|
||||||||||
PICO сұрақтары көмегімен мәселелерді анықтауҚосымша PICO сұрақтары көмегімен мәселелерді анықтау PICO (patient or population – пациент немесе популяция, intervention – әрекет ету, comparison – салыстыру, outcomes – ақыр соңы) – белгілі бір клиникалық тәжірибеге қатысты сұрақтарды қоятын, мәселені құрастыру әдісі. Іздеуді бастамас бұрын, онлайнмен іздегенде негізгі терминдер болатын, PICO-ң қойған сұрақтарына жауап тауып алу керек. (кесте). Кесте 5 – PICO сұрақтары
Іздеу стратегиясын анықтау үшін қызықтыратын сұрақты анықтап алу керек. Сұрақтар емдеу, диагостика, алдын алу, аурудың ақыр соңын болжау бойынша болуы мүмкін. Ем бойынша: пациентке қандай емді тағайындау керек және емнің әр түрлі варианттарын қолданғанда қандай нәтижеге қол жеткізетіндігіміз туралы сұрақтар. Диагностика бойынша: белгілі бір диагностикалық тестінің клиникалық маңыздылығы, және оған қаншалықты сенуге болатындығы туралы сұрақтар. Мұндағы диагностика бойыша көптеген статьяларда зерттелетін диагностикалық тесттің нәтижелері, «алтын стандарт» болып табылатын, басқа тестілердің нәтижелерімен салыстырылады. Аурудың ақыр-соңын болжау – пациенттің болашақтағы денсаулығына қатысты сұрақтар, белгілі бір емдеу тәсілін қолданғандағы өмір сапасы мен өмір сүру ұзақтығы қалай өзгереді? Бақылау сұрақтары 1. «Дәлелді медицинаға» дұрыс анықтама беріңіз: a) «науқас қажеттіліктерімен клиникалық тәжірибеге нақты зерттеу мәліметтерін енгізу»; b) «клиникалық тәжірибеге нақты клиникаға дейінгі зерттеу мәліметтерін енгізу»; c) «клиникалық тәжірибеге медицинаның басты мамандарының пікірлерін енгізу»; d) «дәрігердің жеке тәжірибесін ескере отырып дәрілік заттарды ұтымды қолдану» e) «негізгі ДЗ таңдауға бағытталған ақпаратты-әдістемелік доктрина».
2. Зерттеулерді дәлелділік деңгейлері бойынша іріктеп көрсетіңіз: a) Сипаттаушы зерттеулер; РБЗ; Рандомизациясыз бақылаулы зерттеулер; Когортты зерттеулер; Бақыланбайтын зерттеулер. b) Рандомизациясыз бақылаулы зерттеулер; РБЗ; Сипаттаушы зерттеулер; Когортты зерттеулер; Бақыланбайтын зерттеулер. c) РБЗ; Рандомизациясыз бақылаулы зерттеулер; Когортты зерттеулер; Бақыланбайтын зерттеулер; Сипаттаушы зерттеулер. d) Бақыланбайтын зерттеулер; Сипаттаушы зерттеулер; РБЗ; Рандомизациясыз бақылаулы зерттеулер; Когортты зерттеулер. e) Когортты зерттеулер; РБЗ; Рандомизациясыз бақылаулы зерттеулер; Бақыланбайтын зерттеулер; Сипаттаушы зерттеулер.
3. Мета-анализ – бұл: a) Бір ғылыми зерттуді статистикалық өңдеу. b) Бірнеше клиникалық зерттеулердің нәтижелерін біріктіріп, сандық талдау. c) Дәрілік терапияның тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау d) Бірнеше клиникалық зерттеулердің нәтижелерін біріктіріп, сапалық талдау. e) Клиникалық зерттеулерді жүргізіп, соңынан алынған нәтижелерді сандық өңдеу.
