Электр ұшқынды беріктендіруді орындау үшін технологиялық кепілдемелер

2.2 Электр ұшқынды беріктендіруді орындау үшін технологиялық кепілдемелер

Бұйымды, инструменттерді және технологиялық жабдықтауды электроұшқынды беріктендіру алдында келесідей дайындықтау жасау қажет: кесетін инструменттерді қайрау, топырақты, тазалау, бұйымның жиегін және коррозия ұшырағанды тазалау, кедір бұдырлық бетті өңдеудегі қамтамасыз ету дәлдігі 80 мкм дейін болады [5]. Вибратор жұмысын бастамас үшін апаратты қабылданған өңдеу режиміне сәйкес өзгертеді. Аппаратты қосқаннан кейін электродтарды бір бірімен түйістіріп, содан кейін беріктендіретін электродты беріктендіретін бетке қатысты вибраторда тұрақты қысымды ұстап тұру арқылы орналастырады. Өңделетін беттіің электродын бір жаққа қарай доңғалақ тәрізді айналдыра қозғау немесе үлкен емес амплитудамен зигзак тәрізді қозғалту және бір жаққа қарай жылжыту .

Осы операцияларды орындау барысында мүмкін болғанша жиі беріктендіру электродын алып тұру қажет және беріктендірілетін беттін қасынан бірқалыпты үзіп қозгау қажет. Электродты үзу контурдағы электродтын разрятталуына әкеп соғады. Егер беріктендіруші электрод беріктендіруші беттен кандайда бір кашыктыкта алшақтатылған болса , содан кеін кайтадан жақындатаын болсақ әртүрлі потенциалдын әсерінен ионизацияланған ауада жақындатылған электродтардын арасында зарятталған контурдағы қорек көзінің кернеуіндей разрят пайда болады. Осындай разряттар беріктендірілетін бұйымның бетінде эрозия және тіпті күйік болу мүмкін [5].

Тез кесілетін болаттан немес соны ауыстыра алатын материалдан жасалатын кесуш элементті беріктендіру үшін жарық сары түсті шетін көруге болады. Болатттан жасалған инструментпен штамптарды электроұшқынды өңдеу кезінде беріктендірудің режимімен технологиясы көршілес шеттерінде түс өзгеруі толық қамтамасыз етілуі керек.

Беріктендіру бетін маймен сылау олардың кедір бұдырлығының көбеюуіне әкеп соғады. Сұйық ортада ұшқынды разрят электродтын беттерінде металдардың шығаруының көбеюуіне әкеледі. Дегенмен жылулық әсер тарап үлгермейді, соның әсерінен беріктендірілетін қабаттын қалыңдығы ұлғаймайды. Бастапқы кедіп бұдырлығы деңгейіне байланысты жаңылған беттіңсапасы жоғары болады. Беріктендіруден кейін инструментті алмазды дөңгелекпен бетті тегістеу керек немесе ЭГ-4 электрографитімен электродымен жеткізу [6].

Метал кескіш аспаптарды беріктендіруде алдынғы шеттік кескіш ленткасынан бастау керек, содан кейін артқы панелін қарастырады. Бұл дегеніміз қысқа тұйықталу жағдай қауіптілігін азайтады және жоғарғы төсеуді қамтамасыз етеді. Инструменттерді беріктендіруде бұйымдарды кесудегі өңдеу үшін дәлдік бойынша қойылатын талаптар көрсетілмейді, оларды жоғарғы өңдірістік қатты өңдеу режимінде жүргізуге болады. Электроұшқынды беріктендіруде инструменттін шеттік қалындығы 3 мм жетеді. Беріктендіру кезінде кесіш құрылғыны зақымдап алмас үшін графиттік пластинамен қорғаған жөн. Электроұшқынды беріктендіру режимін таңдау 5 - кестеде көрсетілген.

Электрлі ұшқындық беріктендіруде бастапқы дайындама ретінде мыналар жатады: ластануды, қылау және дақты коррозиядан тазалау; кедір бұдырлық бетті өңдеудегі қамтамасыз ету дәлдігі 80 мкм дейін. Электроұшқынды беріктендіруді жүргізу режимдері 3 түрге бөлінеді: жұмсақ, орташа және қатты режимде. Жұмсақ режимде қамтамасыз етілуі жіңішке тығыздалған ұсақдисперсиялы қабатты қалыптастырады. Қатты режим қалын қабатты алуға көмектеседі, бірақ беріктендірілген қабаттың біркелкілігін қамтамасыз етпейді [6].

Энергия импульсіне байланысты өте жоғарғы жұмсақтық, орташа және жоғарғы режимді өңдеуді анықтайды (5-кесте ). Жұмсақ өңдеуді режимінің өңдеу дәлдігі 2 мкм, ал кедір бұдырлық беттік өңдеу дәлдігі 0,32 мкм дейін жетеді. Орташа және қатты режимде өңдеу қуыс ашық фасондарды алуға, радиустік осьті цилиндірлік саңылау, тесіп өтілетін саңылауларды жапсырудағы әр түрлі формадағы 1-50 мм диаметрлі дайындаманы кесу сияқты т.б. жатады.

