Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





тәжірибелік сабақ. неркәсіптік кәсіпорындардың тұрмыстық қажеттіліктерінен сарқынды сулардың есептік шығындарын анықтау



№10 тәжірибелік сабақ

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың тұрмыстық қажеттіліктерінен сарқынды сулардың есептік шығындарын анықтау

Өмір процесінде адам табиғи бетінен немесе жер асты көздерінен алынатын судың едәуір мөлшерін пайдаланады. Күнделікті өмірде және өнеркәсіпте қолданған кезде су ластанады, оған органикалық заттар жиналады. Сонымен бірге оның физикалық қасиеттері де өзгереді. Мұндай су ағынды (сарқынды) сулар деп аталады.

Табиғи қалыптасу сипатына қарай ағынды сулар үш негізгі категорияға бөлінеді: тұрмыстық (шаруашылық-фекальды), өндірістік және жаңбыр (жаңбыр-шашынды). Ағынды сулардың осы категориялары құрамы, биологиялық белсенділігі, гигиеналық құндылығы және тазартудың қажетті әдістері бойынша бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді.

Өнеркәсіптік дамыған қалаларда өндірістік ағынды сулардың жалпы қалалық сулардың 30-35% құрайтындығына байланысты, қалалық жалпы тазарту қондырғылары негізінен тұрмыстық заттармен ластануға сүйенеді. Өнеркәсіптік ластанудың негізгі бөлігі өнеркәсіптік кәсіпорындардың тазарту қондырғыларында кәріз жүйесі мен ағынды суларды тазарту кезінде төтенше жағдайлар болмауы үшін ұсталуы керек.

 Қалалардағы суды тұтыну нормалары, өндірістік сарқынды сулардың мөлшері және олардың құрамы әр түрлі. Бұл қалалық ағынды суларды тазарту қондырғыларының технологиялық қондырғыларын жобалау мен пайдалану кезіндегі әртүрлілікті анықтайды.

Ағынды сулардың сапалық сипаттамалары әртүрлі ластаушы ингредиенттердің химиялық-аналитикалық детерминанттарымен анықталады.

Тұрмыстық ағынды судың әкету мөлшері деп – 1 тәулікте бір тұрғынға келетін тәуліктегі ағынды судың орташа көлемі q л / тәул.

ҚНжЕ-не сәйкес, тұрмыстық сарқынды сулардың ағынды суы елді мекендердің тұрғын үйлерінің абаттандыру деңгейіне байланысты қабылдануы керек. Су әкетудің тәуліктік тұрақсыздық коэффициенті дегеніміз Ктәул ағынды сулардың ең көп тәуліктік ағызуының жылдағы орташа тәуліктік әкетуге қатынасы. Ең көп сағаттық тұтынудың тәуліктік орташа тұтыну мөлшеріне қатынасы Kсағ суды әкетудың сағаттық тұрақсыздығының (біркелкі) коэффициенті деп аталады.

Кәріздің ағынды суларының тәжірибесінде суды біркелкі емес тастаудың жалпы коэффициенті деп аталатын біркелкі емес коэффициент қабылданады (Кжалпы). Бұл тұрмыстық ағынды суларды ең көп сағаттық тұтынудың жылына бір сағаттық орташа ағынды суларға қатынасын білдіреді. Шын мәнінде, біркелкі емес жалпы коэффициент екі тұрақсыздық коэффициенттерінің көбейтіндісі – Ктәул пен Ксағ.

Есептік шығын деп ең жоғарғы  жобаланған кәріз жүйесінің күтілетін ұзақтығына күтілетін ағынды сулардың ең көп шығынын атаймыз.. Орташа тәуліктік шығын деп су әкету нормасынан, адамдар санынан  және өнеркәсіптік кәсіпорындар шығарған өнім көлеміне байланысты анықталған ағынның орташа тәуліктік шығындар қосындысын атаймыз. Ағынды судың есептік тәуліктік шығынын Qжоғ.тәул   Q орт.тәул орташа тәуліктік шығынның Ктәул біркелкі емес коэффициентіне көбейту арқылы анықтауға болады.

Qжоғтәул= Qорт..тәул× Ктәул   (1)

Ағынды сулардың орташа сағаттық шығыны:

Qср.час = Qcр.сут/24             (2)

Ағынды сулардың орташа секундалық шығыны:

Qср.сек = Qcр..час/3600        (3)

Ағынды сулардың жоғары сағаттық шығыны

Qмакс.час= Qмакс..сек× 3600 (4)

Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы ағынды сулардың шығыны нақты өндіріс пен шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулардан тұрады. Өндірістік сарқынды сулардың тәуліктік шығындары су әкету бірлігінің өнеркәсіптік кәсіпорынның тәуліктік өнімділігіне көбейту арқылы алынады. Күнделікті тұтынуды кәсіпорындағы жұмыс сағаттарының санына бөлу коэффициенті өндірістік ағынды суларды орташа сағаттық тұтынуды береді. Технологиялық жағдайларға сәйкес өндірістік ағынды суларды ағызудың сағаттық біркелкі емес коэффициенті Kсағ анықталады, содан кейін ағынды сулардың максималды немесе есептік шығыны табылады:

Qжоғ.сағөнд = Qтәулөнд×Ксағ/n = qөнд× М×Ксағ/ n (5)

Мұндағы- qөнд - сарқынды сулардың нақты шығыны немесе өндіріс бірлігіне келетін ағынды сулардың мөлшері, л немесе м2; M - өндіріс бірлігіндегі кәсіпорынның тәуліктік өнімділігі; n - тәуліктегі жұмыс сағаттарының саны; Ксағ - өнеркәсіптік сарқынды сулардың біркелкі емес ағып кету коэффициенті.

Әртүрлі өнімдер шығаратын кәсіпорындарда ағынды су әкету нормалары әртүрлі болғанда өндірістік сарқынды суларды ең көп немесе есептік сағаттық тұтынуды мына формула бойынша есептеуге болады:

Qжоғ.сағөнд = ∑q өнд× Мi×Кi/ n                     (6)

Тұрмыстық ағынды суларды есептеу үшін жылуды айтарлықтай тарататын цехтардағы жұмысшылардың санын Nж, ал басқа цехтардағы жұмысшылар санын Nсал білу қажет.

Максималды ауысымдағы тұрмыстық сарқынды сулардың мөлшері (л / ауысым):

Qтұржоғ.ауыс = 45 Nж,жоғ.ауыс + 25 Nсал.жоғ.ауыс (7)

Душ суларының максималды ауысымнан кейін сағатына және егер душ торлары болса ең көп шығыны (л / сағ):

Qжоғ.сағдуш = 500× n ×45/60                           (8)

Ал душ суының секундалық шығыны (л / с) максималды ауысымда келесі формуламен анықталады:

Qмакс.часдуш = 500× n ×45/60×2700 = 500× n/ 3600 (9)

мұндағы - qtotp - осы учаскідегі сумен жабдықтау жүйесінен есептік шығыны, л / с; qs0 - бұл судың максималды ағып кетуі бар қабылдағыштан келетін ағынды сулардың ең жоғары нормасы (тұрғын үйлер үшін, дәретхана табағынан ағу 1,6 л / с құрайды) (ҚНжЕ, 2 қосымша).



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.