4. А-категориясындағы дәлелділік неге негізделген: a) РБЗ. Дәлелдер шектелген, өйткені зерттеудің соңғы бөлімінде науқастар саны жеткіліксіз болған. Ұсыныстардың шектелген популяцияға таратылуына болады. b) РБЗ негізделген. Дәлелдердің қайнар көзі – рандомизацияланбаған зерттеулер. c) Нәтижесінде консенсусқа қол жеткізілген сарапшылардың пікір таласына негізделген. d) ЕАМ қабылданған фармакотерапия әдістеріне негізделген. e) Аяқталған және дұрыс жоспарланған РБЗ негізделіп, жетілген математикалық аппарат (мета-анализ) қолданылған. Ол ұсыныстарды белгілі бір популяцияда қолдануға мүмкіндік береді.
5. В-категориясындағы дәлелділік неге негізделген a) РБЗ. Дәлелдер шектелген, өйткені зерттеудің соңғы бөлімінде науқастар саны жеткіліксіз болған. Ұсыныстардың шектелген популяцияға таратылуына болады. b) Дәлелдердің қайнар көзі – рандомизацияланбаған зерттеулер. c) Нәтижесінде консенсусқа қол жеткізілген сарапшылардың пікір таласына негізделген. d) ЕАМ қабылданған фармакотерапия әдістеріне негізделген. e) Аяқталған және дұрыс жоспарланған РБЗ негізделіп, жетілген математикалық аппарат (мета-анализ) қолданылған. Ол ұсыныстарды белгілі бір популяцияда қолдануға мүмкіндік береді.
6 С-категориясындағы дәлелділік неге негізделген a) РБЗ. Дәлелдер шектелген, өйткені зерттеудің соңғы бөлімінде науқастар саны жеткіліксіз болған. Ұсыныстардың шектелген популяцияға таратылуына болады. b) РБЗ негізделген. Дәлелдердің қайнар көзі – рандомизацияланбаған зерттеулер. c) Нәтижесінде консенсусқа қол жеткізілген сарапшылардың пікір таласына негізделген. d) ЕАМ қабылданған фармакотерапия әдістеріне негізделген. e) Аяқталған және дұрыс жоспарланған РБЗ негізделіп, жетілген математикалық аппарат (мета-анализ) қолданылған. Ол ұсыныстарды белгілі бір популяцияда қолдануға мүмкіндік береді.
7. Д-категориясындағы дәлелділік неге негізделген a) РБЗ. Дәлелдер шектелген, өйткені зерттеудің соңғы бөлімінде науқастар саны жеткіліксіз болған. Ұсыныстардың шектелген популяцияға таратылуына болады. b) РБЗ негізделген. Дәлелдердің қайнар көзі – рандомизацияланбаған зерттеулер. c) Нәтижесінде консенсусқа қол жеткізілген сарапшылардың пікір таласына негізделген. d) ЕАМ қабылданған фармакотерапия әдістеріне негізделген. e) Аяқталған және дұрыс жоспарланған РБЗ негізделіп, жетілген математикалық аппарат (мета-анализ) қолданылған. Ол ұсыныстарды белгілі бір популяцияда қолдануға мүмкіндік береді.
8. Бүгінгі таңда қолданылатын зерттеу дизайндары: a) салыстырмалы, рандомизацияланған, екі жақты жасырын және проспективті. b) салыстырылмайтын, рандомизацияланған, екі жақты жасырын және проспективті. c) салыстырмалы, рандомизацияланған, екі жақты жасырын және проспективті. d) салыстырмалы, рандомизацияланған, ретроспективті. e) салыстырмалы, рандомизацияланбаған, ретроспективті.
9. Ашық клиникалық зерттеулерде: a) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын біледі. b) пациент қандай терапия тағайындалғанын білмейді, ал зерттеуші біледі. c) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын білмейді. d) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын білмейді. e) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын біледі.
10. Қарапайым жасырын клиникалық зерттеулерде: a) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын біледі. b) пациент қандай терапия тағайындалғанын білмейді, ал зерттеуші біледі. c) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын білмейді. d) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын білмейді. e) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын біледі.
11. Екі жақты жасырын клиникалық зерттеулерде: a) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын біледі. b) пациент қандай терапия тағайындалғанын білмейді, ал зерттеуші біледі. c) дәрігер де, пациент те қандай терапия тағайындалғанын білмейді. d) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын білмейді. e) дәрігер де, пациент те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын біледі.
|
||||||||||
|