5 - кесте - Электр ұшқынды өңдеу режимдері

Режимі	Кернеу, В		Ток, А		Өнімділігі, мм²/с
Режимі	Көмекші жүріс	жұмыстық	Қысқа тұйықталу	жұмыстық	Өнімділігі, мм²/с
Жұмсақ		9-13 10-18	3,5 3,7	0,8-1,2 1,2-1,5	1,5 1,3
Орташа		21-33 30-48	4,5 4,3	1,5-2,0 2,0-2,5	1,2 1,1
жоғары		35-58 48-68	4,2 5,5	2,0-2,5 2,2-2,8	1,0 0,7

Электроұшқынды беріктендіру электродтын ток пен кернеуіне байланысты жұмсақ, орташа жән қатты режим болып жүргізіледі. Жұмсақ режим жіңішке аздисперсиялы тығыз беріктендірілген метал қабатын алуына қамтамасыз етеді.

Жұмсақ режимдік жұмыс кезіндегі беріктендіру қабатын қатты режимді қолданудан көрі алудан үшін көп уақыт керек. Қатты режим беріктендірілетін металдың алыну қабаты көп болады, бірақ аз дисперсиялы және тығыз, бір тектілікті алуды қамтамасыз етеді. ЭФИ-46А типті қондырғысында электроұшқынды беріктендіру келтірілген [6].

Электроұшқынды беріктендіру вибрациялық электроды қолмен жүзеге асырады. Электродты қолмен қозғаған кезде негізгі кемшілігі орнықсыз және беріктендірудің нәтижесіне байланысты жұмысшының квалификациясы және дағдысы керек. Сонымен қатар қолдық жұмыстың өнімділігі аз. Қолдық өңдеу кезінде электродты қозғау жылдамдығы 0,007-0,009 м/мин тан аспау керек. Бұдан жоғары жылдамдықта беттің сапасы кемиді. Беріктендірілген бетке қатысты электродтың перпендикуляр орналасуын сақтау керек. Қолдық вибратор қондырғысымен барлық процесті жүзеге асыруға мүмкіндік жок. Механизациялық процес үшін жұмыс орының қозғалу механизімі және металкескіш станоктардың суппорттарын қолдану. Электроұшқынды қоспалау кезінде термикалық раязрят әсері нәтижесінде негізгі металдың беттік қабаты н өсуі көрінеді және бұл дегеніміз беріктікті азайтады. Негізгі металдың жұқа беттік қабатының қызуы тозу бетіне әкеледі және беттік қабатта микрсынықтардың пайда болуына әкеледі. Негізгі қабат беріктігі аз болса, оншалықты сынықтардың қалыптасуы көп болады. Бұл жағылатын қабаттың негізгі металмен жанасуын төмендетеді. Негізгі металмен жағылатын тозуға қарсы беттің контактісін жағсартуға әдістер құрастырылған. Оларды электроұшқынды қоспалаудың алдында бұйымды ультрадыбысты әсерге әкеледі. Содан кейін рекристаллизациялық күйдіруді орындайды. Бұны бұйымды ширатудағы қыздыру процесімен қосуға болады.

Металдың дислокациондық структураның кристалдық торына ултьрадыбыстық әсерлеу нәтижесінде эффект болады. Акустикалық энергияны жұту кезінде дислокация тығыздығының өсуі, аз қозғалысты дислокация, субграницаның бұзылуы, торлық структура қалыптасуы байқалады [6].

Нәтижесінде негізгі материалдың берітігі өседі және келесідей электроұшқынды легирлеу кезінде негізгі қабат бетіндегі сынықтың қалыптасу мүмкіндігін азайтады және жағылатын беттін жабысуын жақсартады.

Мысалға кесілген штамптың матрицасын 5ХВ2С болаттан жасайды. Бұйым материалын механикалық өңдеуден кейін амлитудалық тербелісі 0,00065 мм және жиілігі 80кГц болатын ультрадыбыстық әсерлеумен жүргізеді. Ал Рекристаллизационды күйдіру 690 °С 70 мин көлемінде ұстап тұрады және шынықтыру бойынша 880 °С жүргізеді. Содан кейін шынықтыурдан кейін қаттылығы 50-52 HRC дейін 260 °С кезінде төмендетеді [6]. Электроұшқынды қоспалау ЭФИ-46А қондырғысында мынандай режим бойынша орындалады: Жұмыс кернеуі 50 В, жұмыс ток күші 2,3 А, жағылатын қабаттын қалындығы 0,1-0,15 мм. Бетті пластикалық деформациялауды налаткалы роликті 1,5 кН күшпен жүргізеді.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 Следующая ⇒