, за кем-чем, в разн. знач. хьежа, хьажа; ~е́ть в окно́ корехула арахьежа; ~е́ть вы́ставку гайтаме хьажа; ~е́ть за детьми́ берашка хьажа; из-за туч ~е́ло со́лнце мархаш тIехьара малх хьаьжира 2) кем, разг. (иметь вид) тера хила (или хьежа); он ~ит геро́ем турпалхо санна хьоьжуи 3) на кого-что (иметь мнение) хета; как ты ~ишь на э́то?кхунах хIун хета хьуна? 4) на что, во что (быть обращённым куда-л.) [дирзина] хила; о́кна ~ят на юг кораш къилбехьа дирзина ду 5) повел. (выражает предупреждение): ~и́! хьожуш хилалахь!; ~и́те!варелаш!; ~и́,не упади́!варе, охьа ма кхеталахь! 6) повел. (выражает удивление) хьажахьа, хьовсийша; ~и́,как попра́вился! хьажахьа, ма тавелла! ◊ ~е́ть в гроб коша хьоьжуш хила; ~е́ть в о́ба сема хила;куда́ ~ят?мича хьоьжуш ду?; ~е́тьна что-л. сквозь па́льцыцхьа хIума ца гучуха дита (или Iан); ~я́ по обстоя́тельствам хьолашка хьаьжжина смотре́тьсянесов. хьажадала, хьежа; ~ в зе́ркало куьзганна хьежа; фильм хорошо́ смо́тритсяфильме дика хьажало смотри́тельм,~ницаж хьожург; ~ маяка́ маяке хьожург смотров||о́й, -а́я, -о́е [ара]хьожу; ~о́е окно́арахьожу кор; ~а́я щель в та́нке танка чуьра арахьожу херо смочи́тьсов., что тIундан, тIадо, дашо; ~ во́лосы месаш яшо смо||чьсов., с неопр., передаётся возвратным глаголом типа дадала; я ~гу́ э́то сде́лать и соьга далур ду; он ничего́ не ~жет поде́лать цуьнга хIумма а далур дац; ~жет ли он пойти́ туда́ цига вахалур вуй те и смрадм къахь, боьха хьожа; отту́да несёт ~ом боьха хьожа йогIу цигара смра́дный, -ая, -ое къохан, боьха смугле́тьнесов. Iаьржа амат эца сму́глый, -ая, -ое Iаьржачу аматехь смугля́нкаж разг. Iаьржа аматераниг смудри́тьсов. разг. хьекъале дан сму́таж (мятеж) бунт ◊ се́ять ~у бунтана карзахдаха смути́тьсов. 1) кого (привести в смущение) эхь хетийта 2) кого-что (привести в смятение) сингаттам баккха, синтем байа смути́тьсясов. эхь хета сму́тно 1. нареч. халла; ~ по́мнить халла дагадãн 2.в знач. сказ. безл. синтем боцуш хила; у меня́ ~ на душе́ дог синтем боцуш ду сан сму́тн||ый, -ая, -ое 1) (неясный, неопределённый) къаьсташ доцу, халла; ~ое воспомина́ние халла дагадãр 2) (тревожный, мятежный) синтемаза, синтем боцу; ~ое вре́мяист. синтемаза хан смутья́нм,~каж разг. неодобр. карзахдаьхнарг, синтем байинарг сму́шкаж холхаз; элтар; чёрная ~ Iаьржа элтар сму́шков||ый, -ая, -ое холхазан; элтаран; ~ая ша́пкахолхазан куй смуща́||тьсянесов. см. смути́ться; не ~йтесь! эхь ма хеталаш! смуще́ниес эхь хетар смущённый, -ая, -ое эхь хетта смыва́ть(ся)несов. см.смы́ть(ся) смывно́й, -а́я, -о́е дуьлу, цIанлун смыка́ть(ся)несов. см. сомкну́ть(ся) смыслм 1) маьIна; в прямо́м ~е сло́ва дешан нийсачу маьIнехь; в перено́сном ~е тIедеанчу маьIнехь; по ~у маьIница 2) (разум) ойла, хьекъал; он не лишён здра́вого ~а хьекъалах телхина вац и-м 3) (цель) Iалашо; ~ жи́зни дãхаран Iалашо ◊ в ~ечего цхьана маьIнехь; есть ~ туда́ сходи́тьвахар вирс ду цига; нет[никако́го] ~а цхьа а вирс даци дан;э́то не име́ет[никако́го] ~а [цхьана а тайпа] маьIнехь дац xIapa смы́сли||тьнесов., в чём, разг. хаа, кхета[ш хила]; дитя́ ничего́ не ~т бер цхьана а хIуманах ца кхета; он ничего́ не ~т в э́том де́ле кху гIуллакхах хIумма а кхеташ вац и смыслов||о́й, -а́я, -о́е маьIнин; ~ы́е отте́нки сло́ва дешан маьIнийн агIонаш смытьсов. 1) что дIадила, [дилина] дIадаккха 2) кого-что (унести течением или ветром) дIадахьа; волна́ смы́ла челове́катулгIено дIаваьхьира стаг; дождь смо́ет грязь догIано дIахьур бу хатт 3) что, перен. дIадаккха, дIацIандан; ~ с себя́ позо́р шена тIера юьхьIаьржо дIаяккха; как водо́й смы́ло хе даьхьча санна смы́||тьсясов. 1) дIадãла, дIадиладала; грязь ~лась хатташ дIабевлла 2) прост. (уйти) къайладãла, дIадаха; ~ться с уро́ка урокера дIадаха смы́чкаж 1) (союз, единение) уьйралла; ~ го́рода с дере́вней гIалин юьртаца йолу уьйралла 2) тех.вовшахтасар смычко́вый, -ая, -ое Iад хьокху; ~ые[музыка́льные] инструме́нты Iад хьокху пондарш смы́чный, -ая, -ое лингв. шинхьалелха; ~ые согла́сные шинхьалелха мукъазнаш смычо́км Iад, чIондаргIа смышлёный, -ая, -ое разг. кхетаме смягча́ть(ся)несов. см.смягчи́ть(ся) смягча́ющ||ий, -ая, -ее прям. и перен. малден, кIадде[ш долу]; ~ее вещество́ кIадден хIума; ~ие[вину́] обстоя́тельства бехк малбен хьелаш смягче́ниес 1.(по гл. смягчи́ть) кIаддар, тедар, малдар 2.(по гл. смягчи́ться) кIаддалар, малдалар смягчи́тьсов., кого-что, прям. и перен. кIаддан, тедан, малдан; ~ боль лазар теден смягчи́тьсясов. прям. и перен. кIаддала, малдала смяте́ниес 1) (волнение, возбуждение) карзахдãлар; прийти́ в ~доха; душе́вное ~ са карзахдалар2) (паника) дохар; ~ в ряда́х неприя́теля мостагIийн магIарш доьхна смя́т||ый, -ая, -ое 1) хьерчийна; ~ая поду́шка хьерчийна гIайба 2) (притоптанный) хьешна; ~ая трава́ хьешна буц смятьсов. 1) что (измять) хьакхо; хьарчо; ~ бума́гу кехат хьерчо 2) что (растения) хьеша; ~ траву́буц хьеша; не сомни́ цвето́кзезаг хьакха ма де 3) кого-что, перен. (сломить чьё-л. сопротивление) эта, хьаша; ~ врага́ мостагI хьаша смя́тьсясов. 1) хьарча 2) (о растениях) хьакхадала
|
|||
|