дебиеттер. Тақырып. Маркетинг-микс түсінігі. Маркетинггтің негізгі концепциялары

⇐ ПредыдущаяСтр 5 из 8Следующая ⇒

Әдебиеттер

1.А.Б.Рахимбаев Маркетинг теориясы және практикасы: Оқу құралы. –Алматы: «Заң әдебиеті», 2009. – 5-12 б.

Бақылау сұрақтары:

1. Маркетингт

2 Тақырып. Маркетинг-микс түсінігі. Маркетинггтің негізгі концепциялары

1.Макроорта

2.Микроорта

3.Кәсіпорындағы маркетингті ұйымдастыру

Дәріс мақсаты - маркетинг-микс түсінігін беру және мазмұнын ашу. Негізгі маркетигтің концепцияларын қарастыру.

Ұйым - іс-әрекетіне көптеген күрделі күштер әсер ететін макроортадағы микроорганизм. Ұзақ мерзімді жоспарға сай тұрақты дамуы үшін оның іс-қимылы қоршаған орта жағдайларымен үйлесімді болуы шарт, өйткені жағдай мемлекеттік шешімдердің, заңдардың өзгеруі, бәсекелестер әрекеті мен тұтынушы мінез-құлқы салдарынан, сондай-ақ әлемдік нарықта болып жатқан процестердің болуына қарай қауіпті сипат алуы мүмкін. Мысал ретінде 70-жылдардағы мұнай дағдарысын, 1987 жылғы қор нарығының күйреуін, Германияның бірігуін, Шығыс Еуропа революциясын, Кеңестер Одағының ыдырауын, 1993 жылғы Біртүтас еуропа нарығының пайда болуын, еуровалютаның енуін, Ирактағы соғысты және т.б. жағдайларды айтуға болады.

Сондықтан да маркетинг теориясына макро және микроортадан тұратын маркетингтік орта ұғымы енгізілді [4-сурет]. Макроорта фирманы қоршап тұратын және оның қалыптасуына әсер ететін факторлардан тұрады. Ф. Котлер бойынша, макроорта факторларына демографиялық, экономикалық, табиги, ғылыми-техникалық, саяси және әлеуметтік-мәдени факторлар жатады.

Республикамыздағы маркетингтік орта белгілі бір дәрежедегі нарықтық өзгерістер жолындағы елдерге тән өтпелі кезеңнің жалпы заңдылықтары мен нақты Қазақстан экономикасының ерекшеліктеріне сай қалыптасты. Қазақстандағы бұл орта әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, мәдени және құқықтық аспектілерде өзіндік ерекшеліктерге ие. Алға қойған максаттарға жетуі үшін фирманың маркетинггік қызметі ішкі және сыртқы орта факторларының іс-әрекеті мен үйлесімді болуы қажет. «Филип Моррис», «Әсем-ай» сияқты нарыққа бейімделген компаниялардың маркетинг бөлімдерінде маркетингтік орта факторларының динамикасы туралы мәліметтер бар және олар үнемі бақыланып отырылады. Бұл ақпараттарды өзара сабақтастыруға, жүйелендіруге, маркетингтік шешімдерді дұрыс қабылдауға, факторлар арасындағы байланысты табуға мүмкіндік береді.

Демографиялық орта. Демографиялық ортаны зерттеу бүкіл дүние жүзі біртұтас әлемдік нарыққа айнала бастауымен түсіндіріледі. Қазіргі кезде демографиялық ортада мынадай өзгерістер болып жатыр.

А. Халық санының өсуі. Әлемдік демографиялық дүмпу болып жатыр. Егер 1981 жылы жер шарындағы адам саны 4,5 млрд адам болса, 2004 жылы ол 6 млрд-қа жетті.

ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша, республикамыздағы халық саны 1993 жылы 18 млн, 1997 жылы -16,5 млн, 2000 жылы - 14,8 млн, ал 2004 жылы - 14,8 млн адамды құрады. Нарықтық экономикаға өту кезіндегі халық санының азаюы экономиканың құлдырауына, өмір сүру деңгейінің төмендеуіне, көші-қон процестеріне, бала туудың азайып, өлім санының көбеюіне байланысты болды. Миграциялық тасқынның өсуі 1994 жылы байқалды. Бұл жылы елімізден 410 мыңға жуық адам қоныс аударды.

Б. Халықтың жас шамасы құрылымы, Әлем бойынша халқы ең жас ел - Мексика, ал ең кәрі ел - Жапония (5). Қазақстандағы 1000 адамға шаққандағы туу саны 1980 жылы 23,9, 2001 жылы -14,9, ал 2004 жылы - 16,7 адамнан келеді. Сәбилердің дүниеге келуінің азаюы балаларға арналған тауарлар шығаратын фирма қызметіне өз ықпалын тигізіп, фирманың тауар стратегиясын қайта қарауға мәжбүр етеді.

Бұл жағдай жастарға арналған тауарларды өткізу қарқынын бәсеңдету арқылы сұраныс құрылымының өзгеруіне әсерін тигізді. Отбасындағы балалар саны азайып, ажырасу көбейді. Мысалы, 2004 жылы тіркелген үш некеге бір ажырасудан келіп отыр. Демографиялық ортадағы бұл өзгерістер кішігірім тұрғын үйге, көлемі мен қуаты аз құралдарға, жалғыз басты және бойдақ адамдарға арналған жиһаздарға деген сұранысқа ықпал етуі мүмкін.

Аталған демографиялық өзгерістер мен тенденциялар нарықты зерттеуде, келешектік болжамдар жасауда ерекше мәнге ие.

Экономикалық орта. Нарықтың үнемі өзгеріп отыратын жағдайына үйрену мақсатында маркетингтің макроорта факторларын әрдайым бақылап отыруы қажет. Бұл факторлардың ішінде фирма жағдайына әсер ететін ең маңыздысы -экономикалық фактор болып табылады.

Табиғи орта. Уақыт өткен сайын мұнай, көмір, түсті металл секілді табиғат ресурстарының жұтаң тартып, кеміп бара жатқаны байқалады. Мұның өзі табиғат қорларын ұтымды пайдалануды талап етеді.

Ғылыми-техникалық орта. ҒТП — өндіріске жаңа техника мен алдыңғы қатарлы технологияны енгізу негізі және маркетингтік ортаның маңызды факторы болып саналады.

Саяси орта. Белгілі бір дәрежеде кәсіпкерлікті реттейтін құқықтық-нормативтік актілер жағдайы мен мемлекеттің рөлі анықталатындықтан, тауарлар мен қызметтер нарығының дамуы саяси -құқықтық орта әсерінен де болады. Кәсіпкерлік және маркетингтік кызметке тікелей қатысты заңдар мен құқықтық жалпы ережелерден мамандар әрдайым хабардар болып отыруы қажет.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 Следующая ⇒